DẤU ẤN VIỆN NGHIÊN CỨU LẬP PHÁP NĂM 2023: ĐỔI MỚI TOÀN DIỆN TRÊN CÁC MẶT CÔNG TÁC, TĂNG HÀM LƯỢNG KHOA HỌC TRONG CÁC QUYẾT SÁCH CỦA QUỐC HỘI
Năm 2023 Viện Nghiên cứu lập pháp đã đạt được những kết quả tích cực theo đúng kế hoạch, được các cấp lãnh đạo ghi nhận
Năm 2023, bên cạnh việc triển khai các nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng, Viện Nghiên cứu lập pháp được giao nhiều nhiệm vụ đột xuất từ Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, yêu cầu thời gian phải xử lý gấp, đặc biệt là hoạt động nghiên cứu khoa học và cung cấp thông tin khoa học lập pháp. Song được sự quan tâm, chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, đặc biệt là sự chỉ đạo trực tiếp từ Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định; sự đoàn kết, quyết tâm, chủ động của tập thể lãnh đạo Viện, công chức, viên chức và người lao động, Viện Nghiên cứu lập pháp đã đạt được những kết quả tích cực theo đúng kế hoạch, được các cấp lãnh đạo ghi nhận. Cụ thể: hoạt động nghiên cứu có nhiều đổi mới, đi vào thực chất và đạt được nhiều kết quả trong việc cung cấp thông tin phục vụ Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc UBTVQH và đại biểu Quốc hội trong quá trình xem xét cho ý kiến, thông qua dự thảo Luật, Nghị quyết, Đề án; Hoạt động quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ ngày càng đổi mới, chất lượng; Công tác tổ chức - cán bộ, tài chính, hành chính - quản trị luôn được triển khai thực hiện kịp thời, đảm bảo nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch, đúng quy định...
Trên cơ sở những kết quả đạt được, trong năm 2024 Viện Nghiên cứu lập pháp tiếp tục triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo chức năng. Trong đó, Viện tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Hoạt động nghiên cứu khoa học và thông tin khoa học lập pháp:
Bám sát Nghị quyết số 89/2023/QH15 ngày 02/6/2023 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023; Nghị quyết số 793/NQ-UBTVQH15 của UBTVQH về việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023; các Tờ trình của Chính phủ đề nghị bổ sung dự án Luật vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 ; dự kiến nội dung Chương trình các Phiên họp của UBTVQH, Kỳ họp của Quốc hội, Viện Nghiên cứu lập pháp chủ động xây dựng kế hoạch công tác năm 2024. Trên cơ sở dự kiến kế hoạch công tác, Viện Nghiên cứu lập pháp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các cơ quan thuộc UBTVQH, cơ quan hữu quan và chuyên gia uy tín để triển khai các hoạt động nghiên cứu dưới các hình thức như: tổ chức hội thảo/tọa đàm, tham vấn ý kiến chuyên gia... nhằm phục vụ:
Tham vấn ý kiến chuyên gia, các nhà khoa học
Thứ nhất, tham mưu, phục vụ Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội trong công tác điều hành tại các Phiên họp của UBTVQH và tại Kỳ họp thứ 7, Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội;
Thứ hai, phối hợp với cơ quan thẩm tra góp ý đối với dự thảo Luật trong các Phiên họp thẩm tra dự thảo Luật;
Thứ ba, cung cấp sản phẩm nghiên cứu, thông tin khoa học lập pháp phục vụ đại biểu Quốc hội về các nội dung liên quan đến 25 dự án Luật được trình Quốc hội xem xét cho ý kiến, thông qua tại Kỳ họp thứ 7, thứ 8 của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIII.
Bên cạnh đó, Viện Nghiên cứu lập pháp tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, đề án, từ năm 2023 theo kế hoạch chung của cơ quan chủ trì; thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu đột xuất theo yêu cầu của Đảng đoàn Quốc hội, lãnh đạo Quốc hội và UBTVQH; đề nghị phối hợp từ Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các cơ quan thuộc UBTVQH, Văn phòng Quốc hội và đại biểu Quốc hội. Tập trung nhân lực vào nhiệm vụ trọng tâm chiến lược theo sự phân công tham gia: các hoạt động nghiên cứu hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam; Đề án “Quốc hội điện tử”; tham gia xây dựng cuốn sách của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về “Xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN và Quốc hội Việt Nam”....
Công tác quản lý khoa học
Công tác xây dựng kế hoạch nghiên cứu: phối hợp với các đơn vị hữu quan của Bộ Khoa học và Công nghệ, Vụ Kế hoạch - Tài chính, VPQH trong công tác quản lý khoa học để xây dựng chương trình, kế hoạch nghiên cứu cho giai đoạn 2025-2026; và chủ động chuẩn bị nguồn kinh phí NCKH trong các cơ quan của Quốc hội thực hiện từ năm 2026.
Công tác tham mưu giúp việc Hội đồng khoa học: Theo kế hoạch đã được lãnh đạo Quốc hội phê duyệt, trong năm 2024, Viện Nghiên cứu lập pháp sẽ tiếp tục tham mưu, phục vụ 04 Phiên họp Hội đồng khoa học của UBTVQH.
Phiên họp của Hội đồng khoa học của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Công tác của cơ quan chủ trì, chủ quản: tiếp tục thực hiện vai trò là cơ quan thường trực giúp Phó Chủ tịch Quốc hội triển khai có hiệu quả đúng tiến độ đề tài cấp Bộ đặc biệt “Quốc hội Việt Nam – 80 năm xây dựng, đổi mới và phát triển”; tăng cường công tác hướng dẫn cho Ban Chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học (NVKH) tuân thủ đúng theo các quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ trong quá trình triển khai thực hiện NVKH; tiếp tục đôn đốc các cơ quan liên quan, Chủ nhiệm NVKH bảo đảm thực hiện đúng tiến độ; tổ chức các hội đồng nghiệm thu đối với các NVKH đã đủ điều kiện; tiến hành thanh lý NVKH đã được nghiệm thu, thực hiện gia hạn đối với đề tài quá hạn, hoặc đình chỉ NVKH đối đề tài không thể triển khai; tổ chức lưu trữ kết quả thực hiện NVKH; cấp giấy chứng nhận kết quả nghiên cứu và xác nhận cá nhân tham gia đề tài nghiên cứu khoa học...; chuẩn bị thực hiện quy trình đề xuất các NVKH thực hiện từ năm 2025.
Công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế
Tiếp tục mở rộng và đa dạng hóa các hoạt động hợp tác quốc tế, chú trọng phát huy mối quan hệ với các đối tác truyền thống của Viện Nghiên cứu lập pháp; tăng cường mối quan hệ phối hợp với các Viện, trường, cơ sở đào tạo, nghiên cứu trong nước để chia sẻ kinh nghiệm, nguồn dữ liệu khoa học... Trong năm 2024, Viện Nghiên cứu lập pháp sẽ tiếp tục duy trì và hợp tác để phối hợp tổ chức các hoạt động như: hội thảo, điều tra nghiên cứu, xuất bản sách, tổ chức đoàn của Viện NCLP thăm quan học tập kinh nghiệm nước ngoài...
Tiếp tục nghiên cứu sửa đổi nghị quyết 1227/NQ-UBTVQH14 ngày 23/02/2021 về “Quy chế quản lý hoạt động khoa học và công nghệ tại cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và Văn phòng Quốc hội”.
Hoạt động của Tạp chí
Năm 2024, Viện Nghiên cứu lập pháp định hướng ưu tiên đặt và đăng tải các bài viết về hoàn thiện Nhà nước pháp quyền; các chính sách liên quan đến hoạt động lập pháp, yêu cầu hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chống tham nhũng, lãng phí và phòng, chống tội phạm; các bài viết về vấn đề cải cách tư pháp, cải cách hành chính, pháp luật quốc tế liên quan đến những kinh nghiệm xây dựng hiến pháp, lập pháp và tổ chức bộ máy nhà nước ở các nước trên thế giới để tham khảo, vận dụng vào thực tiễn Việt Nam. Một trong những giải pháp hàng đầu đó là chú trọng nâng cao hiệu quả công tác biên tập; tăng cường liên hệ, trao đổi chuyên môn với các tác giả; bảo đảm những bài viết sau khi qua khâu biên tập phải đạt chất lượng khoa học theo các tiêu chí chung để có thể đăng tải trên Tạp chí;...
Đồng thời, tăng cường đặt các bài viết của các đồng chí lãnh đạo, bổ sung các bài viết theo yêu cầu biên tập và thông báo về tình hình đăng tải các bài viết đạt yêu cầu chung trên Tạp chí; xuất bản và phát hành các số Tạp chí trong năm 2024.
Trong công tác hiệu đính, đăng tải: tiếp tục hiệu đính những bài viết đã đăng tải trên trang website năm 2009 và năm 2008; đăng tải bài viết trên các số ấn phẩm Tạp chí bản in xuất bản theo định kỳ lên Trang thông tin điện tử của Tạp chí (lapphap.vn); bài viết liên quan đến việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các thông tin liên quan đến hoạt động của các cơ quan của Quốc hội, các Phiên họp của UBTVQH, Kỳ họp thứ 7 và Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội; cập nhật các văn bản pháp luật lên Trang thông tin điện tử của Tạp chí./.