Phiên họp thứ Năm, Đoàn giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo
Toàn cảnh cuộc làm việc
Dự buổi làm việc về phía Đoàn giám sát có Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình (Phó Trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát), Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm; các Ủy viên, đại biểu Quốc hội và chuyên gia tham gia Đoàn giám sát.
Về phía Chính phủ có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh, Thứ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Tỏ, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm; Thứ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà; đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành: Tư pháp, Xây dựng, Tài nguyên và môi trường,Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước…
Phát biểu khai mạc cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, Trưởng Đoàn giám sát cho biết, thực hiện Nghị quyết số 289/NQ-UBTVQH15 ngày 6/9/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn giám sát về “Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 01/7/2016 đến ngày 01/7/2021” đã thực hiện giám sát trực tiếp với 8 Bộ, ngành và 6 địa phương, bao gồm: Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh, Đắk Nông, Khánh Hòa, Lào Cai và Kiên Giang. Các đoàn công tác đã có báo cáo đầy đủ và cụ thể gửi tới Đoàn giám sát, làm cơ sở cho cuộc làm việc với Chính phủ.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu khai mạc cuộc làm việc
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng cho biết, từ giám sát trực tiếp và báo cáo của các Bộ, ngành, các địa phương, Đoàn giám sát nhận thấy các Bộ, ngành, địa phương đã thực hiện nghiêm túc mục đích, yêu cầu của giám sát chuyên đề này. Về cơ bản, các báo cáo đã bám sát đề cương, phụ lục theo yêu cầu của Đoàn giám sát, phản ánh khá toàn diện tình hình thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của Bộ, ngành, địa phương trong 5 năm qua, cung cấp nhiều số liệu cụ thể để chứng minh cho các nhận định, đánh giá, đồng thời cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân.
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Đoàn giám sát chuyên đề ghi nhận sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, kịp thời của lãnh đạo các Bộ, ngành, các địa phương, sự nỗ lực của các cơ quan trong việc khắc phục khó khăn, chủ động đổi mới, triển khai nhiều biện pháp, giải pháp để nâng cao chất lượng hiệu quả tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Thực tế giám sát cho thấy, một số Bộ, ngành, địa phương đã có những chỉ đạo quyết liệt, cụ thể, tạo chuyển biến tích cực ngay trong quá trình giám sát.
Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, qua giám sát, một số vấn đề, tồn tại, hạn chế nổi lên như: chậm ban hành văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của các Bộ, ngành; nội dung văn bản quy phạm pháp luật thiếu tính thống nhất với văn bản pháp luật liên quan, chưa sát với thực tiễn tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Bên cạnh đó, quy định về tiếp công dân còn bất cập, chưa thực sự được quan tâm, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo còn hạn chế về năng lực, kỹ năng. Trong thực tế giải quyết khiếu nại tố cáo, hệ thống pháp luật cũng có một số điểm thiếu đồng bộ, chưa cụ thể, rõ ràng, còn chồng chéo mâu thuẫn. Công tác phối hợp, thẩm tra, xác minh trong quá trình giải quyết vụ việc vẫn còn bất cập. Trách nhiệm giải quyết, trả lời đơn kiến nghị, phản ánh chưa được quy định cụ thể. Việc giải quyết các vụ án hành chính tại cơ quan tòa án, trong lĩnh vực tư pháp còn nhiều vướng mắc, bất cập. Việc thực hiện rà soát, giải quyết các vụ việc phức tạp, đông người, kéo dài chưa thật sự chủ động, chất lượng rà soát, giải quyết chưa cao, chưa giải quyết triệt để một số vụ việc cụ thể. Ở một số cơ quan, địa phương, trách nhiệm của người đứng đầu trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo còn hạn chế.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, tại cuộc làm việc này với Chính phủ, Đoàn giám sát chuyên đề sẽ tiếp tục thảo luận về các vấn đề như: việc tham mưu, ban hành các chính sách pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và các pháp luật có liên quan trong phạm vi cả nước thuộc trách nhiệm của Chính phủ, các Bộ, ngành; việc điều hành thực hiện các nội dung trọng tâm về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo giai đoạn 2016-2021; các kiến nghị, đề xuất, giải pháp hoàn thiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo và các pháp luật liên quan; các giải pháp giải quyết khó khăn vướng mắc, nâng cao hiệu quả tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của cả nước.
Trên cơ sở ý kiến các thành viên Đoàn giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương để nghị Chính phủ cho ý kiến về báo cáo toàn văn, báo cáo tóm tắt và dự thảo Nghị quyết của chuyên đề giám sát, đặc biệt là về những kiến nghị cụ thể của Đoàn đối với từng nội dung giám sát.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh phát biểu tại cuộc làm việc
Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh cho biết, về việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 01/7/2016 đến ngày 01/7/2021, Chính phủ đã giao Thanh tra Chính phủ thực hiện báo cáo về nội dung này, tập hợp các báo cáo của các Bộ, ngành về việc tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Ngày 08/3/2022, Chính phủ đã có Báo cáo số 62 gửi Đoàn giám sát, giải trình, làm rõ một số nội dung Đoàn giám sát quan tâm.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết, trong thời gian qua, Chính phủ thường xuyên có các báo cáo theo yêu cầu của Đoàn giám sát. Thực hiện Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, từ năm 2021, hàng tháng Chính phủ đều chỉ đạo Thanh tra Chính phủ cung cấp thông tin về tình hình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, để Ban Dân nguyện tổng hợp báo cáo, yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố liên quan xem xét, giải quyết, đặc biệt đối với các vụ việc khiếu nại phức tạp, đông người, kéo dài. Chính phủ đã quan tâm giải quyết các vấn đề liên quan đến khiếu nại, khiếu kiện, những vấn đề gây bức xúc trong nhân dân, thường xuyên giao Thanh tra Chính phủ giám sát vấn đề này.
Tiếp tục cuộc làm việc, các đại biểu đã nghe Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm báo cáo tóm tắt một số nội dung Đoàn giám sát quan tâm; đại diện Tổ giúp việc Đoàn giám sát trình bày tóm tắt kết quả giám sát chuyên đề.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ tiếp tục phản ánh nội dung chi tiết cuộc làm việc.