PHÓ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN ĐỨC HẢI CHỦ TRÌ BUỔI LÀM VIỆC VỚI CÁC CƠ QUAN VỀ PHÂN BỔ VỐN ĐẦU TƯ CÔNG
Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đã có báo cáo tóm tắt về việc giao, điều chỉnh, bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 (đợt 4, đợt 5), giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (đợt 3), phân bổ vốn Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và Kế hoạch đầu tư vốn 2023 còn lại của các Chương trình mục tiêu quốc gia.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải chủ trì buổi làm việc với Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách và Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, các Bộ, ngành
Điều hành nội dung buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, hiện nay tổng số vốn Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 được Quốc hội quyết định là 2.870 triệu tỷ đồng. Đến nay, số vốn đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân bổ là 2.440.007,682 tỷ đồng. Số còn Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn lại chưa phân bổ là 429.992,318 tỷ đồng, bao gồm: 142.992,318 tỷ đồng vốn NSTW trong nước; 137.000 tỷ đồng vốn NSĐP; 150.000 tỷ đồng dự phòng chung NSTW.
Tổng số vốn Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội là 176 nghìn tỷ đồng, số đã giao kế hoạch vốn chi tiết là 161.848,315 tỷ đồng, số còn lại chưa giao chi tiết cho các dự án là 14.151,685 tỷ đồng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh tình trạng hiện nay vốn còn nhưng chậm phân bổ, chậm giải ngân trở thành thách thức với các cơ quan, ảnh hưởng đến tốc độ phục hồi, tăng trưởng kinh tế. Yêu cầu đặt ra vốn đưa vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn phải được sử dụng có hiệu quả, trong khi đến nay đã là giữa nhiệm kỳ nhưng vẫn còn lượng lớn vốn chưa phân bổ chưa được sử dụng là thiếu sót cần được các cơ quan nghiêm túc rút kinh nghiệm và khắc phục, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải lưu ý.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu tại buổi làm việc, gợi ý nội dung thảo luận
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 69/2022/QH15, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã đôn đốc các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án dự kiến bố trí trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Tuy nhiên, thực tế quá trình tổng hợp, báo cáo phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc về quy hoạch, bố trí mặt bằng, cân đối vốn ngân sách địa phương, các chỉ tiêu, tiêu chí về đơn giá, kỹ thuật khác nên một số bộ, địa phương mất nhiều thời gian để hoàn thiện thủ tục hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư; một số địa phương đã hoàn thiện hồ sơ của dự án, nhưng phải chờ đến thời điểm tổ chức kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp tỉnh nên chưa thể trình phê duyệt chủ trương đầu tư dự án. Ngoài ra, một số dự án quan trọng cấp bách về giao thông, quốc phòng, lưới điện của các Bộ, địa phương do tính chất phức tạp, đặc thù đang khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Trong tổng số vốn trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với các dự án đã đủ thủ tục, số vốn bố trí cho dự án quan trọng quốc gia chiếm 31,5%. Ngoài ra, trong phương án phân bổ Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép báo cáo Quốc hội, còn có nguồn lực xử lý những nhiệm vụ quan trọng như bố trí vốn cho các dự án trọng điểm, các dự án nông nghiệp; các dự án cấp lưới điện ra Côn đảo, bảo đảm an sinh xã hội, các dự án sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài nhằm thực hiện cam kết với nhà tài trợ.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương báo cáo tại buổi làm việc
Với những nhiệm vụ quan trọng, cần thiết phải bố trí vốn nêu trên, trường hợp toàn bộ số vốn còn lại chưa phân bổ chuyển vào dự phòng chung sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thực hiện mục tiêu về 03 đột phá chiến lược, nhất là đột phá về hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược, bảo đảm đồng bộ, hiện đại, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, mục tiêu của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã được Quốc hội quyết nghị tại Nghị quyết số 29/2021/QH15.
Đối với nguồn vốn Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, nếu không được tiếp tục phân bổ, sẽ ảnh hưởng đến việc triển khai các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, ngành y tế sẽ bị áp lực lớn do 25% số vốn của ngành y tế được phân bổ trong đợt này, từ đó ảnh hưởng rất lớn đến tiêu của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội cũng mục như Kế hoạch năm 2023 đã được Quốc hội quyết nghị (số vốn của Chương trình đã được Quốc hội quyết nghị trong dự toán NSNN năm 2023).
Đại diện lãnh đạo các cơ quan hữu quan
Trao đổi ý kiến của Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn nêu rõ, Chính phủ trình các nội dung trên căn cứ quy định tại khoản 10 Điều 2 của Nghị quyết số 69/2022/QH15 của Quốc hội: “Chính phủ xây dựng phương án phân bổ số vốn còn lại của Kế hoạch đầu tư công trung hạn, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội để bố trí cho các dự án thuộc Chương trình khi đủ điều kiện theo quy định, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến trước ngày 31 tháng 3 năm 2023. Sau thời điểm trên, số vốn chưa phân bổ của Kế hoạch đầu tư công trung hạn chuyển vào dự phòng của Kế hoạch đầu tư công trung hạn; số vốn còn lại của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội không thực hiện phân bổ tiếp”. Theo đó, việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét là đúng thẩm quyền theo quy định tại Nghị quyết của Quốc hội. Tuy nhiên, cả 05 Tờ trình của Chính phủ không bảo đảm về thời gian để thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến theo quy định tại khoản 10 Điều 2 Nghị quyết số 69/2022/QH15.
Đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng thực tế cần xem xét, giải quyết do số vốn còn lại chưa phân bổ, giao chi tiết của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 -2025 và Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là khá lớn. Những nội dung này vượt thẩm quyền của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, do vậy, có thể cho phép Chính phủ tổng hợp báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV nhằm xử lý dứt điểm những khó khăn vướng mắc đặt ra trương thực tiễn.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn trao đổi ý kiến của Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách về các nội dung trình của Chính phủ
Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu cơ bản nhất trí với ý kiến của Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội; đồng thời nhấn mạnh rằng số lượng vốn chưa giao chi tiết là khá lớn, nếu không phân bổ giao kế hoạch chi tiết vốn các dự án có đủ điều kiện về thủ tục đầu tư sẽ ảnh hưởng đến tình hình đầu tư công, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy, để giải quyết khó khăn đặt ra trong thực tiễn, để tránh lãng phí nguồn lực, cần rà soát, tổng hợp phương án phân bổ vốn Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đối với những dự án đã đủ thủ tục đầu tư, trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, theo đúng nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện phân bổ theo quy định của Luật Đầu tư công và Nghị quyết của Quốc hội.
Các đại biểu cũng đề nghị các cơ quan nghiêm túc nhìn nhận trách nhiệm khi chậm giao vốn, phân bổ vốn và cho rằng nếu không có những biện pháp xử lý nghiêm khắc thì tình trạng này sẽ tiếp tục kéo dài. Các đại biểu đề nghị các cơ quan cần chỉ rõ nguyên nhân và trách nhiệm của tổ chức, các nhân, đánh giá hệ lụy của việc chậm giao vốn, phân bổ vốn. Chính phủ cần hoàn thiện tờ trình theo hướng tổng hợp các nội dung một cạc tổng thể, phân định những nội dung thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định; đồng thời bổ sung xác định rõ thời gian hoàn thành việc phân bổ vốn này.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai phát biểu
Kết luận nội dung buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá cao sự chuẩn bị của Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách với tinh thần cầu thị, trách nhiệm, khẩn trương nghiên cứu, cho ý kiến về các Tờ trình của Chính phủ và thể hiện rõ quan điểm; hoan nghênh các cơ quan của Quốc hội đã tích cực phối hợp cho ý kiến với tinh thần chấp hành nghiêm quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội đồng thời tìm ra giải pháp tháo gỡ khó khăn thực tiễn, phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tại buổi làm việc, các ý kiến đều khẳng định việc Chính phủ trình phân bổ số vốn còn lại trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn, Chương trình phục hồi kinh tế - xã hội và vốn Chương trình mục tiêu quốc gia là hết thời hạn theo quy định của Nghị quyết số 69/2022/QH15 của Quốc hội. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không còn thẩm quyền cho ý kiến về nội dung này.
Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng có trách nhiệm với những vấn đề thực tiễn phát sinh. Nhận thấy trong các nội dung điều chuyển vốn giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định của Luật Đầu tư công, đề nghị Chính phủ tổng hợp riêng để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận buổi làm việc
Đối với số vốn còn lại thuộc thẩm quyền của Quốc hội, mặc dù các Tờ trình của Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định không bảo đảm quy định về thời hạn, tuy nhiên có những nguyên nhân chủ quan, khách quan cần được làm rõ và đề nghị chỉ rõ trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân, làm rõ những hệ quả tác động cho việc chậm triển khai phân bổ vốn này.
Mặt khác, số lượng vốn chưa giao chi tiết là khá lớn, nếu không phân bổ giao kế hoạch chi tiết vốn các dự án có đủ điều kiện về thủ tục đầu tư sẽ ảnh hưởng đến tình hình đầu tư công, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, trong danh mục dự án phân bổ có các dự án quan trọng, dự án bảo đảm quốc phòng an ninh, do đó trên cơ sở ý kiến tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương báo cáo Chính phủ phối hợp rà soát, làm rõ từng mục tiêu các dự án, chương trình, các công trình thực sự cấp bách đã hoàn thiện thủ tục đầu tư, có khả năng giải ngân để báo cáo Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định việc trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 để quyết định phân bổ nguồn vốn này.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý đến một số dự án cụ thể có thuyết minh một cách thuyết phục, chú trọng một số dự án nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu tác động trực tiếp đến đời sống người dân, khẩn trương giải quyết những khó khăn trong chậm triển khai các dự án. Chính phủ cũng cần quan tâm rà soát một cách tổng thể vể vấn đề tăng thu, khả năng cân đối vốn của ngân sách, tình hình thực hiện ngân sách 6 tháng đầu năm, cùng với đó là nhiều vấn đề dự kiến trình và được dư luận quan tâm như chương trình hỗ trợ nhà ở xã hội, thuế tối thiểu toàn cầu, giảm thuế VAT.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị việc hoàn thiện các Tờ trình cần bảo đảm về thời gian để xem xét, đưa vào nội dung, chương trình kỳ họp của Quốc hội theo đúng quy định, để các cơ quan của Quốc hội có thời gian thẩm tra.
Một số hình ảnh tại buổi làm việc:
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải chủ trì buổi làm việc
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương báo cáo
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn
Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Doãn Anh Thơ
Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Phạm Thị Hồng Yến
Phó Tổng Thư ký Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Thị Thúy Ngần
Đại biểu tham dự phiên họp