Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam Dương Văn Phước phát biểu thảo luận
Đại biểu Dương Văn Phước cho biết, trong báo cáo tiếp thu giải trình về Dự án Luật Thi đua, khen thưởng(sửa đổi). Bộ Nội vụ cũng thể hiện đầy đủ, trong đó có nhiều ý kiến của ĐBQH Quảng Nam đã được tiếp thu. Kể cả chỉ đề xuất bổ sung một từ “cao” vào sau cụm từ “đạt năng suất lao động”, mới xứng đáng với danh hiệu cao quý “Anh hùng lao động” cũng đã được ghi nhận tiếp thu. Đại biểu Dương Văn Phước cho rằng, cơ quan chủ trì soạn thảo rất trách nhiệm, thận trọng và cầu thị trong việc tiếp thu ý kiến của ĐBQH. Đồng thời đại biểu Dương Văn Phước cũng góp ý thêm hai nội dung.
Thứ nhất, là về “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” được quy định ở Điều 55 của dự án Luật. Đại biểu Dương Văn Phước thống nhất với việc bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”, để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân là thanh niên xung phong các thời kỳ kháng chiến, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo xem xét sửa đổi khoản 1, Điều 55 quy định "Thanh niên xung phong tham gia thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, làm nhiệm vụ quốc tế giúp bạn Lào và Camphuchia" bằng quy định "Thanh niên xung phong tham gia chống giặc ngoại xâm, thực hiện nghĩa vụ quốc tế" là đầy đủ và bao quát, tránh việc vừa thừa - vừa thiếu nội dung
Ngoài ra, việc tặng thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” cho những người đã cống hiến, hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ, xây dựng Tổ quốc là rất xứng đáng. Tuy nhiên đại biểu cũng nêu lên vấn đề, khi hiện nay, hầu hết những người tham gia lực lượng này đã được nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý và đều đã được hưởng các chế độ đãi ngộ của Nhà nước khi tổng kết ba thời kỳ kháng chiến. Nay bổ sung hình thức khen thưởng này nữa sẽ trùng lắp. Do đó đại biểu đề nghị chỉ cần quy định chặt chẽ trong dự luật này, hoặc trong Nghị định hướng dẫn thi hành, người nào đã nhận 1 trong các hình thức khen thưởng của Nhà nước rồi thì không tặng thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” để tránh khen thưởng trùng. Đồng thời, không để bất kỳ người thanh niên xung phong nào đã hy sinh cống hiến cho dân, cho nước mà lại không được ghi nhận, tôn vinh họ.
Cùng với việc bổ sung khen thưởng cho thanh niên xung phong tại dự án Luật Thi đua, khen thưởng lần này, đại biểu Dương Văn Phước cũng đề nghị UBTVQH xem xét tiếp tục sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh 02 về ưu đãi người có công cách mạng, từ 12 đối tượng lên 13 đối tượng. Theo đó, công nhận “thanh niên xung phong" là đối tượng người có công cách mạng, để nghi nhận công lao của các thế hệ thanh niên đã dũng cảm, quên mình, hy sinh, cống hiến cho đất nước. Đại biểu cho rằng, năm xưa, đáp lời kêu gọi của Đảng, Bác Hồ, lực lượng thanh niên xung phong bước vào cuộc chiến, lao mình đến những nơi gian nan, nguy hiểm nhất để tải đạn, khiên thương, cung cấp lương thực, nhu yếu phẩm cho bộ đội ăn no, đánh giặc. Hình ảnh những chàng trai, cô gái ngày ấy băng mình giữa mưa bom, bão đạn để thông những tuyến đường cho những chuyến xe ra tuyền tuyến, những nụ cười lạc quan của các cô gái thanh niên xung phong đã làm ấm lòng bao chiến sĩ giữa đêm mưa Trường Sơn, tiếp thêm niềm tin cho những người lính ra trận, thắp lên bao hy vọng về niềm tin thắng Mỹ… Đã có rất nhiều sự hy sinh cao cả và những cống hiến vĩ đại của lực lượng thanh niên xung phong thời kỳ ấy. Thế hệ thanh niên xung phong trong kháng chiến, nay hầu hết đã già yếu, kiệt sức, rất cần sự quan tâm, chăm lo của Đảng và Nhà nước.
Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam tham gia phiên thảo luận trực tuyến ngày 28/10
Đồng thời, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét có hình thức khen thưởng cho thanh niên tham gia thời kỳ sau năm 1975 thực hiện nhiệm vụ rà phá bom-mìn, khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng đất nước. Những đối tượng này phần lớn tuổi già yếu, bệnh tật nhiều và sức khỏe ngày một suy giảm, cử tri nhiều lần tha thiết đề nghị nhà nước cấp thẻ bảo hiểm y tế cho những thanh niên xung phong này, để họ được chăm sóc sức khoẻ, nhưng mong ước nhỏ nhoi đó đến nay vẫn chưa thực hiện được.
Bên cạnh đó, đại biểu Dương Văn Phước cũng đề xuất thêm, nếu sửa đổi Pháp lệnh 02 và bổ sung công nhận "thanh niên xung phong" là đối tượng người có công cách mạng, thì nên đổi tên gọi hình thức tặng thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” bằng tên gọi “Huy chương Thanh niên vẻ vang” sẽ phù hợp với cả “Thanh niên xung phong”, “Thanh niên xung kích” và “Thanh niên tình nguyện” để ghi nhận, khen thưởng cho tất cả lực lượng thanh niên đã và đang dấn thân, cống hiến, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám lao vào những nơi nguy hiểm nhất, hy sinh vì những điều cao đẹp trong cả thời kỳ kháng chiến, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hiện nay nhiều y - bác sĩ, lực lượng công an, quân đội, thanh niên tình nguyện xung phong nơi tuyến đầu chống dịch Covid-19, bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội, đem lại bình yên cho Nhân dân, nếu họ có công gắn với niên hạn công tác thì việc tặng thưởng “Huy chương thanh niên vẻ vang” cho họ là rất xứng đáng”.
Cuối cùng, đối với nội dung "Thẩm quyền quyết định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Thủ trưởng các bộ, ban, ngành; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh" được quy định ở Điều 78. Đại biểu Dương Văn Phước đề nghị dự thảo luật bổ sung thẩm quyền của Chủ tịch HĐND các cấp trong việc khen thưởng cho đại biểu HĐND và các cơ quan của HĐND. Đây là nhóm đối tượng mà Luật Thi đua khen thưởng hiện hành đang "bỏ quên", không điều chỉnh, làm cho công tác thi đua, khen thưởng tại các cơ quan dân cử từ cơ sở đến Trung ương không thực hiện được. Hằng năm, chủ tịch HĐND phải đề nghị Chủ tịch UBND cùng cấp khen thưởng cho tập thể, các nhân thuộc cơ quan HĐND các cấp là không phù hợp./.