TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 20/11: QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ KẾT QUẢ GIÁM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT KIẾN NGHỊ CỦA CỬ TRI GỬI ĐẾN KỲ HỌP THỨ 5, QUỐC HỘI KHOÁ XV
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Theo đó, sau phần thảo luận “về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu” (1) và Tờ trình của Chính phủ ‘’về việc giảm thuế giá trị gia tăng” (2), Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức hải điều hành phiên họp.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ liên tục cập nhật nội dung thông tin:
16h16: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận về việc giảm thuế giá trị gia tăng
Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trong phiên thảo luận đã có 5 đại biểu phát biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã phát biểu giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm. Qua thảo luận, các đại biểu Quốc hội thống nhất sự cần thiết phải giảm thuế giá trị gia tăng để kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng trưởng kinh tế, tạo thêm việc làm cho người lao động.
Tuy nhiên, có đại biểu đề nghị làm rõ thêm sự cần thiết ban hành chính sách, đánh giá kỹ hơn khả năng đạt được mục tiêu kích cầu tiêu dùng, đánh giá cơ sở tính toán dự báo tác động ngân sách và kinh tế vĩ mô trong dài hạn. Các đại biểu thống nhất với phạm vi, đối tượng giảm thuế, thời gian áp dụng chính sách, hiệu lực thi hành nhưng cũng có đại biểu đề nghị mở rộng thêm chính sách để áp dụng cho tất cả các nhóm hàng hóa dịch vụ đang chịu mức thuế suất 10%. Có ý kiến đề nghị áp dụng chính sách cho cả năm 2024.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến tham gia để xây dựng báo cáo giải trình tiếp thu chỉnh lý các nội dung về việc giảm thuế giá trị gia tăng trình Quốc hội xem xét thông qua. Nội dung phiên họp chiều nay kết thúc tại đây.
16h10: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Giải trình ý kiến đại biểu về đề xuất tại sao giảm thuế giá trị gia tăng đối với một số đối tượng, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, đề xuất này nhằm giảm áp lực ngân sách nhà nước. Việc giảm thuế giá trị gia tăng chỉ là một trong nhiều biện pháp và chỉ có tác dụng trong ngắn hạn, không có tác dụng trong dài hạn, do vậy vẫn cần triển khai các giải pháp lâu dài nhằm tăng trưởng GDP.
Việc đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng chỉ áp dụng trong ngắn hạn, bởi thuế tác động đến việc nâng cao năng lực tài chính công, muốn vậy phải tăng thuế suất… Do vậy, trong ngắn hạn giảm thuế để tạo điều kiện doanh nghiệp vượt qua khó khăn, sau đó sẽ tăng thuế suất – đây là xu thế tất yếu; song song với đó sẽ áp dụng các biện pháp kích cầu khác để thúc đẩy tăng trưởng GDP.
Về câu hỏi đại biểu băn khoăn liên quan đến thời gian áp dụng giảm thuế giá trị gia tăng, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ đánh giá cụ thể tác động của chính sách này báo cáo Quốc hội.
16h05: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Đánh giá kỹ việc áp dụng chính sách và xem xét thời gian áp dụng dài hơi hơn
Đại biểu Nguyễn Quang Huân làm rõ ý nghĩa của thuế giá trị gia tăng, có tác dụng giảm giá thành và kích cầu. Giảm thuế này thì người được hưởng lợi trực tiếp là người dân. Trước đây, khi lần đầu ban hành chính sách này gắn với Nghị quyết 43 vào thời điểm gười dân đang gặp khó khăn nên cần phải giảm thuế để kích cầu và hỗ trợ cho người dân ở những mặt hàng mà người dân hay sử dụng.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng giảm thuế này có lợi trực tiếp nhưng người dân cũng có thể chị bị hại một cách gián tiếp sau này khi mà nguồn thu ngân sách của Nhà nước không được đảm bảo, thu ngân sách không đảm bảo thì kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của toàn đất nước sẽ bị ảnh hưởng và ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô.
Đại biểu cho rằng đánh giá tác động ở đây chưa được nghiên cứu một cách thấu đáo. Báo cáo chỉ ra tác động thu ngân sách giảm nhưng với điều kiện GDP tăng trưởng từ 6 đến 6,5%.
Theo đại biểu, để phân tích một cách tổng thể, có một nghiên cứu đánh giá thì mới có thể có ý kiến được. Không thể cảm tính là nên giảm hay không nên giảm được một số ngành hàng, người dân thì thích giảm thuế trước mắt vì mua được hàng giá rẻ và kích cầu, nhưng chính sách kích cầu thì sẽ tăng thêm được bao nhiêu GDP, không thể giảm thuế mãi. Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Quang Huân cũng cho rằng nếu áp dụng thì nên áp dụng một cách dài hạn hơn, thay vì áp dụng 6 tháng.
16h01: Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng: Thống nhất cao với việc giảm thuế giá trị gia tăng
Phát biểu tại hội trường về việc giảm thuế giá trị gia tăng, đại biểu Quốc hội Nguyễn Tạo cho biết, trên cơ sở nghiên cứu Tờ trình của Chính phủ, đại biểu tán thành, thống nhất cao với ý kiến của cơ quan thẩm tra, cũng như sự cần thiết của việc giảm thuế giá trị gia tăng…
Theo đại biểu, có thể nói trong thời gian vừa qua, việc tập trung chỉ đạo điều hành của Chính phủ theo tinh thần Nghị quyết 43 và Nghị quyết 101 của Quốc hội rất quyết liệt, có căn cơ, đồng bộ với các giải pháp về tài chính, ngân sách đã có tác động tương đối tích cực và mang lại hiệu quả trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp và người dân, bước đầu từng bước ổn định được sản xuất kinh doanh, giúp đời sống của người dân được trở lại tương đối bình thường, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện thuận lợi để từng bước phục hồi tăng trưởng kinh tế…
Tuy nhiên, sau một thời gian tương đối dài (từ năm 2020- 2022), đất nước ta chịu áp lực chống chọi với đại dịch Covid-19 và tình hình bất lợi, phức tạp của thế giới. Nhìn chung doanh nghiệp trong nước trong quá trình phục hồi sản xuất kinh doanh, dự báo hoạt động sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn hơn, thách thức nhiều hơn thời cơ, sức ép về lạm phát còn cao, tăng trưởng có thể đạt thấp so với kế hoạch đã được đề ra. Do đó, đại biểu cho rằng, cần tiếp tục có các giải pháp cụ thể về chính sách tài chính để thúc đẩy kích cầu tiêu dùng trong nước trong năm 2024 và các năm tiếp theo.
“Với giải pháp về việc giảm thuế giá trị gia tăng cùng với các cơ chế hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí khác sẽ tạo điều kiện rất lớn nhằm giúp đỡ cho các doanh nghiệp giảm dần một phần chi phí sản xuất kinh doanh, từng bước tăng dần lợi nhuận, góp phần ổn định phát triển kinh tế về lâu dài. Trên cơ sở nghiên cứu Tờ trình của Chính phủ, tôi thống nhất cao với sự cần thiết ban hành Nghị quyết về nội dung này”, đại biểu Tạo nêu ý kiến.
15h58: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Tán thành với sự cần thiết ban hành chính sách giảm thuế giá trị gia tăng để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, người dân
Qua nghiên cứu Hồ sơ Tờ trình của Chính phủ về việc “giảm thuế giá trị gia tăng” và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, đại biểu Dương Khắc Mai bày tỏ tán thành với sự cần thiết ban hành chính sách giảm thuế giá trị gia tăng để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, góp phần giảm giá hàng hóa dịch vụ, kích cầu tiêu dùng để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo thêm việc làm cho người lao động.
Theo đại biểu, phạm vi áp dụng của dự thảo Nghị quyết như phạm vi áp dụng của Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển Kinh tế - xã hội. Theo đó, bối cảnh ban hành Nghị quyết số 43 là thời điểm của dịch bệnh Covid-19, đã tác động nặng nề đến phát triển kinh tế - xã hội, nhiều ngành, lĩnh vực bị ảnh hưởng với mức độ khác nhau. Vì vậy, Nghị quyết số 43 chỉ giảm thuế giá trị gia tăng cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ đang chịu thuế suất 10%. Hiện nay, tính hình kinh tế - xã hội đã thay đổi, nhiều ngành, lĩnh vực không được giảm thuế theo Nghị quyết số 43 cũng đang rất khó khăn, như kinh doanh bất động sản, ngân hàng, chứng khoán…. Vì vậy, đại biểu đề nghị cần có đánh giá lại tình hình thực tế hiện nay để có quy định về phạm vi áp dụng của dự thảo Nghị quyết cho phù hợp.
Về nội dung quy định tại khoản 2, Điều 2 có quy định “sau ngày 30 tháng 6 năm 2024, giữa 02 kỳ họp Quốc hội, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định áp dụng giảm thuế giá trị gia tăng nếu tình hình kinh tế và doanh nghiệp, người dân còn khó khăn, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất”. Quy định như trên là chưa đúng với Điều 70 Hiến pháp năm 2013 quy định Quốc hội có thẩm quyền “quy định, sửa đổi hoặc bãi bỏ các thứ thuế”.
Vì vậy, đại biểu tán thành với ý kiến được nêu tại Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách là “Trong trường hợp Chính phủ đến thời điểm giữa năm 2024 mới xác định rõ nhu cầu cần tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng cho nửa cuối năm 2024 thì đề nghị bảo đảm các quy trình thủ tục ban hành văn bản pháp luật để trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV”.
15h54: Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn Hải Dương: Đề nghị Chính phủ phân tích rõ tác động của chính sách đến mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi kinh tế
Góp ý về tác động chính sách giảm thuế GTGT, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị Chính phủ phân tích rõ tác động của chính sách đến mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng kinh tế.
Đại biểu Việt Nga nhận thấy, Tờ trình chưa phân tích một cách thuyết phục hiệu quả tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ, tiêu dùng nhờ chính sách này. Chỉ số tăng ở mức bán lẻ trong 4 tháng của năm 2023 nhờ áp dụng chính sách còn chưa rõ. Do đó, đề nghị cần làm rõ hơn tăng mức bán lẻ hàng hóa của năm 2023 còn kém hơn năm 2022 có phải do chính sách giảm thuế mới chỉ áp dụng trong 6 tháng, trong khi năm 2022 áp dụng cho cả 11 tháng hay không?
Như vậy, kết quả kích cầu được nêu trong Tờ trình của Chính phủ chưa rõ. Bên cạnh đó, đại biểu Việt Nga cho rằng, tác dụng của chính sách này với việc tạo công ăn việc làm cho người lao động cũng cần được đánh giá một cách đầy đủ.
Đại biểu cho rằng, chưa có cơ sở vững chắc để khẳng định giải pháp giảm thuế GTGT 2% đã góp phần tích cực tạo công ăn việc làm cho người lao động trong đợt dịch vừa qua.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị cần xem xét kỹ hơn để đánh giá việc giảm thuế có tác động như thế nào với ngân sách các địa phương và đây có phải nguyên nhân khiến một số chỉ tiêu về kinh tế của năm 2023 không hoàn thành hay không, nhất là chỉ tiêu về GDP.
Đại biểu cũng đề nghị việc tiếp tục áp dụng chính sách giảm thuế GTGT cần rà soát kỹ các nhóm hàng hóa, dịch vụ được áp dụng, không nhất thiết phải áp dụng giống danh mục hàng hóa, dịch vụ như áp dụng trong năm 2022 và 6 tháng cuối năm 2023.
Như vậy, phải đánh giá hiệu quả thực chất của chính sách đối với từng loại hình hàng hóa, dịch vụ để đảm bảo chính sách được ban hành, vừa có tác dụng tốt nhất trong mục tiêu xây dựng nghị quyết lại vừa không ảnh hưởng nhiều đến giảm thu ngân sách nói chung và đến thu ngân sách của các địa phương nói riêng.
15h50: Đại biểu Nguyễn Duy Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau: Cân nhắc giảm thuế giá trị gia tăng cho cả năm 2024
Góp ý về đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng, đại biểu Nguyễn Duy Thanh thống nhất với đề xuất của Chính phủ, bởi dự báo thương mại toàn cầu tiếp tục khó khăn do biến động địa chính trị và nguy cơ chi phối kinh tế. Từ đó, tăng trưởng kinh tế năm 2024 phụ thuộc nhiều vào tiêu dùng trong nước, trong khi đó thuế giá trị gia tăng tác động trực tiếp đến giảm giá bán sản phẩm hàng hóa dịch vụ và tăng tăng nhu cầu tiêu dùng. Tổng cầu tiêu dùng trong nước vẫn duy trì mức tăng trên dưới 10% năm 2023 bất chấp tác động tiêu cực từ thu nhập việc làm và niềm tin tiêu dùng chứng tỏ giảm thuế giá trị gia tăng đã phát huy giá trị cần thiết được tiếp nối trong năm 2024.
Hơn nữa, đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng áp dụng đối với các nhóm hàng hóa dịch vụ đang áp dụng thuế suất 10% còn 8% là phù hợp với thực tiễn áp dụng năm 2022 và 2023. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Duy Thanh đề nghị cần cân nhắc áp dụng chung một mức thuế giảm giá trị gia tăng cho tất cả các hàng hóa dịch vụ có mối quan hệ khắng khít với nhau. Việc phân biệt đối tượng giảm giá trị gia tăng làm ảnh hưởng các quan hệ kinh tế, tạo ra sức bất bình đẳng trong thị trường.
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh cũng đề ngh Quốc hội xem xét cho tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng cho cả năm 2024 - đây là giải pháp khả thi và hiệu quả trong chính sách hỗ trợ áp dụng trong vài năm gần đây.
Đại biểu cho biết, việc giảm thuế giá trị gia tăng là điều đáng mừng nhưng trong đó có một số doanh nghiệp khi ký kết hợp đồng với các cơ quan sử dụng ngân sách nhà nước 10% hóa đơn đầu vào, khi chính sách áp dụng còn 8%, làm doanh nghiệp bắt 2% doanh thu dẫn đến ảnh hưởng đến đến nguồn thu của doanh nghiệp; mong các cơ quan ban hành hướng dẫn các địa phương để hướng dẫn thanh toán 2% giá trị hợp đồng như chính sách đã ban hành.
15h28: Quốc hội nghỉ giải lao (20 phút)
15h18: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày Báo cáo thẩm tra về việc giảm thuế giá trị gia tăng
Báo cáo trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, về sự cần thiết ban hành chính sách, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với sự cần thiết ban hành chính sách để đồng hành cùng Chính phủ trong các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024.
Bên cạnh đó, một số ý kiến không nhất trí với việc tiếp tục ban hành chính sách giảm thuế GTGT trong năm 2024 vì cho rằng, chính sách giảm thuế GTGT chỉ là một biện pháp tình thế của Nghị quyết số 43/2022/QH15 về phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19 nhằm ứng phó với các khó khăn tại thời điểm nền kinh tế chịu nhiều tác động tiêu cực do diễn biến phức tạp của dịch bệnh; đến nay, đại dịch đã đi qua, kinh tế năm 2022 đã đạt những kết quả hết sức tích cực với mức tăng trưởng 8,02%.
Một số ý kiến trong Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, trong khi kết quả kích cầu là không rõ nhưng việc giảm thu tác động tiêu cực đến cân đối ngân sách các địa phương là thực tế; cũng có ý kiến đề nghị Chính phủ cân nhắc thận trọng việc tiếp tục các chính sách miễn, giảm thuế đã thực hiện trong thời gian qua, khi các nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước đang ngày càng khó khăn trong các năm gần đây, thể hiện qua tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước.
Về thẩm quyền ban hành chính sách, Chủ nhiêm Lê Quang Mạnh cho biết, theo quy định tại Điều 70 Hiến pháp năm 2013, Quốc hội có thẩm quyền “quy định, sửa đổi hoặc bãi bỏ các thứ thuế”. Do đó, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định việc ban hành chính sách giảm thuế GTGT là đúng thẩm quyền theo quy định.
Về hồ sơ và hình thức ban hành chính sách, Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhận thấy, hồ sơ dự án Nghị quyết về cơ bản đã bảo đảm đầy đủ theo quy định tại khoản 1 Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Về căn cứ pháp lý để ban hành chính sách: Đa số ý kiến trong Ủy ban TCNS cho rằng, chính sách giảm thuế GTGT đã được ban hành tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 và Nghị quyết số 101/2023/QH15 của Quốc hội. Do đó, có thể căn cứ quy định tại điểm c khoản 2 Điều 15 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật để trình Quốc hội xem xét, ban hành chính sách.
Về hình thức ban hành chính sách: Chính phủ trình Quốc hội ban hành một nghị quyết độc lập về giảm thuế GTGT. Đa số ý kiến trong Ủy ban văn bản quy phạm pháp luật đề nghị trình Quốc hội xem xét, thông qua chính sách giảm thuế GTGT và đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của Kỳ họp Quốc hội.
Về nội dung của chính sách, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, dự thảo Nghị quyết quy định: Giảm 2% thuế suất thuế GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ, tương tự nội dung quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 và Nghị quyết số 101/2023/QH15 của Quốc hội.
Có ý kiến cho rằng, đánh giá tác động giảm thu khoảng 25 nghìn tỷ đồng chưa có cơ sở tính toán chính xác, chưa dự báo được mức độ, lĩnh vực, ngành hàng sẽ có chuyển biến tích cực khi thực hiện chính sách. Vì vậy, đề nghị Chính phủ bổ sung đầy đủ đánh giá tác động của việc thực hiện chính sách.
Một số ý kiến đề nghị cân nhắc mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế GTGT theo hướng áp dụng thuế suất 8% đối với tất cả các nhóm hàng hoá, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%.
Về thời gian áp dụng chính sách, Dự thảo Nghị quyết quy định thời gian áp dụng giảm thuế GTGT từ ngày 01/01/2024 đến hết ngày 30/6/2024. Đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí về thời gian áp dụng chính sách giảm thuế GTGT như dự thảo để phù hợp với khả năng cân đối của NSNN trong bối cảnh hiện nay, như ý kiến của Chính phủ tại Báo cáo đánh giá tác động.
Về hiệu lực thi hành, Dự thảo Nghị quyết quy định: “Sau ngày 30/6/2024, giữa 02 kỳ họp Quốc hội, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, giao UBTVQH xem xét, quyết định áp dụng giảm thuế GTGT nếu tình hình kinh tế và doanh nghiệp, người dân vẫn còn khó khăn, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất”. Chính phủ đã giải trình sự cần thiết của quy định này là để “đảm bảo tính linh hoạt trong điều hành chính sách tài khoá”.
Ủy ban TCNS không nhất trí với việc giao UBTVQH xem xét, ban hành chính sách vì theo quy định tại Điều 70 Hiến pháp năm 2013, Quốc hội có thẩm quyền “quy định, sửa đổi hoặc bãi bỏ các thứ thuế”. Do đó, việc xem xét, quyết định ban hành chính sách giảm thuế GTGT thuộc thẩm quyền của Quốc hội.
Trên cơ sở nội dung Tờ trình của Chính phủ và hồ sơ đề nghị xây dựng dự thảo Nghị quyết, mặc dù còn những ý kiến băn khoăn nhất định về sự cần thiết của việc tiếp tục ban hành và thực hiện chính sách, về hiệu quả của chính sách, song với quan điểm đồng hành cùng Chính phủ để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, góp phần thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng, Ủy ban TCNS tán thành việc trình Quốc hội xem xét, thông qua chính sách giảm thuế GTGT và đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của Kỳ họp Quốc hội, tương tự như đã quy định tại Nghị quyết số 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội.
15h07: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình tóm tắt về dự án nghị quyết của quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng
Trình bày Tờ trình tóm tắt về dự án nghị quyết của quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh sự cần thiết đề xuất giải pháp giảm thuế GTGT. Theo đó, dịch Covid-19 xảy ra đã gây hậu quả nặng nề và kéo dài, tác động đến mọi mặt của đời sống, kinh tế - xã hội, cùng với sự biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lũ đã làm cho nền kinh tế - xã hội nước ta phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức lớn, hầu hết các ngành, lĩnh vực đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Việc tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp về chính sách tài chính thời gian qua đã có tác động tích cực trong việc hỗ trợ doanh nghiệp và người dân ổn định sản xuất kinh doanh, đời sống của người dân được trở lại bình thường, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng kinh tế.
Thời gian tới, dự báo tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Do vậy, cần tiếp tục có giải pháp về chính sách tài chính để thúc đẩy tổng cầu tiêu dùng trong nước.
Trong năm 2022, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó đã đề ra giải pháp giảm thuế GTGT 2% đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất GTGT 10% từ ngày 01/2/2022 đến hết ngày 31/12/2022. Năm 2023, trước khó khăn của nền kinh tế, Quốc hội tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 từ ngày 01/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 tại Nghị quyết số 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV. Giải pháp giảm thuế GTGT cùng với các giải pháp hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí khác đang tạo điều kiện rất lớn giúp doanh nghiệp giảm được chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận, tăng khả năng kích cầu.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, qua 04 tháng thực hiện (tháng 7, 8, 9 và tháng 10 năm 2023), chính sách giảm thuế GTGT theo Nghị quyết số 101/2023/QH15 đã hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân tổng cộng khoảng 15,6 nghìn tỷ đồng, đã góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.
Để kịp thời ứng phó với diễn biến tình hình kinh tế - xã hội, đồng thời cân nhắc, tính toán phù hợp với điều kiện thực tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đề nghị cần triển khai quyết liệt, hiệu quả các giải pháp hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã ban hành trong năm 2023 và nghiên cứu, đề xuất một số giải pháp về giảm thuế, phí, lệ phí cho năm 2024 như: tiếp tục xem xét giảm thuế GTGT 2% và xem xét giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu như đã áp dụng của năm 2023; tiếp tục rà soát giảm mức thuế suất thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu để hỗ trợ sản xuất, kinh doanh trong nước; giảm mức thu một số khoản phí, lệ phí.
Về nội dung của chính sách giảm thuế GTGT, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ, trên cơ sở báo cáo đánh giá tình hình thực hiện chính sách giảm 2% thuế suất thuế GTGT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 và Nghị quyết số 101/2023/QH15 đã được thực hiện ổn định trong năm 2022, 2023; dự kiến thu NSNN năm 2024 còn gặp nhiều khó khăn, Chính phủ đề xuất tiếp tục thực hiện chính sách giảm 2% thuế suất thuế GTGT như nội dung chính sách giảm thuế GTGT đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 và Nghị quyết số 101/2023/QH15, cụ thể: Giảm 2% thuế suất thuế GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt; thời gian áp dụng từ ngày 01/01/2024 đến hết ngày 30/6/2024.
Về đánh giá tác động, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, dự kiến số giảm thu NSNN khoảng 4,175 nghìn tỷ/tháng, nếu áp dụng trong 6 tháng đầu năm 2024 thì tương đương khoảng 25 nghìn tỷ đồng. Việc giảm thuế GTGT sẽ góp phần giảm giá thành, giá bán hàng hóa, dịch vụ, từ đó góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh và duy trì công ăn việc làm cho người lao động, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và phục hồi kinh tế trong năm 2024.
Đối với người dân, đây là đối tượng sẽ được hưởng lợi trực tiếp của chính sách này, việc giảm thuế GTGT đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất thuế GTGT 10% sẽ góp phần giảm giá bán, từ đó góp phần giảm trực tiếp chi phí của người dân trong việc tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ phục vụ đời sống nhân dân.
Đối với doanh nghiệp, việc giảm 2% mức thuế GTGT sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm, từ đó giúp sản phẩm của doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh, tăng tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ và mở rộng sản xuất kinh doanh.
15h06: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Phát biểu điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Quốc hội sẽ tiếp tục nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình về việc giảm thuế giá trị gia tăng.
15h03: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận
Kết luận nội dung phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trong phiên thảo luận, đã có 9 đại biểu phát biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã phát biểu giải trình, làm rõ các nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, qua thảo luận, tất cả các đại biểu đều thống nhất cao sự cần thiết phải sớm ban hành Nghị quyết theo thủ tục rút gọn tại một Kỳ họp về áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, đồng thời, các đại biểu cũng đề nghị phải có chính sách đầu tư ưu đãi song hành để giữ chân các nhà đầu tư, tiếp tục thu hút đầu tư.
Các đại biểu cũng đề nghị đánh giá kỹ tác động để quy định phù hợp trong Nghị quyết và có giải pháp đảm bảo môi trường đầu tư và thống nhất cao đề nghị rà soát, đánh giá lại các chính sách ưu đãi để sửa đổi toàn diện các quy định có liên quan cho phù hợp với tình hình mới, có tính toán đến các ưu đãi với các tập đoàn, doanh nghiệp Việt Nam.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến tham gia để xây dựng báo cáo giải trình tiếp thu chỉnh lý dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét thông qua.
Nội dung thảo luận về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu kết thúc.
14h54: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu
Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ khi chúng ta ban hành Nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu là xác định về quyền đánh thuế của đất nước chúng ta và mang lại lợi ích cho đất nước trong bối cảnh hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế của thế giới thì các quy định của quốc tế phải thực hiện, đòi hỏi nước ta phải luôn luôn chủ động để sửa đổi quy định của pháp luật phù hợp với yêu cầu của quốc tế để thúc đẩy cho sự phát triển kinh tế của đất nước, Bộ trưởng nêu rõ.
Lý giải vì sao nộp thuế đưa về ngân sách Trung ương, Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ dự toán ngân sách hàng năm và 3 năm đã được Quốc hội thông qua đã quy định tỉ lệ điều tiết nên việc nộp vào ngân sách trung ương không ảnh hưởng ngân sách địa phương. Về tỷ lệ điều tiết về ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương cho các tỉnh, vì vậy việc mà nộp vào ngân sách Trung ương sẽ không ảnh hưởng gì đến vấn đề điều hành và quản lý của ngân sách địa phương. Nếu thay đổi thì phải thay đổi tỉ lệ điều tiết. Mặt khác, nếu nộp vào địa phương khó xác định, tranh chấp nguồn thu và phát sinh thủ tục hành chính nếu doanh nghiệp trên nhiều địa bàn.
Về thuế nhà đầu tư nước ngoài mà nộp qua sàn thương mại điện tử xuyên biên giới thông qua Cổng thông tin điện tử xuyên biên giới hiện nay, Bộ Tài chính đang thu nộp theo tỷ lệ vào ngân sách trung ương. Hiện tính là 5% thuế VAT và 5% thuế thu nhập doanh nghiệp nộp vào ngân sách trung ương.
Về giao Tổng cục thuế chỉ định đơn vị nộp thuế, Bộ trưởng cho biết đầu tiên phải ưu tiên cho các doanh nghiệp, công ty mẹ chỉ định và khi họ không chỉ định được thì nước ta chỉ định là biện pháp cuối cùng để thực hiện theo đúng quy định của Luật.
Về việc bù trừ, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết quy định này nhằm tránh thu thuế 2 lần đối với những nước đã kí hiệp định song phương.
Liên quan đến chuẩn mực của kế toán, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết sẽ có trách nhiệm để hướng dẫn về các chuẩn mực.
14h48: Đại biểu Trương Trọng Nghĩa - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Làm rõ một số khái niệm
Phát biểu tại hội trường về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu tại hội trường, đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, dự thảo Nghị quyết này có nhiều nội dung rất chuyên ngành, do vậy cơ bản tin tưởng vào cơ quan thẩm tra và chỉ góp ý hoàn thiện một số vấn đề về kỹ thuật lập pháp…
Về các khái niệm cần làm rõ trong dự thảo Nghị quyết này, đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị cần làm rõ cụm từ “tương đương 750 triệu euro trở lên” được đề cập trong dự thảo Nghị quyết. Theo đó cần làm rõ cơ sở để quy đổi “tương đương”. Theo đại biểu Nghĩa, cụm từ “tương đương” này rất dễ gây phát sinh tranh chấp. Mặt khác, với một số quốc gia không sử dụng đồng euro thì lấy cơ sở thời giá như thế nào?
“Bên cạnh đó, cụm từ “chuẩn mực kế toán tài chính được phép chấp nhận”, “chuẩn mực kế toán tài chính được phép sử dụng” và “năm tài chính” cũng cần phải được làm rõ là của nước ta hay nước khác?”, đại biểu Nghĩa nêu ý kiến.
Ngoài ra, để dự thảo Nghị quyết này khi được ban hành đảm bảo tính khả thi, đại biểu Nghĩa đề nghị cần sớm xây dựng dự thảo Nghị định hướng dẫn đi kèm.
14h40: Đại biểu Trần Hoàng Ngân - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Đầu tư nhiều hơn phát triển hạ tầng giao thông, giảm chi phí sản xuất kinh doanh.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân đánh giá rất cao nỗ lực của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu vào tại kỳ họp.
Đại biểu nhấn mạnh đến sự cần thiết ban hành nghị quyết sẽ giúp môi trường thu hút đầu tư nước ngoài trên toàn cầu đảm bảo tính minh bạch, công bằng giữa các quốc gia. Việt Nam áp dụng việc áp dụng mức thuế tối thiểu toàn cầu sẽ giúp chúng ta đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam; giúp Việt Nam thu được một khoản thuế bổ sung từ thuế tối thiểu toàn cầu; đảm bảo tính công bằng giữa các doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; thể hiện sự tiến bộ và minh bạch trong hệ thống quản lý thuế, môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam tiệm cận với xu thế chung của thế giới; đồng thời vẫn giữ nguyên được các chính sách ưu đãi đối với các trường hợp áp dụng các doanh nghiệp mà không thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu.
Để tiếp tục thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, bên cạnh việc tiếp tục đầu tư nâng cao hệ thống hạ tầng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội quốc gia; cần tiếp tục đầu tư nhiều nữa cho hạ tầng về giao thông góp phần giảm chi phí logistics, chi phí sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp.
Hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, nhất là lĩnh vực công nghệ cao và kinh tế xanh.
Hỗ trợ thủ tục hành chính cho các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó nên có đầu mỗi hỗ trợ cho các doanh nghiệp thực hiện các thủ tục hành chính – điều mà các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài rất lo ngại.
Cùng với đó, xem xét có chính sách ưu đãi nhất là vấn đề về hỗ trợ tài chính trực tiếp như nội dung được đề cập trong nghị quyết 98 của thành phố Hồ Chí Minh với 3 ưu đãi, có thể cho phép áp dụng các ưu đãi này trên toàn quốc.
14h34: Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh: Cần nghiên cứu kỹ phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh nhất trí với việc ban hành Nghị quyết cũng như nhiều nội dung trong dự thảo Nghị quyết. Về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Nghị quyết quy định: Nghị quyết này quy định việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung đối với người nộp thuế theo Quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Theo Quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu hiện nay, có 4 nhóm quy định, nhưng theo báo cáo của Chính phủ, hiện nay Việt Nam chỉ áp dụng 2 nhóm quy định: quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu và quy định thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn vào năm 2024.
Đại biểu đề nghị điều chỉnh lại phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết theo hướng: Nghị quyết này quy định về thu thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu và quy định bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, Điều 4 và Điều 5 có đề cập đến khoản thuế bổ sung được điều chỉnh cho năm hiện hành nếu có, nhưng chưa làm rõ các nội hàm của thuế bổ sung này. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo trên cơ sở quy định về thuế tối thiểu toàn cầu của OECD, bổ sung quy định làm rõ về các khoản thuế bổ sung này, ngoài ra, trên thực tế sẽ có những khoản thuế bị điều chỉnh thu thêm theo nội luật thông qua công tác điều tra, kiểm tra sẽ được xử lý như thế nào đối với nghĩa vụ thuế đã được kê khai ở những năm trước trong công tác tính thuế suất thực tế.
Về kê khai và nộp thuế, đại biểu cho rằng, khoản 4 Điều 6 có quy định, phần thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định thuế tối thiểu toàn cầu được nộp vào ngân sách trung ương theo quy định.
Đại biểu cho rằng, đây là khoản thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, về bản chất đây cũng là một khoản thu thuế thu nhập doanh nghiệp. Đại biểu đề nghị có phương án quy định phù hợp để đảm bảo tính thống nhất trong các quy định của văn bản quy phạm pháp luật, phân định rõ ràng, thống nhất trong các quy định của cơ quan thu thuế, giúp đảm bảo dễ dàng, khả thi khi áp dụng các quy định của pháp luật.
14h31: Đại biểu Dương Khắc Mai – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Nghiên cứu, nội luật hóa nội dung các quy định về thuế tối thiểu toàn cầu
Phát biểu thảo luận tại hội trường, đại biểu Dương Khắc Mai bày tỏ thống nhất với việc Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến ban hành Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Góp ý một số nội dung cụ thể, về quy định thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn, đại biểu Dương Khắc Mai cho biết, dự thảo Nghị quyết quy định cách tính “lợi nhuận tính thuế bổ sung”, “thu nhập ròng theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu”, “giá trị tài sản hữu hình và tiền lương theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu” tại các khoản 6, 7, 8 còn chung chung, chưa rõ ràng về dẫn chiếu đến quy định về thuế tối thiểu toàn cầu. Trong khi đó “Quy định về thuế tối thiểu toàn cầu” này có thể thường xuyên thay đổi theo yêu cầu của OECD, vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ cần bảo cáo rõ, nghiên cứu quy định hướng nội luật hóa nội dung các quy định về thuế tối thiểu toàn cầu tại dự thảo nghị quyết để đảm bảo thi hành.
Về điều khoản thi hành, đại biểu đề nghị chỉ quy định Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2024; không quy định áp dụng “… cho đến ngày Nghị quyết này được thay thế bởi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp” vì quy định này không rõ thời gian áp dụng của Nghị quyết là bao lâu, do chưa rõ khi nào Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp được xem xét, thông qua.
Về thời điểm thông qua, đại biểu Dương Khắc Mai thống nhất đề nghị Quốc hội thông qua dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu tại Kỳ họp thứ 6.
14h26: Đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước: Áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu sẽ mang lại nhiều cơ hội mới cho Việt Nam
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho biết, việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu đã được nhóm các nền kinh tế phát triển mới nổi hàng đầu thế giới thống nhất về nguyên tắc, giải pháp gồm hai trụ cột nhằm giải quyết các thách thức về thuế phát sinh trong quá trình số hóa nền kinh tế.
Theo đó, gồm phân bổ thuế đối với hoạt động kinh doanh dựa trên kỹ thuật số và đặt ra mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu 15% đối với các công ty đa quốc gia.
Bên cạnh đó, diễn đàn hợp tác toàn cầu cũng đã công bố rằng hiện nay có 138 nước đồng thuận với nội dung này về khung giải pháp hai trụ cột trên. Việt Nam cũng là thành viên thứ 100, nếu không áp dụng thì vẫn phải chấp nhận việc các quốc gia khác áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu và có quyền thu thuế bổ sung đối với doanh nghiệp Việt Nam....
Để đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp, đại biểu Điểu Huỳnh Sang nhấn mạnh, Việt Nam cần khẳng định áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu theo hướng dẫn của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế thế giới OECD về quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Theo đại biểu thuế tối thiểu toàn cầu có bản chất là thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung, các nước cũng cần có quy định trong hệ thống pháp luật của mình để đảm bảo phù hợp. Việc áp dụng các quy định của thuế tối thiểu toàn cầu cũng mang lại cho Việt Nam những cơ hội mới như tăng nguồn thu ngân sách nhà nước từ phần thu thuế bổ sung, tăng cường hội nhập quốc tế cũng như giảm thiểu hiện tượng trốn thuế, tránh thuế, chuyển giá và chuyển lợi nhuận.
14h22: Đại biểu Đinh Thị Phương Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi: Đánh giá thận trọng thực tiễn áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu của các nước trên thế giới
Đại biểu Đinh Thị Phương Lan đồng tình với tầm quan trọng phải trình Quốc hội xem xét phải thông qua nghị quyết. Tuy nhiên, đây là nội dung có tác động rất lớn đến môi trường đầu tư, trong đó có môi trường đầu tư từ nước ngoài. Vì vậy, đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, đánh giá kỹ lưỡng các quy định trong dự thảo Nghị quyết. Đồng thời, tích cực thực hiện các giải pháp triển khai Nghị quyết 50-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách hiệu quả đầu tư nước ngoài đến năm 2030.
Theo đó, đề nghị tiếp tục kịp thời trên các chính sách hỗ trợ đầu tư đồng bộ với hoàn thiện hệ thống thuế suất và ưu đãi thuế; nghiên cứu giải pháp hỗ hỗ trợ về tài chính hoặc thực hiện phân bổ nguồn thu thuế bổ sung này để hỗ trợ các doanh nghiệp thuộc đối tượng chịu thuế tối thiểu toàn cầu thu hút các nhà đầu tư mới phù hợp với Chiến lược phát triển của quốc gia, đại biểu Đinh Thị Phương Lan nêu rõ.
Để có cơ sở thuyết phục hơn, đại biểu Đinh Thị Phương Lan đề nghị Chính phủ tiếp tục đánh giá thận trọng nghiên cứu thực tiễn áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu tại các quốc quốc gia có sự tương đồng với quy mô, cơ cấu kinh tế, đặc biệt là tại 23 quốc gia, vùng lãnh thổ có mức thuế suất thu nhập doanh nghiệp thấp hơn 15% hiện tại không bắt buộc áp dụng các quy định của thuế tối thiểu toàn cầu. Cần đánh giá đủ chi tiết các tác động các quy định hướng dẫn thực hiện thuế tối thiểu toàn cầu. Đại biểu nhấn mạnh việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện theo quy định của OECD cần chi tiết cụ thể, đảm bảo chủ quyền lập pháp và xác định rõ phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết.
Đại biểu Đinh Thị Phương Lan cũng lưu ý rằng cần chuyển hóa thành các quy định mang tính quy phạm pháp luật Việt Nam. Nhiều quy phạm trong dự thảo Nghị quyết rất khó hiểu, có thể sẽ khó áp dụng. Đồng thời cần ban hành kèm hồ sơ trình Quốc hội các văn bản hướng dẫn chi tiết.
Đại biểu Đinh Thị Phương Lan đồng tình với việc áp dụng thu thuế doanh nghiệp bổ sung không chỉ để chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu mà còn để trống chuyến dịch, lợi nhuận và chuyển giá. Đề nghị bổ sung quy định việc thu thuế đối với các khoản thanh toán chịu thuế dưới mức tối thiểu để giữ quyền thu thuế cho Việt Nam theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu OECD áp dụng từ năm tài chính 2025. Về thẩm quyền giải quyết đối với tình huống phát sinh theo quy định tại khoản 3 Điều 7 của dự thảo Nghị quyết đề nghị trường hợp có thay đổi về mức thu thì báo cáo Quốc hội hoặc giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.
14h16: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Nhất trí cao ban hành Nghị quyết nhưng cần đánh giá tác động
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương cho biết, theo Tờ trình 618 của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính và Ngân sách, đây là một sáng kiến của các nước OECD và được các nước G20 thông qua, đặc biệt đã nhận được sự đồng thuận của 142 nước thành viên của Diễn đàn BEPS (nghĩa là xói mòn cơ sở và chuyển dịch lợi nhuận.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Quang Huân nhận thấy, hiện Chính phủ chưa có đánh giá tác động toàn diện khi thực hiện nhưng đây là một xu thế và việc đánh giá tác động này, đặc biệt với các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài chưa được đánh giá, và nguy cơ các nước thứ ba có thể thu hoàn thuế bổ sung. Đại biểu cho rằng, nếu như chúng ta không kịp thời ban hành Nghị quyết này trong bối cảnh chưa sửa được Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp thì đại biểu Nguyễn Quang Huân bày tỏ nhất trí ban hành Nghị quyết này là hết sức cần thiết.
Đại biểu nhấn mạnh, việc thực hiện Nghị quyết sớm này thì chúng ta sẽ thu được tới 14.600 tỉ tiền thuế, bổ sung được 122 tập đoàn và tránh cạnh tranh không công bằng, ưu đãi quá mức cho các doanh nghiệp cơ sở của các tập đoàn đa quốc gia. Đồng thời việc ban hành Nghị quyết kịp thời cũng là một hình thức giúp cho các nước OECD giữ chân được các nhà sản xuất và tạo công ăn việc làm cho chính nước của họ, qua đó, Việt Nam cũng thực hiện các nghĩa vụ quốc tế.
Đồng tình với ý kiến của đại biểu Vũ Tiến Lộc, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng, song song với việc ban hành Nghị quyết này, chúng ta cần nhìn trước các rủi ro, có thể thị trường Việt Nam sẽ kém hấp dẫn hơn so với các nhà đầu tư FDI thì chúng ta cần phải có chính sách hỗ trợ bổ sung. Bên cạnh việc cần sớm đánh giá toàn diện tác động, Chính phủ cũng nên nghiên cứu các chính sách hỗ trợ, trong đó nên nhấn mạnh chính sách phụ trợ, công nghiệp hỗ trợ, bởi vì công nghiệp hỗ trợ chính là điều giữ chân các doanh nghiệp FDI tốt nhất và Việt Nam cũng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu nhiều hơn thay vì hiện nay là các giá trị xuất khẩu.
14h12: Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Tăng thu ngân sách nhà nước từ phần thu thuế bổ sung
Tham gia ý kiến về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc nhất trí rằng cần thiết ban hành Nghị quyết, Nghị quyết đã thể hiện đầy đủ căn cứ thực tế và một số vấn đề mang tính xu thế của các quốc gia về vấn đề áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu.
Đại biểu cho biết, thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu là khoản thuế mới, chưa được quy định trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, vì vậy việc ban hành chính sách bổ sung là phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, mang lại cơ hội mới như tăng thu ngân sách từ phần thu thuế bổ sung.
Về quan điểm xây dựng Nghị quyết, đại biểu nhất trí với quan điểm chủ động ủng hộ và áp dụng quy định thuế tối thiểu toàn cầu từ năm 2024, tạo cơ chế thuận lợi để khuyến khích các doanh nghiệp nộp thuế, bổ sung thuế tại Việt Nam.
Cơ bản đồng thuận với bố cục, các nội dung của dự thảo Nghị quyết, đại biểu cho rằng, tại khoản 4 Điều 6 của dự thảo Nghị quyết có quy định: phần thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định thuế tối thiểu toàn cầu được nộp vào ngân sách trung ương theo quy định. Tuy nhiên khoản 8 Điều 6 dự thảo Nghị quyết lại quy định số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung đã nộp theo quy định tại Nghị quyết này có thể được bù trừ khi xác định thuế nhu nhập doanh nghiệp phải nộp tại Việt Nam tương ứng với phần thu nhập nhận được do đầu tư ở nước ngoài.
Đại biểu đề nghị xem xét lại nội dung này, vì theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp thì phần thu nhập nhận được từ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ ở nước ngoài được xác định là thu nhập khác, người nộp thuế có trách nhiệm phải kê khai, nộp thuế theo quy định. Vậy nếu quy định khác nhau ở các khoản này sẽ gây khó khăn cho việc triển khai thực hiện, ảnh hưởng đến việc thu ngân sách ở địa phương. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu kỹ lưỡng và có quy định phù hợp về nội dung này.
14h06: Đại biểu Trần Anh Tuấn - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Cơ sở thu hút đầu tư bình đẳng
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Quốc hội Trần Anh Tuấn - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh bày tỏ tán thành với sự cần thiết của dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu…
Theo đại biểu Quốc hội Trần Anh Tuấn, đây là Nghị quyết khá quan trọng để điều chỉnh chính sách thuế mới trong thời gian tới, tạo cơ sở thu hút đầu tư bình đẳng. Với quy định tối thiểu là 15%, chúng ta sẽ có cơ sở, căn cứ vào mức thuế này để thương lượng về ngưỡng miễn, giảm thuế.
Để hoàn thiện các nội dung của dự thảo Nghị quyết, đại biểu Tuấn đề nghị cần điều chỉnh một số nội dung. Cụ thể, không cần đưa quy định hằng năm các công ty được lựa chọn đóng thuế hoặc không đóng thuế… vào trong dự thảo Nghị quyết, bởi phía trên đã có quy định về điều kiện đóng thuế, nếu đưa quy định này vào sẽ trở nên dư thừa.
14h01: Đại biểu Vũ Tiến Lộc - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Cần ban hành chính sách để khuyến khích hỗ trợ đầu tư mới
Đại biểu Vũ Tiến Lộc nhất trí cao với việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu. Dù việc ban hành này là không bắt buộc, nhưng để đảm bảo lợi ích quốc gia, dân tộc nên cần thiết phải ban hành Nghị quyết, song song với đó cần ban hành chính sách để khuyến khích hỗ trợ đầu tư mới để đảm bảo công bằng cho tất cả các doanh nghiệp
Đại biểu Vũ Tiến Lộc phân tích, dự kiến việc ban hành nghị quyết này sẽ có tác động rất lớn làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư kinh doanh ở nước ta, đặc biệt là với các nhà đầu tư chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh rất gay gắt trong thu hút đầu tư nước ngoài hiện nay.
Để giảm thiểu những tác động bất lợi, đại biểu cho rằng, đồng thời với việc ban hành nghị quyết về thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, Quốc hội cũng cần phải ban hành thêm nghị quyết về các chính sách ưu đãi, hỗ trợ để đảm bảo duy trì môi trường đầu tư hấp dẫn để đáp ứng cùng một lúc cả hai mục tiêu là thúc đẩy được dòng vốn đầu tư chất lượng cao vào nền kinh tế nước ta, phù hợp với cái chiến lược phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước và đồng thời không vi phạm các cam kết quốc tế, không đi ngược với xu thế hội nhập.
Theo đại biểu, muốn vậy, về quan điểm phải khẳng định, việc chúng ta ban hành các chính sách khuyến khích và hỗ trợ đầu tư mới không phải là một biện pháp để bù đắp thiệt hại cho các nhà đầu tư, do họ phải nộp thuế bổ sung, vì điều này là vi phạm các nguyên tắc của OECD. Chính sách hỗ trợ đầu tư cần bảo đảm một nguyên tắc công bằng hướng tới tất cả các doanh nghiệp đạt được các tiêu chí cụ thể mà chính sách của chúng ta hướng tới, không phân biệt đó là doanh nghiệp thuộc đối tượng phải chịu thuế bổ sung hay không.
Đại biểu cho rằng, các lĩnh vực, dự án cần ưu tiên thu hút: lĩnh vực công nghệ cao thân thiện với môi trường, hoạt động nghiên cứu phát triển, lĩnh vực năng lượng tái tạo, các nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực công nghệ cao và có quy mô lớn và tất cả đều nhằm tới mục tiêu phát triển nhanh và bền vững của nền kinh tế theo đúng tinh thần Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh hội nhập và thu hút đầu tư trong bối cảnh mới.
Trong khi chúng ta chưa ban hành được nghị quyết này hoặc chưa điều chỉnh pháp luật theo hướng này, đại biểu đề nghị Quốc hội phải khẳng định trong nghị quyết chung của kỳ họp thứ 6, đó là Quốc hội sẽ ban hành chính sách hỗ trợ theo các nội dung định hướng như trên để có thể làm yên lòng các nhà đầu tư chiến lược và giao Chính phủ tích cực chuẩn bị để Quốc hội có thể ban hành nghị quyết về vấn đề này….
14h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Phát biểu điều hành nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tiếp tục chương trình Kỳ họp, chiều nay, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu; thảo luận ở hội trường về việc giảm thuế giá trị gia tăng.
Tiếp đến, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu. Nội dung này đã được các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ với 36 lượt ý kiến phát biểu. Tổng Thư ký Quốc hội đã có báo cáo tổng hợp các ý kiến phát biểu gửi tới các đại biểu Quốc hội. Tiếp tục chương trình phiên họp, các đại biểu sẽ tiến hành thảo luận tại hội trường.