SỬA ĐỔI LUẬT TÀI NGUYÊN NƯỚC ĐỂ KỊP THỜI KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG Ô NHIỄM DO NƯỚC THẢI SINH HOẠT, CÔNG NGHIỆP, NÔNG NGHIỆP
Tại Kỳ họp thứ 5 vừa qua, dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) đã được trình Quốc hội khóa XV xem xét, cho ý kiến. Đại diện cơ quan soạn thảo cho rằng, để có được những quy định khả thi, bắt kịp nhịp độ phát triển, tương thích với pháp luật quốc tế, cần tích cực tham khảo quy định, cơ chế, chính sách của các nước tiên tiến trong lĩnh vực này.
Tại Úc, có hai nhóm hoạt động/công trình cần cấp phép/cho phép của cơ quan quản lý nhà nước về tài nguyên nước, cấp phép khai thác, sử dụng nước: việc khai thác nước từ nguồn nước mặt hoặc nước ngầm tự nhiên bằng cách sử dụng bơm, cống, kênh, giếng khoan v.v Tại Úc một vài bang yêu cầu áp dụng việc cấp phép khai thác, sử dụng nước cho mọi nguồn nước, một vài bang khác chỉ áp dụng tại nguồn nước có nguy cơ cao.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh
Pháp luật nước Úc cũng cho phép các hoạt động/công trình ảnh hưởng đến nước: có các hoạt động không liên quan trực tiếp đến việc khai thác nước như các công trình/hoạt động: Giữ nước (kênh, đập, hồ chứa bất kể cho mục đích nào); Chuyển dòng nước tự nhiên (nắn chỉnh sông etc); Được xây dựng trên dòng nước hoặc trong hành lang bảo vệ có thể gây hại cho lòng sông, bờ sông hoặc cản trở sự lưu thông của dòng chảy; bao gồm cả các đập, kênh ngăn mặn để giới hạn xâm nhập mặn tại các vùng cửa sông; Khoan, đào làm ngăn chặn, ảnh hưởng tầng chứa nước.
Về cơ bản, khi giấy phép khai thác nước được yêu cầu và giấy phép đó cũng cho phép xây dựng và sử dụng công trình, thì ở hầu hết các bang của Úc, giấy phép hoạt động ảnh hưởng đến nước cũng không bắt buộc.
Tại Úc, pháp luật về nước nói chung không quy định việc cấp phép đối với các hoạt động 'sử dụng' đập/hồ chứa nước hoặc đường thủy không tiêu hao nước trừ khi có khả năng làm thay đổi dòng chảy của sông hoặc có thể tác động đến tính toàn vẹn cấu trúc của sông hoặc tầng chứa nước. Điển hình là hoạt động nuôi trồng thủy sản và lắp đặt tấm pin năng lượng mặt trời trên hồ chứa. Tác động đối với chất lượng nước của các hoạt động này (nếu có) được quy định tại Luật Bảo vệ Môi trường và các thủ tục phê duyệt dự án.
Đối với khía cạnh số lượng (chẳng hạn như giữ mực nước hồ đủ cao, đủ dòng chảy) được quy định trong quá trình phê duyệt dự án. Ví dụ, việc nuôi trồng thủy sản hoặc dự án năng lượng mặt trời sẽ phải được sự đồng ý của chủ sở hữu hoặc người điều hành hồ chứa và phải tuân thủ các quy định trong quyết định phê duyệt dự án. Các mục đích sử dụng khác đối với dòng chảy, chẳng hạn như các yêu cầu về dòng chảy đối với cá (và có thể là vận chuyển đường sông trong bối cảnh Việt Nam) được xác định trong quy hoạch tài nguyên nước.
Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV
Với việc cấp phép khai thác tài nguyên nước, pháp luật quy định rõ ràng về các hoạt động bị cấm khai thác trừ một số trường hợp được ủy quyền. Một số hình thức khai thác và sử dụng nước chẳng hạn như cho mục đích sinh hoạt với quy mô nhỏ hoặc khai thác và sử dụng nước tại các nguồn nước có rủi ro thấp có thể không cần phải có giấy phép. Chấp thuận hoạt động ảnh hưởng đến nước đối với các hoạt động xây dựng và vận hành các công trình lấy nước như máy bơm, kênh, cống, đập, giếng khoan và một số hoạt động khác
Hạn hán được quản lý bằng khả năng thay đổi lượng nước khai thác thông qua các quyết định phân bổ theo mùa hoặc định kỳ. Quyết định phân bổ này thông báo về lượng nước sẵn có cho người sử dụng nước (phân bổ nước) có khả năng khai thác trong một thời điểm nhất định.
Tại bang Tennessee, Mỹ, các loại giấy phép khai thác sử dụng nước của bang Tennessee của Mỹ bao gồm: Giấy phép chuyển nước liên lưu vực sông, việc lấy nước từ lưu vực này đổ vào các lưu vực khác cần phải có Giấy phép chuyển nước liên lưu vực
Bất kỳ tổ chức/cá nhân nào đề xuất chuyển nước ra khỏi lưu vực sông này vì mục tiêu làm tốt hơn hoặc cung cấp nước cho lưu vực sông khác đều phải xin Giấy phép chuyển nước liên lưu vực. Ngoài ra, tổ chức/cá nhân hiện đang chuyển nước ra khỏi một lưu vực sông chính hoặc cung cấp nước cho một hệ thống nước khác và hệ thống đó chuyển nước ra khỏi lưu vực sông chính này cần phải kê khai lưu lượng chuyển nước giữa các lưu vực.
Về quy trình cấp phép, tổ chức/cá nhân phải nộp hồ sơ cho Ủy viên lưu vực sông, gồm các thông tin sau: Thể tích đề xuất khai thác/chyển đi tính theo đơn vị gallons theo ngày; Vị trí các điểm khai thác, hoàn lưu và chuyển nước; Lưu lượng hoàn lưu (tại lưu vực này hoặc hạ lưu của lưu vực); Công suất cao nhất tại các công trình khai thác/chuyển nước; Biện chứng kinh tế và kĩ thuật cho năng lực của từng hợp phần của công trình khai thác/chuyển nước đề xuất; Đánh giá tác động thủy lực và môi trường của việc khai thác nước đối với dòng sông bị khai thác nước; Đánh giá kỹ thuật, môi trường và kinh tế về tính khả thi của việc sử dụng các nguồn nước thay thế của hệ thống nước trong lưu vực tiếp nhận; Danh sách các chương trình/biện pháp bảo tồn đang triển khai hoặc đề xuất của hệ thống trong lưu vực sông tiếp nhận nước; Ngày dự kiến bắt đầu chuyển nước; Mục đích và lý do cho việc chuyển nước được đề xuất; Các thông tin khác.