THẢO LUẬN TỔ 04: LÀM RÕ SỰ CẦN THIẾT MỞ RỘNG ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG CƠ CHẾ ĐẶC THÙ TRONG KHAI THÁC MỎ KHOÁNG SẢN LÀM VẬT LIỆU XÂY DỰNG
Thảo luận tại Tổ 04 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh/thành phố: Hải Phòng, Lai Châu, Thừa Thiên – Huế và Bà Rịa – Vũng Tàu
Theo Tờ trình của Chính phủ, các nội dung đề nghị điều chỉnh bao gồm: điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư Dự án; điều chỉnh diện tích đất thu hồi; điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và kéo dài thời gian giải ngân; bổ sung nội dung về bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 02 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn. Căn cứ quy định tại khoản 3, Điều 43 Luật Đầu tư công, các điều chỉnh này không thuộc trường hợp phải điều chỉnh chủ trương đầu tư và thẩm quyền điều chỉnh là của Thủ tướng Chính phủ. Theo quy định tại Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH14, Điều 2 Nghị quyết số 38/2017/QH14, Chính phủ báo cáo Quốc hội các nội dung điều chỉnh trước khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Dự án.
Chính phủ kiến nghị Quốc hội điều chỉnh 2 nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14. Một là, kéo dài thời gian thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đến hết năm 2024 thay vì “hoàn thành trước năm 2021” như yêu cầu của Quốc hội tại Nghị quyết 53/2017/QH14. Điều này nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng cũng như triển khai giải ngân cho Dự án. Hai là, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn đến hết năm 2024 để tiếp tục hoàn thành Dự án.
Thảo luận tại Tổ 04 các đại biểu đã tập trung xem xét cho ý kiến về sự cần thiết và thẩm quyền điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14; hồ sơ đề nghị; các nội dung đề nghị điều chỉnh gồm thời gian thực hiện dự án và kéo dài thời gian giải ngân vốn và nội dung quy định trong Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6.
Tán thành với đề xuất của Chính phủ, Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Thị Sửu nêu rõ việc Chính phủ kiến nghị Quốc hội điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn, còn các nội dung đề nghị điều chỉnh khác của Dự án như liên quan đến 5 dự án thành phần thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại Luật Đầu tư công vì không làm tăng tổng mức đầu tư Dự án là phù hợp.
Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Thị Sửu phát biểu tại phiên thảo luận Tổ
Tuy nhiên, Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên – Huế cũng lưu ý thêm rằng theo dự kiến kế hoạch dự án phải hoàn thành vào năm 2021 nhưng đến nay đã là 2023 và đang trình để kéo dài thời gian thực hiện đến 2024, điều này đặt ra vấn đề về tiến độ tái định cư, ổn định dân cư cho người dân khi bị thu hồi đất. Việc các dự án tái định cư, ổn định dân cư hiện cũng chưa hoàn thành nhưng các báo cáo chưa phản ánh đầy đủ, cần được đánh giá, rà soát xem xét trách nhiệm của các bên liên quan.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn – Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu cơ bản nhất trí với nội dung trình của Chính phủ và làm rõ tại Nghị quyết số 53/2017/QH14 quy định “Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021”. Tờ trình của Chính phủ kiến nghị Quốc hội kéo dài thời gian thực hiện Dự án “đến hết năm 2024”. Việc cho phép kéo dài thời gian thực hiện Dự án đến hết năm 2024 nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để thực hiện hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng cũng như triển khai công tác giải ngân cho Dự án.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn – Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu
Liên quan đến kiến nghị kéo dài thời gian giải ngân vốn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn đề nghị cần nghiên cứu để có phương án trình phù hợp hơn, bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật về đầu tư công và ngân sách nhà nước.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn phân tích, vốn bố trí cho dự án là vốn năm 2021, nhưng ngân sách năm 2021 đã được Quốc hội biểu quyết thông qua quyết toán ngân sách nhà nước. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn nhấn mạnh yêu cầu, chủ trương chung là phải bảo đảm đủ vốn thực hiện Dự án nhưng việc bố trí vào kế hoạch trung hạn nào hay bố trí vào dự toán năm nào phải xác định rõ.
Đại biểu Lã Thanh Tân – Đoàn ĐBQH Tp.Hải Phòng phát biểu
Có chung vấn đề băn khoăn về kéo dài thời gian sử dụng vốn, đại biểu Lã Thanh Tân – Đoàn ĐBQH Tp.Hải Phòng đề nghị Chính phủ có báo cáo giải trình rõ thêm về vốn đã đủ điều kiện trình Quốc hội quyết định.
Đại biểu cho biết theo quy định của Luật Đầu tư công Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền cho phép kéo dài thời gian thực hiện giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công đến ngày 31/12 năm sau. Theo đó, việc kéo dài thời gian thực hiện số vốn của Dự án tối đa là đến ngày 31/12/2022, đến nay đã hết thời hạn cho phép kéo dài theo quy định của pháp luật về đầu tư công. Đề nghị Chính phủ cần làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã được chuyển nguồn hay chưa, có đủ điều kiện để báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài phần vốn này đến hết năm 2024 hay không./.