Ni sư Thích nữ Tín Liên (ĐBQH Nguyễn Thị Yến) - Đoàn Đại biểu Quốc hội Tp. Hồ Chí Minh chất vấn Chánh án Toà án nhân dân tối cao
Ngày 02/4/2018, Chánh án Toà án nhân dân tối cao đã có văn bản trả lời chất vấn của Ni sư Thích nữ Tín Liên (ĐBQH Nguyễn Thị Yến) - Đoàn Đại biểu Quốc hội Tp. Hồ Chí Minh về trả lời của Chánh án đối với câu chất vấn của Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hoà về thứ tự xét xử bản án; kiến nghị có giấy báo cho bên bị đơn biết khi đơn xin giám đốc thẩm, tái thẩm đã được tiếp nhận; và giải pháp giải quyết tựhc trạng Toà án các cấp xét xử chậm, tuyên án không rõ ràng.
Toàn bộ nội dung chất vấn như sau:
1. Chánh án trả lời câu chất vấn của Đại biểu Phạm Văn Hoà ở Đồng Tháp, ĐB Hoà nói có những đơn nộp sau mà được đem ra giải quyết trước, còn đơn nộp trước mà không được đưa ra. Có phải do thân quen? Chánh án trả lời: phân án thì phân ngẫu nhiên không do thân quen
Câu trả lời này nghe chưa thoả đáng. Theo quan điểm của riêng tôi, chúng ta phải xử theo trình tự tính cấp thiết của sự kiện, hoặc vụ án đã kéo dài rất lâu rồi, hoặc sự tác hại càng lớn nếu kéo dài; hoặc cáp thiết nếu không giải quyết gấp thì hậu quả khôn lường. Ngoài những trường hợp này sự đem bản án ra xét xử sẽ theo trình tự thời gian nhận đươn trước hoặc sau. Có như vậy mới công bằng.
2. Khi đã nhận đơn xin giám đốc thẩm rồi, xin có giấy báo cho bên bị đơn biết. Vì có trường hợp vụ án giữa dân và Chủ tịch UBND huyện, TAND cấp tỉnh xử phúc thẩm đã có hiệu lực 2 năm, nhưng Chủ tịch UBND huyện lấy lý do này khác không thi hành án. Nay được nghe UBND huyện đang nộp đơn xin giám đốc thẩm chờ giải quyết. Người dân được thi hành án cứ hoang mang, không biết sự việc này có thực hay không. Khi đích thân lên Toà án cấp cao thành phố hỏi được trả lời rằng có nhưng không có giấy tờ báo gì cả.
Nguyên nhân chính của vấn đề này là TAcác cấp xét xử chậm và tuyên án không rõ ràng. Vậy Chánh án có những giải pháp hữu hiệu nào để giải quyết thực trạng này trong thời gian tới?
Chánh án Toà án nhân dân tối cao Nguyễn Hoà Bình đã có nội dung trả lời chất vấn như sau:
Chánh án Toà án nhân dân tối cao Nguyễn Hoà Bình trả lời chất vấn
- Về việc đơn gửi sau được xem xét, giải quyết trước, còn đơn nộp trước lại chưa được đưa ra, có phải do thân quen?
Về vấn đề này Chánh án TANDTC xin khẳng định, việc xem xét, giải quyết đơn là khách quan, không phải do thân quen. Trong công tác xem xét, gỉai quyết đơn đè nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, lãnh đạo TANDTC luôn chỉ đạo, quán triệt các đơn vị chức năng phải thường xuyên rà soát về thời hạn để đảm bảo nguyên tắc tất cả các đơn đề nghị của công dân phải được giải quyết trong thời hạn theo quy định của pháp luật... Về nguyên tắc, đơn gửi trước được xem xét giải quyết trước, đơn gửi sau xem xét giải quyết sau. Tuy nhiên, trên thực tế có một số trường hợp bản án mới có hiệu lực pháp luật đã bị kháng nghị giám đốc thẩm với lý do được dư luận xã hội quan tâm, bức xúc với việc xét xử của Toà án; đồng thời, qua nghiên cứu hồ sơ vụ án xét thấy bản án có sai lầm nghiêm trọng rõ ràng, nên người có thẩm quyền đã ra quyết định kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án đó để kịp thời khắc phục sai sót của bản án; hoặc do bản án đó sắp hết thời hạn kháng nghị.... Trên tinh thần đó, trong những năm gần đây TANDTC không để trường hợp nào để hết thời hạn giám đốc thẩm mà đơn đề nghị giám đốc thẩm của đương sự chưa được xem xét, giải quyết.
- Về việc khi đã nhận đơn xin giám đốc thẩm rồi, xin có giấy báo cho bên bị đơn biết:
TANDTC đánh giá cao ý kiến góp ý của ĐBQH và xin tiếp thu, nghiên cứu để tiếp tục hoàn thiện tại quy chế giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm của TAND.
- Về giải pháp khắc phục tình trạng xét xử chậm và án tuyên không rõ ràng:
Trong những năm gần đây, thực hiện chỉ đạo của TANDTC, các Toà án đã tăng cường phối hợ với VKS và Cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp rà soát, có giải pháp xử lý ngay đối với các bản án dân sự chưa được thi hành vì bản án tuyên không rõ ràng, thiếu khả thi; đã phối hợp với VKSNDTC và Bộ Tư pháp ban hành Quy chế phối hợp trong công tác thi hành án dân sự, trong đó có các quy định phối hợp trong giải thích, sửa chữa, bổ sung bản án, quyết định, trả lời kiến nghị, thụ lý và giải quyết yêu cầu của cơ quan thi hành án dân sự; ban hành Thông tư liên tịch số 06/2016/TTLT-BTP VKSNDTC-TANDTC ngày 31/5/2016 của Bộ Tư pháp, VKSNDTC và TANDTC... TANDTC chỉ đạo hàng năm tập trung thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại án; nâng cao kỹ năng viết bản án; đặc biệt năm 2017, Chánh án TANDTC đã ban hành Chỉ thị số 05/2017/CT-CA ngày 16/10/2017 về việc giải quyết các bản án, quyết định tuyên không rõ, khó thi hành. Theo đó, tại Chỉ thị nói trên Chánh án TANDTC đã yêu cầu Chán án TAND các cấp cần mở đợt cao điểm rà soát, giải quyết dứt điểm các kiến nghị của cơ quan thi hành án cho rằng bản án, quyết định của TA không rõ, khó thi ành đến nay chưa được giải quyết. Đồng thời, trên cơ sở tổng rà soát số lượng các bản án, quyết định tuyên không rõ, khó thi hành Chán án TANDTC đã giao cho Thủ trưởng các đơn vị thuộc TANDTC, các Đồng chí Chánh án TANDTC và Chánh án TAND địa phương triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để khẩn trương có biện pháp khắc phục đối với nhũng bản án, quyết định tuyên án không rõ, gây khó khăn cho công tác thi hành án, nhất à đối với những vụ việc đã có kiến nghị của cơ quan thi hành án. Đối với những trường hợp qua rà soát liên ngành thấy rằng bản án chưa rõ thì TA đã kịp thời giải thích hoặc đề xuất với người có thảm quyền kháng nghị để giải quyết vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm.
Các giải pháp trong thời gian tới là:
- Tập trung thực hiện các nọi dung Chỉ thị của Chánh án TANDTC về giải quyết các bản án tuyên không rõ, khó thi hành.
- Chỉ đạo các TA địa phương chủ động phối hợp với Cơ quan thi hành án dân sự, VKSND xây dựng quy chế phối hợp trong rà soát, kiểm tra đối với các bản án tuyên không rõ, khó thi hành; xác định rõ trách nhiệm và giải pháp xử lý đối với các trường hợp chưa được thi hành vì các lý do khác nhau, trong đó có việc tuyên án không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác thi hành án dân sự.
- Tập trung triển kahi thực hiện tốt 14 giải pháp năhmf nâng cao chất lượng xét xử, trong đó, đẩy mạnh việc thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng bản án, quyết định của TA đã, đang và tiếp tục triển khai...
- Tiếp tục phối hợp với VKS, Cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp rà soát, làm rõ những trường hợp thuộc trách nhiệm của mình để giải thích, đính chính hoặc đề xuất kháng nghị đối với những bản án có sai lầm nghiên trọng, đảm bảo cho các bản án, quyết định của Toà án đúng pháp luật. Đồng thời, TANDTC sẽ tích cực phối hợp với các cơ quan Tư pháp ở TW tiến hành nghiên cứu để sửa đổi, hoàn thiện các quy định liên quan đến công tác tổ chức thi hành bản án, quyết định của Toà án, đảm bảo các bản án quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật phải được nghiên chỉnh thi hành.
Toàn bộ văn bản trả lời chất vấn xin xem tại file đính kèm./.