Sáng 19.2, dưới sự chủ trì của Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên UBTVQH, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Trưởng đoàn giám sát Nguyễn Văn Giàu, Đoàn giám sát của UBTVQH đã làm việc với Bộ Công thương về Hiệu quả tổng thể về kinh tế, xã hội gắn với bảo đảm an ninh - quốc phòng của hai dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) làm chủ đầu tư.
Ủy viên Bộ Chính trị, Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân dự.
 |
| Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại buổi làm việc |
Ảnh: Trung Thành |
Theo Báo cáo của Bộ Công thương, dự án Tân Rai và Nhân Cơ là hai dự án thử nghiệm khai thác bauxite sản xuất alumin đầu tiên ở nước ta, địa điểm đặt nhà máy alumin tại Lâm Đồng và Đăk Nông nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Tây Nguyên. Nhà máy alumin Tân Rai đã được nhà thầu bàn giao cho Vinacomin từ 1.10.2013, từ ngày bàn giao, nhà máy đã chạy ổn định ở mức 60 – 65% công suất thiết kế. Dự kiến cuối tháng 2.2014 sẽ nâng công suất lên 80 – 85%. Với dự án Nhân Cơ, do đang trong giai đoạn xây dựng, Vinacomin vẫn tiếp tục thu xếp vốn cho dự án. Các khoản vay đều có mức chi phí lãi vay phù hợp, cạnh tranh so với thị trường hiện nay. Mức lãi suất bình quân các khoản vay khoảng 6,31%/năm. Về khả năng tiêu thụ sản phẩm alumin của hai dự án, sản lượng tối đa của hai dự án được dự đoán khoảng 1,3 triệu tấn, Vinacomin cho rằng, việc tiêu thụ hết sản phẩm alumin của hai dự án là hiện thực và khả quan. Đối với môi trường, khai thác bauxite có đặc thù so với các loại khoáng sản khác, không phải là sản phẩm độc hại. Công nghệ xử lý bùn đỏ áp dụng tại dự án Tân Rai và Nhân Cơ là công nghệ phổ biến trên thế giới, phù hợp với điều kiện khí hậu Tây Nguyên.
Cơ bản đồng tình với Báo cáo, tuy nhiên, Đoàn giám sát của UBTVQH cho rằng, Bộ Công thương cần phân tích tổng quát hơn nữa hiệu quả kinh tế - xã hội gắn với tái cơ cấu kinh tế. Hiệu quả kinh tế - xã hội của hai dự án không chỉ thể hiện ở doanh thu của doanh nghiệp, mà còn thể hiện ở tác động về kinh tế - xã hội mà dự án mang lại cho địa phương và nhà nước. Thực tế, giá thành sản xuất alumin từ cơ sở là 320 USD/tấn; thấp hơn thị trường 20 USD/tấn. Doanh nghiệp bị lỗ, nguồn thu thuế từ địa phương cũng không bảo đảm. Trong khi đó, Tập đoàn Công nghiệåp Than - Khoáng sản Việt Nam vừa tăng tổng mức đầu tư hai dự án lên 35%, với tổng mức đầu tư lớn như vậy, nhiều thành viên Đoàn giám sát e ngại, tổng mức đầu tư và hiệu quả kinh tế - xã hội đem lại không tương xứng; nhất là khi xét đến giá thành alumin đang giảm, chi phí vận chuyển bằng đường bộ còn cao. Đoàn giám sát đề nghị, Bộ Công thương, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam cần phân tích, dự đoán nhu cầu alumin trong thời gian tới; giá thành sản xuất alumin, việc hoàn nợ từ hai dự án; dự liệu việc thua lỗ sẽ kéo dài bao nhiêu lâu? Đối với quốc phòng, an ninh, một số thành viên Đoàn giám sát lưu ý, Vinacomin cần xem xét diễn biến dư luận trong quá trình triển khai dự án; có phương hướng tuyên truyền tốt để nhân dân hiểu được lợi ích của dự án. Song song với đó, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam cần lưu ý vấn đề việc làm, tái định canh, định cư cho người dân địa phương.
Cũng trong phiên làm việc, Đoàn giám sát của UBTVQH đã nghe Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam giải trình thêm các vấn đề liên quan đến hiệu quả tổng thể kinh tế, xã hội gắn với bảo đảm an ninh – quốc phòng của hai dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ.