Dự án đường Hồ Chí Minh là dự án quan trọng quốc gia, được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư theo Nghị quyết số 38/2004/QH11 từ năm 2004. Dự án có điểm đầu tại Pác Bó (Cao Bằng), điểm cuối tại Đất Mũi (Cà Mau), dài 3.183 km, tuyến chính dài 2.499 km, nhánh phía Tây dài 684 km và dự kiến thông tuyến vào năm 2010.
Toàn cảnh Phiên thảo luận.
Để phù hợp với nguồn lực và thực tế triển khai, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Nghị quyết số 66/2013/QH13 ngày 29/11/2013 để điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh. Theo đó, phân kỳ đầu tư đến năm 2020 sẽ hoàn thành các dự án thành phần để nối thông toàn tuyến từ Pác Pó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) với 02 làn xe. Qua 18 năm thực hiện 02 nghị quyết của Quốc hội, theo Báo cáo của Chính phủ, đến hết năm 2020, đã hoàn thành đưa vào khai thác khoảng 2.362 km/2.744km, đạt 86,1% và khoảng 258 km tuyến nhánh.
Bên cạnh những kết quả đạt được, tiến độ, công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện vẫn còn một số bất cập. Đó là đến cuối năm 2021, dự án vẫn đang triển khai đầu tư 211 km; còn lại 171 km cần tiếp tục cân đối bố trí vốn để triển khai, nối thông toàn tuyến; trong 5 năm (2017 - 2021), dự án chỉ triển khai được khoảng 7% tổng khối lượng.
Đề cập tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo, đa số đại biểu Quốc hội đánh giá cao việc xây dựng đường Hồ Chí Minh đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội ở các địa phương. Tuy nhiên, khi dự án bị chậm tiến độ so với yêu cầu đề ra thì cần tính đến kinh phí “đội giá” nguyên vật liệu khi xây dựng đường trong giai đoạn hiện nay.
Đại biểu Tráng A Dương - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang nêu quan điểm: Khi thực hiện dự án đường Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay, cần tính toán đến việc “đội giá” nguyên vật liệu kèm theo chi phí phát sinh, tăng chi phí đầu tư... Bên cạnh đó, cần xem xét kỹ lưỡng việc phân kỳ đầu tư cho các giai đoạn để có lộ trình triển khai khẩn trương, thích hợp nhất. Đối với 3 dự án chưa được phân bổ vốn cũng cần tính toán một cách hợp lý để sao cho triển khai được nhanh chóng, hiệu quả. Song song với đó, các địa phương thực hiện dự án cũng cần triển khai nhanh chóng và tính toán việc giải phóng mặt bằng, xây dựng chính sách di dân, tái định cư cho người dân đến nơi ở mới.
Đại biểu Tráng A Dương - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang đóng góp ý kiến tại Phiên thảo luận.
Đồng thuận với quan điểm trên và cho ý kiến vào việc thực hiện dự án, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương bày tỏ băn khoăn về việc thực hiện chuyển đổi phương thức đầu tư dự án. Theo Tờ trình của Chính phủ, đoạn La Sơn - Túy Loan thực hiện theo phương thức đầu tư xây dựng - chuyển giao (BT) gặp khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nên đoạn từ Hòa Liên - Túy Loan (dài khoảng 11km) đã phải chuyển đổi từ hình thức đầu tư BT sang đầu tư công.
Với phương thức chuyển đổi này, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đề nghị Bộ Giao thông Vận tải nêu rõ hơn lý do chuyển đổi hình thức đầu tư đối với dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo. Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Bộ làm rõ việc chuyển đổi từ hình thức BT sang đầu tư công thì có được đưa vào Luật Đầu tư công không, tính hiệu quả của dự án, lưu lượng giao thông qua tuyến đường như thế nào?
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương cho rằng, dự án chậm tiến độ thì chi phí thực hiện chắc chắn sẽ đội lên. Đây không chỉ là sự lãng phí về kinh phí đầu tư mà còn là sự lãng phí về thời gian. Mặt khác, trong kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo chưa đưa ra thời gian cụ thể hoàn thành thông tuyến. Vì vậy, đề nghị Bộ Giao thông Vận tải đưa ra thời gian chính xác về việc hoàn thiện dự án cũng như có những giải pháp cụ thể hơn nữa để đảm bảo hiệu quả đầu tư, tránh thất thoát, lãng phí.
Cũng tại phiên thảo luận ở Tổ, các đại biểu cũng cho ý kiến vào việc thông toàn tuyến quy mô 2 làn xe, nâng cấp một số đoạn theo phân kỳ đầu tư, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng để sớm bàn giao mặt bằng triển khai thực hiện Dự án theo quy hoạch cũng như quản lý tốt hành lang an toàn giao thông đường bộ…
Đại biểu Đặng Quốc Khánh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang phát biểu kết luận Phiên thảo luận.
Phát biểu kết luận Phiên thảo luận, đại biểu Đặng Quốc Khánh - Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội đối với tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.
Tại Phiên thảo luận, đa số các đại biểu tập trung đóng góp vào việc đẩy nhanh tiến độ thông tuyến đường Hồ Chí Minh cũng như các giải pháp để đảm bảo chất lượng dự án, tiết kiệm chi phí đầu tư trong giai đoạn hiện nay. Tất cả những ý kiến đóng góp, đề xuất của các đại biểu Quốc hội sẽ được tổng hợp trước khi trình ra Quốc hội xem xét, đóng góp tại Hội trường./.
Một số hình ảnh tại Phiên thảo luận:
Các đại biểu tham dự Phiên thảo luận.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương nêu quan điểm tại Phiên thảo luận.
Đại biểu Lê Hoài Trung - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên-Huế.
Đại biểu Lê Trường Lưu - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên-Huế.
Đại biểu Phạm Thúy Chinh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang bày tỏ ý kiến tại Phiên thảo luận.
Đại biểu Lê Minh Nam - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang cho rằng, cần tập trung nguồn lực để hoàn thiện thông tuyến đường Hồ Chí Minh.
Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương đề nghị Bộ Giao thông Vận tải nêu rõ hơn lý do chuyển đổi hình thức đầu tư đối với dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.