ĐOÀN ĐBQH TỈNH NGHỆ AN: ĐỀ NGHỊ GIAO TỈNH, THÀNH PHỐ LÀM CHỦ ĐẦU TƯ DỰ ÁN ĐOẠN TUYẾN CAO TỐC BẮC - NAM ĐI QUA ĐỊA BÀN

Tham dự buổi thảo luận có đồng chí Lê Hồng Vinh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nghệ An; lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Quang cảnh buổi thảo luận

Giai đoạn 2021-2025, Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông có 12 dự án thành phần

Theo tờ trình của Chính phủ, Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025 (Dự án) có địa điểm: Từ Hà Tĩnh (Bãi Vọt) đến Quảng Trị (Cam Lộ), từ Quảng Ngãi đến Nha Trang (Khánh Hòa), từ Cần Thơ đến Cà Mau.

Phó Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung trình bày thông tin về chủ trương xây dựng Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam.

Giai đoạn 2021 – 2025, Dự án đầu tư khoảng 729 km, chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập và triển khai theo hình thức đầu tư công. Trình tự, thủ tục, thẩm quyền thẩm định và quyết định đầu tư căn cứ quy mô của từng dự án thành phần theo quy định của pháp luật về đầu tư công.

Sơ bộ nhu cầu sử dụng đất của Dự án khoảng 5.481 ha, trong đó đất trồng lúa 2 vụ khoảng 1.532 ha, đất rừng phòng hộ khoảng 110 ha, rừng sản xuất khoảng 1.436 ha. Việc giải phóng mặt bằng tất cả các dự án thành phần theo quy mô 6 làn xe, các dự án thành phần trên đoạn Cần Thơ - Cà Mau theo quy mô 4 làn xe như quy hoạch đã được phê duyệt.

Sơ bộ tổng mức đầu tư của Dự án là 146.990 tỷ đồng, bao gồm: Giai đoạn 2021 - 2025 bố trí khoảng 119.666 tỷ đồng; phần còn thiếu khoảng 72.497 tỷ đồng cân đối từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; chuyển tiếp bố trí giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 27.324 tỷ đồng. Dự kiến Dự án cơ bản hoàn thành vào năm 2025.

Sau khi các dự án hoàn thành sẽ tổ chức thu phí để thu hồi vốn nhà nước thông qua hình thức nhượng quyền thu phí theo quy định của pháp luật (tương tự các dự án thành phần đầu tư công giai đoạn 2017 - 2020 đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua chủ trương tại các Nghị quyết số 52/2017/QH14, số 117/2020/QH14 và số 1213/UBTVQH14). Trong tờ trình của Chính phủ cũng đã đề xuất một số cơ chế, chính sách triển khai đầu tư Dự án.

Liên quan đến mỏ vật liệu, rút kinh nghiệm quá trình triển khai các dự án giai đoạn 2017-2020, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải tính toán xác định cụ thể nhu cầu vật liệu đối với từng dự án, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương đánh giá kỹ tình trạng các mỏ đang khai thác, kịp thời triển khai các thủ tục điều chỉnh quy hoạch mỏ, quy hoạch sử dụng vật liệu và cấp phép các mỏ mới theo đúng quy định. Đồng thời, có cơ chế, giải pháp quản lý chặt chẽ về giá vật liệu xây dựng, xử lý nghiêm các tình trạng đầu cơ, nâng giá, gây khó khăn trong triển khai đầu tư các dự án, bảo đảm không xảy ra tình trạng khan hiếm vật liệu, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án.

Nên cấp phép khai thác, quản lý mỏ vật liệu cho chủ đầu tư

Phó Giám đốc Sở GTVT Nguyễn Đức Anh đề nghị nên có cơ chế đặc thù về giải phóng mặt bằng, chỉ định thầu về thi công và xây dựng tái định cư; chỉ định thầu xây lắp.

Từ thực tiễn triển khai dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn qua địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2020, Phó Giám đốc Sở GTVT Nguyễn Đức An cho biết phải mất 4 năm hoàn thiện các thủ tục, giải phóng mặt bằng đến năm 2021 mới triển khai xây dựng. Do đó, đề nghị Quốc hội cho phép đầu tư Dự án theo hình đầu tư công, không đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP). Để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, nên thực hiện chỉ định thầu từ thiết kế, giám sát, xây lắp với điều kiện tiết kiệm khoảng 5% dự toán giá trị gói thầu.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nên cấp phép khai thác và quản lý mỏ vật liệu xây dựng cho Chủ đầu tư.

Cùng quan điểm với Phó Giám đốc Sở GTVT, theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh, Dự án được triển khai theo hình thức đầu tư công sẽ giúp quản lý về chất lượng công trình và kinh phí thực hiện Dự án được tốt hơn so với đầu tư theo hình thức PPP.

Trước tốc độ đô thị hóa mạnh mẽ, sự gia tăng các phương tiện giao thông, nhu cầu vận tải, việc mở rộng các làn xe để đáp ứng yêu cầu phát triển là tất yếu. Chính vì vậy, ngay từ đầu nên thống nhất cho Dự án làm đồng bộ có 6 làn xe để tiết kiệm được kinh phí, không làm ảnh hưởng đến môi trường, hoạt động vận chuyển...

Các tuyến cao tốc nếu ít liên kết rất khó cho sự phát triển kinh tế của địa phương. Tuy nhiên, đi cùng với điểm liên kết là Trạm thu phí, do đó, cần đảm bảo tính liên kết đồng bộ, đảm bảo khoảng cách giữa các Trạm thu phí theo đúng quy định. Đồng thời, cần quan tâm, xây dựng Trạm dừng nghỉ đảm bảo chất lượng để hoạt động lưu thông trên tuyến được đảm bảo tránh sự lộn xộn trong hoạt động tiếp nhiên liệu cũng như dừng nghỉ để ăn uống...

Liên quan đến mỏ vật liệu nên có cơ chế đấu thầu khai thác mỏ vật liệu riêng phục vụ các công trình trọng điểm quốc gia để không làm thất thoát nguồn ngân sách, làm ảnh hưởng đến môi trường. Cùng với đó, phải quản lý thiết kế khai thác, phải đảm bảo đầy đủ thủ tục quy định về khai thác mới cho phép thực hiện. Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nên cấp phép khai thác, quản lý mỏ vật liệu cho chủ đầu tư để giảm giá thành đầu tư vì không phải qua khâu trung gian.

Đối với những công trình trọng điểm của quốc gia, cần kiến nghị với Chính phủ không phải thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà chỉ nên tổng hợp diện tích cần chuyển đổi bao nhiêu để trình, bởi vì thủ tục hành chính thực hiện chuyển đổi mất quá nhiều thời gian làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của Dự án.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nghệ An cho rằng nên chỉ định thầu tư vấn thiết kế, trích lục, trích đo. Nếu các khu tái định cư quá lớn thì thực hiện đấu thầu, còn lại các khu tái định cư có quy mô nhỏ và vừa thì thực hiện chỉ định thầu. Cùng với đó, cũng nên chỉ định thầu tái định cư nghĩa trang.

Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An phát biểu.

Qua nghe ý kiến của lãnh đạo UBND tỉnh và các ngành, ý kiến của các đại biểu Quốc hội tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An Thái Thanh Quý thống nhất với đề xuất của các đại biểu. Đồng thời, thống nhất đề nghị phân cấp cho các tỉnh làm chủ đầu tư các đoạn tuyến đi qua địa bàn tỉnh mình.

Đối với dự thảo Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An bày tỏ quan điểm ủng hộ./.