TẠO CƠ SỞ PHÁP LÝ, CÔNG CỤ QUẢN LÝ ĐỒNG BỘ ĐỂ ĐIỀU CHỈNH HOẠT ĐỘNG QUY HOẠCH ĐÔ THỊ VÀ NÔNG THÔN

QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ QUY HOẠCH THỦ ĐÔ HÀ NỘI THỜI KỲ 2021-2030, TẦM NHÌN ĐẾN 2050

Toàn cảnh phiên họp

Tạo cơ sở pháp lý và công cụ quản lý đồng bộ, thống nhất

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, dự án Luật được xây dựng với quan điểm nhằm thể chế hóa định hướng của Đảng, Nhà nước về hoàn thiện chính sách, pháp luật quy hoạch; kết hợp hài hòa giữa phát triển đô thị với xây dựng nông thôn mới; nâng cao chất lượng quy hoạch đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững tại các Nghị quyết của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển, hội nhập.

Đồng thời, bám sát và thể hiện rõ 03 chính sách lớn đã được Quốc hội thông qua trong Đề nghị xây dựng Luật. Nội dung quy định phải thống nhất, bảo đảm minh bạch, khả thi, thuận lợi trong tổ chức thực hiện; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; nâng cao chất lượng công tác quy hoạch; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, đề cao trách nhiệm, kiểm soát, giám sát việc thực hiện, nâng cao hiệu quả công tác quản lý. Thống nhất hóa các quy định về quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn trong cùng một Luật, trên cơ sở kế thừa các quy định còn phù hợp; sửa đổi, bổ sung những nội dung còn hạn chế, bất cập để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị trình bày Tờ trình

Về phạm vi điều chỉnh của Luật, kế thừa phạm vi điều chỉnh của Luật Quy hoạch đô thị năm 2009 và Luật Xây dựng năm 2014 (Chương II), trên cơ sở phạm vi của quy hoạch đô thị và nông thôn quy định tại Luật Quy hoạch năm 2017, phạm vi điều chỉnh của dự Luật đề xuất là: “Luật này quy định về hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn; lập, thẩm định, phê duyệt, rà soát, điều chỉnh, tổ chức quản lý quy hoạch đô thị và nông thôn và quản lý nhà nước về quy hoạch đô thị và nông thôn”.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng cho biết, những vấn đề chính dự kiến được giải quyết trong dự án Luật là thể chế hóa Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; thống nhất hóa các quy định về quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn trong cùng một Luật.

Theo Bộ trưởng, Luật được ban hành sẽ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho tổ chức, cá nhân, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh với những điểm mới cơ bản như sau: Quy định rõ hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn về loại, cấp độ quy hoạch; làm rõ mối quan hệ với các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và các quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành, bảo đảm thống nhất, đồng bộ về quy hoạch; Tăng cường phân cấp, phân quyền trong lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch đô thị và nông thôn; Đơn giản hóa trình tự, thủ tục trong lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, đáp ứng yêu cầu cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; Bổ sung, quy định rõ về nội dung quy hoạch không gian ngầm đối với các đô thị trực thuộc tỉnh và quy định quy hoạch không gian ngầm được lập riêng đối với các thành phố trực thuộc Trung ương và đô thị mới dự kiến thành lập thành phố trực thuộc Trung ương.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cùng Phó Tổng Thư ký Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Thị Thúy Ngần tại phiên họp

Bổ sung, quy định chặt chẽ hơn về điều kiện, yêu cầu đối với việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch; Bổ sung quy định rõ hơn về nguồn kinh phí cho công tác quy hoạch, bảo đảm nguồn lực thực hiện quy hoạch; Bổ sung quy định làm rõ điều kiện năng lực và trách nhiệm của tổ chức tư vấn; sự tham gia của các cơ quan, tổ chức, cộng đồng, Mặt trận Tổ quốc...;Bổ sung quy định về Hợp tác quốc tế và Chính sách của Nhà nước về quy hoạch đô thị và nông thôn; Bổ sung các quy định cụ thể để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện quy hoạch đô thị và nông thôn.

Phân định rõ vị trí, vai trò của các loại quy hoạch, các cấp độ quy hoạch

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Kinh tế nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn theo mục đích, quan điểm đã nêu tại Tờ trình số 227/TTr-CP của Chính phủ.

Về định hướng nội dung xây dựng Luật, Ủy ban Kinh tế cho rằng cần làm rõ mối quan hệ giữa các loại quy hoạch trong hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn, mối quan hệ của các quy hoạch thuộc hệ thống này với các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia và các quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành, nguyên tắc, căn cứ lập và điều chỉnh các quy hoạch; phân định rõ vị trí, vai trò của các loại quy hoạch, các cấp độ quy hoạch, bảo đảm sự liên kết, khớp nối, tránh chồng chéo, trùng lặp, mâu thuẫn về nội dung giữa các quy hoạch, gây lãng phí nguồn lực, khó khăn cho công tác quản lý, tạo rào cản đối với các hoạt động kinh tế - xã hội của người dân và doanh nghiệp. Kiên quyết xóa bỏ tư duy nhiệm kỳ, cơ chế “xin - cho”, “lợi ích nhóm” trong xây dựng, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, dẫn đến tình trạng dự án chậm triển khai trên thực tế.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra

Đồng thời, bảo đảm quy hoạch đô thị phải có tầm nhìn có tính chiến lược phù hợp với loại và cấp độ quy hoạch cụ thể, tôn trọng quy luật thị trường và nguyên tắc phát triển bền vững; lấy con người và chất lượng cuộc sống làm trung tâm, văn hóa và văn minh đô thị làm nền tảng phát triển; kết hợp hài hòa giữa quá trình đô thị hoá, phát triển đô thị, kinh tế đô thị với công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng nông thôn mới và cơ cấu lại nền kinh tế, quản lý phát triển xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo đảm gắn kết giữa không gian đô thị và nông thôn, phù hợp với thực tiễn có sự đan xen giữa đô thị và nông thôn, hỗ trợ cho sự phát triển chung của địa phương, vùng và cả nước; cân bằng giữa việc phát triển đô thị theo chiều rộng và phát triển đô thị nén theo mô hình gắn với định hướng giao thông (TOD). Quy hoạch đô thị và phát triển kết cấu hạ tầng các đô thị phải đi trước một bước và tạo ra nguồn lực chủ yếu cho phát triển đô thị; gắn với mô hình phát triển đô thị, thể hiện được đặc thù của những mô hình đô thị mới.

Về phạm vi điều chỉnh, đa số ý kiến Ủy ban Kinh tế nhất trí với nội dung Điều 1 dự thảo Luật. Đồng thời, đề nghị tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện một số nội dung sau: Rà soát nội dung các khái niệm cơ bản “đô thị”, “nông thôn”, bảo đảm định hướng gắn kết giữa đô thị và nông thôn và phù hợp với thực tiễn có sự đan xen giữa đô thị và nông thôn.

Rà soát, phân định rõ phạm vi, đối tượng của quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn, đồng thời, bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ giữa quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện, làm rõ phạm vi, đối tượng lập quy hoạch, nội dung quy hoạch nông thôn (bao gồm quy hoạch chung huyện, quy hoạch chung xã và quy hoạch chi tiết khu vực xây dựng trong huyện, xã) trong dự thảo Luật để thống nhất cách hiểu về quy hoạch nông thôn, cũng là cách hiểu về phạm vi điều chỉnh của Luật. Có ý kiến cho rằng quy hoạch nông thôn cần mang tính “động” để tạo không gian cho sự phát triển của khu vực này. Có ý kiến đề nghị nghiên cứu, làm rõ thuật ngữ quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn không có nhiều ý nghĩa phân biệt về nội hàm mà chỉ có ý nghĩa gọi tên chung.

Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp

Liên quan đến vấn đề rà soát, điều chỉnh cục bộ quy hoạch, Ủy ban Kinh tế đề nghị cụ thể hóa hơn quy định tại dự thảo Luật yêu cầu về “không gây quá tải hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội”; nghiên cứu theo hướng xác định hệ quy chiếu là mật độ cư trú, quy mô, mật độ dân số của khu vực đã có quy hoạch được cấp thẩm quyền phê duyệt. Có ý kiến đề nghị, theo chiều ngược lại, phải có quy định để bảo đảm yêu cầu sử dụng đất đai có hiệu quả, bảo đảm các thông số chung của quy hoạch phân khu, quy hoạch chung đã duyệt cho riêng khu vực quy hoạch; thực tế có trường hợp xin điều chỉnh chuyển loại hình nhà ở từ chung cư sang loại hình ở thấp tầng, nhà biệt thự dẫn tới sử dụng đất đai không hiệu quả.

Ngoài ra, cần quy định rõ tại dự thảo Luật trường hợp điều chỉnh cục bộ quy hoạch có bao gồm cả trường hợp dẫn đến việc điều chỉnh quy hoạch cấp trên hay không; nếu có thì trong phạm vi và với mức độ như thế nào, thực hiện quy trình điều chỉnh quy hoạch cấp trên trước hay thực hiện song song quy trình điều chỉnh.

Trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:

Quang cảnh phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung phiên họp

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, dự án Luật được xây dựng với quan điểm nhằm thể chế hóa định hướng của Đảng, Nhà nước về hoàn thiện chính sách, pháp luật quy hoạch

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Kinh tế nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn theo mục đích, quan điểm đã nêu tại Tờ trình số 227/TTr-CP của Chính phủ

Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp

Các đại biểu Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn./.