VPQH đổi mới nghiên cứu khoa học để nâng cao chất lượng tham mưu, phục vụ QH

24/12/2010

Trong những năm qua, VPQH đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong cơ quan tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học. VPQH đã thành lập Hội đồng khoa học để tăng cường năng lực nghiên cứu của cán bộ, chuyên viên trong cơ quan; tăng ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học trong hoạt động tham mưu, giúp việc và phục vụ QH, các cơ quan của QH và ĐBQH. Công tác nghiên cứu khoa học cũng được xác định là cần bắt đầu từ những cải tiến nhỏ…

VPQH có một vị trí, vai trò quan trọng, được xác định là một bộ máy giúp việc thường xuyên, ổn định; là cơ quan tham mưu, phục vụ mọi hoạt động của QH, các cơ quan của QH. Đây là một thiết chế không thể thiếu. Thực sự, các việc xảy ra tại hậu trường do cơ quan giúp việc, tham mưu cho QH, ĐBQH thực hiện cũng công phu, sôi động như các hoạt động mà cử tri thấy trên nghị trường. Tại Hội thảo trao đổi kinh nghiệm nghiên cứu khoa học tại VPQH vừa được tổ chức, các đại biểu đều thống nhất cho rằng, cần tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học của cán bộ, chuyên viên trong VPQH. Cán bộ, chuyên viên của VPQH như những tế bào nhỏ trong vai trò tham mưu, giúp việc và phục vụ cho thực thể lớn là QH. Vì vậy, cải tiến, đổi mới, khơi gợi và thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học ở những tế bào nhỏ sẽ tạo những xung động thiết thực, góp phần đổi mới tổ chức và hoạt động của QH. Hơn nữa, hoạt động nghiên cứu cũng góp phần tăng khả năng chuyên môn của từng cán bộ, chuyên viên, từ đó, nâng cao chất lượng công tác tham mưu, phục vụ hoạt động của QH, các cơ quan của QH và ĐBQH. Trong những năm qua, VPQH cũng đã tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân trong cơ quan tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học.

 

Công tác nghiên cứu khoa học có nhiều thuận lợi do các cán bộ, viên chức làm việc tại VPQH thường xuyên bám sát những hoạt động của QH, các cơ quan của QH và ĐBQH. Một số cán bộ làm việc nhiều năm đã tích lũy được nhiều tri thức, kinh nghiệm chuyên môn. Ngoài ra, hiện VPQH đã tạo lập quan hệ hợp tác chặt chẽ với các viện, tổ chức chính trị - xã hội, các nhà khoa học... Các cá nhân, tổ chức này đã đóng góp nhiều công sức, trí tuệ cho công tác nghiên cứu khoa học về cơ quan dân cử. Tuy nhiên trong quá trình triển khai cũng gặp không ít khó khăn. Mà khó khăn lớn nhất là điều kiện thời gian còn hạn chế. Các cán bộ, chuyên viên vừa gánh cả công việc hành chính, vừa thực hiện thu thập thông tin, nghiên cứu tài liệu để cung cấp thông tin chuyên sâu cho ĐBQH. Mặt khác, kỹ năng nghiên cứu khoa học chưa đồng đều do cán bộ, chuyên viên của VPQH đến từ nhiều nguồn khác nhau. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến chất lượng của các công trình nghiên cứu khoa học, tăng thời gian thực hiện. Quy trình, thủ tục nghiên cứu khoa học chưa hoàn thiện. Năm 2003, Lãnh đạo VPQH  đã ban hành quy chế tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học. Qua quá trình thực hiện thì thấy quy chế này còn nhiều hạn chế như hướng dẫn còn chung chung, chưa tạo thuận lợi tối đa cho cán bộ, chuyên viên tham gia nghiên cứu. Hoạt động nghiên cứu khoa học đã tiến hành nhiều năm, nhưng hàng năm khi đặt vấn đề tổ chức triển khai công tác nghiên cứu khoa học thì vẫn lặp lại băn khoăn cũ như: không biết chọn nội dung gì, lựa chọn lý do ra sao, theo phương pháp nào.... Đó là những câu hỏi mà Trung tâm Thông tin, Thư viện và Nghiên cứu khoa học - đơn vị được VPQH giao làm đầu mối triển khai công tác nghiên cứu khoa học - thường nhận được khi bắt đầu xây dựng kế hoạch nghiên cứu hàng năm. Điều này cho thấy, việc triển khai công tác nghiên cứu khoa học chưa thực sự chuyên nghiệp dù đã có nhiều nỗ lực.

 

Trước thực tế này, nhiều đại biểu đã phản ánh, đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu khoa học tại VPQH. Trước mắt, cần thay đổi cách tiếp cận đề tài, phương pháp nghiên cứu. Và phải công bố các kết quả nghiên cứu nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các đề tài, dự án tiếp cận với ý kiến phản biện. Đồng thời, góp phần nâng cao kiến thức cho cán bộ, chuyên viên; tránh trùng lắp, lãng phí trong hoạt động nghiên cứu khoa học. Phạm vi nghiên cứu khoa học của cán bộ, chuyên viên VPQH là không giới hạn. Tuy nhiên, trong khả năng về tài chính, nguồn lực con người hiện có thì chỉ nên tập trung nghiên cứu các đề tài liên quan đến tổ chức, hoạt động của VPQH để có khả năng ứng dụng cao và tránh chồng chéo với hoạt động nghiân khoa học của Viện Nghiên cứu lập pháp. Và có lẽ xác định trúng các vướng mắc hay nguyên nhân, giải pháp cho từng vấn đề này... cũng không phải việc dễ dàng.

 

Đồng tình với quan điểm này, song nhiều ý kiến cho rằng, trọng tâm của hoạt động nghiên cứu khoa học của VPQH sẽ tập trung vào đổi mới, hoàn thiện quy trình, thủ tục làm việc của QH gắn với công tác điều hành của lãnh đạo VPQH, Trưởng Đoàn thư ký kỳ họp QH; đổi mới tổ chức và hoạt động của VPQH, bộ máy giúp việc của các Đoàn ĐBQH; nâng cao hiệu quả phục vụ hoạt động của ĐBQH. Đây là những vấn đề có tính bao quát hơn, nhưng cũng liên quan trực tiếp đến các hoạt động chuyên môn thường nhật tại cơ quan. Nhất là khi VPQH hiện có đội ngũ nhà khoa học am hiểu sâu về quy trình, thủ tục hoạt động của QH, nên không nghiên cứu những vấn đề này thì sẽ là một sự thất thoát chất xám. Trung tâm Thông tin, Thư viện và Nghiên cứu khoa học – VPQH cần hoàn thiện quy trình, thủ tục nghiên cứu khoa học. Đồng thời, xây dựng, chuẩn hóa các mẫu phiếu, mẫu biểu để các cán bộ, chuyên viên dễ dàng triển khai thực hiện và quản lý đề tài nghiên cứu. Việc số hóa các biểu mẫu cũng tạo nền tảng để tiến tới đăng ký và lưu trữ hồ sơ nghiên cứu trực tuyến, đơn giản hóa tối đa quy trình thực hiện. Tổ chức nhiều hội thảo để tạo kênh đối thoại thường xuyên giữa cán bộ, chuyên viên VPQH và các chuyên gia, góp phần nâng cao chất lượng công trình nghiên cứu.

 

Năng lực tham vấn phục vụ cho việc hoạch định chính sách của QH và từng ĐBQH cần được tăng cường. Trong hoạt động lập pháp, cần đặc biệt chú trọng cung cấp thông tin cho QH, ĐBQH trong giai đoạn thẩm tra dự án luật, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Điều này đòi hỏi những cán bộ, chuyên viên trực tiếp tham mưu, phục vụ QH, ĐBQH cần tăng cường nghiên cứu khoa học, để đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao trong hoạt động lập pháp. Song thực tế cũng cho thấy nghiên cứu khoa học không chỉ về những vấn đề lớn, mà cũng cần bắt đầu từ cải tiến nhỏ. Mỗi cải tiến nhỏ trong quy trình hoạt động của cơ quan VPQH giúp nâng cao chất lượng công tác tham mưu, phục vụ cho QH, các cơ quan của QH và ĐBQH.

Phương Thủy

(http://daibieunhandan.vn)