Theo ĐBQH Điểu Huỳnh Sang, tại Khoản 2 Điều 55 Luật Đầu tư công năm 2019 quy định: Trước ngày 31 tháng 7 năm thứ tư của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về lập kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn sau với tổng mức vốn đầu tư công dự kiến bằng tổng mức vốn đầu tư công của kế hoạch đầu tư công giai đoạn trước, thông báo tổng mức vốn đầu tư dự kiến của các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương để làm căn cứ quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án giai đoạn sau.
Tuy nhiên, hiện nay Chính phủ chưa ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước (trong đó có ngân sách địa phương) giai đoạn 2021-2025, nên địa phương chưa có cơ sở để thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, các dự án hiện dừng lại ở mức độ có tên nhưng chưa có quyết định chủ trương đầu tư. Và đây là một thực tế tồn tại ở cả trung ương và địa phương gây khó khăn trong việc chủ động xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.
Vậy giải pháp của Thủ tướng Chính phủ trong khắc phục thực tiễn đã nêu? Đồng thời qua đây đề nghị Thủ tướng chỉ đạo để sớm ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 làm căn cứ để địa phương tổ chức lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án giai đoạn sau, đảm bảo phù hợp với quy định pháp luật về đầu tư công.
ĐBQH Điểu Huỳnh Sang (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước)
Trả lời chất vấn ĐBQH Điểu Huỳnh Sang, Thủ tướng Chính phủ cho biết, về xây dựng kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025, ngày 29 tháng 7 năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về lập kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, trong đó mục tiêu và định hướng đầu tư công giai đoạn 2021-2025 là thu hút thu hút tối đa và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư phát triển nền kinh tế, đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội thiết yếu, phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm 2021 - 2025.
Đồng thời, đưa ra nguyên tắc lập kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025: (i) Việc lập kế hoạch đầu tư công trung hạn nhằm thực hiện các mục tiêu, định hướng phát triển tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 của quốc gia, của các ngành, lĩnh vực, địa phương và các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và các quy hoạch ngành, lĩnh vực được phê duyệt; (ii) Phù hợp với kế hoạch tài chính 05 năm quốc gia giai đoạn 2021 - 2025, khả năng cân đối nguồn vốn đầu tư công và thu hút các nguồn vốn đầu tư của các thành phần kinh tế khác; bảo đảm các cân đối vĩ mô, ưu tiên an toàn nợ công; (iii) Việc phân bổ vốn đầu tư công phải tuân thủ nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 do cấp có thẩm quyền quyết định; (iv) Trên cơ sở đánh giá tình hình thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 của các bộ, ngành và địa phương để xác định nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng thực hiện trong giai đoạn 2021 - 2025 phù hợp với các mục tiêu phân bổ nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025; chủ động sắp xếp thứ tự các nhiệm vụ chi ưu tiên, các chương trình, dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo mức độ cấp thiết, quan trọng và khả năng triển khai thực hiện trong giai đoạn 2021 - 2025; tập trung bố trí vốn đầu tư công để hoàn thành và đẩy nhanh tiến độ thực hiện chương trình, dự án quan trọng quốc gia, chương trình, dự án trọng điểm có ý nghĩa lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, của các cấp, các ngành; hoàn trả các khoản vốn ngân sách nhà nước ứng trước kế hoạch; các khoản vốn vay của ngân sách địa phương; (v) Không bố trí vốn cho chương trình, dự án không thuộc lĩnh vực đầu tư công; (vi) Bố trí đủ vốn chuẩn bị đầu tư từ kế hoạch năm 2020 và kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 để tổ chức lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư; lập, thẩm định, quyết định đầu tư dự án đầu tư khởi công mới giai đoạn | 2021 - 2025, vốn để lập, thẩm định, quyết định hoặc phê duyệt, công bố và điều chỉnh quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch; (vii) Bố trí vốn kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 để thanh toán đủ số nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh trước ngày 01 tháng 01 năm 2015; (viii) Bảo đảm công khai, minh bạch và công bằng trong lập kế hoạch đầu tư công trung hạn; (ix) Bảo đảm quản lý tập trung, thống nhất về mục tiêu, cơ chế, chính sách; thực hiện phân cấp trong quản lý đầu tư theo quy định của pháp luật, tạo quyền chủ động cho các cấp, các ngành và nâng cao hiệu quả đầu tư.
Hiện nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính khẩn trương dự kiến khả năng cân đối ngân sách nhà nước cho đầu tư công giai đoạn 2021-2025, dự kiến tổng mức đầu tư của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương; trên cơ sở đó, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trả lời chất vấn các ĐBQH
Về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn ngân sách nhà nước, tại khoản 2 Điều 20 của Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn ngân sách nhà nước. Do đó, việc ban hành quy định về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động xây dựng dự thảo Nghị quyết về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước gửi các bộ, cơ quan trung ương và địa phương xin ý kiến tại văn bản số 9316/BKHĐT-TH ngày 16 tháng 12 năm 2019. Trên cơ sở đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc xây dựng Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn NSNN giai đoạn 2021-2025 theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Thực hiện Nghị quyết số 121/NQ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2019 của Chính phủ về hội nghị Chính phủ với các địa phương và Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 12 năm 2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang hoàn thiện Tờ trình của Chính phủ báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến để thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép xây dựng Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 theo trình tự, thủ tục rút gọn. Sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương xây dựng và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo Nghị quyết ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025. Trên cơ sở nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, Chính phủ sẽ triển khai thực hiện theo quy định./.