THÔNG CÁO CỦA UỶ BAN ĐỐI NGOẠI QUỐC HỘI: CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ THĂM CHÍNH THỨC AUSTRALIA VÀ NEW ZEALAND
Quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Australia phát triển tốt đẹp trên cả bình diện song phương và đa phương
Australia là Đối tác Chiến lược của Việt Nam ở khu vực Nam Thái Bình Dương. Quan hệ hợp tác giữa hai nước đang phát triển hiệu quả trên các lĩnh vực. Việc trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao tiếp tục được duy trì. Theo đó, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam hội đàm trực tuyến với Chủ tịch Hạ viện Australia (6/2021). Thủ tướng Chính phủ Việt Nam điện đàm với Thủ tướng Australia (01/2021, 5/2021; gần đây nhất là vào ngày 18/10/2022), trao đổi thư (tháng 6, 7 và 10/2021), gặp song phương bên lề COP-26 (11/2021) Bộ trưởng Ngoại giao Australia Marise Payne thăm chính thức (11/2021), Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong thăm chính thức (6/2022), Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn thăm chính thức Australia (9/2022).
Cùng với đó, các cơ chế hợp tác song phương được triển khai linh hoạt cả trực tiếp và trực tuyến. Gần đây nhất, Việt Nam đã tiến hành Cuộc họp Bộ trưởng Ngoại giao lần thứ 4 với Australia (9/2022); đang thúc đẩy cơ chế Cuộc họp hai Thủ tướng Việt Nam Australia lần thứ ba. Chương trình Hành động với Australia giai đoạn 2020-2023 đang được tích cực triển khai, đạt nhiều kết quả cụ thể. Về kinh tế, kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng cao dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch.
Theo đó, năm 2021 đạt 12,4 tỷ USD, tăng gần 50% so năm 2020; 9 tháng năm 2022 đạt 12 tỷ USD, tăng 31,5% so với cùng kỳ năm 2021. Australia luôn dành cho Việt Nam nguồn ODA ổn định. Ngày 25/10/2022, Australia công bố ngân sách năm tài khóa 2022-2023; theo đó, tăng ODA cho Việt Nam thành 92,8 triệu AUD (so với 78,9 triệu AUD năm tài khóa 2021-2022).
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Bên cạnh đó, Australia tích cực hỗ trợ Việt Nam phòng, chống COVID-19, cung cấp cho hơn 26,4 triệu liều vaccine, trong đó có 12 triệu liều cho người lớn và hơn 14,4 triệu liều cho trẻ em, trở thành nhà tài trợ vaccine lớn thứ hai của Việt Nam, sau Hoa Kỳ. Hợp tác trong các lĩnh vực an ninh, quốc phòng, giáo dục, đào tạo, lao động, nông nghiệp... phát triển tốt đẹp và còn nhiều tiềm năng. Đáng lưu ý, hai nước đang quan tâm thúc đẩy một số lĩnh vực hợp tác mới như ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng... Việt Nam và Australia đang hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2023. Tại các cuộc tiếp xúc, Bạn thể hiện mong muốn nhân dịp này hai nước sẽ nâng tầm quan hệ hai nước lên Đối tác Chiến lược toàn diện.
Trong "dòng chảy" hợp tác sâu rộng giữa hai nước, quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Australia trong những năm qua phát triển tốt đẹp trên cả bình diện song phương và đa phương, đóng góp quan trọng vào tổng thể quan hệ giữa hai nước. Quốc hội khóa XV tiếp tục thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam - Australia (ngày 4/10/2022).
Trong các năm 2019-2021, do ảnh hưởng đại dịch COVID-19, việc trao đổi đoàn cấp cao, giao lưu cấp Ủy ban, giữa các Nhóm Nghị sĩ hữu nghị hai nước bị gián đoạn. Tuy nhiên, tại các cuộc điện đàm, hai bên trao đổi thông tin trong lĩnh vực lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia; đồng thời thống nhất cùng tăng cường phối hợp, đôn đốc, thúc đẩy và giám sát các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp trong việc thực hiện các hiệp định, thỏa thuận đã được ký giữa hai nước; làm sâu sắc, thực chất và hiệu quả hơn quan hệ hợp chiến lược Việt Nam - Australia. Tại các diễn đàn liên nghị viện khu vực và thế giới, Đoàn đại biểu Quốc hội hai nước đã tăng cường trao đổi và phối hợp chặt chẽ về các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm.
Đối tác Chiến lược Việt Nam - New Zealand phát triển mạnh mẽ
New Zealand cũng là Đối tác Chiến lược của Việt Nam ở khu vực Nam Thái Bình Dương. Quan hệ hợp tác giữa hai nước đang phát triển mạnh mẽ trên các lĩnh vực. Do bị ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, việc trao đổi Đoàn giai đoạn 2021-2022 của hai bên bị gián đoạn, nhưng tiếp xúc cấp cao tiếp tục được duy trì như: Chủ tịch Quốc hội Việt Nam hội đàm trực tuyến với Chủ tịch Quốc hội New Zealand (7/2020); Thủ tướng Việt Nam hội đàm trực tuyến với Thủ tướng New Zealand (7/2020); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hội đàm trực tuyến với Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand (3/2021). Mới đây, sau khi New Zealand mở cửa trở lại từ tháng 8/2022, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã thăm chính thức New Zealand (9/2022); Thủ tướng New Zealand thăm chính thức Việt Nam (14-17/11/2022).
Các cơ chế hợp tác song phương được triển khai linh hoạt cả trực tiếp và trực tuyến, như: Hội đàm cấp cao hai Thủ tướng (năm 2020), Tham khảo Chính trị, Ủy ban Hỗn hợp về Kinh tế và Thương mại, Đối thoại chính sách Quốc phòng, Đối thoại Nông nghiệp cấp cao (tháng 2/2021, tháng 4/2022), Cuộc họp Bộ trưởng Ngoại giao lần thứ nhất (9/2022). Chương trình Hành động với New Zealand giai đoạn 2021-2024 nhằm triển khai quan hệ Đối tác chiến lược đang được tích cực triển khai và đạt nhiều kết quả.
Trên lĩnh vực kinh tế, Việt Nam và New Zealand đều là thành viên Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Đối tác kinh tế khu vực (RCEP). New Zealand hiện là đối tác thương mại lớn thứ 36 của Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng cao dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch: năm 2021 đạt 1,3 tỷ USD, tăng 26,7% so với năm 2020; chín tháng năm 2022 đạt 1,1 tỷ USD, tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2021. New Zealand luôn dành cho Việt Nam nguồn ODA ổn định, đã thông qua quỹ ODA cho Việt Nam giai đoạn 2021-2024 là 26,7 triệu NZD (tương tự giai đoạn 2018-2021). Đồng thời tích cực hỗ trợ Việt Nam trong phòng, chống COVID-19.
Hợp tác trong các lĩnh vực an ninh, quốc phòng, giáo dục, đào tạo, lao động, nông nghiệp... phát triển tốt đẹp và còn nhiều tiềm năng. Đáng lưu ý, hai nước đang quan tâm thúc đẩy một số lĩnh vực hợp tác mới như ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng...
Quan hệ Cơ quan lập pháp giữa Việt Nam và New Zealand trong hai năm gần đây do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 nên ít trao đổi các đoàn thăm song phương. Tuy chưa ký thỏa thuận hợp tác nhưng Lãnh đạo Cơ quan lập pháp hai nước vẫn duy trì tiếp xúc các cấp bên lề các Hội nghị quốc tế và khu vực.
Tại các diễn đàn liên nghị viện khu vực và thế giới, các Đoàn đại biểu Quốc hội hai nước thường xuyên trao đổi và phối hợp chặt chẽ về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Bên cạnh đó, Quốc hội Việt Nam khóa XV tiếp tục thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam - New Zealand và duy trì trao đổi thông tin với Đại sứ quán New Zealand tại Việt Nam.
Chuyến thăm chính thức Australia và New Zealand Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ có ý nghĩa hết sức quan trọng, là chuyến thăm đầu tiên của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam tới Australia và New Zealand kể từ sau khi Việt Nam và hai nước mở cửa hoàn toàn sau đại dịch COVID-19. Đặc biệt, đây là chuyến thăm chính thức Australia và New Zealand đầu tiên của đồng chí Vương Đình Huệ trên cương vị Chủ tịch Quốc hội Việt Nam.
Chuyến thăm là dịp tốt để thắt chặt quan hệ hữu nghị, Đối tác chiến lược với hai đối tác chủ chốt của Việt Nam ở khu vực Nam Thái Bình Dương và cũng là hai đối tác quan trọng của ASEAN; thúc đẩy hợp tác song phương trên các lĩnh vực sau COVID-19, đặc biệt là hợp tác giữa các cơ quan lập pháp và trao đổi, chia sẻ quan điểm về các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm. Đặc biệt, với Australia, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ là một mốc quan trọng trong việc khởi động nâng cấp quan hệ hai nước lên tầm cao mới Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện nhân dịp năm 2023, hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao./.