CÂN NHẮC BỔ SUNG QUY ĐỊNH VỀ TRƯỜNG HỢP ĐẶC THÙ CẦN CHỈ ĐỊNH THẦU
Toàn cảnh phiên họp
Dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi) đã được các vị đại biểu Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4 và dự kiến sẽ tiếp tục cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV. Ngay sau Kỳ họp, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan liên quan chỉnh lý dự thảo Luật, bám sát mục tiêu, yêu cầu sửa đổi luật để hoàn thiện dự thảo Luật. Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 10 chương và 100 điều. Trong đó, bỏ 4 điều và thêm 6 điều, giữ nguyên 14 điều, sửa đổi nội dung 55 điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4.
Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) tại Phiên họp thứ 21 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết, Thường trực Ủy ban đã phối hợp các cơ quan rà soát, chỉnh lý Điều 23 dự thảo Luật theo hướng giảm một số trường hợp chỉ định thầu, trong đó đã loại bỏ các trường hợp chỉ định thầu đối với “gói thầu tái định cư” tại điểm g khoản 1, “gói thầu thực hiện các dự án quan trọng quốc gia cần triển khai ngay theo Nghị quyết của Quốc hội”. Đồng thời, bổ sung luật hóa quy định đang được hướng dẫn tại Nghị định về hạn mức áp dụng chỉ định thầu tại điểm k khoản 1 Điều 23 của dự thảo Luật chỉnh lý và để bảo đảm tính linh hoạt, bổ sung tại điểm này quy định “Trường hợp cần điều chỉnh hạn mức để phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và yêu cầu quản lý nhà nước, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định”.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh
Quan tâm tới vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh bày tỏ đồng tình với việc tiếp thu, chỉnh lý của cơ quan thẩm tra. Theo đó, Thường trực Uỷ ban Tài chính, Ngân sách đã loại bỏ một số trường hợp chỉ định thầu để tạo nên sự cạnh tranh về giá và chọn được các nhà thầu, các đơn vị có năng lực để hoàn thành nhiệm vụ được Nhà nước giao. Cùng với đó, hiện nay một số Nghị quyết của Quốc hội đã cho phép Chính phủ chỉ định thầu. Đơn cử, trong Nghị quyết 61 của Quốc hội, các đơn vị trong quá trình tổ chức thực hiện quy hoạch thì đơn vị làm tư vấn quy hoạch rất ít. Bên cạnh đó, trong thời gian tới còn điều chỉnh các quy hoạch phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia thì quy trình, thủ tục tư vấn để thực hiện các quy hoạch sẽ là cả vấn đề. Do đó, Chủ nhiệm uỷ ban Kinh tế cho rằng có thể cân nhắc cho chỉ định thầu các đơn vị tư vấn.
Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng nhất trí với việc dự thảo Luật thu hẹp phạm vi các trường hợp được chỉ định thầu, luật hóa một số quy định của Nghị định về hạn mức áp dụng chỉ định thầu; bổ sung thêm quy định giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định đối với một số trường hợp cần phải điều chỉnh hạn mức theo đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, để phù hợp với thực tiễn, trong một số trường hợp đối với các dự án quan trọng quốc gia có những yếu tố đặc thù cần phải có những quy định chỉ định thầu khác luật. Bên cạnh đó, hiện nay, trong một số Nghị quyết của Quốc hội cũng đã cho phép thực hiện khác quy định của Luật Đấu thầu. Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật cho rằng có thể cân nhắc nghiên cứu bổ sung quy định mang tính nguyên tắc về các trường hợp đặc thù cần chỉ định thầu do Quốc hội quyết định.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo tại phiên họp
Cho ý kiến chỉ đạo về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị rà soát lại các trường hợp đặc biệt, đặc thù cũng như các trường hợp lựa chọn nhà thầu, chỉ định thầu để quy định vào trong luật. Đối với các trường hợp chỉ định thầu, có những trường hợp giá trị rất lớn nhưng cũng có những trường hợp giá trị rất vụn vặt. Do đó, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh Luật Đấu thầu (sửa đổi) phải minh bạch vấn đề này, không được dùng luật để hợp thức cho Quyết định 17/2019/QĐ-TTg.
Giải trình, làm rõ ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đề nghị cho phép giữ lại một số trường hợp để có thể làm những trường hợp cấp bách nhằm phục vụ phòng, chống dịch bệnh, thiên tai, quốc phòng, an ninh hoặc để triển khai ngay một số dự án quan trọng, cấp bách cần làm sớm và làm ngay. Đối với đề nghị bỏ gói thầu tái định cư và gói thầu thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị cân nhắc quy định một Điều, khoản mang tính chất nguyên tắc bởi trên thực tế đã làm và sắp tới sẽ làm tiếp những dự án quan trọng, cấp bách quốc gia. Đồng thời khẳng định sẽ rà soát lại các trường hợp đặc biệt và chỉ định thầu để đảm bảo cụ thể rõ ràng, có quy trình và thẩm quyền, thủ tục minh bạch theo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Ủy ban Tài chính, Ngân sách phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát để tiếp thu hoặc giải trình đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đặc biệt là ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội để hoàn thiện hồ sơ và đảm bảo chất lượng dự án Luật. Đồng thời đề nghị loại bỏ các trường hợp chỉ định thầu đối với gói thầu tái định cư, gói thầu thực hiện các dự án quan trọng quốc gia cần triển khai theo nghị quyết của Quốc hội và luật hóa quy định về hạn mức chỉ định thầu./.