Trước đó, Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Minh Hiền có văn bản gửi tới kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV. Trong văn bản, Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Minh Hiền cho biết: Với tinh thần của một Chính phủ công khai, minh bạch, trong khi Thủ tướng và các Phó Thủ tướng thực hiện rất tốt trách nhiệm phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí thì một số Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị lại không thực hiện nghiêm túc. Một số thông tin không thuộc bí mật nhà nước nhưng báo chí rất khó khăn khi tiếp cận. Có hiện tượng nhắn tin, gọi điện can thiệp để gỡ bài dù bài viết đó phản ánh tiêu cực không sai; rồi phóng viên, nhà báo bị cản trở, hành hung khi tác nghiệp.
Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên.
Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Minh Hiền mong muốn Bộ trưởng cho biết quan điểm và trách nhiệm của mình về những hiện tượng nêu trên có được xem là xuất hiện nhóm lợi ích trong chính hệ thống cơ quan thông tin, truyền thông hay không, nơi cũng có chức năng đấu tranh với tiêu cực xã hội, lợi ích nhóm? Các biện pháp của Bộ trưởng nhằm ngăn chặn vấn đề này?
Câu hỏi thứ hai mà Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Minh Hiền gửi tới Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông là Bộ đã có những động thái nào để bảo vệ người làm báo chân chính, các cơ quan báo chí do Bộ quản lý? Bộ đã tham mưu gì cho Chính phủ xử lý các cơ quan, đơn vị vi phạm chế độ phát ngôn và cung cấp thông tin?
Ngày 08/12/2017, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đã trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội Phạm Thị Minh Hiền- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên, về những vấn đề nêu trên.
Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội Phạm Thị Minh Hiền- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông có ý kiến cụ thể từng vấn đề. Đối với câu hỏi liệu có lợi ích nhóm trong chính hệ thống cơ quan thông tin, truyền thông, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông khẳng định: Luật Báo chí năm 2016 khẳng định quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí. Trong phạm vi quyền hạn, nhiệm vụ của mình, các cơ quan, tổ chức, người có trách nhiệm có quyền và nghĩa vụ cung cấp thông tin cho báo chí và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin đã cung cấp.
Khoản 2 Điều 38 Luật Báo chí quy định: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền có quyền từ chối cung cấp thông tin cho báo chí trong các trường hợp sau đây:
- Thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật thuộc nguyên tắc và quy định của Đảng, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác theo quy định của pháp luật;
- Thông tin về vụ án đang được điều tra hoặc chưa xét xử, trừ trường hợp cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan điều tra cần thông tin trên báo chí những vấn đề có lợi cho hoạt động điều tra và công tác phòng chống tội phạm;
- Thông tin về vụ việc đang trong quá trình thanh tra chưa có kết luận; vụ việc đang trong quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo; những vấn đề tranh chấp, mâu thuẫn giữa các cơ quan nhà nước đang trong quá trình giải quyết, chưa có kết luận chính thức của người có thẩm quyền mà theo quy định của pháp luật chưa được phép công bố;
- Những văn bản chính sách, đề án đang trong quá trình soạn thảo mà theo quy định của pháp luật chưa được cấp có thẩm quyền cho phép công bố”.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông khẳng định: Nhiều năm qua, Chính phủ rất nỗ lực chỉ đạo thực hiện minh bạch thông tin tới người dân thông qua báo chí. Mới đây nhất, Bộ Thông tin và Truyền thông đã soạn thảo và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 09/2017/NĐ-CP ngày 09/02/2017 quy định chi tiết việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của các cơ quan hành chính nhà nước. Mặt khác, Luật Báo chí năm 2016 cũng quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan báo chí. Một trong những nhiệm vụ, quyền hạn của báo chí quy định tại điểm a khoản 2 Điều 4 Luật Báo chí là: “Thông tin trung thực về tình hình đất nước và thế giới phù hợp với lợi ích của đất nước và của nhân dân”.
Trong một số trường hợp, thông tin đăng tải trên báo chí cần được định hướng nhằm phù hợp với lợi ích của đất nước và của nhân dân. Chẳng hạn như: Có thời điểm, báo chí thông tin liên tiếp, miêu tả tỉ mỉ về các vụ việc xâm hại tình dục trẻ em, bạo hành trẻ em đã bị một số tổ chức bên ngoài lợi dụng kích động, xuyên tạc về tình hình nhân quyền ở Việt Nam; báo chí phản ánh về hoạt động liên quan đến ngân hàng, tiền tệ nhưng không đầy đủ, rõ ràng dễ tác động tâm lý người gửi tiền, làm ảnh hưởng thị trường tài chính, tiền tệ; một số bài viết có thông tin nhạy cảm chính trị...
Các cơ quan báo chí sau khi đăng tải thông tin, nếu phát hiện sai sót, sai phạm về nội dung thông tin, chủ động chỉnh sửa, gỡ bỏ bài viết và thực hiện cải chính, xin lỗi theo quy định. Trong giao ban báo chí vào thứ Ba hằng tuần, Bộ Thông tin và Truyền thông thường xuyên phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Nhà báo Việt Nam đánh giá hoạt động thông tin báo chí trong Tuần và đề nghị các cơ quan báo chí có hiện tượng chỉnh sửa nội dung thông tin, gỡ bỏ bài viết báo cáo giải trình về lý do thay đổi liên quan nội dung tin, bài. Chính vì vậy, Bộ Thông tin và Truyền thông nhận thấy, những hiện tượng như: Khó khăn trong tiếp cận nguồn tin, có tin nhắn, gọi điện gỡ bài... chưa phải là dấu hiệu để khẳng định lợi ích nhóm. Tuy nhiên, Bộ cũng sẽ lưu ý theo dõi hiện tượng trên và có giải pháp quản lý chặt chẽ.
Trả lời câu hỏi thứ hai của Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền về bảo vệ người làm báo chân chính, các cơ quan báo chí do Bộ quản lý, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông khẳng định: Nhà báo, phóng viên hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật được pháp luật bảo vệ. “Đe dọa, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên; phá hủy, thu giữ phương tiện, tài liệu, cản trở nhà báo, phóng viên hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật” là hành vi bị nghiêm cấm quy định tại khoản 1 Điều 9 Luật Báo chí năm 2016.
Điều 7 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản đã quy định rõ các chế tài xử lý đối với hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động báo chí. Ngoài ra, Bộ Thông tin và Truyền thông thường xuyên phối hợp với Bộ Công an, Hội Nhà báo Việt Nam và các cơ quan liên quan trong việc xử lý và thúc đẩy các cơ quan liên quan của địa phương xử lý những vụ việc cản trở nhà báo, phóng viên hoạt động tác nghiệp đúng pháp luật./.