Đại biểu Lò Thị Luyến, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên tham gia ý kiến về chính sách BHXH.
Tham gia ý kiến về việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, đại biểu Lò Thị Luyến, Phó trưởng đoàn Chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên đánh giá cao những kết quả trong tổ chức thực hiện chính sách, chế độ BHXH những năm qua. Hiện nay số lượng người tham gia BHXH tăng cả khu vực tham gia BHXH bắt buộc và tham gia BHXH tự nguyện. Cụ thể, năm 2020 tỉ lệ người tham gia BHXH tự nguyện so với lực lượng lao động trong độ tuổi đạt 2,33% tăng gấp 2 lần năm 2019. Hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH có nhiều chuyển biến tích cực cả về số lượng và chất lượng.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được việc thực hiện chính sách BHXH tự nguyện thì còn có những tồn tại như: Kết quả đạt được còn cách xa so với tiềm năng, mức bình quân thu nhập lựa chọn để tính đóng bảo hiểm giảm (giảm 19,28% so với năm 2019; giảm 34,66% so với năm 2016); nhận thức của người lao động trong việc tham gia BHXH còn hạn chế. Về nội dung này, Chính phủ cần đánh giá thêm nguyên nhân và phân tích kỹ hơn vì sao người lao động chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, ý nghĩa và giá trị của việc tham gia BHXH tự nguyện. Trong khi BHXH tự nguyện với những chính sách ưu việt, ổn định (được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng: đối tượng thuộc hộ nghèo 30%, thuộc hộ cận nghèo 25%; đối tượng khác 10%; phương thức đóng linh hoạt…) nhưng lại chưa thu hút được đông đảo người dân tham gia, thậm chí một bộ phận không nhỏ người dân không biết có chính sách này, hoặc không hiểu quyền lợi và cách thức đóng thế nào, mua BHXH tự nguyện ở đâu. Cùng với đó, công tác tuyên truyền chủ yếu đang tập trung vào các đối tượng là người lao động và người sử dụng lao động trong khu vực doanh nghiệp, còn những người lao động ở khu vực khác (lao động tự do, tiểu thương khu vực đô thị, nông dân ở khu vực nông thôn) thì hoạt động tuyên truyền chưa thật sự quan tâm. Mặt khác, quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện chưa thật sự hấp dẫn (hưởng chế độ hưu trí, chế độ tử tuất; thời gian đóng để được hưởng lương hưu dài), những người có khả năng tham gia BHXH tự nguyện thì mức hỗ trợ đóng bảo hiểm thấp nên không khích lệ được người dân.
Để để khắc phục những hạn chế nêu trên, tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được và phấn đấu đạt mục tiêu đề ra, đại biểu Lò Thị Luyến đề nghị: BHXH Việt Nam cần tiếp tục tăng cường hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, để người dân hiểu và nhận thức đầy đủ giá trị, tính ưu việt của chính sách BHXH tự nguyện của Nhà nước. Cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong hệ thống chính trị để xây dựng mạng lưới cộng tác viên, tuyên truyền viên về chính sách BHXH đến tận thôn, phố, bản. Quan tâm tuyên truyền đến các nhóm đối tượng thu nhập khá và ổn định, có khả năng tham gia BHXH. Chính phủ cần sớm nghiên cứu để điều chỉnh các chính sách về BHXH tự nguyện theo hướng thiết kế bổ sung các chế độ được hưởng (ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp…) khi tham gia BHXH tự nguyện. Nâng mức hỗ trợ đóng BHXH đối với các đối tượng khác lên 20% (hiện đang hỗ trợ 10%) để khuyến khích và thu hút họ tham gia BHXH tự nguyện.