TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 06/4: HỘI NGHỊ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI CHUYÊN TRÁCH THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT PHÒNG THỦ DÂN SỰ VÀ DỰ ÁN LUẬT ĐẤT ĐAI (SỬA ĐỔI)
Hội nghị ĐBQH chuyên trách sáng 07/4/2023
Theo chương trình Hội nghị, các đại biểu Quốc hội tiếp tục xem xét, cho ý kiến về một số vấn đề lớn cần xin ý kiến của dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung Phiên họp.
8h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận Dự án Luật Đất đai (sửa đổi)
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, theo chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, sáng ngày 7/4 các đại biểu tiếp tục cho ý kiến về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Trước đó, chiều ngày 6/4, Hội nghị đã nghe Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn cần xin ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải gợi ý nội dung thảo luận và đại biểu Quốc hội đã cho ý kiến về các nội dung đại biểu quan tâm.
8h02: Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh: Quy định rõ phương pháp định giá đất
Quan tâm phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội nghị, đại biểu Quốc hội Bùi Thị Quỳnh Thơ - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh đánh giá cao việc tiếp thu ý kiến nhân dân của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) thời gian qua.
Nhấn mạnh nội dung về phương pháp xác định giá đất là vấn đề mà cử tri và nhân dân đặc biệt quan tâm trong suốt thời gian qua. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chỉ đề cập đúng một câu về nội dung này và giao Chính phủ quy định chi tiết. Đại biểu Quốc hội Bùi Thị Quỳnh Thơ cho rằng, để dự thảo Luật này đảm bảo tính khả thi và có hiệu lực cao, đề nghị cơ quan soạn thảo nêu rõ các phương pháp định giá và các trường hợp áp cụ thể…
Ngoài ra, về các hành vi bị nghiêm cấm, dự thảo Luật này đang quy định hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến hai chủ thể: cơ quan quản lý nhà nước và người sử dụng đất.Tuy nhiên, đại biểu Quốc hội Bùi Thị Quỳnh Thơ cho rằng, trong thực tế có các chủ thể liên quan đến giao dịch đất đai, ví dụ như người chuyển nhượng đất, người môi giới đặc biệt.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng quy định nghiêm cấm đối với hành vi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất không đúng quy định pháp luật. Đại biểu Thơ cho rằng, đây là hành vi mang tính thụ động. Nữ đại biểu bày tỏ băn khoăn, vậy hành vi chuyển quyền sử dụng đất không đúng quy định của pháp luật, mang tính chủ động thì có bị coi là hành vi vi phạm pháp luật bị nghiêm cấm không? Bởi nếu như quy định dự thảo Luật thì trường hợp này không thuộc điều bị nghiêm cấm.
8h09: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Làm rõ việc đền bù bằng nhà ở đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp
Đánh giá cao ban soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã tiếp thu khối lượng lớn ý kiến của nhân dân, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho biết, Điều 86 về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất có quy định, Nhà nước xem xét hỗ trợ cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất để tạo điều kiện cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất. Đại biểu cho rằng, để đánh giá cuộc sống tốt hơn không chỉ dựa vào thu nhập, mà còn dựa trên nhiều tiêu chí, nên cần nghiên cứu rà soát để quy định một cách toàn diện.
Bên cạnh đó, Điều 91 trong dự thảo luật có quy định về việc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân. Theo đó, có 4 cách bồi thường thi thu hồi đất nông nghiệp, bao gồm bồi thường bằng đất nông nghiệp, hoặc bằng tiền, hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi, hoặc bằng nhà ở. Đại biểu cho rằng cần giải trình rõ lý do bồi thường đất nông nghiệp bằng nhà ở.
Điều 92 về bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của tổ chức kinh tế, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo quy định, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo đang sử dụng đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 90 của Luật này thì được bồi thường về đất theo quy định của Chính phủ. Đại biểu cho rằng cần bổ sung nội dung về hỗ trợ sinh kế để đảm bảo nguyên tắc giá thị trường, đồng thời lưu ý nơi ở phải được nhận, được đền bù trước khi di dời. Ngoài ra, cần có điều khoản quy định hợp lý, khả thi để tránh hiện tượng nhà quá mỏng trên mặt phố.
8h16: Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Xem xét, điều chỉnh các quy định để phù hợp với Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Nhà ở
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Hồ Thị Kim Ngân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn góp ý vào nội dung điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong thực hiện dự án bất động sản được quy định tại Điều 46. Dự thảo lần này mặc dù đã có chỉnh sửa, đại biểu cho rằng, quy định như vậy chưa phù hợp với Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Nhà ở. Do đó, đề nghị xem xét, điều chỉnh để phù hợp với 2 luật trên.
Liên quan đến điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được thể hiện tại Điều 69 của dự thảo Luật, đại biểu Hồ Thị Kim Ngân nhận thấy, chỉ tiêu sử dụng đất của các dự án, khu vực chuyển mục đích sử dụng đất của các hộ gia đình, cá nhân đã được xác định trong quy hoạch, mở rộng quy mô, địa điểm hoặc nhu cầu của hộ gia đình, cá nhân nằm ngoài quy hoạch chắc chắn sẽ làm thay đổi chỉ tiêu sử dụng đất theo khu chức năng. Do vậy đại biểu cho rằng, quy định như vậy là chưa phù hợp, cần tiếp tục nghiên cứu.
Về trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Hồ Thị Kim Ngân cho biết, dự thảo đã quy định phân cấp cho HĐND cấp tỉnh quy định cụ thể về chính sách đất đai đối với đồng bào DTTS phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. Tuy nhiên, để các địa phương áp dung và có căn cứ áp dụng chính sách, đại biểu cho rằng, Thủ tướng Chính phủ cần ban hành khung chính sách rất cụ thể theo từng vùng miền để tránh trường hợp mỗi địa phương trong cùng một vùng kinh tế - xã hội tương đồng nhưng lại có cách áp dụng khác nhau, dẫn đến không thống nhất và lúng túng cho địa phương.
Ngoài ra, đại biểu đề nghị cần có quy định cụ thể chế độ, chính sách ưu tiên đối với từng đối tượng đồng bào DTTS sinh sống ổn định tại địa phương và chế độ, chính sách đối với đồng bào DTTS di cư từ địa phương khác đến, có chính sách cho đồng bào dân tộc sinh sống lâu năm ở vùng đồng bào DTTS, vùng cao, miền núi, địa bàn đồng bào DTTS, trong đó cần quy định cụ thể thời gian sinh sống để đảm bảo công bằng.
8h21: Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Bổ sung quy định thu hồi đất do vi phạm pháp luật về môi trường
Đóng góp ý kiến tại Hội nghị, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cho biết, trong thời gian qua, với nỗ lực tổ chức xin ý kiến của nhiều cơ quan, đơn vị từ Trung ương đến địa phương, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách đã có nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung so với dự thảo xin ý kiến nhân dân...
Cho ý kiến về vấn đề cụ thể, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cho biết, trong dự thảo Luật có 22 Điều, khoản quy định nội dung liên quan đến môi trường thích ứng với biến đổi khí hậu thế. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần phải bổ sung thêm quy định liên quan đến môi trường cho một số nội dung quan trọng sau.
Theo đó, tại các Điều 174, 175, 176 và 178, đại biểu đề nghị rà soát, xem xét lại quy định liên quan đến bảo vệ môi trường trong các trường hợp sử dụng đất phục vụ cho sản xuất nông nghiệp để ngăn chặn việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân hóa học làm ô nhiễm, suy thoái đất trong thời gian qua. Đối với đất chưa sử dụng, đề nghị cần có thêm quy định duy trì bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên nhằm bảo đảm chất lượng đất không bị suy giảm.
Bên cạnh đó, đối với quy định về thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai, đại biểu chỉ ra rằng, dự thảo Luật chưa có quy định về thu hồi đất do vi phạm pháp luật về môi trường. Do đó đề nghị rà soát, bổ sung quy định về thu hồi đất do vi phạm pháp luật về môi trường nhằm phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu bảo vệ môi trường hiện nay.
Về quan hệ giữa giá đất và chất lượng môi trường, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh nhận thấy, giá đất chịu sự phân phối rất lớn về chất lượng môi trường. Quan hệ này có thể được hiểu, nếu chất lượng môi trường tốt thì giá đất cao và ngược lại. Trên cơ sở đó, đại biểu đề nghị nghiên cứu quy định nội dung này trong điểm d, khoản 2, Điều 154 của dự thảo Luật.
8h27: Đại biểu Tạ Thị Yên - Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên: Nên coi kết quả xác định giá đất do tổ chức tư vấn định giá đất thực hiện là một trong những căn cứ xem xét quyết định giá đất
Đại biểu Tạ Thị Yên bày tỏ đồng tình và đánh giá cao nỗ lực, cố gắng của Ban soạn thảo trong việc nghiên cứu tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, ý kiến đại biểu Quốc hội, các ý kiến góp ý của chuyên gia và Nhân dân để chỉnh lý dự thảo luật lần này. Đại biểu ghi nhận dự thảo Luật đã có nhiều thay đổi nhằm khắc phục những hạn chế vướng mắc trong thực tiễn, phát huy nguồn lực đất đai cho phát triển.
Quan tâm đến vấn đề chính sách, đại biểu Tạ Thị Yên đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu tại Chương 11 về tài chính đất đai, giá đất dù đây là vấn để khó, phức tạp để có thể xác định giá đất sát với giá thị trường. Đại biểu bày tỏ cơ bản đồng tình với các nguyên tắc xác định trong luật song vẫn còn có những băn khoăn.
Đại biểu Tạ Thị Yên nêu rõ nếu coi giá đất được ghi trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đã được công chứng, chứng thực là một trong những thông tin đầu vào để xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất quy định tại khoản 3 thì khó có thể sắc chính xác đảm bảo nguyên tắc là xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Thực tế cho thấy, giá đất ghi trên các hợp đồng chuyển nhượng, kể cả công chứng thường có sự chênh lệch bằng hoặc là thấp hơn giá trị bảng giá đất được ban hành. Do đó, đại biểu Tạ Thị Yên đề nghị nên coi kết quả xác định giá đất do tổ chức tư vấn định giá đất thực hiện là một trong những căn cứ để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét quyết định giá đất quy định tại khoản 4 Điều 150. Đây cũng là một trong những thông tin đầu vào của việc xác định giá đất.
Dự thảo Luật có đề cập đến cụm từ tập trung hay tích tụ đất nông nghiệp. Đại biểu Tạ Thị Yên cho rằng đây là vấn đề lớn, cần có sự phân tích, làm rõ sự khác biệt giữa hai khái niệm. Theo đại biểu Tạ Thị Yên, chỉ nên dùng một khái niệm bởi mục đích hướng đến đều nhằm tăng quy mô diện tích đất sử dụng cho mục đích nông nghiệp.
Về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, đại biểu Tạ Thị Yên bày tỏ thống nhất với quy định của dự thảo Luật và đề nghị làm rõ việc sử dụng ngân sách nhà nước như một phương thức hỗ trợ người dân sau khi di dời, tái định cư có việc làm thu nhập, điều kiện sống tốt hơn trước.
Về đất sử dụng vào mục đích kinh doanh thương mại được hình thành từ việc lấn biển, đại biểu Tạ Thị Yên cho biết thực tế hiện nay đã có một số địa phương cho phép doanh nghiệp lấn biển làm các công trình cảng, kho chứa, hình thành các khu đô thị du lịch và dự báo xu thế này có thể gia tăng trong thời gian tới do lợi ích của việc lấn biển mang lại. Do đó đại biểu cho rằng nên hình thành quy định chặt chẽ về vấn đề này.
Ngoài ra, đại biểu Tạ Thị Yên cũng đề nghị quy định đối với đất có nguồn gốc nông lâm trường cần phải xác định đây là đất công thuộc diện dự trữ quốc gia nên ưu tiên để dành cho các mục đích công cộng.
Đại biểu Tạ Thị Yên cũng lưu ý trong nguyên tắc áp dụng pháp luật để có thể vận hành thông suốt trong thực tiễn, cần chú ý tới tính thống nhất đồng bộ khả thi của Luật Đất đai, sửa đổi với hệ thống pháp luật có liên quan như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, pháp luật về xây dựng, quy hoạch, đấu thầu, kết cấu hạ tầng quản lý công sản.
8h33: Đại biểu Lê Minh Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang: Cần rà soát tên gọi khoản thu ngân sách từ đất đai
Đánh giá cao những nỗ lực của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra trong việc tiếp thu ý kiến các đại biểu, các chuyên gia và nhân dân, đại biểu Lê Minh Nam đề nghị rà soát tên gọi một số khoản thu ngân sách từ đất đai, được quy định tại Điều 149.
Cụ thể, Điều 149 quy định, các khoản thu ngân sách từ đất đai bao gồm: Tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất mà phải nộp tiền sử dụng đất; Tiền thuê đất khi được Nhà nước cho thuê; Tiền thu từ việc xử phạt vi phạm hành chính về đất đai; Tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý và sử dụng đất đai… Đại biểu cho rằng cần ghi rõ tên các loại thuế để đảm bảo chính xác, đồng bộ với các văn bản pháp luật khác.
Bên cạnh đó, đại biểu cho biết, dự thảo Luật sửa đổi chưa thể hiện rõ nội dung chính sách nhằm thu thêm từ đất không do đầu tư của người sử dụng đất mang lại, cũng như điều tiết phần giá trị tăng thêm này. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu quy định cụ thể nội dung này cùng các giải pháp tổ chức thực hiện tạo lập và sử dụng các nguồn điều tiết, theo đó có thể bổ sung thêm nội dung thu từ điều tiết phần giá trị tăng thêm từ đất do nhà nước đầu tư thay đổi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mà không phải do đầu tư của người sử dụng đất mang lại, để có cơ sở pháp lý vững chắc, thống nhất trong tổ chức thực hiện.
Ngoài ra, đại biểu cho rằng cần làm rõ, mở rộng hơn phạm vi về vùng phụ cận để đảm bảo sát với thực tiễn áp dụng luật trong thực tế, cần xem xét các khu vực có tiềm năng tăng giá trị để đưa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, làm cơ sở để tăng thu nguồn lực này.
8h40: Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình: Chưa có quy định riêng về đất di tích, di sản.
Góp ý về đất di tích, di sản, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh cho biết di tích, di sản có giá trị vô cùng quý giá vì là nơi tọa lạc các di tích, di sản mang tầm quốc tế, khu vực và quốc gia. Đây là những viên ngọc quý trong kho tàng văn hóa truyền thống của dân tộc cần được bảo tồn, giữ gìn, phát huy giá trị trong công cuộc phát triển đất nước đặt trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ. Muốn vậy, việc quản lý và sử dụng đất di tích, di sản phải được thực hiện dựa trên hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất mà trước hết là Luật Đất đai. Tuy nhiên, trong Luật Đất đai hiện hành, loại đất này chưa được định danh giải nghĩa riêng mà được xếp vào nhóm đất phi nông nghiệp.
Tại dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) lần này cũng không có định nghĩa về loại đất di tích, di sản và cũng không có quy định riêng về quy hoạch, kế hoạch sử dụng loại đất đặc thù này, mà mới chỉ đặt ra yêu cầu bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh.
Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị bổ sung vào Điều 3 về giải thích từ ngữ trong dự thảo luật khái niệm về đất có di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên. Bên cạnh đó, cần có quy định riêng về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đối với loại đất này. Việc quy hoạch sử dụng đất cần xác định rõ vùng lõi, vùng phụ cận lõi và vùng bao quanh bên ngoài di tích, di sản để có quy định chế độ bảo vệ di tích, di sản tích hợp lồng ghép trong việc quản lý và sử dụng loại đất này. Cụ thể, đối với vùng lõi của di tích, di sản và vùng phụ cận lõi di tích, di sản nghiêm cấm mọi hành vi xâm phạm sử dụng đất sai mục đích vùng bao quanh, bên ngoài di tích, di sản được sử dụng đất nhưng không được làm ảnh hưởng đến việc bảo vệ di tích, di sản.
Đại biểu cũng nêu thực tế ở Ninh Bình hiện nay có Tràng An là di sản được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thiên nhiên thế giới. Đây là di sản hỗn hợp vừa là di sản văn hóa, vừa là di sản thiên nhiên thế giới đầu tiên của khu vực Đông Nam Á. Trên thực tế hiện nay người dân trong khu vực vùng lõi di tích, di sản gặp khó khăn về nhà, đặc biệt là những hộ dân cần tách hộ cho các thế hệ sau. Đại biểu đề nghị trong Luật Đất đai sửa đổi cần có quy định cụ thể hơn về lịch sử dụng đất của các hộ gia đình, cá nhân trong khu vực di sản, cho phép chuyển đổi một số diện tích nhất định, đất vườn, ao sang đất ở trong khu dân cư tập trung của di sản…
Ngoài ra, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh cũng đề nghị có quy định riêng về đất khu du lịch, di sản để có chế độ quản lý, sử dụng đất đai riêng phù hợp với đặc thù của loại đất này.
8h47: Đại biểu Đinh Ngọc Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau: Một số quy định có thể làm tăng khả năng khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai
Quan tâm phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội nghị, đại biểu Quốc hội Đinh Ngọc Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau bày tỏ băn khoăn, hiện nay khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai gửi đến Ban Dân nguyện của Quốc hội chiếm đến 70%, vậy sau khi sửa Luật lần này, Ban soạn thảo đánh giá có thể giảm được tình trạng khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai ở mức nào?
Đại biểu Quốc hội Đinh Ngọc Minh cho rằng, một số quy định hiện tại của dự thảo Luật có thể gây ra cách hiểu khác nhau, dẫn đến việc thực thi sẽ rất khác nhau và tăng nguy cơ khiếu kiện. Ví dụ như quy định về phân loại đất và quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Điều 10 của dự thảo Luật phân ra rất nhiều loại đất nhưng, Điều 117 chỉ có một số ít phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất…
Ngoài ra, đại biểu Quốc hội Đinh Ngọc Minh nêu rõ, hiện nay ở nước ta đang có khoảng tám mươi triệu ngôi nhà chưa được bán, chưa kể các ngôi nhà đã bán nhưng không có người ở. Đại biểu đặt câu hỏi, liệu việc sửa Luật lần này có giảm được tình đầu cơ bất động sản, bong bóng bất động sản để tạo nguồn lực cho sản xuất hay không? Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần có đánh giá cụ thể về vấn đề này nhằm tránh hệ quả tăng trưởng dựa vào bất động sản.
Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh, liệu việc sửa đổi Luật lần này có tạo điều kiện cho các nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận đất đai để mở các công xưởng, nhà máy nhằm tận dụng được cơ hội, phát triển kinh doanh hay không?
8h53: Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Đà Nẵng: Thế nào là “đảm bảo cuộc sống người dân bằng hoặc tốt hơn” sau khi bồi thường thu hồi đất?
Đánh giá dự thảo Luật lần này có nhiều bổ sung mới hợp lý, tiếp thu nhiều ý kiến tham gia của nhân dân, đại biểu bày tỏ đồng tình với quy định về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, Nhà nước xem xét hỗ trợ cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất để tạo điều kiện cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất.
Dự thảo Luật cũng quy định rõ, khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất bị thu hồi. Khu tái định cư có thể bố trí cho nhiều dự án.
Để chủ trương trên thực sự hiệu quả khi đi vào cuộc sống, hạn chế thấp nhất việc phát sinh những khó khăn, đại biểu đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung các quy định cụ thể khác đảm bảo định lượng rõ hơn yếu tố “đảm bảo cuộc sống người dân bằng hoặc tốt hơn” sau khi bồi thường thu hồi đất.
Về thẩm quyền thu hồi đất, đại biểu đề nghị quy định theo hướng: Thủ tướng Chính phủ quyết định thu hồi đất quốc phòng, an ninh để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trên cơ sở đề nghị của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và văn bản chấp thuận của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an. Theo đại biểu, quy định như vậy sẽ đảm bảo tính đồng bộ thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục, đơn giản hóa việc tổ chức thực hiện.
08h59: Đại biểu Phạm Văn Hoà - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Cần quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất rõ ràng
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Phạm Văn Hoà - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đặc biệt quan tâm đến vấn đề thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, phục vu mục đích quốc phòng, an ninh, vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đại biểu cho rằng, đây là vấn đề cần thiết nhưng đề nghị cần tách bạch rõ ràng việc thu hồi đất phục vụ quốc phòng, an ninh, phục vụ an sinh xã hội, công cộng với thu hồi đất các dự án thương mại, khu đô thị mới. Với các dự án này, nhà đầu tư phải có sự thoả thuận với người dân sao cho phù hợp. Nhà nước không nên thu hồi đất với các dự án nhà ở thương mại. Đồng thời cần có quy định cụ thể để xác định các trường hợp thu hồi đất sao cho rõ ràng.
Về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, đại biểu Phạm Văn Hoà đề nghị quy định về tái định cư cần làm rõ hơn là Nhà nước hỗ trợ tái định cư cần có chỗ ở tốt hơn nơi ở cũ, tuy nhiên đại biểu băn khoăn quy định như dự thảo thì “tốt hơn là như thế nào?” thì chưa rõ ràng. Đại biểu cho rằng, nơi tái định cư phải bảo đảm như trong quy định, hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đồng bộ theo quy hoạch chi tiết và có cấp thẩm quyền phê duyệt, quy định như vậy sẽ phù hợp. Đặc biệt, người tái định cư được quyền chọn chỗ ở trong cùng một địa bàn, cấp quận, cấp huyện hoặc cấp tỉnh để người dân có nhu cầu thiết thực. Đồng thời đề nghị trước khi có quyết định phê duyệt thu hồi đất thì cần có khu tái định cư trước để người dân ổn định nơi ở.
Về giá đất, đại biểu Phạm Văn Hòa đồng tình với quy định như dự thảo là định theo nguyên tắc cơ chế thị trường và theo giá đất phổ biến trên thị trường. Đề nghị Ban soạn thảo lưu ý và quan tâm đến nội dung này, tính giá đất sao cho hiệu quả.
Liên quan đến vấn đề người Việt Nam ở nước ngoài có quốc tịch nước ngoài và người nước ngoài có quốc tịch Việt Nam được sở hữu quyền sử dụng đất ở Việt Nam, đại biểu cho rằng, quy định như vậy còn chung chung, đề nghị Ban soạn thảo tách bạch rõ ràng nội dung này, tránh lẫn lộn.
9h06: Đại biểu Nguyễn Thành Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ: Bổ sung hình thức hỗ trợ các đối tượng ngoài độ tuổi lao động chưa đến tuổi hưởng trợ cấp xã hội
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thành Nam bày tỏ nhất trí với những quy định mới về cho phép chuyển mục đích sử dụng đất tại dự thảo Luật theo hướng đã phân quyền cho HĐND cấp tỉnh thông qua chủ trương chuyển mục đích sử dụng đất đối với các dự án có sử dụng đất trồng lúa, đất rừng theo tiêu chí, điều kiện do Chính phủ quy định.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, quy định tại các Điều khoản trên còn chưa rõ ràng, chưa hợp lý, chưa khắc phục được những hạn chế như quy định tại Điều 58, Luật đất đai 2013. Do đó, đại biểu đề nghị quy định rõ trong Điều 118 dự thảo luật sửa đổi: giao cho HĐND tỉnh có thẩm quyền được quyết định về việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất trong chỉ tiêu đã được Quốc hội thông qua và Chính phủ Quyết định kế hoạch sử dụng đất 05 năm, 10 năm phân khai cho các địa phương; nếu các địa phương chuyển mục đích sử dụng vượt quá diện tích đã được phê duyệt trong kế hoạch 5 năm mới phải báo cáo, xin Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương để phù hợp với quy định tại Nghị quyết 04 của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước...
Đối với quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, đại biểu Nguyễn Thành Nam cũng bày tỏ đồng tình với những quy định chung, nguyên tắc bồi thường, quy định bồi thường các loại đất đặc biệt là khi thu hồi đất ở được Nhà nước bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở, bằng tiền.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần sửa đổi Điều 93 theo hướng quy định rõ hơn về bồi thường bằng đất ở và phân ra các trường hợp cụ thể theo các khoản của Điều 75. Đồng thời đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung hình thức hỗ trợ cho các đối tượng ngoài độ tuổi lao động theo quy định của pháp luật nhưng chưa đến tuổi được hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng theo Luật Người cao tuổi khi thu hồi đất nông nghiệp tại Điều 103 dự thảo Luật.
9h09: Đại biểu Ma Thị Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang: Cần coi lấy ý kiến Nhân dân vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là bước bắt buộc
Tại Điều 17 của dự thảo Luật quy định chung về trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Ma Thị Thúy cho rằng quy định này là hoàn toàn đúng đắn và đã có nhiều các quy định mới, chặt chẽ, rõ ràng hơn. Tuy nhiên chưa có sự phân biệt về vùng miền, nơi cư trú, miền núi với đồng bằng khu vực đặc biệt khó khăn với các khu vực có trình độ phát triển cao hơn của người dân tộc thiểu số. Do vậy, có thể dẫn đến việc không bình đẳng trong việc mà thực thi chính sách. Đại bểu cho rằng nếu chỉ hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số có thể gây bất bình đẳng cho những nhóm người khác sinh sống trên cùng địa bàn có cùng mức độ khó khăn như nhau. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu, xác định cụ thể đối tượng hỗ trợ đảm bảo chặt chẽ, khả thi và được bình đẳng.
Về lấy ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đại biểu Ma Thị Thúy đề nghị Ban soạn thảo cần quy định việc lấy ý kiến Nhân dân về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Coi đây là một bước bắt buộc trong quá trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đồng thời phải xác định rõ đối tượng Nhân dân được lấy ý kiến, không nên quy định chung các đối tượng được lấy ý kiến như dự thảo Luật. Theo đó, Nhân dân được lấy ý kiến là những tổ chức, cá nhân nằm trong khu vực chịu sự tác động của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Về Điều 93 dự thảo Luật quy định bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất, đại biểu Ma Thị Thúy đề nghị bổ sung quy định để cụ thể hơn về việc xử lý và biện pháp khắc phục hậu quả khi xảy ra sai phạm trong trường hợp người sử dụng đất vi phạm do cố tình khai báo không trung thực để hưởng chính sách tái định cư hoặc cơ quan thực hiện bồi thường, tái định cư do để xảy ra sai phạm trong quá trình thực hiện bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở.
Ngoài ra, đại biểu Ma Thị Thúy đề xuất nên quy định là về bảng giá đất được xây dựng theo chu kỳ là 2 năm một lần. Đề nghị quy định cụ thể cách thức xử lý các vướng mắc, khó khăn trong giao đất, cho thuê đất do các công ty nông, lâm nghiệp quản lý, sử dụng tại để thực hiện chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số.
9h17: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Luật Đất đai (sửa đổi) cần giải quyết căn bản những bất cập trong quản lý, sử dụng đất các nông, lâm trường
Góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng quản lý, sử dụng đất các nông, lâm trường; công tác quản lý diện tích đất, thu hồi từ các công ty nông, lâm nghiệp hiện nay còn nhiều bất cập, nhất là tại các vùng có người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Do đó, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị Ban soạn thảo cần có những quy định trong Luật Đất đai (sửa đổi) lần này và các văn bản hướng dẫn để thi hành có hướng giải quyết căn bản cho vấn đề này.
Góp ý vào những nội dung cụ thể, tại Điều 104 về hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi nhà nước thu hồi đất. Đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng, tại Điểm a, khoản 1, Điều 104 dự thảo luật đưa ra hai phương án, đại biểu cho rằng việc cho thuê không làm thay đổi quyền sử dụng đất của người sử dụng đất nên quy định hỗ trợ đối với hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp có phần phù hợp, phát sinh thêm chi phí hỗ trợ đền bù, khiếu nại, khiếu kiện liên quan đến khi thực hiện.
Điều 114 về giao đất không thu hồi tiền sử dụng đất, tại Khoản 3, Điều 114 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trong các trường hợp: người sử dụng đất để quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng rừng sản xuất là rừng tự nhiên. Tuy nhiên, tại Điều 17 Luật lâm nghiệp năm 2017 quy định Nhà nước cho tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân thuê rừng, đất rừng tự nhiên. Như vậy Nhà nước không thu tiền sử dụng đất nhưng thu tiền thuê rừng sản xuất là rừng tự nhiên không giao đất rừng đặc dụng cho hộ gia đình, cá nhân. Do đó, không thống nhất, đồng bộ theo quy định tại Khoản 5, Điều 14 của Luật Lâm nghiệp năm 2017 về nguyên tắc giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng đất rừng sang mục đích khác thu hồi rừng thống nhất, đồng bộ với giao đất, cho thuê đất chiến mục đích sử dụng đất thu hồi đất.
Bên cạnh đó, Đại biểu Dương Khắc Mai cũng góp ý vào điều 116 về cho thuê đất và Điều 173 về hạn mức chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ cá nhân và gia đình.
9h23: Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Cần hạn chế việc điều chỉnh quy hoạch bị động ở các địa phương
Tham gia phát biểu ý kiến hoàn thiện dự thảo luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, lấy ý kiến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, việc quy hoạch phải điều chỉnh rất nhiều lần, đặc biệt tương đối bị động ở cấp huyện, cấp tỉnh do phải đợi thay đổi theo quy hoạch, kế hoạch tổng thể ở cấp cao hơn.
Do vậy, đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát pháp luật, xây dựng mối quan hệ và quy trình thuận lợi để thực hiện thống nhất quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, cấp tỉnh, cấp quốc gia. Đề cao trách nhiệm của cơ quan lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từng cấp để hạn chế việc điều chỉnh quy hoạch bị động của các địa phương hiện nay.
Theo đại biểu, việc lấy ý kiến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các địa phương cũng cần đặc biệt quan tâm. Điều 66 của dự thảo đã quy định về nội dung này, theo đó, tùy từng cấp quy hoạch, kế hoạch sẽ có các hình thức lấy ý kiến khác nhau. Đại biểu cho rằng, để tránh việc lấy ý kiến trở nền hình thức, không phát huy hiệu quả, cần quy định cụ thể việc đăng tải công khai thông tin tại trụ sở làm việc hay cổng thông tin điện tử để nhân dân được biết và tiếp cận dễ dàng.
9h48: Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu: Bảng giá đất nên xây dựng định kỳ 3 năm thay vì 1 năm như dự thảo luật
Tham gia góp ý hoàn thiện dự thảo liên quan đến tài chính đất đai, Đại biểu Huỳnh Thị Phúc cho rằng, việc xác định giá đất, phương pháp xác định giá đất hiện nay có những điểm chưa phù hợp, chưa thể hiện sự công khai, minh bạch đã gây nên những vấn đề tiêu cực, làm ảnh hưởng đến chính sách về đất đai của Nhà nước, quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân.
Do đó, những quy định mới cần được xem xét sửa đổi, bổ sung đảm bảo phù hợp, khả thi và hiệu quả nhưng cần quan tâm đến độ giãn về thời gian áp dụng quy định, cách thức xác định giá đất theo phương pháp mới. Trong đó xem xét đến việc áp dụng phương pháp hệ số để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Cụ thể khoản 1, Điều 154 dự thảo luật quy định: bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm nên sửa đổi thành bảng giá đất được xây dựng định kỳ 3 năm để tránh lãng phí trong về thời gian tổ chức và các quy trình xây dựng bảng giá đất.
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc cũng đề nghị bổ sung khoản 3, Điều 154 về bảng giá đất được sử dụng làm căn cứ tính hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi thực hiện dự án liên quan đến nguyên tắc, phương pháp định giá tại khoản 3, Điều 163, đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung điều kiện áp dụng các phương pháp định giá và chỉnh sửa theo hướng: Chính phủ quy định phương pháp xác định giá đất, điều kiện áp dụng các phương pháp xác định giá đất, quy trình xây dựng bảng giá đất, định giá đất cụ thể; xây dựng cơ sở dữ liệu giá đất kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện.
Về thu hồi đất, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo điều chỉnh Khoản 3, Điều 89 dự thảo về nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất theo hướng: Đối với các hộ gia đình, cá nhân có đất bị thu hồi đó được xem xét bồi thường bằng đất khác có giá trị, vị trí tương ứng với đất đã thu hồi, hoặc bồi thường bằng tiền và cần bổ sung quy định cụ thể về các tiêu chí xem xét hỗ trợ, mức hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất tại Điều 104 dự thảo luật.
Ban soạn thảo cũng cần xem xét sửa đổi khoản 1, Điều 157 quy định về yếu tố hộ khẩu thường trú khi công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất…
9h53: Đại biểu Quàng Văn Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Sơn La: Đảm bảo tính thống nhất trong quy định về giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất
Tham gia ý kiến, đại biểu Quàng Văn Hương đánh giá cao nỗ lực của ban soạn thảo trong thời gian qua, đồng thời cho biết, khoản 31 Điều 3 về giải thích từ ngữ có quy định, hợp tác sản xuất, kinh doanh bằng quyền sử dụng đất là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó người sử dụng đất dùng quyền sử dụng đất của mình để hợp tác sản xuất, kinh doanh với tổ chức, cá nhân, chủ thể khác mà không làm thay đổi quyền sử dụng đất của người sử dụng đất. Đại biểu cho biết nội dung quy định này chưa được thể hiện rõ trong các điều khoản khác của dự thảo luật, đề nghị rà soát, nghiên cứu kỹ để đảm bảo tính toàn diện của văn bản pháp luật.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho biết, khoản 5 Điều 114 về giao đất không thu tiền sử dụng đất có quy định, cộng đồng dân cư sử dụng đất nông nghiệp; tổ chức tôn giáo sử dụng đất quy định tại khoản 2 Điều 205 của Luật này. Tuy nhiên, Điều 174 về đất nông nghiệp do cá nhân, cộng đồng dân cư sử dụng lại quy định: Cộng đồng dân cư được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất có trách nhiệm bảo vệ đất được giao, được sử dụng đất kết hợp với mục đích sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản, không được chuyển sang sử dụng vào mục đích khác.
Đại biểu cho rằng, những quy định này đang mâu thuẫn, ban soạn thảo cần rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng để có những quy định nhất quán, đảm bảo tính thống nhất trong tổ chức thực hiện khi luật được ban hành.
10h01: Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng: Cần có chính sách hạn chế lấn chiếm đất rừng đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Phát biểu góp ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội nghị, đại biểu Quốc hội Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng cho biết, tại dự thảo Luật, các chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số và trách nhiệm của nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số đã được quy định cụ thể tại Điều 17. Theo đó, giao Chính phủ ban hành khung chính sách về hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số…
Quan tâm đến khu vực vùng Tây Nguyên, nơi sinh sống của hơn 40 dân tộc anh em với mật độ rừng chiếm trên 50%, đặc biệt trước vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu, bảo vệ môi trường sinh thái, môi trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Tạo cho rằng, chính sách hỗ trợ về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số cần phải được tính toán thật cụ thể. Bởi thực trạng với mật độ dân số tăng cơ học ngày càng tăng như hiện nay thì diện tích đất rừng thì khả năng sẽ bị thu hẹp lại.
Do đó, đại biểu cho rằng, việc phân cấp cho Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo điều kiện thực tế của từng địa phương, quy định cụ thể chính sách về đất đai đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống trên địa bàn là hoàn toàn xác thực và chính xác, đảm bảo dân tộc nào, cần gì thì chúng ta có chính sách quan tâm cụ thể, nhằm phát triển đồng bộ, bền vững kinh tế xã hội địa phương.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị, dự thảo Luật cần bổ sung thêm quy định về hạn mức giao đất sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nhằm khuyến khích các hộ dân là người đồng bào dân tộc thiểu số ổn định đời sống, sản xuất nông nghiệp, nhận giao khoán, quản lý bảo vệ rừng, đất rừng với mục tiêu hạn chế thấp nhất tình trạng lấn chiếm đất lâm nghiệp trái phép do thiếu đất sản xuất.
10h06: Đại biểu Nguyễn Vân Chi - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Chính sách miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của Nhà nước cần được quy định rõ ràng
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Vân Chi - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An góp ý vào các khoản thu từ đất đai tại Điều 149 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); cho rằng, trong các khoản thu này thì quan trọng nhất là tiền sử dụng đất và tiền thuê đất. Đất đai là một nguồn lực lớn của xã hội và là nguồn thu quan trọng của NSNN, nhất là ngân sách địa phương.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Vân Chi đã chỉ rõ bất cập là các khoản thu từ thuế được quy định chi tiết, chặt chẽ ở cấp độ của luật, tức là thuộc thẩm quyền Quốc hội, đặc biệt với quy định về miễn giảm thuế. Nhưng tại dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), hiện các nội dung về tiền thu từ đất bao gồm tiền sử dụng đất và tiền thuê đất) còn khái quát, mang tính liệt kê, thiếu nội hàm cụ thể, cơ bản giao Chính phủ quy định chi tiết.
Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Vân Chi đề nghị chính sách miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của Nhà nước cần được quy định pháp điển hoá một cách rõ ràng tại luật, ít nhất là về phạm vi và mức độ miễn giảm cụ thể, trên cơ sở các văn bản quy định dưới luật đã được áp dụng ổn định trong thời gian qua một cách hợp lý. Đồng thời đề nghị đưa các trường hợp miễn giảm khác mà Chính phủ dự kiến sẽ quy định thì cũng nên quy định trực tiếp tại luật.
Về nội dung chuyển mục đích sử dụng đất tại Điều 117 của dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Vân Chi cho rằng, hiện có sự bất bình đẳng phát sinh trong cơ chế chuyển mục đích sử dụng đất không chỉ giữa người bị thu hồi đất và người không bị thu hồi đất mà còn phát sinh giữa nhà đầu tư đấu giá quyền sử dụng đất và nhà đầu tư không phải đấu giá quyền sử dụng đất trong thực hiện dự án đầu tư, trong khi cơ chế tài chính về đất đai và hiện tại giá đất còn nhiều vấn đề khó để xử lý triệt để. Người được hưởng lợi nhất nếu quy về giá trị là người sử dụng đất, người được chuyển trụ sở đến vị trí mới, không phải đấu giá đất, vừa được chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, xây dựng nhà ở thương mại, khu thương mại, dịch vụ tại vị trí cũ mà không phải qua đấu giá tiền sử dụng đất. Người duy nhất bị thiệt hại về lợi ích là Nhà nước vì bị thất thu NSNN.
Do vậy, để đảm bảo hài hoà lợi ích giữa Nhà nước và nhà đầu tư, đại biểu Nguyễn Vân Chi đề nghị cân nhắc đưa lại nội dung về thu hồi đất trong trường hợp các tổ chức được Nhà nước giao đất, không thu tiền sử dụng đất, chuyển đi nơi khác quy định lại vào Điều 78 về thu hồi đất. Đồng thời đề nghị cân nhắc bổ sung Điều 117 về chuyển mục đích sử dụng đất một khoản quy định về việc người đang sử dụng đất không được chuyển quyền mục đích sử dụng đất đối với trường hợp: chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp; chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở; chuyển sang đất thương mại, dịch vụ đối với các loại đất xây dựng công trình sự nghiệp, đất sử dụng vào mục đích công cộng, đất có mục đích kinh doanh…
10h13: Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận
Đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Hữu Thông chia sẻ, tại Điều 118 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trước đây, cơ quan soạn thảo có bổ sung trường hợp giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với xây dựng nhà ở tập trung cho người lao động trong khu công nghiệp thuê.
Theo đại biểu, đây là quy định hết sức đúng đắn, nhân văn, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đến đời sống của công nhân, người lao động. Đó là những người tạo ra của cải vật chất cho xã hội. Trên thực tế, đời sống của công nhân, người lao động rất vất vả, việc tiếp cận đất đai, nhà ở hết sức khó khăn. Tuy nhiên, qua nghiên cứu dự thảo Luật trình tại Hội nghị, đại biểu chỉ chỉ ra rằng không có quy định trên được thể hiện trong dự thảo.
Do đó, đại biểu đề nghị Quốc hội bổ sung quy định vào một khoản tại Điều 114 về việc giao đất không thu tiền sử dụng đất. Cụ thể, đất xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu công nghệ cao. Qua đó, công nhân, người lao động mới dễ tiếp cận đất đai, ổn định nơi ở để đảm bảo an cư lạc nghiệp.
10h16: Đại biểu Vũ Trọng Kim - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định: Cần sớm có bảng giá đất để phục hồi thị trường bất động sản
Tham gia phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Vũ Trọng Kim cho biết, nếu đến năm 2025 mới có bảng giá đất thì sẽ muộn so với yêu cầu của thi trường đất đai hiện nay, khi thị trường gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch. Đai biểu đề nghị cơ quan chức năng cần thể hiện quyết tâm cao trong việc hoàn thành sớm bảng giá đất để phục hồi thị trường bất động sản.
Về bồi thường tái định cư với đất nhà nước thu hồi, đại biểu cho rằng, cần xác định thời gian thực hiện bồi thường, tái định cư, vì đây là cội nguồn của các khiếu kiện phức tạp. Theo đại biểu, khi tính thời gian thì thực hiện việc tính lãi cho người giao đất, để người được đến bù tích cực trong giải quyết vấn đề. Trong tái định cư cũng phải đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng hạ tầng, văn hóa, cần có bản cam kết giữa bên sử dụng và bên giao đất để giảm thiểu các vấn đề bất đồng, khiếu kiện phức tạp, đạt được sự hài hòa lợi ích giữa hai bên.
Ngoài ra, đại biểu đề nghị nên giao phòng công chứng chịu trách nhiệm hoàn toàn trước pháp luật về việc xác định giá cả khi tiến hành giao dịch trên cơ sở bảng giá tại vùng đất, thửa đất tại địa điểm đó, để nâng cao trách nhiệm của phòng công chứng, giảm tải vai trò của ngành tài nguyên, môi trường, phòng đăng ký đất đai. Có thể liên thông thẳng từ phòng công chứng đến cơ quan thuế để rút ngắn thủ tục, đảm bảo được nguồn thu thuế cho nhà nước.
10h22: Đại biểu Trương Xuân Cừ - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Quan tâm đến quy hoạch sử dụng đất cho cơ sở chăm sóc người cao tuổi
Đại biểu Trương Xuân Cừ bày tỏ quan tâm đến nội dung tại Điều 61 dự thảo Luật quy hoạch kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, trong đó có nội dung bố trí đất cho cơ sở chăm sóc người cao tuổi. Đại biểu cho biết nhu cầu đất cho cơ sở chăm sóc người cao tuổi là rất lớn. Vấn đề này có căn cứ pháp lý trong Luật Người cao tuổi với chính sách khuyến khích xã hội hóa các cơ sở chăm sóc người cao tuổi.
Trong khi đó, trên thực tế cả nước hiện có trên 34 cơ sở chăm sóc người cao tuổi nhưng gặp nhiều khó khăn khi phải thuê đất với giá cao, tính ổn định thấp. Chính sách khuyến khích xã hội hóa trong lĩnh vực này gặp nhiều khó khăn.
Nhấn mạnh với tư cách là đại biểu Quốc hội và cũng như là đại diện Hội Người cao tuổi Việt Nam với hơn nghìn cử tri đều có ý kiến là nên có đất để quy hoạch cho các trung tâm chăm sóc người cao tuổi, đại biểu Trương Xuân Cừ đề nghị tại Điều 2 về đất được phân bổ trong quy hoạch bổ sung đất cho cơ sở chăm sóc người cao tuổi.
10h27: Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Cần có đơn vị sự nghiệp công lập tư vấn, định giá đất.
Góp ý quy định về định giá đất tại Điều 158, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, bên cạnh doanh nghiệp tư nhân hoạt động về định giá đất, cần có đơn vị sự nghiệp công lập của Nhà nước hoạt động trên lĩnh vực này. Đại biểu phân tích, nếu doanh nghiệp nhà nước chuyển nhượng đất là tài sản công, bắt buộc đơn vị kiểm tra giá đất phải là một đơn vị công lập. Hơn nữa, nếu đất do Nhà nước thu hồi để sử dụng chung, đơn vị thẩm định cũng phải là đơn vị sự nghiệp công lập, có như vậy mới đảm bảo trách nhiệm của Nhà nước trong việc quản lý tài sản. Còn nếu là giao dịch vật tư nhân, có quyền chọn đơn vị tư vấn là tư nhân.
Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân nêu quan điểm, trong hệ thống nhà nước cấp tỉnh và một số cấp huyện cần hình thành đơn vị sự nghiệp làm nhiệm vụ tư vấn, định giá đất để Nhà nước sử dụng hoặc để Nhân dân đối chiếu.
Về quyền và nghĩa vụ của đơn vị tư vấn định giá đất, đại biểu cho rằng để hoạt động định giá đất có cơ sở khách quan cần sử dụng tư liệu quốc gia về đất. Đây là điều kiện bắt buộc để hoạt động định giá đất, dù là đơn vị tư nhân hay công lập.
Quy định trên cũng liên quan đến Điều 162 về khai thác hệ thống thông tin, dữ liệu quốc gia về đất: cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chỉ chọn được quyền khai thác cho mục đích của mình; người tiêu dùng được khai thác để đảm bảo lợi ích của mình; các đơn vị không thuộc hai loại trên muốn sử dụng dữ liệu này phải xin phép và được cho phép. Đại biểu cho rằng, quy định như vậy là chưa phù hợp bởi tất cả đơn vị định giá đất cần phải sử dụng dữ liệu quốc gia về đất mới đảm bảo khách quan, do vậy cần sửa đổi theo hướng khuyến khích sử dụng…
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị làm rõ thẩm quyền trình giá đất để Hội đồng thẩm định giá đất, đơn vị định giá đất công lập hay đơn vị định giá đất tư nhân?
10h34: Đại biểu Lê Xuân Thân - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa: Tán thành việc có hội đồng thẩm định giá đất
Góp ý tại phiên họp, đại biểu Lê Xuân Thân cũng tán thành việc nên có 1 hội đồng thẩm định giá đất, đồng thời cần quy định rõ Chủ tịch của hội đồng này là Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh, huyện và cơ quan chuyên môn về tài chính, về tài nguyên và môi trường là phó và các đại diện một số sở, ngành.
Liên quan đến giải quyết tranh chấp đất đai, Đại biểu Lê Xuân Thân cho rằng, việc là khiếu nại về đất đai, tố cáo về đất đai và khởi kiện theo thủ tục hành chính về đất đai ở UBND các cấp là đang rất cao, số lượng rất nhiều nhưng đó không phải là tranh chấp đất đai. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc giữ lại Khoản 2, Điều 235 của dự thảo luật cũ để bảo đảm được cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến hoạt động thương mại đối với tranh chấp đất đai.
Bên cạnh đó, Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bỏ 3 điều luật: Điều thứ nhất là 231 quy định về xử lý đối với người có hành vi vi phạm về đất đai; Điều 229 về khiếu nại và Điều 230 về giải quyết tố cáo về đất đai vì nội dung không có gì mới.
10h42: Đại biểu Tạ Đình Thi - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Rà soát lại khái niệm “đất có mặt nước ven biển"
Đại biểu Tạ Đình Thi đánh giá cao cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã thực hiện khối lượng công việc rất lớn trong thời gian qua để hoàn thiện dự thảo Luật đạt chất lượng để trình Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách.
Quan tâm đến nội dung xác định ranh giới giữa đất và biển, đại biểu cho biết, khoản 19 Điều 3 về giải thích từ ngữ có nêu: Đất có mặt nước ven biển là đất có mặt nước tính từ đường mép nước biển thấp nhất trung bình trong nhiều năm (đường triều kiệt) đến đường sáu (06) hải lý theo quy định của pháp luật.
Đại biểu cho rằng, quy định này chưa thống nhất với Công ước Luật Biển năm 1982, Luật Biển Việt Nam, Luật Tài nguyên môi trường biển và hải đảo; Luật Biên giới quốc gia; Luật Thủy sản. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu kỹ để đảm bảo quy định phù hợp với thực tiễn, thống nhất với các văn bản pháp luật khác trong hệ thống pháp luật.
10h49: Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Cân nhắc quy định liên quan đến kế hoạch sử dụng đất
Quan tâm đến nội dung về thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội nghị, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, Điều 58 của dự thảo Luật đang quy định thời kỳ kế hoạch sử dụng đất quốc gia, cấp tỉnh và thời kỳ kế hoạch sử dụng đất quốc phòng và kế hoạch sử dụng đất an ninh là 05 năm; kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được lập hàng năm…
Theo đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Mạnh, việc quy định kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được lập hàng năm là không phù hợp với thực tiễn vì việc lập kế hoạch sử dụng đất cấp huyện còn phụ thuộc vào kế hoạch đầu tư công hàng năm. Trong khi đó, kế hoạch đầu tư công hàng năm thực tế luôn có sự điểu chỉnh. Vì vậy, đại biểu đề nghị cần cân nhắc lại quy định này sao cho phù hợp với thực tiễn.
Cụ thể, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Mạnh đề nghị Ban soạn thảo quy định việc xây dựng kế hoạch sử dụng đất cấp huyện với thời gian là 05 năm như Luật đất đai năm 2003, còn các trường hợp phát sinh trong năm thì sẽ tiến hành điều chỉnh...
Bên cạnh đó, liên quan đến nội dung về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh tại Điều 61, đại biểu đề nghị trong dự thảo Luật này chỉ nên quy định chỉ tiêu diện tích, địa điểm, hạng mục công trình để đảm bảo trong thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện trong thực tiễn.
10h55: Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà báo cáo, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm
Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nêu rõ, tại hội nghị, các đại biểu đã cho các ý kiến toàn diện sâu sắc, thể hiện nghiên cứu kĩ lưỡng dự thảo mới nhất và từ thực tiễn các đại biểu đã nhiều đề xuất xác đáng. Phó Thủ tướng Chính phủ nêu rõ đây là những đóng góp quan trọng cho Ban soạn thảo tiếp thu, hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội. Từng vấn đề đại biểu Quốc hội góp ý sẽ có giải trình đầy đủ.
.jpg)
Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết qua theo dõi có trên 50% vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm đề cập là về tài chính đất và định giá đất. Nhấn mạnh vấn đề này là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, nếu giải quyết được vấn đề này thì các vấn đề khác cũng được giải quyết từ tranh chấp về đất đai, khiếu nại tố cáo…Do đó từ các Luật Đất đai trong suốt thời gian qua từ 1993 đến nay, các cơ quan kiên trì tìm bài toàn giải quyết tài chính đất đai, vấn đề giá thị trường. Mục tiêu đặt ra là phù hợp với giá thị trường.
Phó Thủ tướng Chính phủ chia sẻ với 4 phương pháp tính hiện nay nhưng cũng chưa bao giờ có giá chính xác. Nguyên nhân là do thông số đầu vào không chính xác. Lần này dự thảo Luật xác định không tuyệt đối nhưng bảo đảm cơ sở khoa học, thu thấp giá đúng. Để làm được điều này người dân cần giao dịch đất đai trên sàn, có đăng kí với văn phòng với giá đúng. Trên cơ sở thu thập đầu vào đúng từ sàn giao dịch, cơ sở dữ liệu đất đai, người dân đăng kí thực hiện chuyển quyền đăng kí ở văn phòng để có dữ liệu, và có phương pháp tính đúng từ có thông tin trên bản đồ từ đó tính toán và đưa ra giá trị chuẩn.
Đối với đất đai cho đồng bào dân tộc, vùng sâu vùng xa, Phó Thủ tướng Chính phủ tán thành với ý kiến của các đại biểu Quốc hội, chú trọng đồng bào ở vùng khó khăn những người sinh kế phụ thuộc vào đất rừng, kể cả người Kinh ở vùng sâu vùng xa, vùng đặc biết khó khăn…để từ đó xác định bao phủ chính sách cho đúng đối tượng. Về đất nông lâm trường, thời gian tới Nhà nước sẽ thu hồi những nông lâm trường làm ăn không hiệu quả để giao trả cho địa phương từ đó có phân bổ cho đồng bào.
Phó Thủ tướng Chính phủ bày tỏ tâm đắc với các ý kiến của các đại biểu Quốc hội về điều tiết địa tô. Theo đó, điều tiết địa tô, Nhà nước cần có chính sách để hài hòa, vừa thu được địa tô vừa điều tiết cho người dân đã giữ đất, phát triển đất, lợi ích cộng đồng, điều tiết được cho người dân ở khu vực, cho những người dân khác ở những khu vực khác không có điều kiện, những người bị thu hồi chỉ làm công trình công cộng như là quốc phòng, an ninh….Mặt khác, về nội dung chính sách cụ thể cũng cần được nghiên cứu làm rõ hơn về tỷ lệ bao nhiêu phần trăm thì cho người dân tại chỗ, bao nhiêu phần trăm để đưa vào ngân sách nhà nước để điều tiết cho những khu vực mà các dự án đầu tư công ích khác…liên quan nhiều đến các luật về ngân sách, luật thuế.
Một vấn đề khác được Nhân dân quan tâm là thu hồi đất đai, đền bù đất đai, hỗ trợ tái định cư. Tiếp thu các ý kiến đại biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết Ban soạn thảo cố gắng để lượng hóa được nội dung người dân bị thu hồi đất gồm cả đất sản xuất, đất ở có điều kiện sống gồm cả điều kiện ở và điều kiện sản xuất, có sinh kế phải đáp ứng được ít nhất bằng trước đây. Ban soạn thảo quan niệm đời sống tốt hơn chính là đồng bộ hạ tầng về mặt giao thông, văn hóa, giáo dục, y tế…chính là những điều kiện sống tốt hơn. Về chỗ ở có diện tích lớn hơn.
Dẫn chứng các mô hình triển khai bố trí tái định cư hiệu quả, người dân phấn khởi hưởng ứng như tại Phú Thọ, Tuyên Quang, Đồng Nai, Nghệ An, Hà Tĩnh, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết cơ quan soạn thảo cố gắng nghiên cứu để đưa các mô hình này vào trong luật. Nhấn mạnh, điều quan trọng nhất là khi đưa ra kế hoạch về sử dụng đất cấp huyện phải đưa ra được kế hoạch về khu tái định cư hay trong quy hoạch về đô thị và dân cư phải xác định khu tái định cư nằm ở đâu. Đồng thời làm rõ, khu tái định cư chính là một khu đô thị trong đó có thực hiện nhiệm vụ cho những người tái định cư, có thể bố trí xen kẽ khu dân cư ngay tại đô thị đó hoặc có thể tạo ra một khu đô thị mới sử dụng luôn hạ tầng và các điều kiện ở đó. Bên cạnh đó, trong luật cũng tính đến những điều kiện về hạ tầng, khoảng cách, có rất nhiều lựa chọn cho người có đất bị thu hồi không bị thiệt thòi.
Phó Thủ tướng Chính phủ khẳng định quan điểm là phải tạo các điều kiện tốt hơn cho người dân. Trong từng dự án phát triển nếu là dự án thương mại, nhà ở thì phải tạo điều kiện cho người dân có thể tiếp cận nhà. Các dự án thu hồi đất đều phải có dự án tái định cư được quy hoạch trước, được bố trí để xây dựng hạ tầng, được bố trí để người dân lựa chọn mô hình nhà cửa của mình, kèm theo đó có một bản kế hoạch về đền bù, hỗ trợ. Cùng với đó tính toán trong trường hợp có quỹ để sử dụng cho những người không có điều kiện để sản xuất, sinh kế để có bảo trợ.
11h16: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận Dự án Luật Đất đai (sửa đổi)
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết đã có 29 đại biểu Quốc hội phát biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm. Trong đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định nhiều quan điểm, cách làm mới vì lợi ích của Nhân dân và doanh nghiệp sau khi được Quốc hội thông qua.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, các vị đại biểu Quốc hội đánh giá cao tinh thần làm việc và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chính phủ, các cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan hữu quan, sự chỉ đạo sâu sát của Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về lấy ý kiến Nhân dân và tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật.
Các ý kiến phát biểu nhất trí với nhiều nội dung đã được tiếp thu, chỉnh lý, đồng thời cũng đóng góp nhiều ý kiến để hoàn thiện dự án luật như tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, chủ trương của Đảng, việc quản lý sử dụng đất, nhất là 8 nhóm vấn đề trọng tâm đặt ra trong Nghị quyết 18 như: vấn đề hoàn thiện các quy hoạch, quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chế độ sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, thực hiện dự án sử dụng đất và những vấn đề liên quan đến cơ chế xác định giá đất, cơ chế, chính sách tài chính về đất đai, cơ chế, chính sách quản lý sử dụng đất nông nghiệp, quản lý và sử dụng đất kết hợp đa mục đích…
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp ý kiến thảo luận, báo cáo gửi đến các vị đại biểu Quốc hội, gửi đến các cơ quan có liên quan để nghiên cứu, tiếp thu, giải trình và hoàn thiện dự án luật.
Đối với 10 nội dung có ý kiến khác nhau, đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan hữu quan tiếp tục rà soát, làm rõ cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý, thực tiễn, ưu, nhược điểm, tính phù hợp với đặc thù của Việt Nam đối với từng loại ý kiến, quan điểm, lựa chọn của Chính phủ để hoàn thiện dự thảo luật, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trình Quốc hội xem xét và thảo luận.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan có liên quan nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội thảo luận tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách và ý kiến của các cơ quan, tổ chức hữu quan tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo Luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp cho dự án Luật Đất đai; đồng thời mong muốn Nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, cơ quan nghiên cứu khoa học, các chuyên gia, các nhà khoa học, truyền thông, báo chí tiếp tục tham gia ý kiến để hoàn thiện dự án Luật, đảm bảo chất lượng, khả thi của Luật Đất đai (sửa đổi) khi có hiệu lực thi hành.
11h20: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết thúc Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách
Phát biểu kết thúc Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, sau gần 3 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm, các đại biểu Quốc hội chuyên trách đã thảo luận, góp ý vào 7 dự án luật, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, cụ thể, xác đáng để hoàn thiện dự thảo luật.
Hội nghị đã hoàn thành chương trình làm việc, đạt kết quả tốt, quán triệt các nội dung chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội trong buổi khai mạc. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã thảo luận để tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo Luật đúng theo quy định.
Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cảm ơn các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện Chính phủ, các Bộ trưởng, trưởng ngành, đại diện các cơ quan hữu quan đã tham dự và đóng góp ý kiến để Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 5 diễn ra thành công tốt đẹp.