BÁO CÁO CỦA CHÍNH PHỦ TẠI KỲ HỌP THỨ 3, QUỐC HỘI KHÓA IV
(Do Thủ tướng Phạm Văn Đồng trình bày, ngày 20-02-1973)
Kính thưa Chủ tịch Tôn Đức Thắng và các đồng chí trong Đoàn Chủ tịch,
Thưa các đồng chí đại biểu Quốc hội,
Sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước - cuộc kháng chiến vĩ đại nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta - đã kết thúc thắng lợi, đồng thời mở ra những triển vọng tốt đẹp để dân tộc Việt Nam ta tiếp tục cuộc đấu tranh, quyết giành những thắng lợi huy hoàng hơn nữa, đáp ứng tình hình mới và nhiệm vụ mới.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng ta, người tổ chức mọi thắng lợi của nhân dân ta, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước lâu dài, gian khổ và tất thắng, cuộc đấu tranh trên ba mặt trận: quân sự, chính trị và ngoại giao, đã đem lại kết quả to lớn và vang dội: đó là việc ký kết "Hiệp định về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam". Hiệp định Pari ghi nhận những thắng lợi oanh liệt mà nhân dân ta đã giành được trải qua hơn mười năm chiến đấu liên tục, lần lượt đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ trên hai miền của đất nước Việt Nam ta, với những phương tiện chiến tranh hiện đại nhất (trừ bom nguyên tử), với những thủ đoạn tàn bạo và xảo quyệt nhất. Cuộc chiến đấu đầy dũng cảm và thông minh của dân tộc Việt Nam ta đang đi vào lịch sử như một bản anh hùng ca bất diệt, mãi mãi làm xúc động lòng người, nêu cao một chân lý sáng ngời của thời đại: một dân tộc đất không rộng, người không đông, nhưng có đường lối đúng đắn, đoàn kết một lòng, chiến đấu kiên cường với tinh thần quyết chiến và quyết thắng, lại được sự ủng hộ và giúp đỡ to lớn của các nước xã hội chủ nghĩa và nhân dân tiến bộ trên thế giới, thì nhất định giành được thắng lợi cuối cùng. "Không có gì quý hơn độc lập, tự do".
Để đánh dấu thắng lợi to lớn này, ngày 28 tháng 1, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam và Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, cùng ngày đó, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã ra những bản tuyên bố đánh giá thắng lợi và nêu lên nhiệm vụ mới trước tình hình mới.
Hiệp định Pari về Việt Nam là một văn kiện có giá trị chính trị và pháp lý quốc tế. Hiệp định đã ghi nhận những điều cực kỳ quan trọng như: "chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam trên cơ sở tôn trọng những quyền dân tộc cơ bản của nhân dân Việt Nam và quyền tự quyết của nhân dân miền Nam Việt Nam"; "Hoa Kỳ và các nước khác tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của nước Việt Nam" ; "Hoa Kỳ cam kết "không tiếp tục dính líu quân sự hoặc can thiệp vào công việc nội bộ của miền Nam Việt Nam"; cam kết rút hết quân đội, các loại nhân viên, cố vấn, vũ khí, đạn dược, dụng cụ chiến tranh của Mỹ và các nước đồng minh ra khỏi miền Nam Việt Nam, hủy bỏ các căn cứ quân sự của Mỹ ở miền Nam Việt Nam.
Hiệp định ghi nhận quyền tự quyết của nhân dân miền Nam Việt Nam, coi đó là "quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm và phải được tất cả các nước tôn trọng"; "nhân dân miền Nam Việt Nam tự quyết định tương lai chính trị của mình thông qua tổng tuyển cử thật sự tự do và dân chủ, có giám sát quốc tế" để bầu ra những cơ quan quyền lực, hợp với nguyện vọng của nhân dân; "các nước ngoài không được áp đặt bất cứ xu hướng chính trị hoặc cá nhân nào đối với nhân dân miền Nam Việt Nam". Hiệp định Pari qua lời văn và tinh thần của nó, là sự xác nhận tình hình thực tế hiện nay ở miền Nam Việt Nam với sự tồn tại của hai chính quyền, hai quân đội, hai vùng kiểm soát và ba lực lượng chính trị. Hai bên miền Nam Việt Nam cam kết thực hiện ngừng bắn và giữ vững hòa bình vững chắc và lâu dài; thực hiện hòa giải và hòa hợp dân tộc: bảo đảm các quyền tự do dân chủ của nhân dân. Hai bên miền Nam Việt Nam sẽ hiệp thương để thành lập Hội đồng Hòa giải và Hòa hợp dân tộc gồm ba thành phần ngang nhau, hai bên sẽ "ký một Hiệp định về các vấn đề nội bộ của miền Nam Việt Nam càng sớm càng tốt, và sẽ làm hết sức mình để thực hiện việc này trong vòng chín mươi ngày sau khi ngừng bắn có hiệu lực, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân miền Nam Việt Nam là hòa bình, độc lập và dân chủ".
Hiệp định cũng ghi rõ "việc thống nhất nước Việt Nam sẽ được thực hiện từng bước bằng phương pháp hòa bình trên cơ sở bàn bạc và thỏa thuận giữa miền Bắc và miền Nam Việt Nam, không bên nào cưỡng ép và thôn tính bên nào và không có sự can thiệp của nước ngoài". Đối với giới tuyến quân sự giữa hai miền tại vĩ tuyến 17, trong khi nước Việt Nam chưa thống nhất, Hiệp định ghi rõ giới tuyến đó "chỉ là tạm thời và không phải là một ranh giới về chính trị hoặc về lãnh thổ". Hai miền sẽ "sớm bắt đầu thương lượng để thiết lập quan hệ bình thường về nhiều mặt".
Về quan hệ giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Hoa Kỳ, Hiệp định xác định nghĩa vụ của Hoa Kỳ về việc "đóng góp vào việc hàn gắn vết thương chiến tranh và công cuộc xây dựng sau chiến tranh ở Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và toàn Đông Dương". Đồng thời, Hiệp định cũng ghi rõ: "Việc chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam và việc thực hiện triệt để Hiệp định này sẽ tạo điều kiện thiết lập quan hệ mới, bình đẳng và cùng có lợi giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Hoa Kỳ, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Đồng thời những việc đó sẽ bảo đảm hòa bình vững chắc ở Việt Nam và góp phần giữ gìn hòa bình lâu dài ở Đông Dương và Đông Nam Á".
Một cuộc Hội nghị quốc tế về Việt Nam sẽ được triệu tập ngày 26 tháng này tại Pari để ghi nhận Hiệp định và các Nghị định thư đã được ký kết; "bảo đảm chấm dứt chiến tranh, giữ vững hòa bình ở Việt Nam, tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản của nhân dân Việt Nam và quyền tự quyết của nhân dân miền Nam Việt Nam", từ đó mà góp phần giữ gìn hòa bình ở khu vực này và hòa bình thế giới. Đó là cuộc Hội nghị quốc tế về Việt Nam. Nó đóng khung trong việc bảo đảm tôn trọng và thi hành Hiệp định "chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam".
Thưa các đồng chí đại biểu Quốc hội,
Trong suốt lịch sử bốn nghìn năm của mình, dân tộc Việt Nam đã viết biết bao trang sử chói lọi khí phách anh hùng, ý chí kiên cường, bất khuất, tinh thần độc lập, tự chủ, tình yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, "nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước thì thương nhau cùng". Nhưng chỉ có thời đại ngày nay, thời đại Hồ Chí Minh, thời đại Đảng ta lãnh đạo cuộc chiến đấu thần thánh của dân tộc, thì sức mạnh, lòng dũng cảm, trí thông minh, phẩm chất tốt đẹp của người Việt Nam ta, những truyền thống cao quý của dân tộc ta mới được phát huy đến mức cao nhất.
Hôm nay, mừng thắng lợi, chúng ta càng thấy rõ nguồn gốc sâu xa của thắng lợi: đó là sự lãnh đạo của Đảng ta, Đảng Lao động Việt Nam vĩ đại, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, tổ chức và giáo dục, đó là đường lối của Đảng, đường lối chính trị, đường lối quân sự, đường lối quốc tế đúng đắn, sáng suốt, kiên cường, nhìn xa thấy rộng, luôn luôn chủ động và sáng tạo, quyết đánh và quyết thắng, đồng thời biết đánh và biết thắng.
Đảng ta là người tổ chức mọi thắng lợi của nhân dân ta, người tổ chức và lãnh đạo cuộc chiến tranh nhân dân và đưa nó đến thắng lợi. Đảng ta là người làm nảy nở chủ nghĩa anh hùng cách mạng khắp nơi trong cả nước, ở tiền tuyến cũng như ở hậu phương, ở các lực lượng vũ trang, ở giai cấp công nhân và nông dân tập thể, ở đội ngũ những người trí thức mới, những người làm khoa học và kỹ thuật, ở thanh niên và phụ nữ, ở các cụ phụ lão cho đến các cháu thiếu nhi. Cả đất nước đã đứng lên, cả dân tộc đã đứng lên - và cả nhân loại tiến bộ cũng đứng lên bên cạnh nhân dân Việt Nam ta và hết lòng ủng hộ cuộc chiến đấu anh dũng tuyệt vời và sáng ngời chính nghĩa của chúng ta.
Hôm nay, mừng thắng lợi, chúng ta nhiệt liệt hoan hô những chiến công của đồng bào cả nước và của các lực lượng vũ trang nhân dân ở hai miền Nam - Bắc, những người con ưu tú của dân tộc "trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng".
Đồng bào và chiến sĩ miền Nam nước ta, những người anh hùng của một dân tộc anh hùng, đã liên tiếp chiến đấu với tinh thần anh dũng vô song trong suốt cuộc chiến tranh, lần lượt bẻ gãy mọi kế hoạch quân sự và chính trị của quân thù; hôm nay chúng ta nhớ lại với niềm tự hào vô hạn những chiến công oanh liệt và vang dội của miền Nam, nhất là trong năm 1972, làm thay đổi cục diện ở chiến trường, mở đường đưa đến thắng lợi, xứng đáng với danh hiệu vẻ vang: "Thành đồng Tổ quốc"!
Một nhân tố rất quan trọng của thắng lợi là chế độ xã hội chủ nghĩa của miền Bắc, là vị trí, sức mạnh và cuộc chiến đấu của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, căn cứ lớn mạnh của cách mạng cả nước, tiền đồn vững chắc của hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Đông Nam châu Á. Trong khói lửa của cuộc chiến tranh kéo dài, từ khi thành lập, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa không ngừng phát triển về mọi mặt và ngày càng có uy tín trên trường quốc tế.
Thắng lợi của nhân dân ta gắn liền với tình đoàn kết chiến đấu không gì lay chuyển nổi giữa nhân dân ba nước Đông Dương. Trung thành với bản tuyên bố của Hội nghị cấp cao nhân dân Đông Dương, nhân dân Việt Nam ta nguyện tăng cường đoàn kết với nhân dân hai nước láng giềng anh em, một lòng ủng hộ và giúp đỡ cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Lào và nhân dân Campuchia cho đến thắng lợi hoàn toàn.
Trong suốt bao nhiêu năm, cuộc chiến đấu chính nghĩa và tất thắng của nhân dân ta luôn luôn được sự đồng tình, ủng hộ và giúp đỡ quốc tế to lớn, quý báu và có hiệu quả. Sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta gắn liền với cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, từ đó mà tính chất lịch sử và thời đại của cuộc chiến đấu của nhân dân ta càng thêm sáng tỏ. Ý nghĩa lịch sử và tính chất thời đại đó đặc biệt được nổi bật trong phong trào sôi nổi của nhân dân các nước ủng hộ cuộc đánh trả và chiến thắng oanh liệt của quân dân Thủ đô Hà Nội, thành phố cảng Hải Phòng và nhiều thành phố khác ở miền Bắc nước ta chống lại cuộc tập kích chiến lược của đế quốc Mỹ bằng một lực lượng lớn máy bay B52. Thắng lợi này đã có tác dụng rất quan trọng đối với việc ký kết Hiệp định "chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam". Và sự kiện có tầm quan trọng to lớn đó đã được nhân dân thế giới và dư luận quốc tế hoan nghênh nhiệt liệt, coi đó là một thắng lợi vĩ đại của nhân dân Việt Nam ta. Chính phủ các nước xã hội chủ nghĩa anh em, Chính phủ nhiều nước trên thế giới, các Đảng Cộng sản và Công nhân, các tổ chức quốc tế, các tổ chức ở nhiều nước, nhiều nhân sĩ có tiếng thuộc các ngành hoạt động chính trị và tôn giáo, văn học và nghệ thuật, khoa học và kỹ thuật, đều bày tỏ với nhân dân ta những tình cảm tốt đẹp nhất, nói với chúng ta những lời khen ngợi chí tình về cuộc chiến đấu của chúng ta, đánh giá cao những cống hiến của chúng ta đối với sự nghiệp bảo vệ những giá trị cao quý nhất của loài người. Ngoài cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít hồi thế giới đại chiến lần thứ hai, cuộc chiến đấu chính nghĩa của nhân dân ta đã xúc động lương tri của loài người đến mức sâu rộng chưa từng có. Đối với chúng ta, đó là sự ủng hộ, sự cổ vũ quý báu vô cùng mà mỗi người Việt Nam ta phải biết đánh giá đầy đủ ý nghĩa và giá trị của nó, để tiếp tục cuộc đấu tranh vì lợi ích chính đáng của mình, đồng thời vì những tư tưởng lớn của thời đại. Hôm nay, nhân dân Việt Nam ta bày tỏ với nhân dân Liên Xô, nhân dân Trung Quốc, nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa anh em khác, với giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới, với nhân dân tiến bộ Mỹ, với những người anh em, những người đồng chí, những người bạn của chúng ta khắp bốn biển năm châu những tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc nhất của chúng ta.
Toàn thể dân tộc Việt Nam ta đón mừng thắng lợi với ý thức sâu sắc rằng chúng ta là người chiến thắng, rằng biết bao gian khổ, hy sinh của đồng bào và chiến sĩ cả nước đã đem lại kết quả rực rỡ, và chúng ta có quyền tự hào chính đáng về đường lối đúng đắn, sáng suốt, kiên cường của Đảng ta vũ trang bằng học thuyết Mác - Lênin bách chiến, bách thắng, về dân tộc Việt Nam ta, một dân tộc anh hùng, về miền Nam nước ta "Thành đồng Tổ quốc". Mọi người chúng ta sung sướng, vui mừng, phấn khởi, vì mọi người chúng ta đều có đóng góp phần xứng đáng của mình vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc, vì chúng ta đã làm đúng lời dặn của Hồ Chủ tịch, người đã dìu dắt nhân dân Việt Nam ta đạp bằng mọi khó khăn, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác cho đến thắng lợi vĩ đại ngày nay: "… Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà. Nước ta sẽ có vinh dự lớn là một nước nhỏ mà đã đánh thắng hai đế quốc to - là Pháp và Mỹ; và đã góp phần xứng đáng vào phong trào giải phóng dân tộc". Lời nói của Bác, lời nói của Tổ quốc, của quê hương mãi mãi làm rung động tâm hồn của người Việt Nam ta, thúc giục chúng ta hăng hái tiến lên phía trước.
Hôm nay, lòng chúng ta tưởng nhớ đến biết bao đồng bào và chiến sĩ đã chiến đấu quên mình và đã hy sinh anh dũng để giành thắng lợi cho dân tộc, vinh quang cho Tổ quốc, thành công cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân. Đời đời dân tộc Việt Nam ta ghi nhớ công lao của những người đã khuất. Giờ đây, mọi người chúng ta càng phấn khởi và mạnh mẽ vươn lên tiếp tục cuộc đấu tranh giành những thắng lợi to lớn và huy hoàng hơn nữa.
Thưa các đồng chí đại biểu Quốc hội,
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước kết thúc thắng lợi, mở ra một bước ngoặt mới của cách mạng Việt Nam. Nhiệm vụ trước mắt của nhân dân Việt Nam ta ở cả hai miền là tăng cường đoàn kết, luôn luôn nâng cao cảnh giác, ra sức phấn đấu để củng cố những thắng lợi đã giành được, đẩy mạnh việc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, giữ vững hòa bình lâu dài, hoàn thành độc lập và dân chủ ở miền Nam, tiến tới hòa bình thống nhất Tổ quốc.
Đối với Hiệp định Pari, chính sách của chúng ta là triệt để tôn trọng và nghiêm chỉnh thi hành Hiệp định, đồng thời đòi hỏi Chính phủ Hoa Kỳ và chính quyền Sài Gòn cũng phải làm như vậy. Đây là một cuộc đấu tranh rất lớn, có tầm quan trọng về nhiều mặt nhằm giữ vững và phát huy thắng lợi đã giành được. Chính vì Hiệp định Pari là một thắng lợi rất có ý nghĩa của nhân dân ta, mà phía bên kia không những không muốn thi hành mọi điều khoản của Hiệp định, mà còn cố tình phá hoại việc thi hành Hiệp định. Rõ rệt nhất là chính quyền Sài Gòn, với sự đồng tình và ủng hộ của Mỹ, đã ngang nhiên phá hoại một cách có hệ thống việc thi hành những điều khoản trọng yếu nhất và cấp bách nhất của Hiệp định, trước hết là những điều khoản về ngừng bắn, về tự do dân chủ, về trao trả những người bị bắt và giam giữ, về hoạt động của Ban liên hiệp quân sự 4 bên và Uỷ ban quốc tế giám sát và kiểm soát… Ở đây cần nhấn mạnh và tố cáo những vi phạm các điều khoản về ngừng bắn nhằm lập lại hòa bình, giữ vững và củng cố hòa bình, về tự do dân chủ và hòa hợp dân tộc. Từ khi Hiệp định Pari bắt đầu có hiệu lực cho đến nay, chính quyền Sài Gòn nhiều lần tuyên bố không tôn trọng Hiệp định. Một mặt họ bịa đặt ra những cái gọi là "hoạt động của cộng sản vi phạm lệnh ngừng bắn" để vu cáo ta một cách bỉ ổi, mặt khác họ đã ra lệnh cho các đơn vị vũ trang của họ tiến hành những cuộc hành quân, nhiều khi với quy mô lớn, với sự tham gia của xe thiết giáp, trọng pháo và máy bay, nhằm lấn chiếm vùng giải phóng do Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam kiểm soát. Họ tăng cường chính sách đàn áp và khủng bố các tầng lớp nhân dân ở vùng họ kiểm soát, ngăn cấm mọi hoạt động ủng hộ hòa bình, đòi tự do dân chủ và hòa hợp dân tộc. Một điều rất nghiêm trọng cũng cần nhấn mạnh là thái độ không hợp tác, thái độ thù địch của chính quyền Sài Gòn đối với các đoàn đại biểu của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam trong Ban liên hiệp quân sự 4 bên. Thậm chí, họ tổ chức những vụ hành hung côn đồ, và thường xuyên gây những khó khăn rất lớn trong sinh hoạt và hoạt động của các đoàn đại biểu của chúng ta. Cho đến nay, ba tuần sau ngày ký Hiệp định, Hội nghị Hiệp thương hai bên miền Nam và nhiệm vụ là thảo luận và giải quyết một loạt những vấn đề rất quan trọng của Hiệp định thuộc về nội bộ miền Nam Việt Nam, chủ yếu là những vấn đề chính trị, vẫn chưa bắt đầu hoạt động. Uỷ ban quốc tế giám sát và kiểm soát, nhất là đoàn đại biểu Ba Lan và Hunggari trong Uỷ ban, cũng gặp những khó khăn lớn trong việc thực hiện chức năng của Uỷ ban: giám sát và kiểm soát việc thi hành những điều khoản của Hiệp định đúng với những điều quy định trong Hiệp định. Những âm mưu và hành động trắng trợn đó của chính quyền Sài Gòn đã quá rõ ràng. Thủ đoạn "vừa ăn cướp vừa la làng" của họ nhất định không thể lừa gạt được nhân dân ta và dư luận rộng rãi trên thế giới.
Kiên quyết phản đối âm mưu và hành động vi phạm Hiệp định, đòi hỏi mọi bên phải triệt để tôn trọng và nghiêm chỉnh thi hành Hiệp định là cuộc đấu tranh rất gay go, gian khổ để thực hiện ngừng bắn, triển khai việc thi hành Hiệp định về mọi mặt quân sự và chính trị, nhằm giữ gìn và củng cố hòa bình, thực hiện độc lập dân tộc, tự do dân chủ, hòa hợp dân tộc, cải thiện dân sinh. Đây là những lợi ích thiết thân nhất, những nguyện vọng sâu xa nhất của các tầng lớp nhân dân miền Nam, kể cả những binh sĩ và nhân viên của chính quyền Sài Gòn. Cho nên đấu tranh đòi Hiệp định Pari được tôn trọng và thi hành cũng tức là cuộc đấu tranh quan trọng nhất và bức thiết nhất của đồng bào miền Nam và nhân dân Việt Nam. Đó là cuộc đấu tranh chính trị rộng lớn, gian khổ và bền bỉ chống chính sách thực dân mới của Mỹ ở miền Nam và công cụ của nó là chính quyền Sài Gòn, để từng bước hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc và dân chủ. Trong cuộc đấu tranh này, nhân dân Việt Nam ta và đồng bào ta ở miền Nam có những thuận lợi cơ bản: đó là thắng lợi đã giành được thể hiện rõ nét trong Hiệp định Pari, nêu rõ những mục tiêu phấn đấu rất phù hợp với những điều ước mong của đông đảo nhân dân miền Nam, phù hợp với xu thế của tình hình, được nhân dân thế giới và dư luận quốc tế đồng tình và ủng hộ. Thực tế ở miền Nam ngày càng chứng tỏ rằng trong lúc Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, người đại diện chân chính duy nhất của các tầng lớp nhân dân ở miền Nam, quyết tâm phấn đấu để củng cố hòa bình, thực hiện tự do dân chủ và hòa hợp dân tộc, thì chính quyền Sài Gòn, một tập đoàn phát xít và quân phiệt, vẫn chưa từ bỏ tham vọng phản động và đen tối của nó. Mặt trận Dân tộc Giải phóng và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tiêu biểu cho tương lai tươi sáng của miền Nam, được nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa và đại đa số nhân dân thế giới ủng hộ và giúp đỡ ngày càng rộng rãi và mạnh mẽ. Toàn thể dân tộc Việt Nam ta quyết tiếp tục với khí thế mới cuộc đấu tranh gian khổ và tất thắng là hoàn thành sự nghiệp cách mạng dân tộc và dân chủ ở miền Nam, tiến tới hòa bình thống nhất Tổ quốc thân yêu của chúng ta.
*
* *
Kính thưa Chủ tịch Tôn Đức Thắng và các đồng chí trong Đoàn Chủ tịch,
Thưa các đồng chí đại biểu Quốc hội,
Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, miền Bắc xã hội chủ nghĩa, trải qua mấy chục năm chiến đấu và xây dựng, đã phát huy tác dụng to lớn của mình là hậu phương vững mạnh của miền Nam anh hùng, căn cứ địa cách mạng của cả nước, tiền đồn bất khả xâm phạm của hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Đông Nam châu Á. Quá trình chiến đấu và xây dựng đó cũng là quá trình lớn mạnh không ngừng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Thắng lợi vĩ đại vừa giành được càng tạo điều kiện thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, nền văn hóa xã hội chủ nghĩa và con người xã hội chủ nghĩa, tăng cường lực lượng của miền Bắc về mọi mặt: chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, từ đó mà phát huy một cách tích cực hơn nữa tác dụng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Bản tuyên bố của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam và Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa kêu gọi chúng ta biến "chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong chiến đấu thành quyết tâm vượt mọi khó khăn, đẩy mạnh hơn bao giờ hết sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, xây dựng cuộc sống mới, con người mới". Chúng ta hãy vũ trang cho mình những tư tưởng và tình cảm lớn, xứng đáng với tình hình mới và nhiệm vụ mới. Phải có tầm mắt nhìn xa thấy rộng, giám nghĩ giám làm những việc lớn, ích nước lợi dân; chủ yếu phải thấy tầm quan trọng bức thiết của việc khôi phục và phát triển nền kinh tế quốc dân theo quy mô lớn, tốc độ nhanh, với những bước đi vững chắc, nhanh chóng đưa sản xuất nhỏ tiến lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa, nhất là trong nông nghiệp. Mọi người chúng ta phải trở nên người chiến sĩ kiên cường của sự nghiệp xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa, người lao động giỏi trong ngành của mình, không ngừng nâng cao trình độ nghiệp vụ và chuyên môn cùng năng lực tổ chức và quản lý của mình. Mọi người chúng ta phải làm việc quên mình vì Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội, làm việc với tất cả nhiệt tình của mình, làm việc có kỷ luật và kỹ thuật để có hiệu quả kinh tế thiết thực và năng suất lao động ngày càng cao. Giá trị của mọi người chúng ta là ở đó và đó là thước đo cống hiến của chúng ta đối với cuộc đấu tranh cách mạng đang tiếp diễn.
Yêu cầu trước mắt là phải nhanh chóng ổn định tình hình kinh tế, ổn định đời sống của nhân dân, vừa khôi phục, vừa phát triển kinh tế, đồng thời chú ý củng cố quốc phòng. Trong vài ba năm tới chẳng những phải phấn đấu vượt các chỉ tiêu sản xuất thời kỳ trước chiến tranh, mà còn phải đi ngay vào hướng xây dựng một cơ cấu kinh tế mới, chuẩn bị cho bước phát triển quy mô lớn với tốc độ cao trong những năm tiếp theo.
Những nhiệm vụ cụ thể dưới đây cần được hết sức coi trọng:
Giao thông vận tải luôn luôn có vị trí quan trọng hàng đầu, vì vậy phải gấp rút khôi phục hoạt động bình thường, đồng thời chuẩn bị điều kiện để thực hiện sớm kế hoạch phát triển giao thông vận tải trên cơ sở yêu cầu phát triển sau này của các ngành và các vùng của nền kinh tế quốc dân.
Khôi phục và phát triển nhanh các ngành công nghiệp trọng yếu và cấp bách, đồng thời chuẩn bị điều kiện để phát triển những ngành công nghiệp then chốt trên quy mô lớn. Công nghiệp địa phương, công nghiệp hàng tiêu dùng và thủ công nghiệp là những ngành sản xuất có tầm quan trọng đặc biệt nhằm phục vụ đời sống nhân dân, phải ra sức phát triển những ngành ấy với tốc độ nhanh nhất phù hợp với tình hình mới.
Phát triển mạnh mẽ và vững chắc nông nghiệp theo phương hướng các Nghị quyết của Hội nghị lần thứ 19 và 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Rất chú ý công tác hoàn chỉnh sớm các hệ thống thủy nông, bảo đảm tưới và tiêu chủ động, tiến tới về cơ bản thanh toán nạn úng và hạn cho các diện tích canh tác; xây dựng kịp thời các loại công trình thủy lợi ở các vùng rau, vùng cây công nghiệp, vùng màu tập trung, vùng nông nghiệp mới. Nhanh chóng giải phóng một phần quan trọng lao động trong nông nghiệp bằng đẩy mạnh thủy lợi hóa và cơ khí hóa, để chuyển lao động cho việc phát triển công nghiệp và cho xây dựng các vùng kinh tế mới. Phải hướng mạnh mẽ công nghiệp phục vụ các yêu cầu của nông nghiệp, trang bị kỹ thuật cho nông nghiệp, xây dựng cơ sở vật chất đồng bộ cho từng vùng sản xuất.
Ra sức ổn định và cải thiện từng bước đời sống của nhân dân. Giải quyết nhanh các yêu cầu về nhà ở cho nhân dân, trước hết ở các vùng bị chiến tranh tàn phá, các khu công nghiệp tập trung, các thành phố và thị xã; giúp nhân dân ở nông thôn sửa chữa nhà cũ và xây dựng nhà mới. Tổ chức tốt lưu thông phân phối, ổn định thị trường và giá cả. Sắp xếp kịp thời và hợp lý công việc làm cho thương binh, bộ đội phục viên, cho những người yếu sức vì chiến tranh. Chăm sóc các gia đình liệt sĩ, gia đình bộ đội và cán bộ.
Rất chú trọng quản lý lao động, phân bổ lại lao động trên quy mô lớn nhằm các yêu cầu phát triển giao thông, công nghiệp, lâm nghiệp, vùng kinh tế mới.
Trên cơ sở thống nhất quản lý của Nhà nước, phát triển ngoại thương, và tạo điều kiện cho các ngành sản xuất quan trọng tiếp xúc với thị trường quốc tế. Cần mở rộng quan hệ kinh tế giữa nước ta và các nước khác trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng và cùng có lợi.
Những công việc trên đây chỉ là những phương hướng lớn của một kế hoạch dựa trên cơ sở điều tra cơ bản vững chắc và phân vùng kinh tế hợp lý.
Phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, văn học và nghệ thuật thích ứng với tình hình mới. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và ứng dụng; khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và đời sống nhân dân.
Phải rất khẩn trương đề ra kế hoạch và thực hiện kế hoạch đào tạo đội ngũ công nhân lành nghề cần thiết cho việc phát triển kinh tế. Đi đôi với việc bố trí đúng chỗ để sử dụng hợp lý lực lượng cán bộ sẵn có - chú trọng cán bộ khoa học, kỹ thuật, phải có kế hoạch đào tạo một đội ngũ cán bộ có chất lượng cho sự nghiệp phát triển toàn diện của đất nước.
Với thắng lợi vĩ đại của nhân dân ta, miền Bắc nước ta có những điều kiện vô cùng thuận lợi để xúc tiến sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, ra sức thực hiện những nhiệm vụ cực kỳ quan trọng và bức thiết trình bày trên đây. Nước ta có tài nguyên thiên nhiên phong phú, có sức lao động dồi dào, có đội ngũ cán bộ đã bước đầu trưởng thành, nhân dân ta giàu lòng dũng cảm, trí thông minh, tài sáng tạo. Các nước xã hội chủ nghĩa anh em sẽ hết sức ủng hộ và giúp đỡ chúng ta khôi phục và phát triển kinh tế, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Chúng ta có nhiều khả năng mở rộng sự hợp tác về kinh tế với nhiều nước, đồng thời tranh thủ sự đóng góp đầy nhiệt tình của nhân dân thế giới . Nhân dân ta phải tiếp tục phát huy tinh thần dựa vào sức mình là chính thì mới sử dụng tốt sự giúp đỡ quý báu của các nước anh em và các nước khác.
Điều quan trọng nhất nhằm bảo đảm thực hiện một cách thắng lợi những nhiệm vụ kể trên là tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, của các cấp ủy Đảng từ Trung ương đến cơ sở. Phải kiện toàn bộ máy Nhà nước để bảo đảm quản lý tốt nền kinh tế quốc dân đang tiến lên quy mô lớn với tốc độ nhanh. Xúc tiến việc nghiên cứu và từng bước thực hiện cải tiến quản lý kinh tế, xây dựng hệ thống quản lý kinh tế mới. Đồng thời với việc phát huy quyền lực và chức năng quản lý của Nhà nước, mở rộng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, đề cao quyền làm chủ tập thể của quần chúng. Phải rất coi trọng công tác tư tưởng, làm cho mọi người thấy rõ thắng lợi vĩ đại đã giành được, thấy rõ bước đường còn phải tiến lên để tiếp tục nỗ lực, càng hào hứng lao động, công tác, học tập với khí thế mới, quyết giành thắng lợi huy hoàng hơn nữa cho Tổ quốc.
*
* *
Phát huy thắng lợi đã giành được, nâng cao tầm vóc của mình ngang với tình hình mới và nhiệm vụ mới, nhân dân Việt Nam ta quyết đẩy mạnh cuộc đấu tranh nhằm xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam, tiến tới hòa bình thống nhất nước nhà, thực hiện hoàn toàn Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại ! Đồng thời, tăng cường đoàn kết với nhân dân Lào và nhân dân Campuchia, cùng đấu tranh, cùng thắng lợi trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của mình.
Cuộc đấu tranh của nhân dân ta là chính nghĩa. Chúng ta có đường lối đúng đắn, có sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân, có sự ủng hộ đầy nhiệt tình của nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa anh em và nhân dân tiến bộ toàn thế giới. Nhân dân ta nhất định sẽ giành được thắng lợi mới to lớn hơn và toàn diện hơn.
Nhân dân Việt Nam anh hùng nhất định thắng!
Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh muôn năm!
Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp chúng ta!