Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, TN, TN và NĐ Phan Thanh Bình phát biểu khai mạc phiên họp
Thích ứng với đại dịch Covid-19
Năm 2020, trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống xã hội, các lĩnh vực Ủy ban phụ trách cũng không tránh khỏi ảnh hưởng. Trước tình hình trên, Thường trực Ủy ban đã rà soát kế hoạch, lựa chọn phương thức thực hiện để triển khai nhiệm vụ bảo đảm hiệu quả; hoàn thành tốt nhiệm vụ được Quốc hội, UBTVQH phân công.
Thường trực Ủy ban đã chủ động bố trí thời gian phù hợp, tăng cường ứng dụng các biện pháp để tổ chức giám sát (qua văn bản); hội nghị, hội thảo (trực tuyến); cân đối nguồn lực một cách hợp lý, hạn chế trùng lặp, chồng chéo. Lựa chọn chủ đề giám sát, khảo sát tập trung vào các vấn đề quan trọng phục vụ cho công tác xây dựng chính sách, pháp luật, như học phí đại học, tín ngưỡng tôn giáo, thực hiện Nghị quyết 88 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa…
Năm 2020, Thường trực Ủy ban đã rà soát kế hoạch, lựa chọn phương thức thực hiện để triển khai nhiệm vụ bảo đảm hiệu quả, thích ứng với tình hình dịch Covid-19
Đặc biệt, Ủy ban cũng tổ chức khảo sát vụ việc nổi cộm, được dư luận quan tâm, thông qua các vụ việc tiêu biểu để đánh giá việc phù hợp của chính sách với thực tế phát triển, điều chỉnh và xây dựng chính sách mới, gồm: Bảo tồn văn hóa và phát triển du lịch thông qua vụ việc được dư luận quan tâm là dự án Khu du lịch Núi lớn, Núi nhỏ tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; việc tổ chức dạy và học trong ứng phó với đại dịch Covid-19.
Đa số thành viên Ủy ban đã tích cực tham gia các hoạt động chuyên môn của Ủy ban như: Giám sát, khảo sát, tham gia hội nghị, hội thảo, phiên họp toàn thể... Ủy ban đã phối hợp có hiệu quả với các bộ, ngành; Hội đồng Nhân dân và Đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố trong triển khai hoạt động của mình.
Vụ chuyên môn đã thực hiện tốt vai trò tham mưu, phục vụ; trách nhiệm, linh hoạt trong triển khai công việc giúp Thường trực Ủy ban thực hiện các nhiệm vụ, điều phối và tổ chức triển khai các hoạt động hiệu quả. Từng bước chuẩn hóa các quy trình làm việc, nâng cao chất lượng công tác tham mưu…
Sẽ giám sát việc thực hiện Luật Du lịch
Tuy nhiên, dự thảo báo cáo của Ủy ban cũng chỉ ra một số tồn tại, bất cập như: Ủy ban phụ trách nhiều lĩnh vực, đa dạng, có vai trò quan trọng, tác động lớn đến xã hội, khối lượng công việc nhiều, song Thường trực Ủy ban với số lượng thành viên ít, thời gian không nhiều; Vụ chuyên môn đảm nhận nhiều công việc cả về hậu cần và chuyên môn, do đó phần nào ảnh hưởng đến chất lượng công việc. Công tác giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành luật chưa được quan tâm đúng mức, thực hiện thường xuyên, nhiều văn bản mới chỉ tập trung xem xét về số lượng mà chưa có điều kiện, thời gian để rà soát, giám sát về nội dung…
ĐBQH Chu Lê Chinh góp ý năm 2021 là năm đầu tiên của nhiệm kỳ, nên cần xác định các nhiệm vụ phù hợp, để bảm đảm tiến độ, chất lượng
Năm 2021, Ủy ban dự kiến triển khai khảo sát việc thực hiện Luật Điện ảnh để phục vụ chủ trì thẩm tra dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi), trong đó tổ chức 3 đoàn công tác (Hà Nội, Đà Nẵng, Kon Tum), 4 hội nghị về việc thi hành Luật Điện ảnh và xin ý kiến về dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi). Các thành viên Ủy ban cũng đã thông qua chương trình giám sát, khảo sát năm 2021, gồm: Giám sát tổng hợp khu vực miền núi phía Bắc, giám sát việc thực hiện Luật Du lịch, tổ chức hội nghị giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện Luật Thanh niên, giám sát việc triển khai các kiến nghị giám sát về Hoàng thành Huế; khảo sát về đổi mới thi tốt nghiệp THPT (giai đoạn 2015 - 2020), khảo sát việc bảo đảm chất lượng giáo dục nghề nghiệp; và khảo sát việc chuẩn bị đăng cai SEA games 31.
Đánh giá đầy đủ, khách quan, thực chất
Cho ý kiến về đề cương báo cáo tổng kết nhiệm kỳ của Ủy ban, các thành viên Ủy ban đề nghị đánh giá đầy đủ, khách quan, thực chất các dự luật mà Ủy ban chủ trì thẩm tra. Với hoạt động giám sát, khảo sát, cần nêu rõ những kiến nghị sau giám sát, khảo sát đã được tiếp thu, điều chỉnh trong thực tiễn như thế nào để định lượng chất lượng hoạt động của Ủy ban.
Theo ĐBQH Lê Quốc Phong, báo cáo tổng kết nhiệm kỳ cần nêu rõ những kiến nghị sau giám sát, khảo sát đã được tiếp thu, điều chỉnh trong thực tiễn như thế nào để định lượng chất lượng hoạt động của Ủy ban
Đặc biệt, cần có tổng kết, rút ra những bài học kinh nghiệm trong hoạt động, bởi theo các đại biểu, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Khóa XIV đã hoạt động tích cực, chủ động và sáng tạo, bám sát các nhiệm vụ được Quốc hội giao. Đổi mới phương thức giám sát tổng hợp theo địa bàn, khu vực, như đô thị năm 2016; miền núi, phía Bắc và Tây nguyên năm 2017; duyên hải miền Trung 2018; đồng bằng Nam bộ 2019; đồng bằng sông Hồng 2020. Báo cáo nhanh về những vấn đề nổi lên của xã hội trong một giai đoạn nhất định như bạo hành trẻ em, xâm hại di tích, vi phạm đạo đức nhà giáo, tuyển sinh đại học… Cách làm này rất nên được tiếp tục duy trì và phát huy trong nhiệm kỳ sau./.