TỔNG THUẬT CHIỀU NGÀY 28/10: QUỐC HỘI TIẾP TỤC THẢO LUẬN VỀ KT-XH, DỰ TOÁN NSNN VÀ TỔNG KẾT THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT 54/2017/QH14
CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ KHAI MẠC TRỌNG THỂ KỲ HỌP THỨ 4, QUỐC HỘI KHÓA XV: LAN TỎA TINH THẦN HỘI NGHỊ BCH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG GẮN VỚI NHỮNG QUYẾT SÁCH ĐÚNG ĐẮN, SÁNG SUỐT
Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc điều hành Phiên họp
Theo đó, tạị Phiên họp, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.
Sau khi các đại biểu xem báo cáo bằng hình ảnh (video) về kết quả giám sát, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.
11h25: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu kết thúc Phiên thảo luận buổi sáng
Phát biểu kết thúc phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, kết thúc phiên thảo luận buổi sáng ngày 31/10 đã có 20 đại biểu phát biểu, trong đó có 1 ý kiến tranh luận, còn 35 đại biểu đăng ký. Căn cứ vào sự có mặt các thành viên của Chính phủ trong buổi sáng và buổi chiều để chuẩn bị có ý kiến với những nội dung mà đại biểu đề nghị giải trình, làm rõ.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, hiện nay các Bộ trưởng: Nội vụ, Xây dựng, Thông tin Truyền thông và Thanh tra Chính phủ đề nghị với Quốc hội để đến phiên chất vấn của Quốc hội với các ngành này kết hợp trả lời.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Bộ trưởng Bộ Khoa học, công nghệ; Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh Xã hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính chuẩn bị báo cáo thêm vấn đề đại biểu nêu trong phiên làm việc buổi chiều.
11h19: Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh: Đề xuất các giải pháp cụ thể để khắc phục sớm, góp phần nâng cao hiệu quả công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí
Thảo luận tại Hội trường về nội dung này, đại biểu Thạch Phước Bình – Đoàn ĐBQH tỉnh bày tỏ đồng tình, thống nhất cao với những thành tựu, kết quả quan trọng tích cực trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 đã được nêu trong Báo cáo đồ sộ với 93 trang, gần 1000 trang tài liệu của Đoàn giám sát và phân tích của nhiều đại biểu đã nêu.
Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn, lo lắng với 8 hạn chế, yếu kém, đặc biệt là việc chấp hành pháp luật chưa nghiêm, trong một số trường hợp thất thoát, lãng phí là rất lớn, nghiêm trọng, làm mất đi cơ hội phát triển.
Đại biểu nêu rõ, chất lượng lao động là chìa khóa tăng năng suất lao động, là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất nguồn nhân lực. Đây cũng được coi là 1 trong 3 đột phá chiến lược phát triển kinh tế- xã hội. Trong thời gian qua, chất lượng nguồn nhân lực của chúng ta đã có những bước tiến đáng trân trọng, tuy nhiên, năng suất lao động của chúng ta so với các nước trong khu vực vẫn còn khiêm tốn, nếu không có giải pháp quyết liệt thì sẽ gây lãng phí lớn.
Theo đại biểu, tình trạng sinh viên ra trường đi làm trái ngành, giáo viê nghỉ việc là hồi chuông báo động về lãng phí nhân lực ở môi trường giáo dục gia đình, doanh nghiệp, xã hội, thậm chí còn cho thấy có sự lãng phí về niềm tin yêu với nghề nghiệp.
Để khắc phục những yếu kém nêu trên, đại biểu Thạch Phước Bình cơ bản tán thành với 5 nhiệm vụ giải pháp chung, 4 kiến nghị đối với UBTVQH, các cơ quan của Quốc hội, các Ban thuộc UBTVQH, Đoàn ĐBQH và HĐND các cấp, 4 kiến nghị đối với Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, 2 nhóm kiến nghị giao nhiệm vụ cho TANDTC và VKSNDTC, Kiểm toán nhà nước, Bộ Công an, Bộ Tư pháp tại Báo cáo kết quả giám sát cũng như Nghị quyết của Quốc hội về đẩy mạnh việc thực hiện chính sách pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong thời gian tới.
Để góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, góp phần phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đại biểu Thạch Phước Bình kiến nghị Quốc hội bổ sung vào nội dung dự thảo Nghị quyết một số nội dung sau:
Thứ nhất, đề nghị bổ sung vào dự thảo nghị quyết của Quốc hội nội dung yêu cầu Chính phủ, Bộ, ngành cần tổng kết, đánh giá rõ hơn các nguyên nhân chủ quan dẫn đến bất cập, hạn chế và khó khăn có cơ sở đề xuất các giải pháp cụ thể để khắc phục sớm, góp phần nâng cao hiệu quả công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong dài hạn, dài nhất là ba năm còn lại của Đại hội XIII của Đảng.
Thứ hai, nghiên cứu bổ sung thêm nhóm giải pháp, thể chế Nghị quyết Đại hội XIII, các văn bản của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhất là các lệnh số 10 ngày 26/12/2016 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương ba khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí Chỉ thị số hai mươi bảy ngày 10/1/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo vệ người, phát hiện, tố giác người đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực Chỉ thị số 04 ngày 2/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.
Thứ ba, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị quan tâm chú ý bổ sung nhóm giải pháp khắc phục tình trạng đối tượng phạm tội gây thất thoát, lãng phí tài sản của nhà nước rồi bỏ trốn. Người phạm tội bỏ trốn trước hết là gây khó khăn trong việc giải quyết vụ án, người phạm tội không bị trừng phạt và những tài sản bị thất thoát do tham nhũng do phạm tội mà có không thể thu hồi được.
11h12: Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa – Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn: Lãng phí nguồn nhân lực là lãng phí lớn nhất
Tán thành với nhiều nhận xét, đánh giá và giải pháp được đề cập trong báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa cho rằng, việc Quốc hội giám sát tối cao chuyên đề này đã có tác động làm chuyển biến về nhiều mặt cả nhận thức và thực tiễn đối với các cấp, các ngành và tầng lớp nhân dân. Nhằm góp phần hoàn thiện thêm các giải pháp đối với nội dung này, đại biểu đưa ra ý kiến về lãng phí nguồn nhân lực.
Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa cho biết, nước ta có lực lượng lao động đông đảo, đang ở vào thời kỳ dân số vàng, có nhiều tiềm năng phát triển, tuy nhiên nút thắt là ở chất lượng lao động chưa cao, nếu không có chính sách tận dụng thời kỳ dân số vàng, sẽ là lãng phí rất lớn cho cơ hội phát triển.
Đại biểu nêu rõ, chất lượng lao động là chìa khóa tăng năng suất lao động, là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất nguồn nhân lực. Đây cũng được coi là 1 trong 3 đột phá chiến lược phát triển kinh tế- xã hội. Trong thời gian qua, chất lượng nguồn nhân lực của chúng ta đã có những bước tiến đáng trân trọng, tuy nhiên, năng suất lao động của chúng ta so với các nước trong khu vực vẫn còn khiêm tốn, nếu không có giải pháp quyết liệt thì sẽ gây lãng phí lớn.
Theo đại biểu, tình trạng sinh viên ra trường đi làm trái ngành, giáo viên nghỉ việc là hồi chuông báo động về lãng phí nhân lực ở môi trường giáo dục gia đình, doanh nghiệp, xã hội, thậm chí còn cho thấy có sự lãng phí về niềm tin yêu với nghề nghiệp.
Để đảm bảo sử dụng nguồn nhân lực hiệu quả, tránh lãng phí, đại biểu đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ:
Thứ nhất, khẩn trương ban hành Chiến lược phát triển nhân lực và Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Chiến lược quốc gia về phát triển đội ngũ trí thức giai đoạn 2021- 2030. Đề án thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.
Thứ hai, xây dựng Cơ chế làm cầu nối giữa thị trường lao động với hệ thống giáo dục và đào tạo nhằm giải quyết vấn đề mất cân bằng cung cầu kỹ năng như Hội đồng kỹ năng nghề quốc gia, Hội đồng kỹ năng nghề theo nhóm ngành. Ban hành và tổ chức thực hiện Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động. Xây dựng Chiến lược nâng cao giá trị của lao động Việt Nam, từng bước nói không với nhân công giá rẻ.
Thứ ba, cùng với các chiến lược phát triển và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực trong nước, cần xây dựng chiến lược thu hút nguồn lực to lớn của hơn 5,3 triệu người Việt Nam ở nước ngoài; nhất là, thu hút các nhà khoa học tự nhiên, khoa học cơ bản, các chuyên gia về quản trị quốc gia.
11h05: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Dùng nguồn lực hiệu quả để kiến tạo thị trường khoa học công nghệ
Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Nguyễn Quang Huân bày tỏ quan tâm đến lãng phí trong khoa học công nghệ. Theo đại biểu, khoa học công nghệ là một trong 3 đột phá chiến lược để phát triển kinh tế xã hội, đã được đầu tư rất nhiều, nên cần xem xét kỹ lưỡng hiệu quả sử dụng nguồn lực, kết quả thực hiện, xem chúng ta đang ở đâu trên bản đồ công nghệ thế giới. Đại biểu kiến nghị nên nghiên cứu dùng vốn nhà nước làm vốn mồi để dần thu hút nguồn lực về tài chính, về trí tuệ để kiến tạo thị trường khoa học công nghệ phát triển hiện đại.
Về quản trị, khai thác tài nguyên, năng lượng tái tạo, đại biểu cho rằng hiện tại còn lãng phí ở việc thiếu sự lồng ghép giữa các dự án, còn bất cập trong công tác theo dõi, giám sát, quản lý.
Đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ nghiên cứu cơ chế để nâng cao hiệu quả sự phối hợp giữa các bộ, ngành, trao quyền cho địa phương để có thể quản lý, theo dõi các dự án, để thấy một dự án, một chương trình có thể có nhiều mục tiêu, một mục tiêu cũng có thể thực hiện ở nhiều dự án. Nếu quản lý đơn lẻ, đơn tuyến như hiện nay thì sẽ gây nhiều lãng phí trong đầu tư công.
11h00: Đại biểu Chau Chắc - Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang: Quản lý đất đai ở nhiều nơi còn nỏng lẻo, gây lãng phí
Đại biểu Chau Chắc đánh giá cao việc Quốc hội giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 nhằm thực hiện tốt chức năng của Quốc hội cùng với cả hệ thống chính trị, các tổ chức liên quan và người dân thực hiện có hiệu quả các nguồn lực để phát triển kinh tế xã hội trong phạm vi cả nước.
Cơ bản thống nhất với báo cáo của Đoàn Giám sát, Đại biểu Châu Chắc cho rằng cần tiếp tục tăng cường thực hiện tốt công tác giáo dục, tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức và thói quen thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của các tổ chức, cá nhân, nhất là thế hệ trẻ như các đại biểu trước đã phát biểu; đồng thời hưởng ứng và phát động toàn quốc Cuộc vận động về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023. Tổ chức thực hiện việc biểu dương, khen thưởng, nhân rộng điển hình tiên tiến, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm.
Theo Đại biểu Chau Chắc, nhiều nơi trên cả nước còn tình trạng thiếu đất sản xuất, trong khi đó tình trạng lãng phí trong quản lý, sử dụng, khai thác đất đai vẫn còn tồn tại như dự án treo chậm tiến độ, sai phạm. Thực trạng quản lý đất đai, đường nông thôn, sông suối, đất bãi bồi sông ngòi ven biển ở nhiều nơi, nhất là vùng nông thôn còn thiếu chặt chẽ, còn để bị lấn chiếm, thất thoát tài sản công, ảnh hưởng cuộc sống của người dân.
Đại biểu Chau Chắc đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương điều tra, rà soát, quản lý chặt chẽ trong phạm vi toàn quốc để tránh thất thoát, lãng phí tài sản công, tạo điều kiện tốt nhất cho người dân nông thôn, góp phần thực hiện tốt 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia đã đề ra.
Đồng thời đề nghị tăng cường phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp, nhất là kết hợp giữa các Đoàn giám sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội Đoàn ĐBQH các tỉnh thành với các cơ quan hành pháp, tư pháp đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng các cấp để theo dõi, đôn đốc kết quả thực hiện hậu giám sát đạt kết quả cao nhất.
10h56 Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Quan tâm đến công tác quản lý, sử dụng tài sản công
Đại biểu Phạm Thị Kiều bày tỏ thống nhất cao với báo cáo kết quả giám sát. Bày tỏ quan tâm đến công tác quản lý, sử dụng tài sản công, đại biểu Phạm Thị Kiều cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được thì còn đó những tồn tại, hạn chế như nhận thức của người đứng đầu, công tác thống kê cập nhật biến động chưa kịp thời…Việc quản lý đất công nhà công chưa chặt chẽ để người dân lấn chiếm, sử dụng nhưng chậm được xem xét, xử lý theo quy định. Hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước của các cơ quan, đơn vị, địa phương chưa được quan tâm đúng mức. Hầu hết các cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước.
Bên cạnh đó, khi sắp xếp, sáp nhập cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập, nhất là khi sáp nhập các đơn vị cấp huyện và xã ở các địa phương thì đất đai, trụ sở các cơ quan ở nhiều nơi bị bỏ hoang gây lãng phí. Đặc biệt, cử tri cả nước hiện nay rất quan tâm đến những sai phạm trong mua sắm vật tư, trang thiết bị phục vụ công tác phòng chống dịch trong thời gian qua. Chỉ rõ những điều này, đại biểu Phạm Thị Kiều đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân để có giải pháp khắc phục triệt để.
Đại biểu Phạm Thị Kiều cũng phản ánh trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường, nhất là lĩnh vực đất đai là lĩnh vực nóng sốt, nhạy cảm, phức tạp nhưng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan lại chưa được đồng bộ, còn nhiều vấn đề còn tồn tại, dễ phát sinh tiêu cực, lãng phí.
Nhất trí về những nhiệm vụ, giải pháp được nêu trong báo cáo của Đoàn giám sát, đại biểu Phạm Thị Kiều cũng nhấn mạnh cần tăng cường hơn nữa thực hiện quy chế dân chủ cơ sở luôn đề cao vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí thành nhiệm vụ thường xuyên và trở thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm quan trọng khi thi hành công vụ. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Thường xuyên kiểm tra, thanh tra, xử lý và nghiêm xử lý nghiêm các vi phạm.
Đại biểu cũng nhấn mạnh, điều quan trọng nhất đó là nhanh chóng hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật có liên quan để bổ sung những còn thiếu sửa đổi, khắc phục những khiếm khuyết tồn tại trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
10h50: Đại biểu Hoàng Minh Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Còn thất thoát, lãng phí trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin
Phát biểu ý kiến tại hội trường, đại biểu Quốc hội Hoàng Minh Hiếu đề cập đến thực trạng thất thoát, lãng phí trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin.
Đại biểu nêu rõ, trong thời gian vừa qua việc ứng dụng công nghệ thông tin nước ta đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, đặc biệt là trong nhận thức có lẽ chưa bao giờ chuyển đổi số được đề cập nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng như hiện nay. Tuy nhiên, việc quản lý, sử dụng, đầu tư mua sắm, ứng dụng phần mềm công nghệ thông tin còn có những tồn tại, thất thoát, lãng phí.
Đại biểu phản ánh, hiện nay tình trạng một số nội dung nhưng có nhiều ứng dụng khác nhau đang khá phổ biến. Điển hình như trong giai đoạn phòng, chống dịch bệnh Covid- 19 có thời điểm trong điện thoại của người dân có đến 4, 5 ứng dụng về khai báo y tế, có thể việc xây dựng các ứng dụng này không sử dụng ngân sách nhà nước nhưng đó cũng là nguồn lực của xã hội, gây lúng túng, tốn kém thời gian của người dân trong quá trình sử dụng.
Bên cạnh đó, hiện nay một số dịch vụ công trực tuyến còn yêu cầu người dân, doanh nghiệp phải kê khai, cung cấp thông tin nhiều lần. Nhiều người dân phản ánh việc thao tác nộp hồ sơ trực tuyến không thực sự thuận tiện và thông suốt, còn tình trạng phải nhờ công chức hướng dẫn trực tiếp thì mới thực hiện được việc khai báo hồ sơ …
Từ những thực trạng trên, đại biểu Hiếu đề nghị trong dự thảo nghị quyết về kết quả giám sát cần quy định rõ hơn, cụ thể hơn về việc tăng cường thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong ứng dụng công nghệ thông tin.
Bên cạnh đó, cần có các công cụ để đánh giá sự cần thiết và tính hiệu quả trong việc xây dựng hoặc nâng cấp các ứng dụng công nghệ thông tin của các cơ quan nhà nước, đặc biệt là việc xây dựng và cung cấp các dịch vụ công trực tuyến phải lấy tính tiện dụng, tính thuận lợi của người dân làm trọng tâm, tránh mất thời gian, công sức của người dân trong việc sử dụng các dịch vụ này. Cùng với đó, cần sớm hoàn thành việc xây dựng danh mục tổng thể các cơ sở dữ liệu trong các cơ quan nhà nước; tiếp tục hoàn thiện thể chế trong việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số…
10h45: Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận: Đề nghị kiên quyết thu hồi các dự án treo.
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận đánh giá rất cao việc Quốc hội lựa chọn chuyên đề việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là nội dung giám sát tối cao. Đây là lựa chọn đúng và trúng trong thời điểm hiện nay khi cả nước đang phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội 13, trong đó có nội dung về phát huy các nguồn lực phát triển đất nước.
Đại biểu cho biết, qua nghiên cứu báo cáo Quốc hội và thực tế Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận tiến hành giám sát trong thời gian qua cho thấy, về tổng thể công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, qua giám sát cũng cho thấy nhiều bất cập, tồn tại như báo cáo đã nêu, đại biểu cho rằng nhìn đâu cũng thấy lãng phí và thất thoát. Nếu những tồn tại, hạn chế được khắc phục thì công cuộc xây dựng đất nước đạt được nhiều thành tựu hơn nữa.
Qua nghiên cứu và trực tiếp giám sát và qua tiếp xúc cử tri, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị Chính phủ hoặc các bộ, ngành quan tâm đến vấn đề lãng phí trong vấn đề sử dụng đất, nhất là dự án treo, quy hoạch treo. Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4 và dự kiến tháng 10 năm 2023 sẽ thông qua và có hiệu lực thi hành.
Đại biểu cho rằng, từ nay đến khi luật có hiệu lực thi hành khá dài, đại biểu đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát và tháo gỡ những người dân trong vùng dự án treo, quy hoạch treo, giảm bớt những khó khăn, như: kiên quyết thu hồi, hủy bỏ những dự án treo chậm tiến độ, đánh thuế cao đối với những diện tích đất không sử dụng; đồng thời xử lý nghiêm trách nhiệm đối với những cá nhân, tổ chức có liên quan.
Đối với việc mua sắm ô tô thực hiện nhiệm vụ hiện nay còn rất nhiều bất cập, vô hình chung không đảm bảo tiết kiệm. Trong đó, Nghị định 04 năm 2019 của Chính phủ về tiêu chuẩn với tiêu chuẩn, định mức mua sắm ô tô, quy định Văn phòng UBND cấp huyện chỉ mua được một xe ô tô với mức giá không quá 720.000.000 đồng. Trong khi đó, công việc ở địa phương, ở cơ sở rất nhiều, một xe không đáp ứng được yêu cầu.
Hơn nữa, với mức giá 720.000.000 đồng như hiện nay chỉ mua được xe một cầu, không thể đi công tác ở các vùng sâu, vùng xa, vùng núi. Thực tế hiện nay các địa phương phải thuê xe để đi công tác, với chi phí khá cao, như vậy chưa là tiết kiệm mà còn lãng phí…
Hiện nay Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính rà soát và tham mưu cho Chính phủ ban hành nghị định mới thay thế nghị định 04, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị định mới phải đảm bảo được xác thực tiễn và đưa lại hiệu quả trong quản lý cao nhất, được xây dựng trên nguyên tắc bố trí xe ô tô phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, phạm vi công tác của từng cơ quan, đơn vị.
Bên cạnh đó, dự thảo nghị định cũng căn cứ vào bộ máy cán bộ, công chức, viên chức của từng đơn vị và căn cứ vào diện tích, địa hình của từng địa phương để đưa ra những quy định về tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô một cách hợp lý…
10h37: Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Tăng cường hậu giám sát đối với các dự án trọng điểm quốc gia
Góp ý về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, đại biểu Phạm Văn Hòa bày tỏ băn khoăn về nợ đọng thuế còn diễn ra; vẫn còn tình trạng công trình chờ vốn, vốn chờ công trình; việc sử dụng tài sản công còn lãng phí.
Để khắc phục tình trạng trên, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị Quốc hội tăng cường vận động cho đẩy mạnh công tác tuyên truyền; vận động, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu gương mẫu trên các lĩnh vực, phát huy hiệu quả đã đạt được trong thời gian qua; kiên quyết chống lãng phí và có tiết kiệm và có chủ đích nhằm mang lại có hiệu quả và hiệu quả cao nhất.
Bên cạnh đó là tăng cường công tác hậu giám sát, tiếp tục các nội dung liên quan đến việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong kế hoạch hàng năm hoặc định kỳ. Đặc biệt là những vấn đề tồn tại mà Đoàn giám sát đã nêu ra trong báo cáo, trọng tâm là các dự án trọng điểm quốc gia, các dự án chậm tiến độ, đất đai còn để hoang hóa, việc đấu thầu, chỉ định thầu, mua sắm tài sản công công sở sử dụng chưa đúng mục đích...
Ngoài ra là đôn đốc, nhắc nhở, kiến nghị những cơ quan, đơn vị có những biện pháp, giải pháp căn cơ để thực hiện.
Về phía Chính phủ, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, cần đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm những cơ quan, đơn vị, cá nhân, người đứng đầu trên các lĩnh vực đã được Đoàn giám sát chỉ ra những hạn chế mà chưa khắc phục; đồng thời nêu gương, khen thưởng những nơi thực hiện tốt. Đẩy nhanh kết luận thanh tra sau khi phát hiện những nơi có dấu hiệu sai phạm để ngăn chặn kịp thời hoặc thu hồi, xử lý tài sản thất thất thoát và khắc phục hậu quả. Phát huy vai trò giám sát của các tổ chức chính trị từ Trung ương đến cơ sở, của cán bộ, công chức, viên chức đã kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm về tiết kiệm, lãng phí của cán bộ có chức, có quyền cũng như cán bộ, công chức, viên chức thực thi công vụ nhằm đảm bảo cho công tác này thực chất, hiệu quả.
10h35: Đại biểu Nguyễn Việt Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang phát biểu tranh luận
Đại biểu Nguyễn Việt Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang tranh luận với đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga về xác định nguyên nhân chính dẫn đến lãng phí, và tranh luận với đại biểu Siu Hương về giải pháp ưu tiên để cải thiện lãng phí.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, nguyên nhân chính dẫn đến lãng phí chủ yếu là do lợi ích cá nhân. Chia sẻ với quan điểm này nhưng đại biểu Nguyễn Việt Thắng cho rằng, đây không phải là nguyên nhân chính.
Theo đại biểu Nguyễn Việt Thắng, một trong những nguyên nhân chủ yếu và xuyên suốt của những tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra đó là thể chế liên quan đến việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí còn nhiều bất cập. Qua kết quả giám sát cho thấy, công tác tham mưu xây dựng, ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật về quy chuẩn, tiêu chuẩn, đơn giá, định mức kinh tế kỹ thuật chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, chưa đầy đủ, thiếu chặt chẽ. Có trường hợp còn sơ hở dẫn đến lãng phí, thất thoát lớn về nguồn vốn, tài sản nhà nước, tài nguyên đất đai, khoáng sản, nguồn nhân lực.
Theo Báo cáo của Chính phủ, năm 2019 các bộ, ngành vẫn còn nợ 9 văn bản hướng dẫn các luật, năm 2020 còn nợ 7 nghị định và còn 30 văn bản quy định chi tiết các luật, pháp lệnh có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 nhưng chưa được ban hành.
Kiểm toán Nhà nước cũng đã chỉ ra hàng loạt những lỗ hổng về cơ chế chính sách đối với nhiều lĩnh vực như đầu tư theo hình thức hợp đồng BT, BOT, quản lý đất đai đô thị, tài nguyên khoáng sản.
Qua đó, đại biểu Nguyễn Việt Thắng đề xuất kiến nghị một số giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí cũng như hoàn thiện hệ thống pháp luật:
Thứ nhất, Quốc hội, Chính phủ cần nghiên cứu quy định các thể chế, các chế tài xử lý đối với tổ chức, cá nhân thiếu trách nhiệm, vi phạm các quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Thứ hai, Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá thực trạng bố trí nguồn lực cho hoạt động xây dựng văn bản vi phạm pháp luật, qua đó có giải pháp bố trí hợp lý cả về kinh phí, nhân lực, trong đó chú trọng đội ngũ công tác làm công tác pháp chế và các điều kiện cần thiết khác, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ, cải cách thể chế, xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong giai đoạn tới.
Thứ ba, các cơ quan, đơn vị có liên quan cần phải thực hiện nghiêm các quy định của Luật Ban hành văn bản vi phạm pháp luật, đặc biệt khi trình các văn bản luật, các Bộ, ngành cần phải tham mưu Chính phủ chuẩn bị đầy đủ các văn bản hướng dẫn thi hành nếu có, nhằm khắc phục triệt để tình trạng luật đã có hiệu lực thi hành nhưng cần phải chờ nghị định và các văn bản dưới luật mới thực hiện được.
10h28: Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng: Chưa đưa đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp vào sử dụng gây lãng phí nguồn lực đất đai
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Tạo nêu rõ, giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 là một trong những nội dung giám sát được cử tri, nhân dân cả nước quan tâm và đặt nhiều kỳ vọng vào Quốc hội để tạo sự chuyển biến thực sự mạnh mẽ, thiết thực, có hiệu quả sau khi giám sát.
Phạm vi giám sát rộng trên nhiều lĩnh vực của đời sống, kinh tế - xã hội của đất nước, mức độ tác động ảnh hưởng đến kết quả giám sát rất lớn. Việc tổ chức tiến hành giám sát công phu, tỉ mỉ, bài bản, vừa mang tính khái quát cao, vừa cụ thể, chi tiết. Giám sát chuyên đề lần này đã góp phần tạo chuyển biến cả về nhận thức và hành động trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong việc sử dụng các nguồn lực của quốc gia và từng địa phương.
Theo đại biểu, trực tiếp và dễ nhận diện nhất là nguồn lực về nhà cửa và đất đai đang bị lãng phí rất lớn, đây cũng là vấn đề có tính nhạy cảm cao, không chỉ ảnh hưởng đến nguồn lực phát triển mà còn gây ra nhiều hệ lụy liên quan đến tham nhũng, tiêu cực, thất thoát, lãng phí, lợi ích nhóm, lạm dụng chính sách. Qua các vụ án gần đây liên quan đến cán bộ quản lý nhà nước đều có bóng dáng công tác quản lý nhà đất.
Đề cập đến vấn đề đất đai, đại biểu Nguyễn Tạo cho biết, theo phụ lục báo cáo kết quả giám sát có 28.000 ha, 900 dự án, công trình chậm hoặc không đưa đất vào sử dụng, nhiều dự án lớn có vướng mắc, đất để hoang hoá gây lãng phí… Trong khi chính sách, pháp luật đất đai còn nhiều bất cập, trong đó có những vấn đề về thị trường bất động sản, bất động sản du lịch, xác định giá trị quyền sử dụng đất, quy hoạch, quản lý quy hoạch đất đai, tình trạng phân lô bán nền, đầu cơ đất đai, không đưa đất đai vào sử dụng đúng mục đích và thời gian quy định nhưng không được xử lý kịp thời, chưa tạo ra động lực để đưa đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp vào sử dụng gây lãng phí nguồn lực đất đai.
Ngoài ra, việc quản lý, sử dụng đất nông lâm trường; công ty nông lâm nghiệp cần phải được quan tâm hơn. Sau khi Quốc hội giám sát vấn đề này vào năm 2018, hiện nay tuy có chuyển biến nhất định nhưng vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, vướng mắc. Thực tế vẫn tiếp tục phát sinh khiếu nại, tố cáo, trong đó có những trường hợp khiếu khiếu kiện đông người liên quan đến đất nông lâm trường tại các địa phương. Do đó, đại biểu Nguyễn Tạo đề nghị cần nhấn mạnh trong Nghị quyết giám sát chuyên đề của Quốc hội; đồng thời cũng là một trong những nội dung cần được quan tâm trong quá trình sửa đổi Luật đất đai trong thời gian tới theo tinh thần của Nghị quyết 18-NQ/TW.
10h21: Đại biểu Trần Hữu Hậu - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh: Lãng phí tránh nhiệm – Sự lãng phí vô hình nhưng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển
Tham gia thảo luận ở Hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, đại biểu Trần Hữu Hậu cho rằng còn nhiều tồn tại, hạn chế trong thực hành tiết kiệm, trong một số trường hợp còn lớn ảnh hưởng đến sự phát triển. Sự lãng phí hữu hình đã gây ra tổn thất rất lớn, rất nghiêm trọng, nhưng đằng sau đó còn nhiều lãng phí vô hình ảnh hưởng lớn đến sự phát triển.
Đại biểu phân tích, lãng phí vô hình sẽ làm mất đi cơ hội phát triển, làm lãng phí nguồn lực quý giá, làm suy yếu bộ máy. Những câu chuyện về việc không thể tự chủ bệnh viện, bất cập trong đấu thầu thuốc, vật tư y tế; cán bộ, công chức không dám làm những việc cần phải làm đã gây trì trệ cho bộ máy, gây lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc. Đại biểu cho rằng, trong những trường hợp này, tinh thần trách nhiệm, do nhiều nguyên nhân, đã không được phát huy đầy đủ. Đại biểu đề nghị cần có sự lưu tâm xứng đáng cho những lãng phí vô hình này.
Đại biểu cũng cho rằng, hiện nay, các địa phương đang xây dựng dự toán ngân sách năm 2023, tuy nhiên, các quy định về sử dụng nguồn đầu tư công còn bất cập, làm phát sinh nhiều chi phí về thời gian, thủ tục. Đại biểu kiến nghị Bộ Tài chính cần sớm trình hồ sơ Nghị quyết bổ sung quy định về sử dụng kinh phí chi thường xuyên của ngân sách nhà nước để thực hiện xây dựng mới, cải tạo nâng cấp, mở rộng tài sản công hàng năm nhằm khắc phục những bất cập trong việc triển khai thực hiện các vấn đề liên quan trong khi chưa sửa Luật Đầu tư công.
Đại biểu nhấn mạnh, thất thoát, lãng phí trách nhiệm gây ra những hậu quả khôn lường đối với hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, thực thi công vụ, làm thất thoát, lãng phí lòng tin của nhân dân. Đại biểu đề nghị Đảng, Quốc hội, Chính phủ quan tâm thấu đáo loại lãng phí này để có giải pháp căn cơ, hành động quyết liệt, biện pháp cụ thể, để không lãng phí trách nhiệm, lãng phí lòng tin, những tài sản, tài nguyên vô giá của đất nước.
10h14: Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Cần rõ địa chỉ, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong lãng phí ở lĩnh vực khoa học công nghệ
Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cho biết mặc dù hàng năm Chính phủ và các cơ quan đều có báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nhưng đây là lần đầu tiên Quốc hội giám sát toàn diện trong cả giai đoạn 2016-2021. Qua giám sát đã chỉ rõ những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, phát hiện nhiều sai sót để từ đó có những kiến nghị giải pháp khắc phục. Đại biểu nêu rõ kết quả giám sát đã có tác động lan tỏa, tạo sự chuyển biến trong nhận thức của các cấp, các ngành được cử tri và Nhân dân đánh giá cao.
Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh chỉ rõ đối với lĩnh vực khoa học công nghệ, Báo cáo chỉ nêu quản lý, sử dụng kinh phí, sự nghiệp khoa học công nghệ chưa triệt để, tiết kiệm chưa hiệu quả, còn thất thoát, lãng phí mà chưa chỉ ra được cơ quan, tổ chức, cá nhân nào chịu trách nhiệm trong việc để xảy ra tình trạng thất thoát, lãng phí.
Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cho biết, cử tri phản ánh là có dấu hiệu thất thoát, lãng phí trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Cụ thể là việc sử dụng Quỹ phát triển khoa học công nghệ tại doanh nghiệp còn nhiều vướng mắc dẫn đến tiền trong Quỹ còn nghẽn là một sự lãng phí rất lớn về nguồn lực của Nhà nước và xã hội. Vấn đề đặt ra tại sao những vướng mắc trong quản lý sử dụng Quỹ tồn tại suốt trong 5 đến 6 năm qua mà vẫn không thể giải quyết triệt để và sẽ còn kéo dài đến khi nào?
Đại biểu cho biết thêm về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong sử dụng ngân sách nhà nước đầu tư cho khoa học công nghệ. Mặc dù trong điều kiện ngân sách còn khó khăn, song Nhà nước vẫn luôn quan tâm đầu tư cho khoa học công nghệ. Tuy nhiên, cử tri còn băn khoăn về chất lượng nghiên cứu khoa học, hiệu quả đầu tư ngân sách Nhà nước cho khoa học công nghệ. Cử tri kiến nghị cần làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phê duyệt, cấp kinh phí và triển khai thực hiện tất cả các nhiệm vụ khoa học công nghệ bị dừng thực hiện và thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước nếu có.
Từ những phản ánh trên, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh kiến nghị cần rà soát tổng thể để đề xuất bổ sung, sửa đổi các quy định về quản lý, sử dụng Quỹ khoa học công nghệ tại doanh nghiệp; thực hiện Nghị quyết Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu đo lường hiệu quả đầu tư cho khoa học công nghệ, từ đó đánh giá đúng mức đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế - xã hội. Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia về khoa học công nghệ.
Đại biểu nhấn mạnh cùng với cần sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong các quy định hiện hành cần gắn trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc sử dụng hiệu quả ngân sách nhà nước với các nguồn lực xã hội để khoa học công nghệ thực sự trở thành động lực then chốt, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
10h07: Đại biểu Phạm Trọng Nhân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương phát biểu
Chia sẻ và đánh giá cao những nỗ lực của Đoàn Giám sát để có được kết quả giám sát bám sát tình hình thực tế, đại biểu Phạm Trọng Nhân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương cho rằng, không nên coi việc giám sát này là đơn thuần đối chiếu các loại định mức, tiêu chuẩn xem có phù hợp hay không, bởi có những lãng phí vô hình mà báo cáo không đề cập được, không đo đếm được.
Đồng thuận với nhiều nhận định về tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng lao động, thời gian lao động, đại biểu cho rằng trong đánh giá cần bám sát thực tế hơn nữa, lấy thực tế làm thước đo đánh giá, trong đó cần đặc biệt chú ý việc các tỉnh, thành trực thuộc trung ương quản lý biên chế mà không tính đến quy mô dân số, quy mô biên chế.
Đại biểu cũng cho biết, do cơ chế, chính sách chưa thực sự phù hợp, đầu tư chưa tương xứng với tiềm năng đã làm vùng Đông Nam Bộ nói chung và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng, dù có điều kiện, cơ hội, dư địa phát triển, nhưng đang cạn dần nguồn lực, động lực để tăng trưởng. Việc lãng phí cơ hội này có cần được nhận diện, đánh giá hay không?
Đại biểu cho biết, hiện nay, đất nước đang có nhiều ưu tiên để thực hiện, từ quy hoạch tổng thể quốc gia, cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh. Nhưng theo đại biểu, điều quan trọng là nguồn lực tài chính để đảm bảo thực hiện các mục tiêu trên. Do đó, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí có ý nghĩa rất quan trọng, tạo điều kiện cởi các nút thắt, tạo nguồn lực tăng trưởng cho đất nước.
10h02: Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Cần đặt lợi ích của Quốc gia, của tập thể trên lợi ích cá nhân
Nhất trí với Báo cáo của Đoàn giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, tuy nhiên đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga bày tỏ băn khoăn hiện tượng lãnh phí trong lĩnh vực công nhiều hơn và trầm trọng hơn khu vực tư.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, công tác tham mưu ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản liên quan đến thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã được quan tâm, chú trọng vào chất lượng, từng bước được nâng cao, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nỗ lực. Thế nhưng, tại khu vực công thì vẫn còn nhiều thất thoát, lãng phí từ việc nợ đọng thuế, thất thu thuế cho đến hàng nghìn dự án chậm tiến độ mà trong báo cáo các phụ lục đã nêu rất chi tiết và hằng năm Quốc hội đều xem xét các báo cáo liên quan đến nội dung thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng một nguyên nhân căn bản khiến cho việc thực hiện chính sách pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí còn nhiều hạn chế, đó là do ý thức cá nhân chỉ chú trọng đến những lợi ích của bản thân, không vì cái chung, không vì tập thể. Việc tiết kiệm, chống lãng phí trong khu vực công, đòi hỏi con người phải đặt lợi ích của cộng đồng, của tập thể, của Quốc gia lên trên lợi ích cá nhân.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhất trí với các kiến nghị của Đoàn giám sát đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc chú trọng rèn luyện đạo đức, lối sống, tiết kiệm, chống lãng phí cho học sinh, sinh viên. Đồng thời cho rằng Quốc hội và Chính phủ trong những năm qua đã rất quan tâm tới sự nghiệp giáo dục và luôn luôn xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu, việc đầu tư từ ngân sách nhà nước cho các dự án trường học, nhà ký túc xá, sinh viên thể hiện sự quan tâm đó. Tuy nhiên, trên thực tế triển khai đã thực sự không hiệu quả.
Trên cơ sở đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị Quốc hội kiến nghị Chính phủ có những chỉ đạo để sớm hoàn thiện các dự án nhà ở cho sinh viên đi vào khai thác, sử dụng có hiệu quả, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên học tập.
9h56: Đại biểu Trần Đức Thuận - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Nguyên nhân lãng phí do chủ quan là chính
Phát biểu ý kiến tại hội trường, đại biểu Quốc hội Trần Đức Thuận nhất trí với các nội dung trong Báo cáo của Đoàn giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021; cho rằng trong năm 2022, các Đoàn giám sát của Quốc hội đã có nhiều đổi mới…
Trong thời gian tới, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các thành viên Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh thường xuyên tổ chức rà soát các định mức, tiêu chuẩn, chế độ, chính sách trong lĩnh vực mình phụ trách để kịp thời đề nghị sửa đổi, bổ sung hoặc sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, đảm bảo có cơ sở khoa học phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và chức năng, nhiệm vụ được giao, phù hợp với tình hình phát triển của đất nước có tầm nhìn chiến lược dài hạn, không để nhanh bị lạc hậu; có giải pháp nâng cao trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc tham mưu lập định mức, tiêu chuẩn, chế độ, chính sách, lập dự án, thẩm định dự án, tiếp tục xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định của pháp luật, thiếu trách nhiệm, gây lãng phí lớn.
Bên cạnh đó, nhanh chóng hoàn thiện đề án việc làm để bố trí cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ; bố trí ngân sách để thực hiện chính sách cải cách tiền để trả lương xứng đáng cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phù hợp với trí tuệ và công sức của họ. Đồng thời, tiếp tục rà soát các công trình, dự án chậm tiến độ, đánh giá tính hiệu quả của từng dự án để có giải pháp khắc phục…
9h50: Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức sau sắp xếp bộ máy còn phân tán, bỏ hoang.
Quan tâm về công tác quản lý, sử dụng trụ sở làm việc công, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, công tác rà soát, thu hồi, điều chuyển trụ sở dôi dư có chuyển biến tích cực nhưng còn một số hạn chế. Đó là việc bố trí trụ sở làm việc của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, các đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp theo Nghị quyết 288 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV đối với 45 tỉnh, thành thuộc diện có đơn vị hành chính cần sắp xếp lại còn nhiều bất cập.
Theo báo cáo của Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, một số địa phương, trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức bị phân tán do vẫn duy trì hai đến ba trụ sở làm việc như trước khi sắp xếp đơn vị hành chính. Ở các địa phương đã hoàn thành việc sắp xếp ổn định trụ sở làm việc vẫn còn tình trạng cơ sở vật chất thiếu thốn, chật chội, không đáp ứng yêu cầu công việc do số lượng cán bộ, công chức tại đơn vị hành chính mới tăng lên, ảnh hưởng đến chất lượng làm việc. Vẫn còn nhiều trụ sở bỏ không chưa được đưa vào sử dụng, địa phương không có kinh phí để bảo trì, sửa chữa, bảo vệ dẫn đến tình trạng trụ sở xuống cấp, hư hỏng.
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh cũng nêu thực trạng một số trụ sở làm việc của các cơ quan, đơn vị thuộc ngành dọc Trung ương đóng ở các tỉnh có quy mô nhỏ hẹp, không đủ diện tích ảnh hưởng đến chất lượng công việc của cán bộ, công chức, cơ quan phải đi thuê trong khi có trụ sở bị bỏ hoang. Việc thu hồi, điều chuyển trụ sở làm việc dôi dư gần đây đã có chuyển biến tích cực, tuy nhiên một số bộ, ngành, địa phương vẫn chậm thu hồi, điều chuyển chủ sở dôi dư. Một số cơ quan ngành dọc của địa phương sau khi đã được tỉnh bố trí xây dựng trụ sở mới nhưng không bàn giao trụ sở cũ cho địa phương quản lý, sử dụng nhiều khu đất có vị trí đắc địa là đất vàng giá trị lớn ở các trung tâm đô thị nhưng bị bỏ hoang nhiều năm, gây lãng phí nguồn lực. Quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng trụ sở làm việc còn thiếu đồng bộ, chặt chẽ, pháp luật hiện nay chưa có quy định về thời hạn xử lý tài sản dôi dư do sắp xếp tổ chức bộ máy, một số vướng mắc về trình tự, thủ tục thu hồi bán trụ sở làm việc, quy trình xử lý tài sản công trong trường hợp thực hiện sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể còn nhiều bất cập, hạn chế trên do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh đồng tình cao với nguyên nhân nêu trong báo cáo của Đoàn giám sát, trong đó có công tác quản lý nhà nước bị buông lỏng trong thời gian dài, không kịp thời xử lý các vướng mắc nên khó khăn trong việc thu hồi, sắp xếp nhiều tổ chức, cá nhân cố chây ì tiếp tục đề xuất giữ lại cơ sở nhà, đất để sử dụng không đúng mục đích. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng việc thiếu quyết liệt, quyết tâm trong chỉ đạo, điều hành của các cấp có thẩm quyền vẫn là chủ yếu.
Để tránh tiếp tục lãng phí trụ sở công như trên, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh đề nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát danh sách các trụ sở cơ quan, tổ chức, các đơn vị hành chính đã thực hiện sắp xếp giai đoạn 2019-2021 mà đến nay vẫn chưa thực hiện bố trí, sắp xếp, sử dụng hoặc thanh lý theo tinh thần Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV về việc tiếp tục thực hiện chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã để có phương án xử lý dứt điểm.
Chỉ đạo các bộ, ngành có trụ sở dôi dư ở các địa phương khẩn trương có phương án tổ chức thu hồi, điều chuyển, xử lý, bàn giao cho địa phương theo quy định để các đưa các trụ sở, nhà đất vào sử dụng, tránh lãng phí nguồn lực…
9h28: Quốc hội nghỉ lao
09h21: Đại biểu Trần Quang Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình: Cần có công cụ đánh giá về sử dụng dịch vụ công
Góp ý về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, đại biểu Trần Quang Minh quan tâm đối với giám sát về dịch vụ công; nhiều công trình, dự án sử dụng vốn Nhà nước bị thất thoát, lãng phí.
Đại biểu Trần Quang Minh cho rằng, cuộc giám sát tối cao thực hiện chính sách pháp luật và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vừa qua là một cuộc rà soát tương đối tổng thể, quy mô đối với lực lĩnh vực công. Đây là một cuộc giám sát khó về mặt lượng hóa của sự lãng phí, giá trị của việc thực hành tiết kiệm. Khó khăn là vậy nhưng chúng ta dễ dàng nhận thấy sự lãng phí trong thực tế đối với các công trình, dự án, hoạt động cụ thể, từ việc lớn đến việc nhỏ ở hầu khắp các lĩnh vực được giám sát và kể cả chưa được giám sát. Nhiều đại án trong những năm qua làm cho chúng ta không khỏi giật mình vì thất thoát quá lớn trong khi đất nước còn khó khăn. Ngoài việc liên quan đến tham nhũng, không loại trừ nhận thức, ý thức trách nhiệm, lương tâm và trình độ, năng lực yếu kém của cán bộ lãnh đạo khi đưa ra quyết định không phù hợp, gây ra lãng phí nặng nề, tổn hại khôn lường.
Đại biểu Trần Quang Minh đưa ra điển hình về những hoạt động đầu tư ra nước ngoài hay hợp tác với nước ngoài kém hiệu quả, thua lỗ như trong thời gian vừa qua hay những con số thực sự cần phải được nhìn nhận một cách nghiêm túc như: giai đoạn 2016 đến 2021 có nhiều dự án sử dụng vốn nhà nước có thất thoát, lãng phí; hàng nghìn hecta đất sử dụng sai mục đích, bỏ hoang hóa, vi phạm pháp luật và nhiều con số đáng suy ngẫm khác. Lĩnh vực đầu tư công của người ta được cho là gây ra thất thoát, lãng phí thuộc nhóm đứng đầu.
Đại biểu Trần Quang Minh khẳng định: Người Việt Nam được cho là thông minh, chăm chỉ, cần cù, trình độ đào tạo chuyên môn ngày một chú trọng nhưng năng suất lao động không cao. Ví dụ điển hình trong thời gian qua, đó là một trong 15 chỉ tiêu đề ra không đạt tốc là độ tăng năng suất lao động. Ngoài những lý do khách quan, chắc chắn có yếu tố chủ quan, sự lãng phí trong đào tạo, bố trí, phân luồng, sử dụng, quản lý nguồn nhân lực. Theo đó, đối với lĩnh vực công cần phải có những công cụ thể để đánh giá hiệu quả công việc mang tính định lượng thay vì định tính như hiện nay.
09h17: Đại biểu Lê Văn Thìn – Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên: Cần có giải pháp sửa chữa hiệu quả, bền vững, tiết kiệm hơn cho tuyến Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Phú Yên và Bình Định
Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Lê Văn Thìn – Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên bày tỏ thống nhất cao với Báo cáo giám sát về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, qua đó chúng ta thấy bên cạnh những chuyển biển tích cực, còn có những vấn đề đòi hỏi phải có giải pháp để tiết kiệm, chống lãng phí hiệu quả. Đại biểu Lê Văn Thìn nêu ý kiến và góc nhìn trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
Cử tri Phú Yên và những người lưu thông những năm qua có ý kiến rất nhiều về sự hư hỏng của tuyến Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Phú Yên và Bình Định. Mùa khô thì mặt đường lồi lõm, chắp vá, tạo rãnh mấp mô; mùa mưa thì rất nhiều ổ voi, ổ gà xuất hiện chi chít chỉ sau vài cơn mưa. Không chỉ gây khó khăn cho hoạt động đi lại, vận chuyển hàng hóa mà còn nhiều vụ tai nạn thương tâm đã xảy ra, để lại nhiều hệ lụy giao thương cho gia đình và xã hội.
Nguyên nhân của vấn đề nêu trên được Khu quản lý đường bộ 3 của Cục Đường bộ Việt Nam đưa ra, thứ nhất là do biến đổi khí hậu, thứ hai là do điều kiện đồi núi phức tạp, thứ ba là do hiện trạng đường sử dụng lâu có nhu cầu sửa dụ lớn nhưng không được cấp kinh phí đầy đủ.
Tuy nhiên đại biểu Lê Văn Thìn nêu rõ, những lý do này chưa được cử tri chấp nhận vì không chỉ đến năm nay mà việc hư hỏng mặt đường đã diễn ra trong nhiều năm. Theo báo cáo, số kinh phí được cấp để sửa chữa vào các năm 2021, 2022 và dự kiến năm 2023 lần lượt là: 63,5 tỷ, 125,5 tỷ và 173 tỷ, chiếm 48%-66% nhu cầu sửa chữa.
Đại biểu cho rằng, nếu tính đầy đủ chi phí mà người dân phải mất khi lưu thông qua đoạn đường này như chi phí hư hỏng hàng hóa, hư hỏng phương tiện vận chuyển, chi phí mất nhiều thời gian đi lại… thì con số đó hoàn toàn khác và đây là sự lãng phí rất lớn Đại biểu Lê Văn Thìn nhận thấy, biến đổi khí hậu và những nguyên nhân khác mà Cục Đường bộ Việt Nam đưa ra không phải là nguyên nhân chính của việc hư hỏng kéo dài, vì kỹ thuật thi công hiện nay có thể khắc phục được phần lớn vấn đề địa chất nếu chúng ta thực hiện đúng quy trình, quy định.
Vì vậy, đại biểu và cử tri Phú Yên đề nghị Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải có giải pháp sửa chữa hiệu quả, bền vững, tiết kiệm hơn. Đại biểu Lê Văn Thìn cho rằng, chúng ta có thể thay đổi cách làm, cách tổ chức thực hiện để có chất lượng cao, chống lãng phí mà không cần phải chờ đợi sự thay đổi của chính sách pháp luật.
09h11: Đại biểu Siu Hương - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai: Nâng cao chất lượng và hiệu quả trong hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tại địa phương
Tham gia thảo luận tại phiên họp, đại biểu Siu Hương cho biết, với tình hình hiện nay, Quốc hội tiến hành giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 là đúng trọng tâm, trọng điểm và đáp ứng được nguyện vọng của cử tri cả nước.
Về quy mô, Quốc hội thực hiện chương trình giám sát quy mô rất lớn từ trước đến nay. Đây là cuộc giám sát có quy mô và huy động lực lượng lớn tham gia, các cơ quan của Quốc hội trong lĩnh vực, phạm vi phụ trách đã tham gia và đóng góp nhiều ý kiến về kế hoạch, đề cương các báo cáo giám sát chuyên đề. Tất cả các Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố đã tổ chức giám sát trực tiếp việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại địa phương.
Theo đại biểu, nếu các chương trình giám sát trước đây chỉ tập trung vào một lĩnh vực, một hoặc một số nhiệm vụ trong tổ chức thực hiện ở một số địa phương thì cuộc giám sát lần này trải rộng từ Trung ương đến các địa phương. Phạm vi giám sát từ lĩnh vực kinh tế, tổ chức bộ máy đến hoạt động tư pháp. Một chương trình giám sát đã sâu chuỗi gần như hầu hết các lĩnh vực pháp luật điều chỉnh trong đời sống xã hội. Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí bao quát ở phạm vi rất rõ, liên quan đến nhiều quy định pháp luật chuyên ngành cho tất cả các ngành, lĩnh vực đều yêu cầu phải có các quy chuẩn, tiêu chuẩn, đơn giá, định mức, kinh tế, kỹ thuật cụ thể. Chương trình giám sát lớn và chi tiết đã bộc lộ cho hoạt động lập pháp, khối lượng công việc hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật lớn và đặt Chính phủ vào vị thế đẩy mạnh hơn nữa việc tổ chức thực hiện tốt văn bản pháp luật.
Trước sự triển khai quyết liệt và đồng bộ của Quốc hội, đến nay, Đoàn giám sát nhận được 580 công văn, báo cáo của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương. Những giải pháp cũng như kiến nghị của Đoàn giám sát của Quốc hội gần như hoàn chỉnh. Tuy nhiên, để việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đi vào nề nếp, đại biểu Siu Hương đề nghị báo cáo của Đoàn giám sát xem xét, kiến nghị việc đẩy mạnh công tác giáo dục pháp luật trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong các chương trình đào tạo.
Qua giám sát đã bộc lộ nhiều lĩnh vực pháp luật cần hoàn thiện cả về luật hình thức và luật nội dung. Đại biểu cho rằng các cơ quan chủ quản phải chịu trách nhiệm trong việc hoàn thiện pháp luật. Trong báo cáo của Đoàn giám sát đã phản ánh rất rõ nhiều lĩnh vực, nhiều nội dung sai phạm là do văn bản pháp luật chưa hoàn thiện hoặc chưa đồng bộ.
Theo đại biểu, đã đến lúc cần xem xét trách nhiệm của lãnh đạo cơ quan chủ quản dưới góc độ chưa làm tốt vai trò hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật trong lĩnh vực ngành mình quản lý. Đồng thời tăng cường hơn nữa tính chủ động trong hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp. Hội đồng nhân dân cần nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả trong hoạt động giám sát ở địa phương, kiến nghị các giải pháp cũng như vướng mắc trong thực hiện pháp luật trên địa bàn, qua đó góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật.
9h04 Đại biểu Lê Minh Nam – Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang: Thực hiện nghiêm Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí
Đại biểu Lê Minh Nam ghi nhận từ khi ban hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và xây dựng chương trình, kế hoạch tổ chức thực hiện thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hàng năm đã mang lại những kết quả rất tích cực, giúp cho việc quản lý, sử dụng nguồn lực công tiết kiệm, hiệu quả có nhiều đóng góp cho quá trình xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội các năm qua.
Theo báo cáo giám sát giai đoạn 2016 - 2021, ban hành hệ thống chính sách pháp luật tiêu chuẩn, định mức chương trình kế hoạch khá toàn diện, đầy đủ phục vụ quản lý, điều hành.
Đại biểu đánh giá cao những kết quả tích cực trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí như tổng số tiết kiệm kinh phí ngân sách. Tuy nhiên, qua giám sát cũng cho thấy trong tất cả các lĩnh vực được giám sát đều có những vướng mắc, bất cập, lãng phí đòi hỏi phải sớm có các giải pháp chấn chỉnh, khắc phục.
Với mong muốn việc thực hiện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đạt hiệu quả tích cực hơn, đại biểu Lê Minh Nam kiến nghị những điểm mờ trong quản lý thì cần phải đặc biệt quan tâm, thúc đẩy nỗ lực thực hành tiết kiệm, phấn đấu sử dụng hiệu quả các nguồn lực dưới góc độ nâng cao ý thức trách nhiệm và hiểu biết về thực hành tiết kiệm chống lãng phí.
Đại biểu chỉ rõ: Một là cần nhận thức đúng đắn, sâu sắc về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Hai là, phải tăng cường giáo dục ý thức xác định rõ trách nhiệm đối với việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Đặc biệt trách nhiệm của người đứng đầu. Ba là, cần xây dựng môi trường văn hóa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, chủ động tự giác hơn để dần dần dần được thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, trở thành nề nếp, ý thức sâu rộng và bền vững.
Bày tỏ băn khoăn với thực trạng một số tiêu chuẩn, định mức, chế độ đã lạc hậu từ lâu không còn phục phù hợp với thực tiễn nhưng chưa được sửa đổi, đại biểu Lê Minh Nam đề nghị cần quan tâm để sớm khắc phục tồn tại này. Đại biểu cho rằng, ngoài việc xác định cụ thể những tồn tại, hạn chế trong ban hành chính sách pháp luật, định mức tiêu chuẩn chế độ thì phải lượng hóa định mức tiêu cụ thể, giá trị khối lượng, địa chỉ những hạn chế, tồn tại và khắc phục được tình trạng nêu chung chung.
Đại biểu Lê Minh Nam cũng bày tỏ nhất trí cao với Báo cáo kết quả giám sát như đã chỉ rõ được những tồn tại, hạn chế chưa được giải quyết để kiến nghị khắc phục như việc chưa sửa đổi, bổ sung kịp thời văn bản còn chồng chéo, vướng mắc, không phù; đã chỉ rõ địa chỉ, nguyên nhân nhằm tháo gỡ các nút thắt, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công của nhiều dự án chậm tiến độ. Đặc biệt, Đoàn giám sát cũng đã đề xuất từ năm 2023 phát động trong toàn quốc cuộc vận động về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Chính phủ tổ chức phong trào thi đua về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sản xuất, tiêu dùng ở mọi cấp, mọi ngành và trong Nhân dân.
Đại biểu nhấn mạnh cùng với việc tăng cường quản lý, thúc đẩy tuân thủ pháp luật thì cuộc vận động và phong trào thi đua sẽ góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm và xây dựng văn hóa để việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, hiệu quả hiệu lực thực chất và đạt được nhiều thành tựu cao hơn cũng rất là mong qua kết quả giám sát lần này.
8h59: Phó Chủ tịch Trần Quang Phương phát biểu điều hành Phiên họp
Phát biểu điều hành phiên làm việc, Thượng tướng Trần Quang Phương- Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, tại phiên họp này, có đại diện 10 đoàn Hội đồng Nhân dân tỉnh/thành phố đến dự thính phiên họp về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội, được dư luận, cử tri, nhân dân cả nước đặc biệt quan tâm. Chủ tịch Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội luôn chỉ đạo sát sao ngay từ đầu và trong quá trình giám sát. Vì phạm vi giám sát rất rộng, liên quan tất cả các ngành, các lĩnh vực đời sống xã hội trong thời gian dài, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giới hạn giám sát tập trung vào khu vực công trên địa bàn cả nước. Đoàn đã hoàn thành hồ sơ giám sát gửi đến các đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Đoàn cũng đã xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận, cho ý kiến về các nội dung chủ yếu sau đây:
Thứ nhất, về hệ thống báo cáo của Đoàn giám sát và Báo cáo của Chính phủ và các bộ, ngành. Đề nghị đại biểu Quốc hội cho ý kiến xem xét các nội dung nêu trong các báo cáo, đã bảo đảm đầy đủ các vấn đề trọng tâm, đáp ứng yêu cầu giám sát tối cao của Quốc hội, các kết quả đạt được, các tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đối với các nội dung trọng điểm và 07 lĩnh vực trọng tâm mà Đoàn giám sát đã tập trung giám sát.
Thứ hai, đề nghị các đại biểu Quốc hội cho ý kiến về giải pháp để nâng cao hiệu quả, hiệu lực việc thực hiện chính sách pháp luật, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong thời gian tới; đặc biệt các vấn đề liên quan đến cơ chế, chính sách trong dài hạn và trước mắt để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc. Thứ ba, đề nghị đại biểu Quốc hội cho ý kiến trực tiếp và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội tên gọi, bố cục, nội dung các nhiệm vụ, giải pháp đối với từng cơ quan và các phụ lục kèm theo dự thảo Nghị quyết…
8h38: Quốc hội xem video/clip về kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021
Video/clip về kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021
Trong bài báo “Thế nào là Kiệm?” đăng trên báo Cứu quốc ngày 31/5/1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Kiệm là Tiết kiệm, không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi… Khi không nên tiêu xài thì một đồng xu cũng không nên tiêu. Khi có việc đáng làm, việc lợi ích cho đồng bào, cho Tổ quốc, thì dù bao nhiêu công, tốn bao nhiêu của, cũng vui lòng.”
Kế thừa tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta luôn xác định đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác xây dựng Đảng, trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng thẳng thắn chỉ ra: “Việc phát hiện, xử lý tham nhũng, lãng phí vẫn còn hạn chế… Tham nhũng, lãng phí trên một số lĩnh vực, địa bàn vẫn còn nghiêm trọng, phức tạp, với những biểu hiện ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội. Đại hội xác định “Thực hiện kiên trì, kiên quyết, có hiệu quả cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm chống lãng phí” là một nhiệm vụ chính trị quan trọng trong nhiệm kỳ và những năm tiếp theo.
Thực hiện Nghị quyết của Đảng, ngày 25/7/2021, Quốc hội khoá XV đã ban hành Nghị quyết số 09 về Chương trình giám sát tối cao năm 2022 và Nghị quyết số 18 ngày 27/7/2021 thành lập Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021”. Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo Đoàn giám sát xây dựng kế hoạch giám sát và tổ chức triển khai thực hiện.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dành thời gian 4 Phiên họp để thảo luận, cho ý kiến, xác định mục tiêu, phạm vi, nội dung, phương pháp, kế hoạch, đề cương báo cáo và kết quả của từng thời điểm giám sát. Đoàn giám sát do Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương làm trưởng đoàn, đã làm việc, giám sát trực tiếp với Chính phủ, 15 bộ, ngành, cơ quan trung ương, 15 địa phương và khối cơ quan Tư pháp. Các bộ, ngành, địa phương, HĐND và Đoàn Đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã cung cấp 580 văn bản, báo cáo và hệ thống các phụ lục khoảng 100 nghìn trang tài liệu.
Qua giám sát cho thấy việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 đã đạt được những kết quả rất quan trọng, tích cực, song hành với kết quả to lớn của cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, việc xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả thực hiện Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí 5 năm và hằng năm của các cấp, các ngành còn chậm, nhìn chung còn nặng về hình thức, chưa trọng tâm, trọng điểm; tổ chức triển khai, sơ kết, tổng kết, đánh giá, nhân rộng mô hình tiên tiến còn nhiều hạn chế.
Kết quả hoạt động giám sát bước đầu đã có tác động làm chuyển biến cả về nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành trong thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm. Nhiều bộ, ngành, địa phương đã tăng cường công tác rà soát, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách, pháp luật, ban hành kế hoạch, giải pháp để chấn chỉnh, khắc phục ngay các tồn tại, hạn chế theo kiến nghị của Đoàn giám sát.
Giám sát tối cao của Quốc hội về thực hiện chính sách pháp luật việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí không chỉ đánh giá đầy đủ, toàn diện tình hình thực hiện bao gồm cả kết quả đạt được và những hạn chế, bất cập, vướng mắc và nguyên nhân. Mà quan trọng hơn là kiến nghị được các giải pháp hoàn thiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nhằm quản lý, sử dụng hiệu quả các nguồn lực nhà nước. Gỡ bỏ những ách tắc, rào cản ảnh hưởng đến cơ hội phát triển. Tăng cường biện pháp giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, xử lý kịp thời, kiên quyết, đúng pháp luật những vi phạm trong quản lý, sử dụng các nguồn lực của đất nước, nhất là xử lý các dự án treo, chậm tiến độ.
8h02: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày Báo cáo của Đoàn giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021
Báo cáo trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, phạm vi giám sát là việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK,CLP) giai đoạn 2016-2021 và thời kỳ trước, sau có liên quan.
Nội dung giám sát tập trung đánh giá kết quả đạt được, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, xác định nguyên nhân, chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP; kiến nghị giải pháp nâng cao hiệu quả công tác THTK,CLP và hoàn thiện chính sách, pháp luật có liên quan.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Chủ tịch Quốc hội luôn chỉ đạo sát sao Đoàn giám sát xây dựng kế hoạch giám sát và tổ chức triển khai thực hiện. UBTVQH đã dành thời gian tại 4 Phiên họp để thảo luận, cho ý kiến, xác định mục tiêu, phạm vi, nội dung, phương pháp, kế hoạch, đề cương báo cáo và kết quả của từng thời điểm giám sát.
Do phạm vi rất rộng nên Đoàn giám sát lần này tập trung vào khu vực công trên địa bàn cả nước, tập trung vào 5 nội dung trọng điểm và 7 lĩnh vực trọng tâm theo quy định của Luật THTK,CLP. Đoàn giám sát đã làm việc, giám sát trực tiếp với Chính phủ, 15 bộ, ngành, cơ quan trung ương, 15 địa phương và khối cơ quan Tư pháp.
Đây là cuộc giám sát có quy mô rộng, nên đã huy động một lực lượng lớn tham gia. Kết quả hoạt động giám sát chuyên đề này bước đầu đã có tác động làm chuyển biến cả về nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành trong thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP. Nhiều bộ, ngành, địa phương đã tăng cường công tác rà soát, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP, ban hành kế hoạch, giải pháp để chấn chỉnh, khắc phục ngay các tồn tại, hạn chế theo kiến nghị của Đoàn giám sát.
Bên cạnh kết quả đạt được, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội Nguyễn Phú Cường nêu rõ, việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế; việc chấp hành pháp luật còn chưa nghiêm; trong một số trường hợp thất thoát, lãng phí là rất lớn, nghiêm trọng, làm mất đi cơ hội phát triển. Những tồn tại, hạn chế do nhiều nguyên nhân.
Bên cạnh nguyên nhân do một số quy định pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức, đơn giá còn bất cập, chưa theo kịp yêu cầu phát triển thì nguyên nhân chủ yếu là việc tổ chức thực hiện, nguyên nhân chính là: kỷ luật, kỷ cương trong tổ chức thực hiện chưa nghiêm; nhận thức pháp luật về THTK,CLP của một bộ phận cán bộ và nhân dân chưa đầy đủ; còn có hiện tượng buông lỏng quản lý, nể nang, né tránh tại nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương.
Về phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp chung trong thời gian tới, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội Nguyễn Phú Cường đề nghị, cần đổi mới mạnh mẽ công tác tuyên truyền, phổ biến nhằm thay đổi nhận thức, nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP tại từng cơ quan, tổ chức, cá nhân, cả khu vực công cũng như khu vực tư để THTK,CLP thực sự làm một quốc sách hàng đầu; tăng cường, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, triệt để tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao hiệu quả huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực của đất nước để phát triển nhanh và bền vững. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, xét xử việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP. Xử lý nghiêm minh, kịp thời trách nhiệm các tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm trong công tác THTK,CLP; đổi mới việc xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện và báo cáo việc thực hiện chương trình THTK,CLP 5 năm và hằng năm, theo hướng vừa đảm bảo tính tổng thể, toàn diện, vừa có trọng tâm, trọng điểm, có chủ đề từng năm.
Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến THTK,CLP bảo đảm đồng bộ, thống nhất và phù hợp yêu cầu thực tiễn; Từ năm 2023, thường xuyên đánh giá hiệu quả và chất lượng chính sách sau ban hành để kịp thời điều chỉnh các bất cập, mâu thuẫn nhằm hạn chế thất thoát, lãng phí các nguồn lực. Chú trọng xây dựng chính sách quốc gia về THTK,CLP trong từng giai đoạn đối với một số lĩnh vực then chốt như tiết kiệm năng lượng; quản lý, khai thác, sử dụng đất, tài nguyên, khoáng sản…
8h00: Thượng tướng Trần Quang Phương – Phó Chủ tịch Quốc hội phát biểu mở đầu phiên thảo luận.
Phát biểu mở đầu phiên thảo luận, Thượng tướng Trần Quang Phương – Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, phiên họp ngày hôm nay 31/10, Quốc hội sẽ nghe báo cáo tóm tắt kết quả giám sát chuyên đề của Đoàn giám sát và thảo luận tại hội trường về giám sát tối cao chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 thời kỳ trước và sau có liên quan.
Phiên giám sát tối cao được phát thanh và truyền hình trực tiếp trên sóng Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và Truyền hình Quốc hội để Nhân dân và cử tri cả nước theo dõi.
Mở đầu chương trình, đồng chí Nguyễn Phú Cường, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát thay mặt Đoàn giám sát trình bày Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.