Đại biểu Quốc hội Nguyễn Bá Sơn - Đoàn Đại biểu Quốc hội Tp. Đà Nẵng chất vấn Bộ Công Thương
Do không có điều kiện về thời gian để trả lời chất vấn tại phiên chất vấn tại Hội trường vào Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khoá XIV, ngày 20/12/2016, Bộ Trưởng Bộ Công thương đã có văn bản trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Bá Sơn - Đoàn Đại biểu Quốc hội Tp. Đà Nẵng về những vấn đề xung quanh sai phạm của Thuỷ điện Đắk Mi 5.
Toàn bộ nội dung câu hỏi chất vấn như sau:
Ở thành phố Đà Nẵng toàn bộ nguồn nước sinh hoạt và sản xuất kinh doanh của người dân đều lấy từ nguồn nước tự nhiên từ sông Vu Gia. Tuy nhiên, từ năm 2012 cho đến nay hiện tượng cạn kiệt nguồn tài nguyên nước ở dòng này và kèm theo đó hiện tượng xâm nhập mặn ngày càng sâu và có hiện tượng trở thành hiện tượng phổ biến và các đợt xâm nhập mặn kéo dài có khi đến cả tháng, ảnh hưởng nghiem trọng đến sản xuất, kinh doanh và đời sống sinh hoạt của nhân dân ở tp. Đà Nẵng và 1,7 triệu dân ở vùng hạ du sông Vu Gia. Nguyên nhân là do thuỷ điện Đắk Mi 4 đã đưa chuyển về sông Thu Bồn để phục vụ cho việc phát điện và tối ưu hoá lợi ích của mình mà không trả lại dòng chảy về Sông Vu Gia theo như quy định của Thủ tướng Chính phủ và của quy trình vận hành liên hồ ở khu vực này.
Về vấn đề này lãnh đạo đia phương Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng cũng như Bộ Công Thương trực tiếp là đồng chí Thứ trưởng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, trực tiếp là Cục quản lý tài nguyên nước đã có ý kiến, nhưng Đắk Mi 4 đã không thực hiện đúng theo yêu cầu của cấp trên, cũng như quy trình của Thủ tướng Chính phủ
Vấn đề là ở chỗ rõ ràng Đắk Mi 4 đã vi phạm quy định của Thủ tướng Chính phủ và không quan tâm đến lợi ích của người dân thành phố Đà Nẵng cũng như 1,7 triệu dân ở khu vực hạ du sông Vu Gia. Vấn đề này cử tri thành phố Đà Nẵng mong muốn nhận được câu trả lời của Bộ trưởng rằng là Bộ trưởng sẽ xử lý vấn đề này như thế nào?
Bộ Công Thương đã có nội dung trả lời chất vấn như sau:
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh trả lời chất vấn
1. Về vấn đề thực hiện chỉ đạo vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn
Trước tình hình khô hạn diễn biến phức tạp trên cả nước, đặc biệt là khu vực miền Trung - Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, Bộ Công Thương đã tổ chức Đoàn công tác liên Bộ đi kiểm tra thực tế các hồ thuỷ điện và làm việc với đại diện UBND Tp. Đà Nẵng, các tỉnh Quảng Nam và Kon Tum.
Ngày 03/3/2016, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng đã chủ trì làm việc với UBND tỉnh Quảng Nam, Tp. Đà Nẵng và các chủ hồ chứa thuỷ điện về phương án cung cấp nước cho hạ du sông Vu Gia - Thu Bồn trong mùa khô năm 2016 kết hợp với việc vận hành hiệu quả các công trình thuỷ điện….
Ngày 07/3/2016, Bộ Công Thương đã có Văn bản số 1901/BCT-ĐTĐL đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc TW chỉ đạo Sở, Ban, Ngành của địa phương làm đơn vị chủ trì đầu mối phối hợp với Tổng cục Thuỷ lợi, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia, các chủ hồ chứa thuỷ điện, trên cơ sở lượng nước hồ chứa trong các hồ chứa thuỷ điện và dự báo tình hình khí tượng thuỷ văn của Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn TW để xác định nhu cầu sử dụng nước, lập kế hoạch điều tiết nước của hồ chứa cho cả mùa khô năm 2016 phù hợp với tình hình thuỷ văn thực tế, tuân thủ QTVH đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với ưu tiên trước hết là bảo đảm nguồn nước cho sinh hoạt, dịch vụ của người dân sau đó đến chăn nuôi gia súc, sản xuất nông nghiệp, thuỷ sản, dảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn dịch bệnh và sản xuất công nghiệp, sản xuất điện.
2. Một số vi phạm của Chủ đạp thuỷ điện Đắk Mi 4
Từ khi có QTVH liên hồ chứa đến trước tháng 3 năm 2016, Chủ đập thuỷ điện Đắk Mi 4 được xác định có một số vi phạm như sau:
Chưa lập kế hoạch điều tiết nước hồ chứa, thông báo kế hoạch điều tiết nước cho UBND các cấp nơi có hồ chứa và vùng hạ du hồ chứa.
Chưa thực hiện dự báo lưu lượng đến hồ, mực nước hồ 10 ngày tới hàng tháng tronng mùa cạn cho cơ quan quản lý.
Vận hành hồ chưa đảm bảo dòng chảy tối thiểu ở hạ du sông Vu Gia theo QTVH liên hồ chứa được Thủ tướng Chính phủ phê duyêt.
Các hành vi vi phạm nêu trên đã bị Bộ Tài nguyên và Môi trường xử phạt hành chính theo quy định.
3. Tình hình xử lý, khắc phục các vi phạm và kết quả thực hiện QTVH trong năm 2016 của Chủ đập thuỷ điện Đắk Mi 4
Từ 3/2016 đến nay, Chủ đập thuỷ điện Đắk Mi 4 đa vận hành hồ chứa tuân thủ quy định; đã lắp đặt camera quan trắc trực tuyến để các cơ quan địa phương kiểm tra giám sát; đã hợp đồng với Đài khí tượng thuỷ văn Trung Trung Bộ cũng như lắp đặt thêm 04 trạm đo mưa trên lưu vực để dự báo, quan trắc mưa lũ đến hồ phục vụ vận hành nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả chung.
4. Về các giải pháp xử lý trong thời gian tới
Theo nhiệm vụ được TTCP giao, Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm theo dõi và kiến nghị TTCP quyết định sửa đổi, bổ sung nội dung QTVH liên hồ chứa. Với trách nhiệm của mình, Bộ Công Thương cũng sẽ chủ động phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường để rà soát, xem xét, đánh giá lại quy trình và quá trình thực hiện quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn để khẩn trương xử lý các bất cập.
Bên cạnh đó, với chức năng, nhiệm vụ được Chính phủ giao, Bộ Công Thương sẽ chỉ đạo các đơn vị chức năng thuộc Bộ tập trung theo dõi và phối hợp chặt chẽ với các Bộ, UBND tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng để chỉ đạo vận hành các hồ chứa thuỷ diện trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn cung cấp nước hạ du, chống hạn, đẩy mặn theo quy địn trong mùa khô; đồng thời, đề nghị các địa phương tiếp tục phối hợp với Tổng cục Thuỷ lợi, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trung tâm Điều hộ Hệ thống điện quốc gia, các chủ hồ chứa thuỷ điện, trên cơ sở lượng nước hồ chứa trong các hồ chứa thuỷ điện và dự báo tình hình khí tượng thuỷ văn của Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn trung ương, xác định nhu cầu sử dụng nước, lập kế hoạch điều tiết nước của hồ chứa phù hợp với tình hình khí tượng thuỷ văn thực tế trên nguyên tắc tiết kiệm nước, tuân thủ QTVH đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với ưu tiên trước hết là bảo đảm nguồn nước cho sinh hoạt, dịch vụ của người dân, sau đó đến chăn nuôi gia súc, sản xuất nông nghiệp, thuỷ sản, đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn dịch bệnh và sản xuất công nghiệp, sản xuất điện.
Toàn bộ văn bản trả lời chất vấn xin xem tại file đính kèm./.