Đại biểu Quốc hội Bùi Sĩ Lợi phát biểu tại Hội trường Ảnh: Đình Nam
Đại biểu Bùi Sĩ Lợi nêu rõ trong chức năng quản lý nhà nước thì vai trò giám sát thanh tra, kiểm tra và kiến nghị để xử lý, sửa đổi các chính sách kịp thời rất cần thiết. Tuy nhiên, không phải giám sát khi đưa ra một cuộc giám sát mà phải giám sát tất cả các lĩnh vực từ khi ban hành văn bản cho đến tổ chức triển khai thực hiện, đồng thời phải có những điểm trọng tâm để rút ra được vấn đề sau giám sát có thể là sửa đổi, điều chỉnh pháp luật hoặc xử lý sai phạm.
Nhiều số liệu báo cáo cho Đoàn giám sát thiếu chính xác
Từ thực tế các lần tham gia giám sát, đại biểu Bùi Sĩ Lợi chỉ rõ hạn chế, các báo cáo của các địa phương, các ngành về giám sát, các thông tin về số liệu báo cáo cho Đoàn giám sát chưa kịp thời và nhiều số liệu thiếu chính xác. Như khi giám sát chính sách pháp luật về người có công với cách mạng, theo báo cáo của các địa phương, chúng ta nắm được nhu cầu của tất cả các hộ gia đình người có công với cách mạng cần phải sửa chữa và xây mới nhà ở. Khi ban hành nghị quyết của Quốc hội và bắt đầu tổ chức triển khai thực hiện thì số lượng bổ sung tăng gấp hơn 10 lần. Khi đó đoàn giám sát có số liệu, có địa phương tăng 47 lần và có địa phương tưởng rằng ít nhưng tăng 17 lần. Ở đây đơn giản vì phản ánh số liệu không đúng nên khi ra chính sách và thực hiện chính sách thì chính sách của chúng ta không đáp ứng được nhu cầu của ngân sách.
Hay trường hợp giám sát kết quả thực hiện về gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) thì báo cáo của các địa phương không phải báo cáo đánh giá về WTO mà có địa phương báo cáo bằng một báo cáo kinh tế- xã hội của địa phương báo cáo trước Hội đồng nhân dân tỉnh. Theo đại biểu, như vậy không thể đánh giá được cái đúng, cái sai và rút ra được bài học gì khi tổ chức một đoàn giám sát rất quy mô từ trung ương xuống địa phương. Đại biểu nhấn mạnh đây là những trường hợp cần phải rút kinh nghiệm.
Giám sát không gây khó khăn cho địa phương, bộ ngành nhưng phải đem lại kết quả
Vấn đề thứ hai mà đại biểu Bùi Sĩ Lợi đề cập đến nhằm nâng cao chất lượng giám sát đó là sự phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước, của các cơ quan chức năng. Bởi theo đại biểu, hiện nay sự phối hợp này chưa có sự quan tâm một cách đầy đủ khi mà đi giám sát, các bộ không có lãnh đạo bộ, vụ trưởng, xuống địa phương cũng có thể không có lãnh đạo tỉnh, giám đốc sở. Vì vậy đại biểu đề nghị, Quốc hội phải rút kinh nghiệm và trong nghị quyết giám sát cần yêu cầu phải đảm bảo đúng thành phần, cơ cấu làm việc khi tiến hành giám sát. Đại biểu nhấn mạnh, có thể chúng ta giảm bớt các cuộc giám sát, đừng gây khó khăn cho các địa phương và bộ, ngành, nhưng đã giám sát phải đem lại được kết quả và hiệu quả.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng nhận định trong các báo cáo giám sát khi đi thực tế thấy nhiều tồn tại nhưng đến báo cáo gửi cho các đại biểu Quốc hội thì khen nhiều, chỉ ra khuyết điểm rất ít, không có chuyện chỉ ra việc sai phạm đó thuộc cơ quan nào, cá nhân nào. Đặc biệt là kết quả tiếp thu, xử lý không đeo bám đến cùng, không báo cáo lại xem đạt được đến đâu, thực hiện được đến đâu. Đại biểu nhấn mạnh: “Cách đây nhiều khóa tôi nói là nếu chúng ta khen nhiều không rút ra được gì thì thà rằng ở trên này gọi điện xuống chúc mừng nhau và khen nhau thì tốt hơn là thành lập đoàn rồi tốn kém. Giám sát cũng không tập trung vào những vấn đề bức xúc theo kiến nghị của cử tri và vấn đề có khả năng vi phạm nó như thế nào. ”
Vì vậy, đại biểu cho rằng báo cáo của Ủy ban thường vụ Quốc hội cần bổ sung thêm thực trạng tình hình thực hiện giám sát, đồng thời đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội tập trung sâu hơn và làm sao để nâng cao chất lượng của các cuộc giám sát.