GIẢI TRÌNH, TIẾP THU, CHỈNH LÝ ĐỐI Phù hợp ÁN LUẬT TÀI NGUYÊN NƯỚC (SỬA ĐỔI)
BẢO VỆ TÀI NGUYÊN NƯỚC CẦN ĐÁP ỨNG NHU CẦU TỪ THỰC TIỄN CUỘC SỐNG
Dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) có 86 điều và 10 chương (tăng 7 điều) so với Luật hiện hành, trong đó tập trung vào 4 nhóm chính sách đã được Quốc hội thông qua bao gồm: Bảo đảm an ninh nguồn nước; xã hội hóa ngành nước; kinh tế tài nguyên nước; bảo vệ tài nguyên nước, phòng, chống tác hại do nước gây ra.
Tham khảo các bản sửa đổi, bổ sung trước đó, dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) tháng 9/2023 đã qua 9 lần tiếp thu, chỉnh sửa, tiếp theo, bổ sung những điểm cơ bản mới như: Bổ sung các quy quyết định bảo đảm nguồn nước; sửa đổi, bổ sung các quy định về bảo vệ tài nguyên nước; sửa đổi, bổ sung các quy định về khai thác thác, sử dụng nước; bổ sung các quy định thúc đẩy xã hội hóa trong lĩnh vực tài nguyên nước; bổ sung các quy định nhắm mục tiêu tăng dần từ quản lý bằng công cụ hành chính sang quản lý bằng công việc kinh tế; bổ sung quy định về trách nhiệm của các bộ, ngành.
Theo chương trình của kỳ thi lần thứ 6, dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) sẽ được Quốc hội tiếp tục cho ý kiến, xem xét thông qua tại kỳ cuộc thi lần thứ 6 tới. Cho đến nay, công việc tiếp theo, việc chỉnh sửa dự án đã được hoàn thiện. Một trong những nội dung được các chuyên gia luật pháp quan tâm là về chính sách quản lý của Nhà nước về tài nguyên nước.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thị Lệ Thủy.
Tại giải trình, tiếp theo, điều chỉnh đối với dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) do Ủy ban Khoa học, Phiên bản Công nghệ và Môi trường tổ chức mới đây, đề cập đến việc có thể cơ chế hóa các tài chính, chính sách Đảng về quản lý tài nguyên nước, Phó Chủ tịch Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thị Lệ Thủy cho biết, Thường trực Ủy ban đã kiểm soát và thấy rằng, dự thảo Luật đã tiếp tục thu nhiều ý kiến của ĐBQH, bổ sung nhiều nội dung mới về kinh tế nước như: Bổ sung thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước đối với khai thác nước phục vụ cho sinh hoạt và cho nông nghiệp (sử dụng 85% lượng nước nhưng đây chưa thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước), chỉ thu khi thu được thủy lợi miễn phí, kê khai khai sử dụng nước dưới đất cho sinh hoạt hộ gia đình. Tuy nhiên, các nội dung bổ sung đều thuộc 4 nhóm chính sách,
Đề cập về nội dung trên, GS.TS Đào Xuân Học – Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam cho rằng, lý thuyết khoa học và thực tiễn đã được lựa chọn, không thể tách rời quản lý tài nguyên nước với quản lý, bảo vệ , khai thác, sử dụng, phát triển tài nguyên nước và phòng tránh giảm nhẹ thiên tài, đặc biệt trong điều kiện biến đổi khí hậu như hiện nay. Do đó, nên quy về một mối công tác quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng, phát triển tài nguyên nước và phòng tránh giảm nhẹ thiên tai.
GS.TS Đào Xuân Học – Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam.
nêu quan điểm về quản lý chính của Nhà nước về tài nguyên nước (Điều 4), TS.Hoàng Văn Khoa - Phó Chủ tịch Tổng hội Địa chất Việt Nam nêu quan điểm: Các chính sách đề ra cần có thể hóa học bằng các quy định trong Luật.
Tuy nhiên, trong dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), nhiều nội dung chưa “luật hóa”. Ví dụ như khoản 2 ưu tiên đầu tư tìm kiếm, thăm quan, khai thác nguồn nước, có chính sách ưu đãi đối với các dự án đầu tư khai thác nước để cấp nước sinh hoạt, sản xuất cho dân dân các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn khan hiếm nước ngọt; tạo điều kiện tiếp cận nước sinh hoạt cho người nghèo, phụ nữ, trẻ em, người cỏ tật và các vật tượng dễ thương thiết bị khác hoặc (khoản 4) là khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện hoạt động điều tra cơ bản; bảo vệ, phát triển nguồn nước, nguồn sinh thủy; thu hồi các nguồn nước bị suy thoái, cạn cạn, ô nhiễm; điều hòa, phân phối tài nguyên nước; phòng, chống và giải quyết tác hại do nước gây hại.
Theo TS.Hoàng Văn Khoa, để cụ thể hóa các nội dung trên, nên có quy định cơ chế khuyến khích, quyền lợi của tổ chức cá nhân tham gia thực hiện…
TS.Hoàng Văn Khoa - Phó Chủ tịch Tổng hội Địa chất Việt Nam.
Về các loại tài nguyên nguyên kế hoạch (Điều 9, 12, 13, 14, 15, 16, 18), TS.Hoàng Văn Khoa trình bày cung cấp thông tin, có thể thực hiện các định nghĩa về các loại quy mô chưa đầy đủ. Cụ thể, theo quy định của Luật Quy hoạch, tài nguyên mục tiêu là Quy mô quốc gia lớn (Phụ lục 1). Các chiến lược khác như: Quy hoạch tổng hợp lưu trữ sông liên tỉnh, quy hoạch bảo vệ, khai thác thác, sử dụng nguồn nước liên quốc gia, quy hoạch tổng thể điều khiển cơ sở tài nguyên nước là các kế hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành.
Theo định nghĩa (Điều 3 Luật Quy hoạch), mục tiêu có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành chính là công cụ hóa quy trình cấp quốc gia. Tuy nhiên, trong dự thảo (Điều 13 – 19) mới đề cập đến quy tắc tổng hợp lưu trữ địa phương sông liên tỉnh. Vì vậy, cần sắp xếp các quy định về quy hoạch theo thứ tự Quy hoạch tài nguyên nước và sau đó là các quy hoạch có tính kỹ thuật chuyên ngành. Trong mỗi loại chiến lược cần phải có các nội dung: nguyên tắc, cơ sở, nội dung chính, thời hạn, thẩm quyền phê duyệt./.