Kiểm toán nhà nước Việt Nam (KTNN) được thành lập theo Quyết định số 70/CP ngày 11-07-1994 của Chính phủ. Mười lăm năm xây dựng và phát triển, một chặng đường chưa dài, song với tiêu chí hoạt động “Độc lập, vô tư, khách quan, công bằng”, KTNN đã đạt được những kết quả khá toàn diện, căn bản và quan trọng, tạo tiền đề, nền tảng cho sự phát triển bền vững trong tương lai.
Ngoài việc kiểm toán theo kế hoạch hằng năm, KTNN còn thực hiện nhiều cuộc kiểm toán đối với các chương trình, dự án, tổ chức kinh tế lớn theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ, như: Chương trình trồng mới 5 triệu ha rừng, Tổng Công ty Tài chính cổ phần Dầu khí, Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, Báo cáo tài chính 35 nhà máy và công ty đường, Xí nghiệp liên doanh dầu khí Vietsopetro, Công ty Cổ phần phát triển đầu tư công nghệ FPT, Dự án Trung tâm Hội nghị quốc gia, Dự án Cầu Vĩnh Tuy, Dự án Đường quốc lộ 5 kéo dài, Đề án Tin học hóa cơ quan hành chính 112… Việc kiểm toán các chương trình mục tiêu quốc gia như Chương trình 135, Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục và đào tạo, Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn… đã trở thành hoạt động thường xuyên của KTNN và được các bộ, ngành, các nhà tài trợ quốc tế tín nhiệm, đánh giá cao.
Bên cạnh nhiệm vụ trọng tâm là kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, những năm gần đây, nhất là từ khi Luật Kiểm toán nhà nước có hiệu lực, KTNN đã từng bước mở rộng loại hình kiểm toán hoạt động để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản của Nhà nước. Trong 15 năm qua, tổ chức bộ máy, đội ngũ Kiểm toán Nhà nước đã có sự phát triển vượt bậc, không ngừng được củng cố và hoàn thiện hơn. Với khuôn khổ pháp lý dần hoàn thiện, năng lực được tăng cường, hoạt động Kiểm toán Nhà nước ngày càng rộng về qui mô, đa dạng về loại hình và phương thức kiểm toán. Từ năm 2006 đến nay, qui mô kiểm toán đã tăng gấp 2 lần so với giai đoạn trước.
Ngoài việc kiểm toán theo kế hoạch hàng năm, Kiểm toán Nhà nước còn thực hiện nhiều cuộc kiểm toán lớn theo yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội và Chính phủ.Việc kiểm toán các chương trình mục tiêu quốc gia cũng trở thành hoạt động thường xuyên được các Bộ, ngành, nhà tài trợ quốc tế tín nhiệm và đánh giá cao.
Từ khi Luật Kiểm toán Nhà nước có hiệu lực, Kiểm toán Nhà nước đã từng bước mở rộng loại hình kiểm toán hoạt động để đánh giá tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách và tài sản Nhà nước. Năm 2008-2009, Kiểm toán Nhà nước đã điều chỉnh mục tiêu, trọng tâm kiểm toán, chú trọng kiểm tra phân tích nguyên nhân lạm phát, đánh giá việc thực hiện trên thực tế các giải pháp của Chính phủ trong chống lạm phát, thực hiện các biện pháp kích cầu đầu tư theo kết luận của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quốc hội.
Cùng với hậu kiểm, KTNN đã bắt đầu thực hiện hình thức tiền kiểm như thẩm định và trình bày ý kiến về dự toán ngân sách nhà nước, thực hiện kiểm toán các dự án đầu tư từ khi khởi công cho đến khi kết thúc, đưa công trình vào sử dụng. Phương thức kiểm toán chuyên đề ngày càng được chú trọng đã có tác dụng thiết thực trong việc kiểm tra, phân tích, đánh giá và tư vấn chính sách tài chính theo từng chuyên đề. KTNN cũng không ngừng thiết lập và phát triển quan hệ hợp tác quốc tế với cơ quan Kiểm toán tối cao (SAI) và các tổ chức quốc tế khác.
Với những thành tích đạt được, KTNN đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý. Đặc biệt, đúng vào dịp kỷ niệm 15 năm thành lập Kiểm toán Nhà nước đã vinh dự đón nhận Huân chương Độc lập hạng Ba vì những thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng trao tặng.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng đánh giá cao những đóng góp của Kiểm toán Nhà nước trong suốt 15 năm xây dựng và phát triển, nhất là từ khi Luật Kiểm toán nhà nước có hiệu lực.
Với những bước tiến quan trọng cả về số lượng và chất lượng, Kiểm toán Nhà nước đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, phục vụ kịp thời việc kiểm tra, giám sát trong công tác quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước; phát hiện và ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật, thực hành tiết kiệm, phòng chống tham nhũng, thất thoát, lãng phí…Kiểm toán Nhà nước đã cung cấp nhiều thông tin xác thực, có chất lượng, giúp Quốc hội có thêm căn cứ để xem xét quyết định các vấn đề liên quan đến ngân sách nhà nước và tài sản công. Kết quả kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước đã giúp các cơ quan, đơn vị, địa phương được kiểm toán nhìn nhận, đánh giá đúng thực trạng hoạt động quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước, từ đó góp phần quan trọng vào công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí…