QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ LUẬT KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH (SỬA ĐỔI)
Xác định rõ địa vị pháp lý và xây dựng khung pháp lý phù hợp
Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, Quốc hội sẽ xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Đây là dự án Luật quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến việc phát huy vai trò của các loại hình kinh tế tập thể, nâng cao hiệu quả các mô hình kinh tế, áp dụng những cách thức, mô hình đã chứng minh được hiệu quả trong thực tế, tháo gỡ những vướng mắc trong quy định pháp luật cũng như trong tổ chức thực hiện để hợp tác xã đóng vai trò tích cực hơn nữa trong quá trình phát triển kinh tế của đất nước.
Bàn về dự án Luật này, nhiều đại biểu Quốc hội, chuyên gia, nhà nghiên cứu bày tỏ thống nhất với sự cần thiết ban hành Luật Hợp tác xã (sửa đổi) nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng; hoàn thiện cơ sở pháp lý, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả và bền vững; phát huy vai trò kinh tế tập thể trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của đất nước, xu thế phát triển kinh tế hợp tác trên thế giới; thu hút nhiều thành viên tham gia; góp phần thay đổi về nhận thức, tập quán, phương thức sản xuất của Nhân dân, nhất là trong bối cảnh đô thị hóa làm thu hẹp đất sản xuất; khắc phục những tồn tại, hạn chế của Luật Hợp tác xã năm 2012 như đã được nêu tại Báo cáo tổng kết thi hành Luật.
Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV
Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, sửa đổi Luật lần này phải khắc phục được những hạn chế lớn hiện nay như quy: mô hợp tác xã (HTX) còn hạn chế, đóng góp vào GDP còn khiêm tốn (chưa đến 3,9%/năm trong giai đoạn 2013 – 2020). Việc sửa đổi Luật phải thúc đẩy gia tăng đóng góp của HTX và khu vực kinh tế tập thể vào tăng trưởng GDP, thúc đẩy phát triển HTX thực chất, hấp dẫn hơn, thu hút được nhiều thành viên tham gia, giải quyết được những vướng mắc về vay vốn tín dụng cho các HTX.
Các đại biểu cũng yêu cầu các quy định tại dự thảo Luật phải bảo đảm khả thi, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, xây dựng Luật cần bảo đảm dễ hiểu, dễ nhớ, gần gũi với người dân. Nhiều vấn đề được luật hóa trong dự thảo Luật nhưng chưa được kiểm nghiệm trong thực tế, đề nghị tính toán kỹ. Để thúc đẩy phát triển có hiệu quả các tổ chức kinh tế hợp tác bền vững, lâu dài thì quan trọng nhất là xác định rõ địa vị pháp lý và xây dựng khung pháp lý phù hợp, quy định đủ sức hấp dẫn đối với các loại hình kinh tế hợp tác.
Thêm vào đó, một số chuyên gia cho rằng, do đặc thù trong Luật HTX là cá nhân, hộ gia đình, người lao động chủ yếu ở vùng nông thôn, vùng núi, vùng sâu, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, chính vì vậy cách thể hiện từng nội dung trong các điều, khoản này cũng phải bảo đảm là mang tính dễ hiểu, dễ tiếp cận, áp dụng và phù hợp với các đối tượng điều chỉnh.
Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp
Tại các hội nghị lấy ý kiến chuyên gia, nhà nghiên cứu về dự án luật này, có ý kiến băn khoăn về kết quả việc tổng kết thi hành Luật HTX giai đoạn 2013 - 2021, bởi thực tế cho thấy kết quả không như mong đợi, số lượng thành viên HTX liên tục giảm. Theo đó, cần nghiên cứu, đánh giá sâu vì sao người nông dân không mặn mà vào HTX. Để người nông dân gắn với phát triển HTX, cần hình thành các HTX gồm những nông dân tham gia góp ruộng trở thành cánh đồng lớn để cùng tham gia sản xuất, nhưng không phải trở thành tài sản của HTX. Đề nghị quy định cơ chế, vừa phát triển những cánh đồng mẫu lớn, vừa đảm bảo quyền sử dụng đất cho người dân; cần tính đến quyền sở hữu tư liệu sản xuất như đất đai, đảm bảo quyền lợi của cá nhân tham gia HTX, trong đó người nông dân có thể được cấp hạn mức tín dụng nhất định.
Tiếp tục rà soát, nghiên cứu kỹ đối với pháp luật phá sản
Tham gia ý kiến về dự án Luật này, nhiều chuyên gia cho rằng, dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, các nội dung của dự thảo luật đã thể chế hóa nghị quyết của Đảng, cũng như của Quốc hội, đặc biệt là đã cụ thể hóa Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới (sau đây gọi là Nghị quyết số 20-NQ/TW). Các đại biểu đánh giá cao việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về hoạt động của các tổ chức kinh tế hợp tác, phù hợp với các chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển kinh tế hợp tác, phù hợp với quy định của Hiến Pháp, pháp luật hiện hành và phù hợp với yêu cầu chuẩn mực quốc tế hiện nay.
Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng Báo cáo rà soát các văn bản quy phạm pháp luật và các cam kết quốc tế có liên quan đến dự thảo Luật chưa đề cập đến pháp luật về phá sản, vì vậy dẫn đến các quy định của dự thảo Luật không tương thích với Luật Phá sản. Do đó, đề nghị tiếp tục rà soát, nghiên cứu kỹ đối với pháp luật phá sản để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Nhiều nhà nghiên cứu cũng đề nghị cần đánh giá để quy định cụ thể, không giao Chính phủ quy định liên quan đến thành lập, tổ chức, giải thể và phá sản vì phạm vi tác động rất lớn nên cần phải quy định rất cụ thể.
Cùng với đó, các đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát dự thảo Luật đảm bảo tính thống nhất với các luật hiện hành, các văn bản quy phạm pháp luật trong cùng lĩnh vực cũng như tính tương thích với các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Luật HTX liên quan đến nhiều luật như Luật Đất đai, Bộ luật Dân sự…, do đó, đề nghị cần có danh mục để xác định được là những quy định của Luật HTX liên quan đến bao nhiêu luật và xử lý những mâu thuẫn, chồng chéo giữa các luật đó như thế nào? Trong trường hợp có quy định vừa được điều chỉnh bởi Luật HTX, vừa được điều chỉnh bởi luật khác thì ưu tiên áp dụng như thế nào để bảo đảm tính thống nhất của dự án Luật với hệ thống pháp luật. Có ý kiến đề nghị cần hoàn thiện thêm để các nội dung điều chỉnh mang tính phổ quát hơn cho khu vực HTX, không chỉ quy định đối với HTX nông nghiệp.