TỜ TRÌNH CỦA UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI VỀ VIỆC
SỬA ĐỔI LUẬT BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA
(Do ông Nguyễn Văn Chi, Uỷ viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội
trình bày tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá IV, ngày 28-12-1974)
Thưa các đồng chí đại biểu Quốc hội,
Theo quy định của Hiến pháp và Luật tổ chức Quốc hội, nhiệm kỳ của Quốc hội khóa IV sẽ chấm dứt vào đầu tháng 6-1975. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định tổ chức cuộc bầu cử Quốc hội khóa V vào ngày chủ nhật 06-4-1975.
Để định số đại biểu Quốc hội cho các đơn vị bầu cử, từ khóa II đến nay, chúng ta đều căn cứ vào Điều 11 của Luật bầu cử quy định số đại biểu tỉ lệ với số dân. Áp dụng cách tính này, chúng ta đã bầu vào Quốc hội khóa IV là 420 đại biểu.
Trong cuộc bầu cử Quốc hội khóa V, với số dân theo tổng điều tra dân số toàn miền Bắc lần thứ hai là 23.787.375 người và nếu vẫn áp dụng cách tính trên đây, thì số đại biểu Quốc hội khóa V sẽ lên đến trên 600, tức là hơn khóa IV gần 200 đại biểu. Chúng tôi nhận thấy, trong điều kiện chung của chúng ta hiện nay và theo kinh nghiệm hoạt động của các khóa Quốc hội trước, số đại biểu đông như thế sẽ không thuận tiện cho sinh hoạt của Quốc hội.
Để giữ tổng số đại biểu ở mức hiện nay - 420 đại biểu - hay nhiều hơn một ít, thì cần sửa Điều 11 của Luật. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị sửa Điều 11 bằng cách nâng số dân được cử một đại biểu lên cao hơn mức do Điều 11 của Luật này quy định. Cụ thể là:
1. Trước định cứ năm vạn (50.000) dân được cử một đại biểu; nếu số lẻ còn lại quá hai vạn năm nghìn (25.000) thì được thêm một đại biểu, nay định: bảy vạn (70.000) dân được cử một đại biểu; nếu số lẻ còn lại quá ba vạn năm nghìn (35.000) thì được thêm một đại biểu.
2. Ở những khu công nghiệp tập trung và ở những thành phố trực thuộc Trung ương trước định có thể từ một vạn (10.000) đến ba vạn (30.000) dân được cử một đại biểu, nay định: có thể từ hai vạn (20.000) đến năm vạn (50.000) dân được cử một đại biểu.
Đồng thời với việc sửa đổi Điều 11 của Luật bầu cử, chúng tôi đề nghị sửa cả Điều 12 của Luật về số đại biểu dân tộc thiểu số trong Quốc hội. Điều 12 quy định: “Dựa vào dân số dân tộc thiểu số so với dân số toàn quốc, số đại biểu Quốc hội dành cho các dân tộc thiểu số bằng khoảng 1/7 tổng số đại biểu Quốc hội”. Theo kết quả tổng điều tra dân số lần thứ hai, dân số dân tộc thiểu số miền Bắc là 3.726.279 người, tức là gần 1/6 tổng số dân miền Bắc. Nhằm bảo đảm cho các dân tộc thiểu số có số đại biểu tương xứng trong Quốc hội, chúng tôi đề nghị sửa đổi Điều 12 của Luật bầu cử, nâng tỷ số đại biểu dân tộc thiểu số từ “khoảng 1/7” lên “khoảng 1/6”.
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xin trình dự án sửa đổi Điều 11 và Điều 12 của Luật bầu cử đại biểu Quốc hội, để Quốc hội xét và quyết định.
Lưu tại Trung tâm Lưu trữ
quốc gia III, phông Quốc hội.