Đại biểu Quốc hội Nguyễn Cao Sơn - Hòa Bình phát biểu ý kiến
Thứ nhất, về quy định nhà chức trách hàng không Khoản 2a, Điều 9, tôi tán thành với việc quy định nhà chức trách hàng không trong luật nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn phù hợp với điều ước quốc tế về hàng không dân dụng mà nước ta là thành viên. Tuy nhiên, theo tôi dự thảo luật cần quy định cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên ngành hàng không dân dụng trực thuộc Bộ Giao thông vận tải là nhà chức trách hàng không giúp Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải thực hiện quản lý Nhà nước về hàng không dân dụng theo quy định của pháp luật, vì nhà chức trách hàng không có trách nhiệm trực tiếp thực hiện các quy định của công ước quốc tế về hoạt động hàng không dân dụng quốc gia.
Giải quyết kịp thời các thủ tục hành chính, kiểm tra, giám sát trực tiếp toàn bộ hàng không của tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài. Đặc biệt trong lĩnh vực bảo vệ an toàn, an ninh hàng không, công việc này diễn ra thường xuyên mang tính chuyên môn cao hơn nữa nhà chức trách hàng không phải chịu thanh tra, giám sát của tổ chức hàng không dân dụng quốc tế ICAO và đánh giá của nhà chức trách hàng không dân dụng các nước về năng lực đảm bảo an ninh, an toàn hàng không. Do đó, quy định cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành hàng không dân dụng là nhà chức trách hàng không là hoàn toàn hợp lý. Nhiệm vụ, quyền hạn của nhà chức trách hàng không chủ yếu chỉ nên quy định nhiệm vụ, quyền hạn mang tính đặc thù của nhà chức trách hàng không trong luật còn lại các nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể khác mang tính chất là cơ quan thực thi nhiệm vụ đề nghị giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này.
Thứ hai, về thanh tra hàng không, Điều 10, tôi tán thành việc quy định tổ chức thanh tra hàng không trong luật bởi vì như đã nêu ở trên, lĩnh vực hàng không dân dụng là một lĩnh vực đặc thù, vừa chịu sự điều chỉnh của pháp luật trong nước, lại vừa chịu sự điều chỉnh của các điều ước quốc tế. Theo công ước Chicago và hướng dẫn của ICao thì các quốc gia đều phải có tổ chức thanh tra độc lập trực thuộc nhà chức trách hàng không thực hiện thanh tra về hàng không dân dụng. Do đó, việc quy định về tổ chức thanh tra hàng không độc lập trong luật là phù hợp với Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và phù hợp với yêu cầu ICAO.
Thứ ba, về thẩm quyền mở, đóng sân bay chuyên dùng. Tôi đồng tình với quy định của dự thảo luật là giao Bộ Quốc phòng quyết định mở, đóng sân bay chuyên dùng sau khi thống nhất với Bộ Giao thông vận tải. Bởi lẽ ở nước ta hiện nay các sân bây chuyên dùng chủ yếu gồm các sân bay ngắn, hẹp đa phần là bay tầm thấp, bay ngoài đường hàng không dân dụng. Các sân bay này đã được Bộ Quốc phòng bố trí nằm trong hệ thống sân bay quân sự, bố trí tạm thời ở các khu vực nhạy cảm, thành phố trọng điểm về quốc phòng, an ninh khu vực ven biển, hải đảo, biên giới v.v... nhằm đảm bảo các hoạt động bay phục vụ cho Quốc phòng, an ninh, cứu hộ, cứu nạn, khai thác dầu khí v.v...
Từ trước tới nay Chính phủ đã giao cho Bộ Quốc phòng quản lý và ra quyết định mở, thành lập, đình chỉ, hủy bỏ hoạt động các sân bay chuyên dùng. Hơn nữa việc quản lý hoạt động sân bay tại sân bay này được Bộ Quốc phòng quản lý nghiêm ngặt, có sự phân công, kết hợp với nhiều phương tiện, tạo thành một hệ thống quản lý vùng trời. Tuy nhiên, sân bay chuyên dùng cũng phải đáp ứng các yêu cầu, tiêu chuẩn quốc tế về khai thác hàng không dân dụng theo quy định của ICAO, do đó rất cần có sự đồng ý và thống nhất của Bộ Giao thông vận tải.
Thứ tư, về khắc phục tình trạng chậm chuyến, hủy chuyến trong vận chuyển hàng không dân dụng Điều 145 của dự thảo luật, tôi đánh giá cao việc bổ sung quy định nghĩa vụ của người vận chuyển trong trường hợp chuyến bay bị chậm kéo dài trong dự thảo luật. Thực tế, trong thời gian qua, tình trạng chậm chuyến bay, hủy chuyến trong vận chuyển hàng không dân dụng diễn ra phổ biến, đặc biệt là các hãng hàng không giá rẻ, gây bức xúc trong dư luận.
Tuy nhiên, người chịu thiệt thòi vẫn là hành khách, khi hành khách đã bỏ tiền ra để mua vé máy bay, tất nhiên người ta cũng muốn có dịch vụ tốt nhất và phải đảm bảo quyền lợi cho xứng đáng. Trong thời gian gần đây, tình trạng chậm chuyến, hủy chuyến cũng đã chuyển biến nhất định, có được kết quả trên là do thể hiện sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo và sự cố gắng của toàn ngành giao thông vận tải. Để có cơ sở pháp lý ràng buộc quy định quyền hạn và nghĩa vụ cụ thể giữa các hãng hàng không, người vận chuyển và hành khách, dự thảo luật đã có quy định ràng buộc trách nhiệm của doanh nghiệp vận chuyển trong việc bảo đảm thực hiện các điều kiện vận chuyển, việc duy trì chất lượng tối thiểu của dịch vụ. Ngoài ra, cũng cần giao Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định về thời gian chuyến bay bị chậm, kéo dài và chất lượng dịch vụ tối thiểu cho hành khách tại cảng hàng không, sân bay để tình trạng chuyến bay bị chậm, hủy ngày càng khắc phục một cách tối đa, nhằm đảm bảo tốt nhất quyền lợi cho hành khách.
Thứ năm, về cải cách thủ tục hành chính, trong thời gian qua việc thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng vẫn còn nhiều phức tạp, rườm rà, gây khó khăn cho hành khách. Mặc dù trong năm 2013 Bộ Giao thông vận tải được xếp hạng thứ nhất về công tác cải cách thủ tục hành chính, tuy nhiên trong lĩnh vực hàng không dân dụng vẫn còn hạn chế. Việc bãi bỏ Khoản 3, Điều 125 và Khoản 4, Điều 158 là việc thực hiện nghiêm túc công tác rà soát, kiểm soát thủ tục hành chính, đem lại thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân. Tôi đề nghị ngành tiếp tục rà soát để đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng tại khác văn bản quy phạm pháp luật dưới luật, nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho người dân tham gia vào dịch vụ này.