Tệ nạn ma túy là một hiểm họa không chỉ ở nước ta mà còn là hiểm họa của toàn thể nhân loại, không chỉ hủy hoại sức khỏe của con người, khiến nhiều người và gia đình rơi vào cảnh khánh kiệt, đồng thời là một trong những nguyên nhân gây ra bất ổn xã hội, là mầm mống của các loại tội phạm như giết người, cướp tài sản, trộm cắp tài sản, v.v.. Do vậy, việc phòng, chống ma túy có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.
1%20copy.jpg)
Đại biểu Nguyễn Hữu Chính – Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội phát biểu trước Quốc hội.
Theo đại biểu Nguyễn Hữu Chính, luật Phòng, chống ma túy năm 2000 có sửa đổi 2008 đã đạt nhiều kết quả tích cực trong công tác quản lý về tệ nạn ma túy, tuy nhiên, sau 12 năm triển khai thi hành, một số quy định của luật không còn phù hợp với sự phát triển của đời sống kinh tế - xã hội. Vì vậy, việc sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy là rất cần thiết.
Đại biểu Nguyễn Hữu Chính đánh giá, dự thảo Luật Phòng, chống ma túy lần này đã bổ sung thêm một số quy định hoàn toàn mới về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Đồng thời, dự thảo xây dựng theo hướng tăng thêm thẩm quyền cho công an xã trong việc quản lý người sử dụng trái phép ma túy và người nghiện ma túy tại nơi cư trú.
Theo đại biểu, trong những năm gần đây, tình hình sử dụng trái phép chất ma túy có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp. Theo số liệu thống kê thì năm 2009, cả nước có 146.731 người nghiện ma túy, đến tháng 12/2019 cả nước có 235.314 người nghiện ma túy, tăng 60%. Đây chỉ là số liệu thống kê về những người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, còn trong thực tiễn, con số về người sử dụng ma túy, người nghiện ma túy còn cao hơn rất nhiều. Thực trạng của sự gia tăng này, có nhiều nguyên nhân, trong đó có một số nguyên nhân chủ yếu như sau:
Thứ nhất, Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi năm 2009, đã bỏ Điều 199 về tội sử dụng trái phép chất ma túy. Theo đó, những người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy không được coi là tội phạm mà chỉ là con bệnh. Chế tài xử lý đối với họ là xử lý hành chính, hình phạt tiền hoặc đưa vào cai nghiện.
Thứ hai, Luật Phòng, chống ma túy được sửa đổi năm 2008, chưa quy định rõ về công tác quản lý đối với những đối tượng sử dụng ma túy. Hầu hết những người này không được kiểm tra, giám sát và xử lý khi sử dụng ma túy. Họ vẫn tồn tại bên ngoài xã hội. Hiện nay, nhà nước chưa có giải pháp hữu hiệu để quản lý những người này. Người sử dụng ma túy và người nghiện ma túy có xu hướng tăng cao.
Thứ ba, công tác tuyên truyền còn chưa đồng bộ. Nhận thức về tác hại của ma túy và ý thức tự giác của những người sử dụng ma túy còn hạn chế. Nhiều trường hợp người sử dụng ma túy không tự chủ, thiếu quyết tâm thoát khỏi cám dỗ ma túy. Hậu quả của việc sử dụng trái phép chất ma túy rất lớn, nhiều trường hợp sử dụng ma túy tổng hợp bị loạn thần, ngáo đá, không kiểm soát được hành vi của mình, gây ra các vụ thảm án vô cùng đau xót, thậm chí với chính người thân của mình, gây hoang mang, bất bình trong dư luận. Ví dụ, như vụ án Châu Việt Cường giết người yêu, xuất phát từ ảo giác sau khi sử dụng ma túy cho rằng, người yêu bị ma nhập nên đã nhét 30 nhánh tỏi to có kích thước lớn vào miệng người yêu khiến nạn nhân tử vong vì ngạt cơ học, do bít tắc hoàn toàn đường hô hấp. Những tháng qua dư luận vô cùng bức xúc với vụ án cháu bé 3 tuổi bị chính mẹ đẻ và bố dượng hành hạ, đánh cháu bé liên tục trong 24 tiếng dẫn đến cái chết thương tâm và đầy đau đớn của cháu bé. Nguyên nhân là do cả 2 sử dụng ma túy đá, đã có hành vi bắt cháu quỳ trong chậu, dùng tay, cán chổi đập, gây đa chấn thương khiến cho bé tử vong. Gần đây nhất là vụ án giết người, cướp tài sản tại huyện Thường Tín ngày 29/10/2020, do nghiện ma túy nên con nghiện là Nguyễn Xuân Trung và Nguyễn Văn Quân đã giết nữ sinh năm thứ nhất của Học viện Ngân hàng bên bờ sông Nhuệ bằng hành vi dìm và đẩy cô ra dòng sông, mục đích để cướp điện thoại và xe đạp bán lấy tiền mua ma túy sử dụng. Đại biểu Nguyễn Hữu Chính cho biết trên thực tế, còn nhiều vụ án đau lòng khác với những hành vi mất tính người được thực hiện bởi những đối tượng sử dụng ma túy trái phép.
Theo đại biểu, trước tác hại khôn lường của ma túy, việc tăng cường các biện pháp phòng, chống ma túy, trong đó có tăng cường quản lý đối với người có hành vi sử dụng trái phép ma túy là rất cần thiết và là yêu cầu cấp bách trong tình hình hiện nay. Có ý kiến cho rằng, việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy sẽ ảnh hưởng đến quyền con người, quyền công dân được quy định trong Hiến pháp. Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Hữu Chín, khi gia đình có một thành viên sử dụng ma túy trái phép là một gánh nặng. Khu dân cư có một công dân sử dụng trái phép chất ma túy là một tiềm ẩn và hậu họa. Vì vậy, đặt chung của toàn xã hội với lợi ích của cộng đồng, việc cố định các biện pháp quản lý người sử dụng trái phép ma túy là cần thiết, giúp cho chính những người sử dụng trái phép ma túy hiểu và nhận thức ra tác hại của việc sử dụng ma túy và góp phần vào công tác đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Đại biểu Nguyễn Hữu Chính chỉ rõ, dự thảo luật quy định theo hướng tăng thêm thẩm quyền cho công an xã trong việc quản lý, sử dụng trái phép chất ma túy và nghiện ma túy. Cụ thể Điều 26 quy định, khi phát hiện người thân có hành vi sử dụng trái phép ma túy phải thông báo với công an xã nơi cư trú.
Điều 35 quy định thẩm quyền của công an trong việc nhận thông báo về thời hạn, địa điểm cai nghiện ma túy, nhận giấy chứng nhận hoàn thành chương trình cai nghiện.
Điều 27 và Điều 47 quy định giao công an xã lập hồ sơ quản lý, theo dõi, thống kê người sử dụng trái phép chất ma túy và thống kê người nghiện ma túy trên địa bàn quản lý. Việc tăng thêm thẩm quyền của công an xã trong việc quản lý người sử dụng ma túy và người nghiện ma túy xuất phát từ chức năng nhiệm vụ. Công an xã là lực lượng nòng cốt ở cấp cơ sở trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Đây là những lực lượng gần với nhân dân, vì vậy khả năng tiếp cận, bám sát địa bàn để quản lý giáo dục, tuyên truyền và phòng, ngừa ma túy của lực lượng công an sẽ nhanh chóng được thực hiện.
Đại biểu Nguyễn Hữu Chính nhấn mạnh, phòng, chống ma túy là một trong những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng hiện nay. Để công tác này đạt hiệu quả, phải phát huy sức mạnh của toàn dân và tăng cường công tác quản lý với những người sử dụng ma túy chứ không phải chờ đến khi những người này nghiện thì mới xử lý. Do vậy, dự thảo bổ sung quy định về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy và tăng thêm thẩm quyền cho công an xã trong việc quản lý người sử dụng trái phép ma túy cũng như người nghiện ma túy là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với Chỉ thị 36 ngày 06/8/2019 của Bộ Chính trị, về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống ma túy.