BÁO CÁO CỦA UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI
VỀ TÌNH HÌNH VÀ KẾT QUẢ CỦA CUỘC BẦU CỬ
ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI KHÓA III
(Do Phó Chủ tịch Uỷ ban Thường vụ Quốc hội
Hoàng Văn Hoan trình bày tại kỳ họp thứ nhất,
Quốc hội khoá III, ngày 27-6-1964)
Thưa các vị đại biểu Quốc hội,
Thay mặt Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, tôi xin báo cáo trước Quốc hội về tình hình và kết quả của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa III.
Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội lần này tiến hành trong lúc miền Bắc nước ta đang tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc trên con đường xã hội chủ nghĩa. Việc xây dựng kinh tế và văn hóa đã đạt được những thành tích rực rỡ: đời sống của nhân dân về vật chất cũng như về văn hóa đều được nâng cao rõ rệt. Ở miền Nam, với một khí thế cách mạng sôi sục, đồng bào ta đang đẩy mạnh cuộc đấu tranh giải phóng, giành những thắng lợi ngày càng to lớn. Đế quốc Mỹ và tay sai liên tục bị tiến công, đang ngày càng chui sâu vào một đường hầm không có lối thoát; nhân dân yêu chuộng hòa bình toàn thế giới đang hết sức đồng tình, ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa và tất thắng của đồng bào ta ở miền Nam.
Trong 4 năm qua, đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc do Đại hội toàn quốc lần thứ III của Đảng Lao động Việt Nam vạch ra đã được phổ biến rộng rãi trong cán bộ và nhân dân. Tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, tinh thần làm chủ nước nhà đã được các tầng lớp nhân dân thấm nhuần thêm. Với niềm phấn khởi tràn ngập trước những thắng lợi đã thu được, với sự quan tâm sâu sắc đến tiền đồ của Tổ quốc và vận mệnh của dân tộc, nhân dân ta đã tích cực tham gia việc lựa chọn người đại biểu xứng đáng vào cơ quan quyền lực Nhà nước, tham gia việc xây dựng một bộ máy nhà nước mà quyền làm chủ hoàn toàn thuộc về nhân dân.
Cuối tháng 3 năm nay, trong Hội nghị Chính trị đặc biệt, Hồ Chủ tịch lại kêu gọi chúng ta phải: "Tăng cường không ngừng chính quyền nhân dân. Nghiêm chỉnh thực hiện dân chủ với nhân dân, chuyên chính với kẻ địch. Triệt để chấp hành mọi chế độ và pháp luật của Nhà nước. Cần tiến hành tốt cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa III sắp tới…". Lời kêu gọi đó đã vang dội mạnh mẽ trên toàn miền Bắc. Toàn thể cán bộ và nhân viên trong các cơ quan của Nhà nước, cũng như của Đảng và của các đoàn thể nhân dân đã nhiệt liệt hưởng ứng, và nghiêm chỉnh hứa hẹn quyết tâm thực hiện cho bằng được.
Trên đây là những nhân tố căn bản bảo đảm cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa III được hoàn thành tốt đẹp.
Theo báo cáo của Hội đồng bầu cử Trung ương, thì kết quả chung của cuộc bầu cử là:
- Tổng số đơn vị bầu cử được quy định là 59 đơn vị;
- Tổng số đại biểu được quy định là 366 đại biểu;
- Tổng số người ứng cử là 448 người, trong đó có 78 người thuộc các dân tộc thiểu số;
- Tổng số khu vực bỏ phiếu là 24.621 khu vực;
- Tổng số cử tri ghi trong các danh sách là 8.775.002 người, trong đó có 4.123.523 nam, 4.651.479 nữ;
- Tổng số cử tri đi bầu là 8.580.002 người, trong đó có 4.033.519 nam, 4.546.483 nữ;
- Tổng số phiếu hợp lệ là 8.518.337 phiếu;
- Tổng số phiếu không hợp lệ là 57.863 phiếu;
- Tổng số phiếu trắng là 3.802 phiếu;
- Tổng số người trúng cử là 366 người, được bầu tốt và bầu đủ trong một lần, không có nơi nào phải bầu lại hoặc bầu thêm.
Nhìn chung, việc lập danh sách cử tri ở các địa phương đã làm được tương đối chu đáo. Nhiều địa phương đã mời cử tri tham gia ý kiến trước khi niêm yết danh sách, và xem việc nhân dân thông qua danh sách là biện pháp thiết thực nhất để tránh những sai sót trong việc lập danh sách cử tri.
Việc giới thiệu người ứng cử đã được tiến hành qua sự bàn bạc kỹ càng trên tinh thần đoàn kết giữa các chính đảng, các đoàn thể trong Mặt trận Tổ quốc, rồi đưa ra thảo luận rộng rãi trong các tầng lớp nhân dân. Sau khi nhân dân đã tham gia ý kiến, Mặt trận mới mở hội nghị hiệp thương lập ra danh sách những người ứng cử do Mặt trận chính thức giới thiệu. Nhờ cách làm việc như thế, cho nên khi được công bố thì danh sách những người ứng cử đã trải qua một bước cân nhắc, lựa chọn của các cử tri và lúc bầu cử là cử tri đã biết rõ những người mà mình có trách nhiệm lựa chọn cử vào Quốc hội.
Việc tuyên truyền vận động bầu cử được tiến hành hoàn toàn tự do, dân chủ và đúng pháp luật. Tất cả những người ứng cử do Mặt trận giới thiệu, cũng như những người tự ra ứng cử, đều có những điều kiện tuyên truyền vận động ngang nhau. Họ cùng nhau đi tuyên truyền vận động trong không khí thân mật, đoàn kết.
Cuộc bầu cử đã diễn ra như một ngày hội lớn!. Từ thành thị đến thôn quê, tất cả các địa điểm bầu cử đều có treo cờ kết hoa, có nơi có đội âm nhạc giúp vui; có nơi có tổ chức múa sư tử để đẩy mạnh việc tuyên truyền cổ động. Nhân dân đã nô nức đi bỏ phiếu với niềm vui sướng và ý thức sâu sắc là đi làm nhiệm vụ của người công dân.
Trong số 8.775.002 cử tri ghi trong danh sách, có tới 8.580.002 cử tri bỏ phiếu. Như vậy, tỷ lệ bình quân là 97,77%. Ở rất nhiều khu vực tỷ lệ người đi bỏ phiếu đạt 100%. Ví dụ:
- Hà Nội có 634 khu vực bỏ phiếu, thì 433 khu vực đạt 100%.
- Quảng Bình có 520 khu vực bỏ phiếu, thì 379 khu vực đạt 100%.
- Ở thị xã Ninh Bình, 100% cử tri đi bỏ phiếu.
Trong số 31 tỉnh, khu, thành phố ở miền Bắc thì:
8 địa phương có trên 99% cử tri đi bỏ phiếu;
6 địa phương có trên 98% cử tri đi bỏ phiếu;
8 địa phương có trên 97% cử tri đi bỏ phiếu;
6 địa phương có trên 96% cử tri đi bỏ phiếu;
2 địa phương có trên 95% cử tri đi bỏ phiếu;
1 địa phương có trên 93% cử tri đi bỏ phiếu.
Ở các vùng đồng bào theo đạo Thiên chúa và ở các tỉnh miền núi, có nhiều nơi 100% cử tri đã bỏ phiếu. Điều đó, chứng tỏ rằng, đồng bào ta, thiểu số cũng như đa số, bên giáo cũng như bên lương, đều tin tưởng tuyệt đối vào chế độ tốt đẹp của ta.
Việc tổng kết bầu cử được hoàn thành trong thời gian khá mau, mặc dù điều kiện giao thông liên lạc của ta còn chỗ chưa được thuận tiện. Ngày 26 tháng 4 bầu cử, thì ngày 11 tháng 5 Hội đồng bầu cử đã tổng kết xong và đã công bố kết quả của cuộc bầu cử.
Trong số 366 đại biểu trúng cử vào Quốc hội khóa III, có:
60 đại biểu là dân tộc thiểu số;
62 đại biểu là phụ nữ;
71 đại biểu là thanh niên;
71 đại biểu là công nhân;
90 đại biểu là nông dân;
18 đại biểu là quân đội;
98 đại biểu là những người làm công tác khoa học, kỹ thuật, giáo dục, văn hóa, nghệ thuật;
130 đại biểu là anh hùng lao động, chiến sĩ thi đua và anh hùng quân đội;
8 đại biểu là lãnh tụ các tôn giáo;
3 đại biểu là tư sản dân tộc.
Về đại biểu dân tộc thiểu số, lần này Quốc hội ta có thêm đại biểu của các dân tộc Lô Lô, Sán Chỉ, Puộc, trước đây chưa có đại biểu trong Quốc hội.
Về đại biểu tôn giáo, lần này Quốc hội ta có thêm đại biểu của các đạo Cao Đài, Hòa Hảo, Tin Lành, trước đây chưa có đại biểu trong Quốc hội.
Số đại biểu công nhân, nông dân, phụ nữ, thanh niên, cũng như số đại biểu là anh hùng chiến sĩ thi đua tăng lên nhiều so với Quốc hội khóa trước.
Tất cả những đại biểu trúng cử đều là những người ứng cử do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giới thiệu, và đều trúng cử với tỷ lệ số phiếu rất cao. Hồ Chủ tịch được 99,92% số phiếu bầu.
Hội đồng bầu cử trong lúc công bố kết quả của cuộc bầu cử lần này, đã nêu ra mấy kết luận như sau:
"1. Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa III ở tất cả các địa phương đã được tiến hành theo đúng luật lệ, bảo đảm tính chất thật sự dân chủ của cuộc bầu cử. Các cơ quan nhà nước đã tạo điều kiện thuận lợi nhất để cho mọi người công dân đều có thể sử dụng đầy đủ quyền bầu cử và ứng cử của mình. Những người làm công tác bầu cử đều có tinh thần trách nhiệm và nghiêm chỉnh chấp hành luật lệ bầu cử. Việc tuyên truyền vận động bầu cử đã được tiến hành hoàn toàn tự do và đúng pháp luật.
"2. Cuộc bầu cử đã được toàn thể nhân dân nhiệt liệt tham gia. Tuyệt đại đa số cử tri đã đi bỏ phiếu. Cuộc bầu cử đã diễn ra trong bầu không khí vui vẻ, phấn khởi và có trật tự. Nhân dân ta đã biểu thị rõ rệt tinh thần làm chủ và ý thức trách nhiệm của mình trong việc lựa chọn và bầu những đại biểu xứng đáng vào cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước.
"3. Ở tất cả các đơn vị bầu cử, số phiếu bầu đều quá nửa số cử tri ghi trong danh sách; số đại biểu trúng cử đều đủ số quy định cho mỗi đơn vị; không có đơn vị nào phải bầu lại hoặc bầu thêm.
"4. Kết quả tốt đẹp của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa III tỏ rõ sự nhất trí về chính trị và tinh thần của xã hội miền Bắc, lòng yêu mến thiết tha của nhân dân ta đối với chế độ ta và sự tín nhiệm của các tầng lớp nhân dân đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, và đối với sự lãnh đạo của Đảng Lao động Việt Nam đứng đầu là Hồ Chủ tịch".
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội hoàn toàn đồng ý với những kết luận trên của Hội đồng bầu cử.
Chúng tôi đề nghị Quốc hội nhiệt liệt hoan nghênh kết quả tốt đẹp của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa III; hoan nghênh tinh thần yêu nước và ý thức trách nhiệm của nhân dân ta; hoan nghênh các cơ quan nhà nước đã cố gắng tạo mọi thuận tiện cho cuộc bầu cử; hoan nghênh tinh thần phục vụ và tinh thần chấp hành nghiêm chỉnh luật lệ bầu cử của các cán bộ làm công tác bầu cử.
Thưa các vị đại biểu Quốc hội,
Cuộc bầu cử Quốc hội khóa III đã bầu ra 366 đại biểu, cộng với 89 đại biểu miền Nam được Quốc hội quyết định kéo dài nhiệm kỳ, như thế là Quốc hội ta hiện nay có 455 đại biểu, thay mặt cho nhân dân cả nước từ Bắc đến Nam, đang đoàn kết muôn người như một, ra sức phấn đấu cho một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giầu mạnh.
Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Lao động Việt Nam đứng đầu là Hồ Chủ tịch, với sự ủng hộ và sự giám sát thường xuyên của toàn dân, Quốc hội khóa III chúng ta nhất định sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ vẻ vang của mình.
Sau khi tổng kết và kiểm điểm lại kỹ càng, Hội đồng bầu cử đã báo cáo với Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, và thông qua Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, trình lên Quốc hội biên bản tổng kết cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa III cùng tất cả hồ sơ, tài liệu về cuộc bầu cử.
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội giao cho Uỷ ban Thẩm tra tư cách đại biểu thẩm tra lại toàn bộ văn kiện trên và trình lên Quốc hội kết luận về tư cách đại biểu Quốc hội để Quốc hội xét và quyết định.
Sau đây, tôi xin đọc danh sách các vị đại biểu đã được trúng cử theo từng đơn vị bầu cử, mà Hội đồng bầu cử và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã lần lượt kiểm tra và chính thức xác nhận 1.
1 . Xem Danh sách các vị đại biểu Quốc hội khoá III in ở Phụ lục tập sách này (BT).