Đại biểu Trần Hoàng Ngân, Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh
Thời gian qua, thị trường vốn của Việt Nam phát triển nhanh cả về chiều rộng và chiều sâu; quy mô, sản phẩm, thanh khoản tăng mạnh, góp phần huy động được nguồn lực tài chính rất quan trọng cho nền kinh tế, hỗ trợ và bổ sung cho kênh cung ứng vốn truyền thống là tín dụng ngân hàng. Thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh.
Tuy nhiên, cũng thẳng thắn nhìn nhận thị trường vốn còn những hạn chế, bất cập về cấu trúc thị trường, hạ tầng, công nghệ, nguồn nhân lực, hệ thống thông tin thị trường... Trong đó, có hiện tượng một số tổ chức, cá nhân thao túng thị trường, làm giá và thao túng giá cổ phiếu; huy động trái phiếu sử dụng sai mục đích; vi phạm quy định pháp luật khi tham gia thị trường... Vấn đề này đã được các cơ quan chức năng tập trung điều tra, xử lý trong thời gian gần đây.
Bàn về việc xử lý tiêu cực trên thị trường tài chính trong thời gian vừa qua, đại biểu Trần Hoàng Ngân, Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh nhận định, việc xử lý tuy chậm, nhưng được thực hiện quyết liệt, tạo niềm tin cho nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Cho rằng còn có nhiều khó khăn và thách thức trong thời gian tới, đại biểu tin tưởng nền kinh tế Việt Nam vẫn sẽ đạt được tốc độ tăng trưởng. Mới đây IMF đã đưa ra dự báo kinh tế Việt Nam năm 2022 sẽ tăng trưởng 6%; năm 2023 tăng 7,2%. Để đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, điều quan trọng là huy động được các nguồn lực, và đặc biệt là vốn đầu tư xã hội, trong đó vốn đầu tư từ khu vực nhân dân phải chiếm ít nhất là 50%, vốn đầu tư nước ngoài trên 20% và vốn từ khu vực Nhà nước dưới 30%. Vốn từ khu vực nhân dân và Nhà nước đó đến từ 3 kênh, từ hệ thống ngân hàng thương mại, từ thị trường cổ phiếu và từ thị trường trái phiếu.
Đại biểu cho biết, theo tinh thần Nghị quyết 31/2021/QH15 của Quốc hội năm 2021, mục tiêu tái cơ cấu kinh tế, tái cơ cấu thị trường tài chính để vốn hóa thị trường cổ phiếu chiếm 85% GDP và thị trường trái phiếu là 47% GDP. Đến cuối năm 2021, vốn hóa thị trường cổ phiếu chúng ta đạt được tỷ lệ 93,8% GDP và thị trường trái phiếu là 39,7% GDP, kết quả này đã bắt kịp các thông lệ của quốc tế, các thông số quốc tế. Nhìn sang các nước trong khối ASEAN, vốn hóa thị trường trái phiếu của Thái Lan hiện nay là 24,8; Malaysia là 56,8%; Philippines là 7,5%; Indonesia là 2,5% chúng ta là 14,2 %.
Để đảm bảo tiếp tục phát triển thị trường vốn một cách an toàn, minh bạch, hiệu quả và bền vững, đại biểu Trần Hoàng Ngân kiến nghị, về thị trường trái phiếu, cần có những quy định cho loại hình công ty cổ phần nội bộ chưa đại chúng, chưa niêm yết, bổ sung và điều chỉnh kịp thời các quy định pháp lý về phát hành trái phiếu, trên cơ sở tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp huy động vốn qua kênh này. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho doanh nghiệp huy động vốn qua thị trường chứng khoán để tăng tích tụ vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng thương mại, bởi độ sâu tài chính, trong đó vốn tín dụng trên GDP Việt Nam của chúng ta hiện nay đã đạt đến mức 124% của GDP, cho nên cần phải chia sẻ rủi ro trong cho vay trung và dài hạn của hệ thống ngân hàng thương mại.
Cùng với đó, đại biểu cho rằng cần bổ sung kịp thời, điều chỉnh các quy định pháp lý về phát hành trái phiếu, trên cơ sở tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp huy động vốn qua kênh nhưng đồng thời phải hạn chế các rủi ro không đáng có cho nhà đầu tư. Trong bản cáo bạch cho phát hành trái phiếu phải quy định rõ mục đích, lộ trình huy động vốn, định kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng công ty phát hành phải công bố công khai tình hình giải ngân vốn và mục đích sử dụng những loại vốn đã giải ngân.
Bên cạnh đó, cần đánh giá tình hình giải ngân so với kế hoạch huy động trong bản cáo bạch, việc công bố thông tin định kỳ này giúp thị trường giám sát sử dụng vốn huy động. Cần tăng cường thêm các công ty xếp hạng tín nhiệm, hiện nay Việt Nam quy mô rất lớn nhưng chỉ có 2 công ty định mức tín nhiệm, đại biểu cho rằng nên tăng cường cấp phép thêm các công ty định mức tín nhiệm, và yêu cầu việc phát hành trái phiếu này phải có xác định của công ty định mức tín nhiệm.
Đối với thị trường cổ phiếu, đại biểu cho rằng cần phải kịp thời phát hiện và xử lý ngay, nghiêm tất cả các vi phạm trên thị trường chứng khoán ở tất cả các mặt, kể cả khâu công bố thông tin chưa kịp thời, chưa đúng quy định.
Đại biểu nhấn mạnh các vi phạm giao dịch xảy ra nhiều nhưng xử lý còn đơn giản, cảnh báo cho thị trường và cộng đồng nhà đầu tư còn chậm, sợ ảnh hưởng đến bất ổn thị trường chứng khoán. Cùng với đó, cần xây dựng các tiêu chí, kiểm tra ngay các biến động bất thường của các cổ phiếu có dấu hiệu thao túng trong thời gian sớm nhất. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát khi phát hiện những sai phạm, xử lý mạnh tay, dứt khoát, đồng thời công bố thông tin đại chúng để mọi nhà đầu tư được biết, không né tránh. Cần phạt tiền gấp nhiều lần lợi nhuận có được từ việc làm giá và cần sửa Nghị định 156/2020/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán.
Ngoài ra, đại biểu cũng nêu rõ cần công bố thông tin cả tiếng Việt và Tiếng Anh để bảo đảm thông tin công bằng cho nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Cần đẩy mạnh cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước, tạo thêm các hàng hoá có chất lượng ở trên thị trường. Cần có thông điệp mạnh mẽ về các vi phạm của Luật Chứng khoán, ai vi phạm thì sẽ bị phát hiện và bị xử lý. Đại biểu cũng nhấn mạnh cần tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, không nên hình sự hoá các quan hệ dân sự các hoạt động kinh tế./.
