Đại biểu Quốc hội Lã Thanh Tân - Tp.Hải Phòng phát biểu tại phiên họp
Cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, đại biểu Lã Thanh Tân đánh giá cơ quan chủ trì soạn thảo đã rà soát kỹ lưỡng, xác định và lựa chọn những nội dung không còn phù hợp đang tạo ra những vướng mắc, khó khăn để đề xuất sửa đổi, bổ sung đảm bảo giải quyết những vấn đề điểm nghẽn trong thực hiện đổi mới giáo dục đào tạo và huy động được các nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển giáo dục.
Về nhà giáo và chính sách đối với nhà giáo, dự thảo luật đã bổ sung một số quy định mới đầy đủ hơn về khái niệm, vị thế của nhà giáo tại Điều 70, về nâng trình độ chuẩn của giáo viên tiểu học, giáo viên trung học cơ sở và giảng viên đại học tại Điều 77. Bổ sung quy định về bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ đối với nhà giáo và giao Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về chuẩn nghề nghiệp nhà giáo tại Điều 80. Đại biểu thấy rằng những nội dung này sẽ giải quyết được bài toán chất lượng giáo viên còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình sách giáo khoa và đổi mới giáo dục đại học, nhất là đổi mới phương pháp dạy học.
Tuy nhiên, nội dung sửa đổi, bổ sung về nhà giáo trong dự thảo luật, theo đại biểu chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, vẫn còn quy định chung chung, chưa rõ yêu cầu và chính sách. Các quy định về vị thế, vai trò, điều kiện, tiêu chuẩn, sự đãi ngộ, tôn vinh còn có sự chồng chéo. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo rà soát để sửa đổi chương nhà giáo một cách căn cơ. Theo đó, tiếp tục khẳng định rõ vị thế của nhà giáo, quy định đầy đủ hơn hệ thống chính sách về tuyển dụng, sử dụng, tiền lương, đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ, đảm bảo việc xây dựng đội ngũ nhà giáo đảm đương tốt nhất trọng trách của mình. Đồng thời cũng đề nghị làm rõ hơn mối quan hệ và trách nhiệm của nhà nước, nhà giáo và người học, trong đó nghiên cứu bổ sung một số nội dung sau:
Toàn cảnh phiên thảo luận tại Hội trường chiều 11/6
Về khái niệm nhà giáo, dự thảo đã sửa đổi, bổ sung khoản 1 và khoản 3 Điều 70 về khái niệm nhà giáo là những người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác, giữ vị thế quan trọng trong xã hội và có vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh. Tuy nhiên, trên thực tế ngoài những người đã được nêu trong dự thảo thì trong lĩnh vực giáo dục còn có đội ngũ cán bộ, quản lý cơ sở giáo dục và họ thường là những giáo viên giỏi được lựa chọn để làm cán bộ quản lý. Sau khi chuyển từ giáo viên sang làm quản lý thì họ không được coi là nhà giáo và không được hưởng chính sách của nhà giáo. Từ đó dẫn đến tình trạng các cơ quan quản lý giáo dục khó có thể tuyển dụng được giáo viên giỏi về công tác tại cơ quan mình. Tôi đề nghị bổ sung khái niệm nhà giáo bao gồm cả những cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, đồng thời có quy định cụ thể về tiêu chuẩn, chính sách về đãi ngộ, đào tạo và bồi dưỡng.
Về chế độ đãi ngộ đối với nhà giáo, đại biểu đồng tình với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng, đề nghị Ban soạn thảo cần bám sát Nghị quyết số 29 của Trung ương Đảng để thể chế hóa vào luật, tạo cơ sở để Chính phủ xây dựng các đề án cải cách tiền lương. Do đó, đại biểu đề nghị cần quy định trong luật một số quy định mang tính nguyên tắc để thể hiện sự ưu đãi của nhà nước đối với nhà giáo, có như vậy mới thu hút được người giỏi vào làm nhà giáo cũng như giải quyết được vấn đề thiếu giáo viên.
Về mối quan hệ giữa Luật Giáo dục với Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Giáo dục đại học. Điều 1, Luật Giáo dục hiện hành quy định Luật Giáo dục về hệ thống giáo dục quốc dân, nhà trường, cơ sở giáo dục khác của hệ thống giáo dục quốc dân, của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị, xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân, tổ chức và cá nhân tham gia hoạt động giáo dục. Luật này điều chỉnh các cấp học và trình độ đào tạo gồm giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học. Tuy nhiên, hiện nay ngoài Luật Giáo dục còn có Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp, hiện có nhiều luật cùng điều chỉnh về giáo dục. Vì vậy, đại biểu đề nghị cần xác định Luật Giáo dục có phải là luật khung hay không và làm rõ hơn mối quan hệ giữa Luật Giáo dục với các luật như Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp vào trong dự thảo của luật này.