TỔNG THUẬT CHIỀU 11/11: QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT GIÁ (SỬA ĐỔI)
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành Phiên họp
Theo Chương trình Kỳ họp, trước khi tiến hành thảo thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) và nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi), đồng thời Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Dầu khí (sửa đổi), đồng thời biểu quyết thông qua Luật Thanh tra (sửa đổi) dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi). Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành 2 nội dung Phiên họp này.
Chiều nay, Quốc hội tiếp tục thảo luật về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ liên tục cập nhật nội dung Phiên họp:
11h29: Quốc hội nghỉ
11h28: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết thúc Phiên thảo luận sáng 14/11.
Phát biểu kết thúc nội dung phiên họp sáng ngày 14/11, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, có 26 đại biểu phát biểu, trong đó 22 đại biểu phát biểu, 4 đại biểu tranh luận.
Theo chương trình, chiều ngày 14/11, Quốc hội tiếp tục làm việc tại hội trường, cho ý kiến vào Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
11h21: Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Cân nhắc quy định thẩm quyền tranh chấp đất đai
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đánh gía cao quá trình nghiên cứu, sửa đổi dự án Luật Đất đai đã được tiến hành công phu, nghiên túc, việc tổng kết thực tiễn và lấy ý kiến của các cơ quan, tổ chức hữu quan đã được tiến hành kỹ lưỡng nên có nhiều thông tin. Đồng thời đại biểu đánh giá cao cơ quan soạn thảo là Bộ Tài nguyên và Môi trường đã lắng nghe, cầu thị trong quá trình sửa đổi dự án Luật.
Góp ý vào quy định thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị cần cân nhắc đối với sửa đổi này. Vì pháp luật nước ta luôn giao cho Ủy ban nhân dân là một trong những cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai. Đại biểu nêu rõ, đây là cơ quan có chức năng quản lý nhà nước về đất đai, cho nên việc thu thập hồ sơ, tài liệu liên quan đến nguồn gốc đất, liên quan đến quá trình sử dụng đất rất thuận lợi do các hồ sơ, tài liệu này đều đang được lưu giữ tại cơ quan hành chính.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Thủy giải thích thêm, pháp luật hiện hành đang giao cho hai cơ quan cùng có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai là Tòa án nhân dân và Ủy ban nhân dân và việc quy định như vậy nhằm tạo điều kiện cho người dân có thêm được sự lựa chọn cơ quan giải quyết việc tranh chấp của mình.
Đại biểu nhấn mạnh, trong đó cơ chế giải quyết thông qua Ủy ban nhân dân thì thủ tục tthường đơn giản hơn và người dân lại không phải nộp lệ phí. Với những lí do nêu trên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị tiếp tục giữ quy định về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của Chủ tịch Ủy ban nhân dân như quy định của pháp luật hiện hành để tạo điều kiện cho người dân và có thêm sự lựa chọn về cơ chế giải quyết tranh chấp của mình.
Quan tâm về chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Nguyễn Thị Thủyt án thành với dự thảo của Chính phủ trình phân cấp việc này cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định. Và đại biểu nhận thấy, quy định như dự thảo là phù hợp với Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 6 vừa qua về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, trong đó nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho rằng, với các địa phương nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số cùng sinh sống thì sẽ thực hiện tốt thẩm quyền được phân cấp này. Còn nếu giao cho Chính phủ thì sẽ rất khó cho Chính phủ để quy định bảo đảm thống nhất và phù hợp với tất cả các địa phương.
11h17: Đại biểu Lê Đào An Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên tranh luận
Tại Hội trường, đại biểu Lê Đào An Xuân tranh luận về thủ tục hành chính, phân định rõ thẩm quyền, những vấn đề lớn giao cho HĐND; đảm bảo về thời gian đối với thủ tục hành chính nhưng phải đảm bảo theo thẩm quyền theo quy định.
Ngoài ra, sửa đổi Luật Đất đai, đề nghị sửa đổi Luật Đất đai phải giữ được đội ngũ được đội ngũ cán bộ, viên chức ngành tài nguyên và môi trường làm việc
Theo đại biểu Lê Đào An Xuân, qua rà soát thì nhiều thủ tục quản lý Nhà nước về đất đai (khoảng 18 thủ tục) có quy định thẩm quyền giải quyết thuộc UBND tỉnh, tức là thẩm quyền chung theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Trong khi đó, bộ thủ tục hành chính lại quy định thời gian cụ thể cho từng cấp, từng ngành, phần lớn thì giải quyết trong thời gian 5 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ. Như vậy, trên thực tế nếu mà lãnh đạo UBND tỉnh ký để giải quyết các thủ tục hành chính thì có thể đảm bảo theo quy định về thời gian đối với quy định và bộ thủ tục hành chính nhưng lại không đảm bảo theo thẩm quyền theo quy định.
Đại biểu Lê Đào An Xuân cho rằng, nếu chúng ta lấy ý kiến theo đúng thẩm quyền, tức là phải họp hội nghị UBND tỉnh hoặc lấy ý kiến của các thành viên thì không đảm bảo thời gian. Do đó, đại biểu Lê Đào An Xuân đề nghị là trong lần sửa đổi luật lần này cùng với các văn bản hướng dẫn luật, cần quan tâm đến việc phân định rõ thẩm quyền, những nội dung, những vấn đề lớn thì giao thẩm quyền của UBND tỉnh, còn không thì giao lại cho Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết.
Về quy định và hiểu và áp dụng luật, theo đại biểu Lê Đào An Xuân, một số quy định hiện nay chúng ta thấy có thể hiểu và áp dụng theo nhiều nghĩa khác nhau, mỗi địa phương hoặc là từng hồ sơ thì có thể có nhiều cách áp dụng với cùng một điều luật. Điều này thì dẫn đến tình trạng là người sử dụng sẽ thực hiện theo cách có lợi cho mình nhất. Như vậy, sẽ dẫn đến cái tiêu cực là ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước hoặc là áp dụng theo hướng là an toàn cho mình nhất nên sẽ ảnh hưởng đến nhà đầu tư và người sử dụng đất.
Đại biểu Lê Đào An Xuân đề nghị trong lần sửa đổi lần này, Ban soạn thảo cần quan tâm đến các câu từ nội dung đưa vào lộ để tránh hiểu theo đa nghĩa vì tình trạng hiểu theo đa nghĩa này cũng dẫn đến những cái sai sót trong quá trình thi hành pháp luật
.jpg)
Ngoài ra, đại biểu Lê Đào An Xuân cho biết, trong những ngày qua trên nghị trường Quốc hội thì các đại biểu nhắc nhiều đến việc là viên chức, công chức ngành y tế, giáo dục có sự dịch chuyển. Bởi vì các cơ chế, chính sách không phù hợp nhưng mà có một hiện thực chưa được nhắc đến đó là công chức, viên chức ngành Tài nguyên và môi trường cũng có một tỷ lệ dịch chuyển lớn. Người xin nghỉ việc, người chủ động xin chuyển công tác hoặc chuyển vị trí công tác và kể cả người đã nghỉ để chuyển công tác hay những người còn lại thì cũng có một nỗi băn khoăn, nhiều lúc lại không biết là hồ sơ mình đang xử lý có những sai sót gì hay không, hay là vài năm nữa thì mới phát hiện sai sót. Đây là một áp lực pháp lý rất lớn mà cán bộ, công chức, viên chức ngành Tài nguyên môi trường đang phải chịu.
Vì vậy, đại biểu Lê Đào An Xuân kiến nghị Chính phủ khẩn trương ban hành hoặc là tham mưu với cơ quan có thẩm quyền ban hành việc sửa đổi ngay các vướng mắc hiện nay trong trong 2 năm tới là việc sửa đổi Luật Đất đai phải đảm bảo không kiềm chế sự phát triển kinh tế- xã hội cũng như không mất thêm cán bộ.
11h10: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Cần rà soát lại các quy định để đảm bảo tính thống nhất
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Dương Khắc Mai nêu rõ, những tác động, các mối quan hệ qua lại đã làm đất đai trở nên nhạy cảm, phức tạp và đôi khi nóng, sốt.
Với những hạn chế, bất cập, mâu thuẫn chồng chéo như luật hiện hành với nhiều luật khác, đại biểu bày tỏ tán thành và nhấn mạnh việc sửa đổi Luật Đất đai là cần thiết nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ với các luật liên quan, đặc biệt là thể chế hóa nội dung Nghị quyết 18-NQ/TW, từ đó giải quyết các vấn đề đặt ra từ thực tiễn, góp phần sử dụng nguồn lực đất đai hiệu quả, bền vững, thực sự trở thành nguồn lực quan trọng để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Góp ý về bố cục dự thảo luật, đại biểu cho rằng việc sắp xếp các Chương như dự thảo luật hiện nay chưa phù hợp. Do đó đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét đưa quy định về đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đai và tài sản gắn liền với đất tại Chương 10 lên trước Chương 6 để đảm bảo tính logic theo tuần tự là công nhận quyền sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, trưng dụng thu hồi đất,...
Bên cạnh đó, đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng quy định tại Điều 4 dự thảo luật chưa phù hợp quy định tại Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Do đó cần rà soát quy định lại phù hợp, đảm bảo tính thống nhất. Về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét lại nội dung “quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thể hiện đến từng thửa đất”.
Theo đại biểu, quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh cho nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng vùng kinh tế - xã hội và đơn vị hành chính trong một khoảng thời gian xác định. Đồng thời đối với các địa phương chưa xây dựng được cơ sở dữ liệu về đất đai trên phạm vi toàn huyện thì không thể thực hiện theo quy định trên.
Đối với quy định Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trong các trường hợp người sử dụng đất để quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng sản xuất và rừng tự nhiên.
Tuy nhiên, đại biểu Dương Khắc Mai chỉ ra rằng Điều 17 Luật Lâm nghiệp năm 2017 quy định Nhà nước cho tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân thuê rừng sản xuất là rừng tự nhiên. Như vậy, Nhà nước không thu tiền sử dụng đất nhưng thu tiền thuê rừng sản xuất là rừng tự nhiên, không giao đất rừng đặc dụng cho hộ gia đình, cá nhân.
11h05 Đại biểu Phạm Văn Thịnh – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang: Cần hạn chế mở rộng cơ chế thỏa thuận nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp
Đánh giá cao chất lượng dự thảo Luật Đất đai trình tại kỳ họp này, đại biểu Phạm Văn Thịnh cho rằng, cơ quan soạn thảo đã rất công phu, lắng nghe, tiếp thu, phản biện nhiều chiều về tinh thần cầu thị, tháo gỡ hầu hết các vướng mắc hiện nay với quan điểm phân cấp mạnh mẽ cho địa phương. Cơ quan thẩm tra của Quốc hội cũng đã sát sao đồng hành cùng với cơ quan soạn thảo.
Đại biểu bày tỏ tin tưởng với tinh thần như vậy, chắc chắn khi Luật chính thức được ban hành sẽ tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, từ thực tiễn công tác, đại biểu Phạm Văn Thịnh cho rằng cần hết sức hạn chế cơ chế thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp để thực hiện các dự án có sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Đại biểu Phạm Văn Thịnh làm rõ, thực tiễn cho thấy, việc duy trì cơ chế thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp đã tạo ra sự mất công bằng giữa những người có đất nông nghiệp mà Nhà nước thu hồi với người được thỏa thuận giữa những người có đất trong cùng một dự án thỏa thuận. Cơ chế này cũng khiến cho các dự án thuộc diện thỏa thuận không có thời hạn hoàn thành giải phóng mặt bằng khiến nhiều dự án dở dang, bỏ đất hoang hóa, ảnh hưởng rất xấu để phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, của đất nước. Cơ chế thỏa thuận đã tạo ra những điều vô lý, mất công bằng xã hội.
Để giải quyết dứt điểm các vướng mắc trong giải phóng mặt bằng các dự án thỏa thuận theo Luật Đất đai năm 2013, đại biểu Phạm Văn Thịnh đề nghị bổ sung thêm trường hợp Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp đối với các dự án thuộc diện thỏa thuận mà đã đạt 80% về diện tích điều này phù hợp với Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết 18-NQ/TW. Sau khi Nhà nước thu hồi thì cần rà soát nâng mức bồi thường, hỗ trợ cho người dân cho phù hợp; đồng thời thực hiện triệt để việc giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá công khai, minh bạch. Ngoài ra, đại biểu Phạm Văn Thịnh cũng đề nghị dự thảo Luật này nên nghiên cứu bổ sung hình thức là quyền sử dụng đất ở có thời hạn.
Theo đại biểu, việc nhà nước giao chứng nhận quyền sử dụng đất ở có thời hạn sẽ đem lại nhiều lợi ích. Thứ nhất, đối với các dự án có quyền sử dụng đất ở có thời hạn sẽ hạn chế đầu cơ đất, phân lô bán nền mà khuyến khích đầu tư giá trị của tài sản trên đất. Thứ hai, kéo giảm giá đất ở. Thứ ba, quý đất và quyền sở hữu của Nhà nước sẽ không mất đi mà ngày càng mở rộng, tạo điều kiện cho Nhà nước thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội được thuận lợi.
11h03: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương tranh luận
Tranh luận với các Đại biểu về thành lập một cơ quan độc lập để kiểm đếm trong công tác đền bù, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng đây là ý tưởng tốt nhưng nếu lập một cơ quan thuộc Quốc hội hay Hội đồng nhân dân các cấp thì như vậy sẽ đi ngược lại với xu thế tinh giảm biên chế.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng nên học tập kinh nghiệm của một số dự án ODA, đó là chỉ cần một đơn vị, công ty tư vấn chuyên nghiệp để lập báo cáo tái định cư, giám sát quá trình tái định cư giống như trong quá trình tư vấn về giám sát xây dựng.
Bên canh đó, đại biểu Nguyễn Quang Huân đồng ý với các Đại biểu về Điều 86: nếu như các dự án, các danh mục, các công trình nêu trong Điều 86 không đầy đủ thì cũng sẽ dẫn tới tình trạng một số dự án quy định trong luật khác thì được ưu tiên ưu đãi nhưng mà đối với luật này thì lại bị đấu thầu, sẽ gây ra lúng túng cho các địa phương.
10h57: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình:
Góp ý về quyền sử dụng đất đối với đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ, theo đó, tại điểm k, khoản 1, Điều 38 quy định: Tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao được Nhà nước cho thuê đất.
Theo đại biểu, đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ vẫn là đơn vị cung cấp dịch vụ công, vì vậy đại biểu đặt câu hỏi dự thảo luật xếp chung với doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có phù hợp không?
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung cũng đề nghị đối với đơn vị tự chủ sự nghiệp công tự chủ được miễn tiền cho thuê đất, miễn tiền thuê đất; được phép liên doanh, liên kết nhưng không được góp vốn từ đất. Nếu quy định như dự thảo về liên doanh, liên kết sẽ càng vướng mắc trong thực thi trong thực tế. Vì vậy, cần quy định cụ thể ngay tại luật, hạn chế tình trạng giao cho Chính phủ hoặc giao cho Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định…
10h52: Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận: Cần đảm bảo nhu cầu an cư lạc nghiệp cho công nhân, người lao động
Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Hữu Thông nhất trí với việc sửa đổi Luật Đất đai nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập sau gần 10 năm thi hành Luật Đất đai năm 2013; bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật về đất đai; đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, phát huy vai trò đặc biệt quan trọng của tài nguyên đất trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, bảo đảm quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.
Cho rằng khâu quản lý, quy hoạch nhà ở cho công nhân, người lao động đang còn bất cập, đại biểu đề nghị cần đảm bảo quỹ đất phát triển nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu an cư lạc nghiệp của công nhân, người lao động. Cụ thể, cơ quan soạn thảo cần bổ sung quy định, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh cần xác định chỉ tiêu đất làm nhà ở cho công nhân, người lao động tùy theo nhu cầu thực tế và định hướng phát triển của từng địa phương.
Đại biểu đề xuất cần có chính sách ưu đãi với trường hợp xây nhà cho công nhân và người lao động thuê nhằm làm tăng nguồn cung với đối tượng này. Đại biểu cũng đề nghị cần nghiên cứu, rà soát, sửa đổi để khắc phục chống chéo giữa Luật Đất đai với Luật Đầu tư, góp phần tạo điều kiện cho doanh nghiệp dễ tiếp cận quỹ đất hơn trong việc phát triển nhà ở xã hội cho công nhân, người lao động.
10h45: Đại biểu Trần Quốc Tuấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh: Ban soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu và dự báo tình hình để bổ sung nhiều nội dung đã, đang và sẽ phát sinh trong thực tiễn
Góp ý vào nội dùng này, đại biểu Trần Quốc Tuấn – Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh đồng tình với việc sửa đổi Luật Đất đai lần này theo quan điểm, mục tiêu của Nghị quyết 18, Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn cho rằng, đây là nội dung rất quan trọng, được người dân, doanh nghiệp và các cấp chính quyền trong cả nước trông đợi từ lâu, kỳ vọng sẽ tháo gỡ các vấn đề bất cập trong quản lý, vận hành cơ chế, chính sách liên quan đến đất đai, góp phần nâng cao giá trị nguồn lực của đất đai, tạo động lực cho phát triển đất nước.
Do đây là dự thảo Luật được thông qua lần dầu, tác động dến mọi mặt của đời sống, kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, môi trường của đất nước, giữ vai trò trung tâm trong hệ thống pháp luật về đất đai, có mối quan hệ và ảnh hưởng lớn đến nhiều luật khác, đại biểu Trần Quốc Tuấn đề nghị cần thận trọng, từng nội dung cần được nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi ban hành.
Góp phần hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu lượng hóa đến mức tối đa và bổ sung nội dung của các điều khoản nêu trong dự thảo Luật. Do dự án Luật Đất đai có tính chất đặc thù và nhạy cảm so với các dự án luật khác, có ranh giới rõ ràng giữa các đối tượng điều chỉnh trong luật nên đại biểu Trần Quốc Tuấn đề nghị trên cơ sở đúc kết kinh nghiệm thực tiễn sau 10 năm thực hiện Luật Đất đai 2013, Ban soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu và dự báo tình hình để bổ sung nhiều nội dung đã, đang và sẽ phát sinh trong thực tiễn để thêm vào phần giải thích từ ngữ. Đồng thời cần quy định chi tiết cụ thể rõ ràng và đầy đủ hơn đảm bảo bất kỳ ai khi đọc luật này cũng đều hiểu rõ và có thể áp dụng được ngay.
Riêng các nội dung không thể làm rõ ngay trong dự luật, đại biểu đề nghị cần phải được làm rõ ngay trong nghị định hướng dẫn, hạn chế tối đa việc quy định trong thông tư của các bộ ngành hoặc trong quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Đại biểu nhấn mạnh, có như vậy mới đảm bảo tính thống nhất xuyên suốt trong việc cụ thể hóa các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng về chính sách đất đai.
Điển hình một trong số nội dung trong dự thảo Luật chưa được đề cập đó là khái niệm về quỹ đất công ích. Cụm từ “quỹ đất công ích” không được giải thích và cũng không được đề cập trong Nghị định hướng dẫn. Theo đại biểu Trần Quốc Tuấn, khái niệm về “quỹ đất công ích” nếu không được làm rõ sẽ dẫn đến khó thực hiện hoặc có khi thực hiện sai quy định, vì đây là kẻ hở có thể bị lợi dụng dẫn đến vi phạm pháp luật và còn rất nhiều nội dung khác cần phải được quy định rõ hơn, đề nghị ban soạn thảo quan tâm.
Về quy định việc bồi thường khi nhà nước thu hồi đất, đại biểu cho rằng, phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi cũ. Đại biểu băn khoăn, vậy điều kiện thế nào là bằng hoặc tốt hơn, đề nghị cần có thêm tiêu chí quy định đánh giá cụ thể hơn để dễ thực hiện và đảm bảo quyền lợi của người dân. Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Luật cần giải thích và quy định rõ hơn khái niệm về “quỹ đất phụ cận” được nêu trong Nghị quyết 18.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn cũng đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu lại nội dung tại khoản 3 Điều 24, đề nghị Luật giao thẩm quyền cho Chính phủ quy định chính sách cụ thể về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số để áp dụng thống nhất trong cả nước.
Ngoài ra, đại biểu cũng góp ý vào Điều 239 của dự thảo Luật quy định xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai. Đồng thời đề nghị Ban soạn thảo cần cân nhắc, tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi các luật có liên quan để đảm bảo nguyên tắc thống nhất trong hệ thống pháp luật Việt Nam mà Luật Đất đai được xem là luật gốc để khi luật được ban hành sẽ đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
10h38: Đại biểu Vũ Tiến Lộc - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Tránh trường hợp khi sửa đổi Luật Đất (sửa đổi) phải sửa đổi nhiều luật khác
Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Vũ Tiễn Lộc cho rằng, sửa đổi luật là phải tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội, phát triển cộng đồng doanh nghiệp.
Về quy hoạch sử dụng đất, đại biểu Vũ Tiễn Lộc cho rằng, quy hoạch đất phải phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia. Ngoài ra, sửa đổi Luật Đất đai phải có sự rà soát sự chồng chéo với các luật khác, tránh trường hợp khi sửa đổi Luật Đất vẫn phải sửa đổi nhiều luật hoặc Luật Đất đai được thông qua nhưng các luật khác lại gặp nhiều cản trở trong việc thực thi.
Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thì theo Luật Quy hoạch thì quy hoạch tổng thể phát triển quốc gia phải là ngọn hải đăng để dẫn dắt cho quy hoạch trong mọi lĩnh vực. Trong lĩnh vực sử dụng đất đai, huy động nguồn lực đất đai cũng phải tuân thủ Luật Quy hoạch phát triển kinh tế tổng thể quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay, chúng ta chưa thông qua được quy hoạch tổng thể này.
Vì vậy, đại biểu Vũ Tiến Lộc đề nghị Quốc hội phải có những nỗ lực vượt bậc để có thể thông qua được quy hoạch tổng thể này để dẫn dắt cho quy hoạch sử dụng đất và chỉ trên cơ sở đó mới đảm bảo được một sự minh bạch, ổn định cho phát triển thị trường đất đai và huy động nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế xã hội.
Ngoài ra, theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, Luật Đất đai liên quan đến rất nhiều luật có liên quan và khi sửa đổi Luật Đất đai nên việc sửa đổi Luật này trong 3 kỳ họp, đề nghị Ban soạn thảo rà soát lại những chồng chéo, bất cập trong các dự luật khác để đưa ra một quy luật sửa nhiều luật đồng bộ, để Luật Đất đai (sửa đổi) khi đưa vào có thể phát huy ngay tác dụng. Đây cũng là một việc rất quan trọng, nếu không thì chúng ta sẽ gặp lại cbài học trong lịch sử vì Luật Đất đai có thể tốt nhưng mà các luật khác sẽ cản trở việc thực hiện Luật Đất đai.
10h35: Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam phát biểu tranh luận
Phát biểu tranh luận về hướng giải quyết ách tắc khi không thực hiện được thoả thuận, đại biểu Dương Văn Phước cho biết, có đại biểu đưa ra một thực tế nhà đầu tư không thỏa thuận được với người dân, trong khi cộng đồng khu dân cư đã đồng thuận.
Đại biểu nêu rõ đây là một thực tế nhưng chưa đưa ra được hướng giải quyết. Sự thỏa thuận trên tinh thần thương lượng là cần thiết để đảm bảo quyền lợi của người dân.
Theo đại biểu, nguyên nhân của vấn đề không hẳn do người dân đòi hỏi giá quá cao mà bản chất là việc xác định giá đất chưa được quy định cụ thể. Do đó, Luật Đất đai (sửa đổi) phải giải quyết được vấn đề phát huy nguồn lực, phát huy quyền sử dụng đất và phải thương mại hóa quyền sử dụng đất. Đồng thời cũng sử dụng quyền năng của chủ sở hữu về đất đai của Nhà nước để giải quyết được việc cản trở nguồn lực đất đai.
10h29 Đại biểu Phạm Hùng Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: Đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật
Nhất trí với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Đất đai, đại biểu Phạm Hùng Thắng chia sẻ, qua tiếp xúc cử tri cho thấy cử tri và Nhân dân đang rất trông chờ sửa đổi Luật lần này.
Đại biểu Phạm Hùng Thắng cũng đề nghị để bảo đảm hiệu quả, khả thi cần bảo đảm tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật, giải quyết chồng chéo giữa luật này với các luật liên quan. Đại biểu nhấn mạnh, không để một vấn đề mà được quy định bởi nhiều quy định khác nhau mà thực chất là do nhiều cơ quan quản lý khác nhau.
Về thu hồi đất, bồi thường đất và tái định cư, đại biểu Phạm Hùng Thắng đề nghị rà soát lại quy định về các dự án, công trình thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng tại khoản 2 Điều 86 để phù hợp hơn và bao quát, đầy đủ hơn với quy định tại khoản 2 Điều 11 về phân loại đất với nhóm đất phi nông nghiệp.
Đồng thời, đề nghị nghiên cứu xem xét thêm quy định về thẩm quyền thu hồi đất tại Điều 90, Điều 93 quy định về trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đại biểu lý giải, quy định hiện hành dường như giao cho cấp xã trọng trách quá nặng. Cấp tỉnh, cấp huyện ra quyết định thu hồi đất nhưng cấp xã phải tổ chức họp dân để phổ biến, thuyết phục, vận động. Cấp xã là cấp hành chính thấp nhất và không đơn giản để nắm rõ, hiểu thấu đáo, đầy đủ nội dung của các dự án để giải thích, thuyết phục, vận động người dân, mặc dù đây là cấp gần dân nhất.
Theo đại biểu Phạm Hùng Thắn, dự thảo Luật cần cụ thể hơn quy định về sự phối hợp giữa cấp ra quyết định thu hồi chủ đầu tư dự án với cấp xã trong quá trình thực hiện thu hồi đất thì mới có thể tháo gỡ được khó khăn, vướng mắc. Về giá đất, đại biểu Phạm Hùng Thăng đề nghị cần làm rõ nguyên tắc xác định giá đất phù hợp với giá thị trường, quyền sử dụng sử dụng đất trong điều kiện bình thường. Quy định rõ về quy trình kiểm tra, giám sát của địa phương trong xây dựng bảng giá đất hàng năm.
Ngoài ra, đại biểu cũng góp ý về các nội dung: về thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, nhất là khi đầu tư các dự án có sử dụng đất chuyển đổi mục đích sử dụng đất cần quy định nguyên tắc về thủ tục, trình tự, thời gian cụ thể nhằm tránh phiền hà về thủ tục cho người dân và doanh nghiệp.
10h22: Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh: Quy định hợp lý về quyền định giá đất
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Thạch Phước Bình đánh giá Dự thảo Luật cơ bản đi đúng hướng của tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần phải tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định cụ thể liên quan đến bỏ khung giá đất, giao quyền định giá đất cụ thể cho UBND cấp tỉnh.
Đại biểu phân tích rằng, quy định về giá đất cụ thể là điểm không thành công của Luật Đất đai 2013, làm phát sinh tranh chấp, khiếu kiện trong thu hồi đất. Tuy nhiên, khoản 1 Điều 164, 165 của dự thảo Luật về Bảng giá đất, giá đất cụ thể vẫn chưa khắc phục được những bất cập trong Luật hiện hành. Đại biểu cho rằng cần có cơ chế hữu hiệu hơn để nâng cao hiệu quả, tính minh bạch của công tác định giá đất, tránh tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi còi” trong công tác định giá.
Đại biểu đề nghị cần quy định rõ, cơ quan quản lý giá đất cấp tỉnh độc lập với UBND cấp tỉnh trong việc định giá đất, được thuê tổ chức có chức năng tư vấn, xác định giá đất để tư vấn xác định giá đất cụ thể.
Đại biểu nêu rõ, tại khoản 1 Điều 163 có quy định việc định giá đất phải bảo đảm các nguyên tắc như: Theo mục đích sử dụng đất định giá; theo thời hạn sử dụng đất; phù hợp với giá trị thị trường quyền sử dụng đất trong điều kiện bình thường; tuân thủ đúng phương pháp, trình tự, thủ tục định giá đất theo quy định của pháp luật; đảo đảm tính độc lập về chuyên môn nghiệp vụ, trung thực, khách quan của kết quả định giá đất giữa cơ quan định giá, cơ quan thẩm định và cơ quan quyết định.
Tuy nhiên đại biểu đề nghị cần xác định rõ, tường minh thế nào là “ phù hợp với giá trị thị trường quyền sử dụng đất trong điều kiện bình thường” để đảm bảo tính khả thi khi áp dụng.
Đồng thời, để giá đất tiệm cận với giá thị trường, cần định rõ vai trò, thẩm quyền của cơ quan nhà nước cũng như các chủ thể liên quan như nhà đầu tư, người sử dụng đất trong quá trình thẩm định giá, giảm tối đa cơ hội cán bộ có thể lạm quyền. Hội đồng thẩm định giá đất cần có sự tham gia của các bên, và hoạt động theo nguyên tắc công khai, minh bạch, công bằng.
10h15: Đại biểu Nguyễn Quốc Luận - Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái: Cần bổ sung quy định rõ các chính sách về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số
Góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Nguyễn Quốc Luận đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét lại quy định về việc giao cho UBND cấp tỉnh theo điều kiện thực tế của địa phương, quy định cụ thể chính sách về đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số.
Đại biểu Nguyễn Quốc Luận cho rằng quy định như vậy có thể dẫn đến áp dụng và triển khai không thống nhất giữa các địa phương trong cùng một vùng có điều kiện kinh tế xã hội tương đồng.
Theo đại biểu Nguyễn Quốc Luận, từ thực tế tại địa phương khi thực hiện Luật Đất đai, Luật Lâm nghiệp, Luật Đa dạng sinh học còn khó khăn, vướng mắc liên quan đến các quy định hiện hành. Nếu không quy định rõ trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) thì sẽ khó khăn, bất cập trong tổ chức thực hiện. Do vậy, đại biểu Nguyễn Quốc Luận đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định rõ các chính sách về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số trong dự thảo để đảm bảo thực hiện thống nhất trong toàn quốc.
Về nhóm vấn đề lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đại biểu Nguyễn Quốc Luận đề nghị cơ quan soạn thảo cần cân nhắc thêm quy định quy hoạch sử dụng đất thể hiện đến từng thửa đất.
Đại biểu Nguyễn Quốc Luận cho rằng quyết định như vậy là rất khó thực hiện đối với các địa phương, nhất là các tỉnh miền núi chưa hoàn thành xong công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính và xây dựng cơ sở liệu về đất đai.
Bên cạnh đó, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, định hướng sử dụng đất thời gian dài một số công trình, dự án phát triển hạ tầng, nhất là các công trình dạng tuyến chỉ mang tính chất định hướng nên rất khó khăn trong việc xác định, thể hiện thông tin đến từng thửa đất, khi chưa thực hiện khảo sát thực tế, chưa lập báo cáo kinh tế kỹ thuật, khi triển khai có sai lệch, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện do phải rà soát thực hiện thủ tục điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất.
Do vậy, đại biểu Nguyễn Quốc Luận cho rằng có quy định về chuyển tiếp hoặc có quy định đối với những nơi chưa hoàn thành công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính hoặc những tỉnh miền núi có độ núi cao.
Đồng thời, đại biểu Nguyễn Quốc Luận đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc quy định nội dung kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải xác định quy mô, địa điểm công trình, dự án cấp quốc gia, cấp tỉnh.
Về mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đại biểu Nguyễn Quốc Luận cho rằng đây là nội dung rất quan trọng, nhạy cảm, có tác động trực tiếp đến một bộ phận lớn người dân đã sản xuất nông nghiệp. Do vậy, đại biểu Nguyễn Quốc Luận đề nghị cơ quan soạn thảo cần có đánh giá kỹ các tác động của quyết định này đối với đời sống và sản xuất của người dân.
10h10: Đại biểu Hoàng Minh Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Cần đơn giản hóa thủ tục hành chính về đất đai.
Góp ý về thủ tục hành chính về đất đai trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi, đại biểu Hoàng Minh Hiếu cho rằng, đây là vấn đề được dư luận rất quan tâm. Thủ tục hành chính chậm trễ sẽ là một trong những cản trở lớn đối với sự phát triển kinh tế xã hội. Trong khi đó, báo cáo của Ban soạn thảo, hiện nay Luật Đất đai đã có những điểm mâu thuẫn, chồng chéo với ít nhất 20 văn bản luật khác. Điều này dẫn đến có nhiều vướng mắc trên thực tế vì các thủ tục thường liên quan đến nhiều sở, ngành khác nhau, khó đạt được sự kết nối thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp.
Đại biểu Hoàng Minh Hiếu kiến nghị cơ quan soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu để đơn giản hóa thủ tục hành chính về đất đai. Đặc biệt cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Ban soạn thảo, các đạo luật có liên quan như Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở để xác định phạm vi điều chỉnh của tưng luật để đảm bảo có sự kết nối chặt chẽ giữa thủ tục hành chính về đất đai với các thủ tục hành chính khác và quan trọng cần giao Chính phủ bảo đảm việc áp dụng một cách thống nhất trên cả nước.
Về cơ chế chia sẻ lợi ích giữa các nhà đầu tư với cộng đồng dân cư, đại biểu cho biết, thực tế việc thu hồi đất để xây dựng các công trình, dự án có những trường hợp đưa lại những lợi ích to lớn cho cộng đồng dân cư xung quanh. Tuy nhiên, cũng có những dự án ảnh hưởng tiêu cực đến lợi ích của người dân, đặc biệt là các dự án có tác động lớn đến môi trường như khai thác khoáng sản, xây dựng thủy điện, xây dựng nghĩa trang, các khu dự án xử lý rác… Tác động dễ thấy nhất là giá đất trong khu vực sẽ sụt giảm, tạo ra những ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Chính vì vậy, nhiều dự án theo hình thức này đã bị người dân xung quanh phản ứng, ngăn chặn việc triển khai thi công. Đồng thời, thực tế cho thấy việc đền bù và hỗ trợ hiện nay chủ yếu được thực hiện trọn gói một lần bằng tiền mà không hướng đến việc tạo ra nguồn sinh kế mới cho người dân…
Đại biểu đề nghị trong lần sửa đổi này, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung quy định về cơ chế chia sẻ lợi ích giữa nhà đầu tư với người dân trong các dự án có tác động lớn đến môi trường sống của người dân, nhằm tạo điều kiện cho việc phục hồi và phát triển sinh kế lâu dài cho cộng đồng dân cư.
Vấn đề thứ ba, về cách thức xem xét, thảo luận về dự án Luật đất đai, đại biểu Hoàng Minh Hiếu đồng tình với nhận định cho rằng đây là dự án luật rất quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Vì vậy, để bảo đảm chất lượng của dự án luật, cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp với các cơ quan có liên quan trên cơ sở ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội cần xác định những vấn đề chính sách lớn của luật để tập trung nghiên cứu theo chuyên đề. Trên cơ sở đó để có những hình thức thảo luận chuyên đề, tập trung làm rõ từng nội dung, từng chế định của dự án luật để có cơ sở báo cáo, xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội về từng nội dung trình Quốc hội tại kỳ họp kế tiếp.
10h05: Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước: Hỗ trợ vốn ưu đãi, học nghề, việc làm cho người bị thu hồi đất
Về vấn đề thu hồi đất, đại biểu cho biết, Điều 86 về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng đang có quy định rất rộng. Đại biểu cho rằng cần quy định cụ thể hơn, rõ ràng hơn nữa, xác định giá đất khi giải tỏa, đền bù, quy định rõ khu vực nào là đất quốc phòng, khu vực nào là đất kinh doanh, làm rõ phương pháp xác định giá đất khi thu hồi.
Đại biểu cũng cho biết, người bị thu hồi đất không chỉ chịu thiệt hại về đất đai, mà còn chịu thiệt về nhiều tài sản khác gắn liền với đất đai, sinh kế. Đại biểu đề nghị, cần quy định thêm về việc hỗ trợ vốn ưu đãi, học nghề, việc làm cho người bị thu hồi đất, thực hiện đúng mục tiêu “chỗ ở mới tốt hơn nơi ở cũ”.
Về hạn mức giao đất nông nghiệp, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân, đại biểu cho rằng cả hai phương án đã nêu đều có những mặt tích cực và hạn chế khác nhau. Đại biểu cho rằng, Ban soạn thảo cần tiếp tục rà soát, đánh giá tác động đầy đủ hơn cả hai phương án để có cơ sở vững chắc trước khi đưa ra quyết định, hoàn thiện dự thảo Luật để Quốc hội thông qua.
10h03: Đại biểu Đào Hồng Vận - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên tranh luận: Kiến nghị Nhà nước có thể thu hồi đất, nhưng giá đền bù, hỗ trợ phải đảm bảo lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp
Tranh luận về quy định thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, dân tộc tại Điều 86, đại biểu Đào Hồng Vận - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên cho rằng, các dự án án phát triển kinh tế - xã hội nếu thỏa thuận được với người dân là rất tốt và người dân đồng thuận. Tuy nhiên phải trao đổi rất kỹ. Đại biểu Đào Hồng Vận băn khoăn liệu Bộ Tài nguyên và môi trường có khảo sát, đánh giá các dự án theo Điều 73 của Luật Đất đai năm 2013 hay chưa?
Hiện nay tại địa phương của đại biểu rất khó thực hiện và đang gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư khi bỏ ra một số tiền lớn để đền bù nhưng không thể đưa dự án vào thực hiện do một số người dân đòi giá thỏa thuận rất cao, gấp nhiều lần so với người đã thỏa thuận và đền bù trước đó. Và có trường hợp thì giá nào cũng không chịu.
Như vậy, đại biểu Đào Hồng Vận cho rằng, nếu chấp thuận đền bù thì sẽ gây mâu thuẫn ngay trong nội bộ người dân vì người được cao, người lại thấp. Vì vậy, đại biểu Đào Hồng Vận đề nghị Quốc hội nghiên cứu. Mặt khác, đối với dự án phát triển đô thị, nhà ở thương mại đấu giá sử dụng đất, theo dự thảo, chúng ta lựa chọn nhà đầu tư qua hình thức đấu giá đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và Nhà nước trực tiếp đấu giá đất ở. Vì vậy, Nhà nước phải tổ chức giải phóng mặt bằng để có mặt bằng sạch đấu giá.
Đại biểu Đào Hồng Vận cho rằng, nếu như vậy Nhà nước sẽ khó thực hiện việc thỏa thuận. Và theo đại biểu, Nhà nước có thể thu hồi đất, nhưng giá đền bù, hỗ trợ phải đảm bảo lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.
9h57: Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc:
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Trần Văn Tiến bày tỏ đồng tình với sự cần thiết phải sửa đổi Luật Đất đai nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 18-NQ/TW về đất đai, khắc phục những hạn chế, bất cập Luật Đất đai năm 2013, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước và hội nhập quốc tế trong giai đoạn hiện nay.
Dự thảo Luật đã cụ thể hóa các định hướng về đất đai theo Nghị quyết 18-NQ/TW, quy định rõ hơn về quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của công dân về đất đai; đã khắc phục những nội dung chồng chéo, mâu thuẫn, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật. Về bố cục và tính cụ thể, dự thảo luật gồm 245 Điều, cố cục thành 16 chương. Tuy nhiên, trách nhiệm quản lý của các cơ quan đang tản mạn ở nhiều chương. Đại biểu đề nghị bố cục một chương trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai...(còn tiếp)
9h50: Đại biểu Trần Văn Khải - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: Sửa đổi Luật Đất đai không để phát sinh ra các khó khăn, vướng mắc mới
Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Trần Văn Khải nhất trí với nội dung được trình bày tại Tờ trình của Chính phủ. Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp đang đặt niềm tin rất lớn vào Quốc hội; đồng thời cũng đòi hỏi rất cao về chất lượng, tiến độ sửa đổi Luật Đất đai lần này nhằm, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, giải quyết được các bức xúc của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, kiến tạo phát triển kinh tế - xã hội, tạo động lực đưa đất nước ta trở thành nước phát triển những năm tới.
Trước yêu cầu trên, đại biểu Trần Văn Khải đề nghị Quốc hội xem xét tổ chức một kỳ họp chuyên đề để thảo luật thật sâu về dự án Luật vô cùng quan trọng này. Đại biểu Trần Văn Khải khẳng định: Có thể nói Đảng, Nhà nước đang rất kỳ vọng vào Quốc hội trong việc thể chế hóa kịp thời, đúng với các chủ trương, chính sách của Đảng. Quốc hội XV đã xác định dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là nhiệm vụ lập pháp quan trọng nhất của nhiệm kỳ này, chúng ta nghiên cứu sửa đổi các nội dung của Luật thế nào để đáp ứng được kỳ vọng của Đảng, mong mỏi của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp và giải quyết được các thách thức từ thực tiễn.
Vì vậy, đại biểu Trần Văn Khải đề nghị Quốc hội xem xét tổ chức một kỳ họp chuyên đề để thảo luật thật sâu về dự án Luật vô cùng quan trọng này.
9h29: Quốc hội nghỉ giải lao
9h22 Đại biểu Ma Thị Thúy – Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang: Cần thiết mở rộng quyền cho đối tượng thuê đất, trả tiền thuê đất hàng năm
Đại biểu Ma Thị Thúy bày tỏ nhất trí với sự sửa đổi toàn diện Luật Đất đai nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết số 18-NQ/TW, phát huy vai trò đặc biệt quan trọng của tài nguyên đất đai trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh.
Góp ý về bổ sung quy định cho phép chuyển nhượng thế chấp quyền thuê trong hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm tại Điều 44 của dự thảo Luật, đại biểu Ma Thị Thúy bày tỏ thống nhất với quy định mới này và cho rằng, việc mở rộng quyền cho đối tượng thuê đất, trả tiền thuê đất hàng năm là cần thiết, phù hợp với mục tiêu đẩy mạnh thương mại hóa quyền sử dụng đất, đưa quyền sử dụng đất tham gia trực tiếp vào quá trình phát triển kinh tế xã hội.
Tuy nhiên, cũng theo đại biểu Ma Thị Thúy, Ban soạn thảo cần đánh giá tác động của việc cho phép chuyển nhượng thế chấp quyền thuê đất cho trong hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm trên các khía cạnh về kinh tế - xã hội, về hoạt động sản xuất kinh doanh nghiệp để sao cho các doanh nghiệp có thể yên tâm khi ban hành Luật và đánh giá thêm việc thẩm định, quản lý và xử lý tài sản thế chấp của các tổ chức tín dụng
Về mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đại biểu Ma Thị Thúy đề nghị bổ sung quy định về cơ chế giám sát chặt chẽ, cụ thể hơn về nội dung này.
Về quản lý, sử dụng của công ty nông, lâm nghiệp, đại biểu Ma Thị Thúy phản ánh thực tiễn thời gian qua tranh chấp, lấn chiếm còn phức tạp. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo có đánh giá cụ thể hơn, chặt chẽ hơn để khi quy định các nội dung liên quan tại Điều 185 của dự thảo Luật này nhất là về các quy định giao cho địa phương quản lý để góp phần sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong suốt thời gian vừa qua.
Về Văn phòng đăng ký đất đai, đại biểu Ma Thị Thúy cho biết thực tế tại cac đia phương miền núi việc đăng kí đất đai gặp nhiều khó khăn do văn phòng đăng ký đất đai cách xa khu dân cư, đi lại khó khăn. Theo quy định, 2 hoặc 3 đơn vị cấp huyện mới có một văn phòng đăng ký đất đai. Trong khi đó, biên chế được giao thì ít, công việc thì nhiều đã ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thực hiện nhiệm vụ tại địa phương.
Do đó, đại biểu Ma Thị Thúy đề nghị Chính phủ đánh giá, tổng kết lại và xem xét nên quy định Văn phòng đăng ký đất đai theo hướng là giao trực tiếp trực thuộc cấp huyện, để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và các địa phương hoàn thành nhiệm vụ.
9h15: Đại biểu Trần Nhật Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Quy định rõ các trường hợp thu hồi đất
Cho ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Nhật Minh quan tâm tới các trường hợp nhà nước thu hồi đất. Đại biểu cho rằng, đây là một trong lĩnh vực có nhiều khiếu nại, do các quy định liên quan đến lĩnh vực này còn bất cập, chưa giải quyết được mối quan hệ hài hòa giữa nhà nước, chủ đầu tư và người sử dụng đất.
Đại biểu phân tích, về các trường hợp nhà nước thu hồi đất, Điều 54 Hiến pháp năm 2013 quy định: “ Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Việc thu hồi đất phải công khai, minh bạch và được bồi thường theo quy định của pháp luật.”
Đồng thời, Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương cũng nêu rõ tinh thần này. Đại biểu cho rằng việc sửa đổi Luật lần này cần khắc phục những bất cập đang có trong luật hiện hành, đảm bảo thống nhất trong hệ thống pháp luật, đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất. Đại biểu chỉ rõ, Điều 86 của Dự thảo Luật có quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. So với Luật hiện hành thì quy định có phạm vi mở rộng hơn, nhưng chưa rõ ràng về mục đích, chưa nổi bật tiêu chí trường hợp thật cần thiết phải thu hồi. Vì vậy, cần tiếp tục nghiên cứu, xem xét thêm về nội dung này.
Để đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết của Trung ương, đại biểu đề nghị cần làm rõ các điều kiện, tiêu chí cụ thể của các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng so với các dự án vì lợi ích kinh tế thuần túy, làm rõ phương án bồi thường đất thỏa đáng để đảm bảo việc thu hồi đất, đặc biệt là ở khu đô thị, khu dân cư diễn ra minh bạch, công bằng.
Về hạn mức sử dụng đất nông nghiệp, đại biểu chỉ rõ, khoản 1 Điều 181 có quy định: Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân đối với mỗi loại đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 180 của Luật này. Theo đại biểu, cần làm rõ căn cứ của quy định này, vì hạn mức được nâng lên 5 lần. Do đó, cần đảm bảo có cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn rõ ràng.
9h09: Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Cần làm rõ nội hàm của việc thu hồi đất cho phát triển kinh tế vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng
Tán thành với việc sửa đổi bổ sung Luật Đất đai và đánh giá cao Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, đại biểu Tô Văn Tám cho rằng, việc sửa đổi Luật Đất đai là rất cần thiết, vấn đề thu hồi đất luôn là vấn đề phức tạp, nhạy cảm, được sự quan tâm của toàn xã hội liên quan đến mọi mặt đời sống kinh tế xã hội và mọi người dân.
Báo cáo thường niên của Chính phủ về khiếu nại, tố cáo cho thấy khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai, việc thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội chiếm gần 70% trong tổng số khiếu nại, tố cáo. Người dân có thể chấp nhận hy sinh quyền lợi hoặc chịu thiệt quyền lợi nếu việc thu hồi đất đó cho mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế cho lợi ích của cộng đồng, lợi của Nhà nước nhưng sẽ không chấp nhận việc thu hồi đất chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân hoặc nhóm người nhưng lại áp giá đền bù thấp mang tính áp đặt hay tạo kẽ hở trục lợi lợi ích nhóm.
Đại biểu Tô Văn Tám cho rằng sửa đổi Luật đất đai lần này cần giải quyết được vấn đề này.
Theo đại biểu Tô Văn Tám, việc sửa đổi bổ sung Luật Đất đai cần làm rõ nội hàm của việc thu hồi đất hả cho phát triển kinh tế vì lợi ích quốc gia, lợi iích công cộng. Tuy nhiên, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng thường không cố định. Do đó tiềm ẩn nhiều nguy cơ xung đột, nhiều nguy cơ lạm quyền gây bức xúc trong nhân dân.
Đại biểu đề nghị tiếp cận theo hướng: Những dự án vì mục đích quốc phòng, an ninh, những dự án phát triển kinh tế xã hội mang tính chiến lược, quy định sự phát triển một vùng, một khu vực, một tỉnh hoặc của cả nước hoặc các công trình công cộng thì thu hồi; còn các dự án phát triển kinh tế đơn thuần, thương mại theo quy hoạch mang lại lợi ích chủ yếu cho nhà đầu tư thì thương lượng với người dân để mua lại hoặc thỏa thuận cho họ góp vốn bằng quyền sử dụng đất.
Về mở rộng hạn mức chuyển quyền sử dụng đất quy định tại Điều 181, đại biểu Tô Văn Tám đề nghị Ban soạn thảo cần quan tâm thúc đẩy một hình thức chuyển quyền sử dụng đất khác để có quy mô ruộng đất lớn hơn mà người dân vẫn không mất đi quyền sử dụng đất của mình. Đó là các hộ gia đình, cá nhân liên kết góp vốn với nhau dưới nhiều hình thức hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất hướng nghiệp để hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa lớn hơn (còn gọi là tập trung đất đai). Với hình thức này thì không giới hạn hạn mức hạn điền. Đại biểu Tô Văn Tám đề nghị dự thảo cần có các quy định cho hình thức này.
9H02: Đại biểu Phan Thái Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Xem xét thấu đáo quy định về tự thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người dân
Góp ý tại phiên thảo luận, Đại biểu Phan Thái Bình hoan nghênh tinh thần của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thay mặt Chính phủ trong thời gian rất ngắn kịp thời tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận tại tổ. Nhiều nội dung các đại biểu thảo luận ở tổ cũng được giải trình, tiếp thu bước đầu để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật. Về việc thể chế hóa chủ trương Nghị quyết 18 của Trung ương, trong đó định hướng tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, nhà ở thương mại.
Từ thực tiễn, đại biểu đề nghị cần phải xem xét một cách thấu đáo. Cần phải nhận thức rõ vấn đề tự thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người dân giới hạn ở mức độ nào, thỏa thuận về những vấn đề gì, có đề cập đến vấn đề thỏa thuận về chuyển nhượng quyền sử dụng. Đại biểu đề nghị cân nhắc rất kỹ để thể chế hóa chủ trương này, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra cần tiếp tục đánh giá tác động kỹ hơn, lấy ý kiến rộng rãi đối tượng chịu tác động.
Đại biểu Phan Thái Bình cho rằng, thể chế, quan điểm của Trung ương phải trên tinh thần tự thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người dân trong việc quyết định quyền sử dụng đất (giao cho doanh nghiệp hay góp vốn, định giá). Tuy nhiên, về giá phải thống nhất một mức giá theo quy định của giá nhà nước, để đảm bảo sự công bằng, minh bạch; đồng thời cần quan tâm đến cơ chế và kiểm soát thỏa thuận này như thế nào.
Về định giá đất, đại biểu Phan Thái Bình nêu quan điểm, xác định định giá đất tiếp cận với giá thị trường – đây là điều rất khó, cần phải quy định thể chế thật kỹ về tiêu chí, điều kiện, có căn cứ pháp lý, căn cứ thực tiễn, cơ sở để tham khảo từ Hội đồng định giá để đảm bảo định giá sát với giá thị trường. Vấn đề thứ ba được đại biểu góp ý là bố trí tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, đại biểu đề nghị bám sát vào quan điểm xuyên suốt, đó là nơi ở mới phải bằng hoặc thấp hơn cũ và phải thể chế thật kỹ vấn đề này. Quy định của pháp luật phải chặt chẽ phải có nơi tái định cư, đưa vào Luật điều cấm nếu chưa bố trí tái định cư thì dứt khoát không được thu hồi đất.
Đối với áp giá đền bù, đại biểu đánh giá cao cách tiếp cận đó là khi đền bù nhà cửa trên đất, đền bù theo đơn giá xây dựng mới. Đây là một cách tiếp cận rất tiến bộ và cần phát huy và quy định chặt chẽ trong luật nội dung này.
8h55: Đại biểu Mai Thị Phương Hoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định: Quy định rõ về điều kiện thu hồi đất
Quan tâm đến quy định về điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, hoặc để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu Mai Thị Phương Hoa cho rằng, các quy định về điều kiện thu hồi đất còn chưa đầy đủ, chung chung, chưa cụ thể.
Đại biểu cho biết, Điều 54 Hiến pháp năm 2013 quy định: “ Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Việc thu hồi đất phải công khai, minh bạch và được bồi thường theo quy định của pháp luật.”
Đại biểu nhấn mạnh, trong điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, hoặc để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, cần làm rõ yếu tố “thật cần thiết”, quy định rõ các điều kiện nào là “thật cần thiết” để đảm bảo quá trình thu hồi đất diễn ra minh bạch, tuân thủ đúng quy định trong Hiến pháp năm 2013. Đại biểu cũng nhấn mạnh, trong việc thu hồi đất, Nhà nước phải đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp của 3 bên: Nhà nước, người dân, doanh nghiệp, trong đó, cần quan tâm hơn đến người dân bị thu hồi đất, vì họ ở thế bị động.
Đại biểu đề nghị cần chú trọng hơn nữa đến chính sách đền bù, hỗ trợ tái định cư để người dân bị thu hồi đất không bị thiệt thòi. Về các trường hợp thu hồi đất vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu cho biết, dự thảo Luật lần này có mở rộng thêm các trường hợp thu hồi đất, hoặc mở rộng phạm vi hơn so với các trường hợp đã quy định trong luật hiện hành.
Đại biểu đề nghị cần rà soát, đánh giá lại các trường hợp thu hồi đất theo quy định của Luật hiện hành xem còn phù hợp hay không. Với những trường hợp mới bổ sung, cần đánh giá tác động kỹ lưỡng, tránh tình trạng quy định quá nhiều trường hợp thu hồi, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, tiềm ẩn nguy cơ tăng khiếu kiện về đất đai.
8h49: Đại biểu Trần Thị Thanh Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang: Cần cụ thể quyền và trách nhiệm của công dân về đất đai
Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Trần Thị Thanh Hương đồng thuận với việc sửa đổi Luật Đất đai hiện hành nhằm khắc phục những bất cập hiện tại. Về quyền và trách nhiệm của công dân về đất đai được đề cập trong dự án Luật, đại biểu Trần Thị Thanh Hương cho rằng, dự án Luật cần nêu cụ thể về quyền và trách nhiệm của công dân khi tham gia góp ý vào thảo luận, kiến nghị với cơ quan với Nhà nước về sử dụng đất đai; tham gia ý kiến về định giá đất, bồi thường, quy hoạch đất đai ở địa phương.
Theo đại biểu Trần Thị Thanh Hương, ngoài quyền và nghĩa vụ của công dân đối với đất đai tại Mục 3, Chương II, qua nghiên cứu cho thấy, việc dự thảo Luật bổ sung một mục mới về quyền và nghĩa vụ của công dân đối với đất đai là rất phù hợp nhằm đảm bảo thể chế hóa quan điểm của Đảng. Đó là nhân dân được tạo điều kiện tiếp cận, sử dụng đất công bằng, công khai, hiệu quả và bền vững.
Trong toàn bộ Chương 2 của dự thảo luật quy định về quyền và trách nhiệm của Nhà nước và công dân đối với đất đai có tất cả 21 điều nhưng có đến 18 điều quy định rất chi tiết về quyền, trách nhiệm của Nhà nước và chỉ dành có 03 điều để đề cập rất khái quát những vấn đề chung về quyền và nghĩa vụ của công dân là chưa rõ và chưa có sự tương xứng cả về bố cục và thể hiện nội dung. Chính vì vậy, đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm nội hàm làm rõ hơn những quy định có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân tại Mục 3, Chương II, nhất là các khoản có liên quan đến người dân như là tham gia góp ý kiến về quy luật, kế hoạch sử dụng đất, tham gia góp ý về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giám sát việc tổ chức thực hiện chính sách pháp luật về đất đai, tham gia thảo luận, kiến nghị với cơ quan nhà nước về công tác quản lý, sử dụng đất đai nhằm tạo điều kiện để người dân dễ tiếp cận và dễ áp dụng hơn trong thực tiễn.
08h42: Đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh: Cần có biện pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước trong việc nhận chuyển nhượng, kiểm soát việc chuyển đổi mục đích của chuyển nhượng
Góp ý vào dự án Luật này, đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh quan tâm đến quy định mở rộng hạn mức nhượng quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân lên không quá 15 lần tại Điều 181 của dự thảo. Qua thực tiễn cho thấy chưa phát sinh vướng mắc gì trong việc thực hiện quy định này. Với tốc độ phát triển như hiện này, việc nhìn nhận nâng hạn mức là phù hợp. Và để tăng cường quản lý nhà nước về đất đai, đại biểu Huỳnh Thanh Phương đề nghị cần tiếp tục quy định về hạn mức.
Về quy định mở rộng đối tượng chuyển nhượng đất trồng lúa tại Điều 57, đại biểu Huỳnh Thanh Phương cho rằng, việc không hạn chế tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông, lâm nghiệp nhận quyền chuyển nhượng đất trồng lúa cũng là phù hợp với thực tiễn đang diễn ra hiện nay. Nhưng để đảm bảo diện tích đất trồng lúa của địa phương và của cả nước, đại biểu đề nghị cần phải có biện pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước trong việc nhận chuyển nhượng, kiểm soát việc chuyển đổi mục đích của chuyển nhượng để tránh tình trạng cá nhân lợi dụng chính sách thu gom đất này mà phải không nhằm mục đích sản xuất nông nghiệp.
Đề cập về tài chính về giá đất tại Chương 11, dự thảo Luật đã bỏ khu đất đai, khung giá đất của Chính phủ. Đại biểu cho rằng, đây là nội dung sửa đổi quan trọng, phù hợp với thực tiễn hiện nay. Tuy nhiên, làm sao để xác định giá đất sát với giá thị trường là một bài toán rất khó. Do đó, đại biểu Huỳnh Thanh Phương cho rằng, việc xác định giá đất sát với giá thị trường là điều mà luật phải tính toán kỹ và cần quy định chặt chẽ công tác công khai thông tin, tuyên truyền về giá để hạn chế tình trạng sốt đất ảo, giúp cân bằng ổn định về giá thị trường, có chế tài xử lý nghiêm những hành vi đầu cơ, lướt sóng, tạo giá ảo về đất, gây nhiễu loạn thị trường đất đai.
Liên quan đến quy định đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở gắn với tài sản gắn liền với đất, đại biểu Huỳnh Thanh Phương đề nghị cần có quy định cụ thể để đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các bên. Về hòa giải tranh chấp đất đai quy định tại Điều 234, dự thảo Luật có ba hình thức hòa giải: tự hòa giải, hòa giải ở cơ sở và hòa giải tại tòa án.
Đại biểu đề nghị chỉ cần quy định các bên được lựa chọn hòa giải, có thể hòa giải tại cơ sở hoặc giải tại tòa án hoặc khởi kiện ra tòa. Hòa giải tại tòa án thì do hòa giải viên thực hiện, nếu giải quyết không thành thì thụ lý giải quyết theo tố tụng. Đại biểu cho rằng, quá trình giải quyết theo tố tụng tại tòa vẫn tiếp tục hòa giải nên vẫn đảm bảo được ý kiến của các bên nếu mà thống nhất được với nhau.
8h37: Đại biểu Đặng Bích Ngọc – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hoà Bình: Xây dựng bảng giá đất cần đảm bảo công khai, minh bạch, tránh tiêu cực
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Đặng Bích Ngọc bày tỏ nhất trí với sự cần thiết phải ban hành Luật Đất đai (sửa đổi) nhằm khắc phục những bất cập hiện hành trong quản lý, sử dụng đất đai và cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp đã đặt ra trong Nghị quyết 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất đai, tạo động lực đưa đất nước ta phát triển có thu nhập cao.
Đồng thời, đại biểu đánh giá cao sự nỗ lực của Chính phủ trong việc xây dựng, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật. Một số dự án luật phức tạp, phạm vi tác động rộng và quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của đất nước. Tuy nhiên, dự thảo luật còn một số nội dung chưa thống nhất với các quy định khác của luật liên quan, chưa giải quyết được triệt để các vấn đề bất cập trong thực tế. Do vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ, các Bộ, ngành tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện dự thảo luật để đảm bảo tính đồng bộ, toàn diện của pháp luật đất đai.
Đối với quy định về bảng giá đất, đại biểu Đặng Bích Ngọc nêu rõ trên thực tế, tình trạng tiêu cực, tham nhũng trong việc định giá đất tại một số địa phương thời gian qua một phần do những bất cập trong việc xác định bảng giá đất. Tính minh bạch, khách quan, chính xác của bảng giá đất là vấn đề rất quan trọng, góp phần định giá đất cụ thể. Do đó, đại biểu đề nghị cần có tổ chức độc lập, chuyên nghiệp trong việc xây dựng bảng giá đất đảm bảo công khai, minh bạch, tránh tiêu cực khi xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt bảng giá đất hàng năm.
Về quy định đối với đất do các công ty nông, lâm nghiệp quản lý, sử dụng, đại biểu cho rằng quy định như dự thảo luật còn chung chung, chưa giải quyết được những vấn đề tồn tại trong quản lý và sử dụng đất của các nông, lâm trường, trong đó có việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất là người nhận khoán.
Đại biểu Đặng Bích Ngọc đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định cụ thể trong dự thảo luật hoặc giao Chính phủ quy định cụ thể trong Nghị định hướng dẫn quy định về người đang sử dụng đất là người nhận khoán. Đồng thời bổ sung quy định cụ thể về điều kiện, cơ chế tài chính để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất có nguồn gốc nông, lâm trường.
8h35 Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi)
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết Luật Đất đai được một đạo luật rất quan trọng, phức tạp, giữ vai trò căn bản trong hệ thống pháp luật về đất đai, có mối quan hệ và ảnh hưởng sâu sắc đến việc thực thi các chính sách quy định trong rất nhiều luật khác.
Đây cũng là luật tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội tới tất cả các tổ chức và từ người dân. Việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai là nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng pháp luật trong nhiệm kỳ, dự kiến phải 3 kỳ họp để có thời gian rà soát kỹ lưỡng với tinh thần vì lợi ích quốc gia, dân tộc, cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự án Luật này với 228 lượt ý kiến phát biểu tại 19 tổ. Thảo luận tại tổ, về cơ bản các ý kiến đồng tình với sự cần thiết sửa đổi luật để thể chế hóa chủ trương của Đảng, hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm khai thác và sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh và bảo vệ môi trường khắc phục bất cập, hạn chế của Luật hiện hành.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị tại phiên họp này, tập trung thảo luận và các nội dung đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế; đề nghị các vị đại biểu phát biểu ngắn gọn, đi thẳng vào các vấn đề, tránh trùng lặp.
8h33: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung biểu quyết thông qua Luật Dầu khí (sửa đổi)
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, quá trình tiếp thu, chỉnh lý Dự án Luật được tiến hành nghiêm túc, cầu thị. Theo đó, Dự thảo Luật gồm 11 Chương 69 Điều.
Kết quả biểu quyết điện tử tại phiên họp cho thấy có 472 đại biểu Quốc hội tán thành thông qua Luật, chiếm 94,78%. Như vậy Luật Dầu khí (sửa đổi) đã chính thức được thông qua với tỷ lệ tán thành cao.
Đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua dự án Luật
8h21: Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi)
Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và giải trình về dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi). Trên cơ sở 13 ý kiến phát biểu của ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra, Cơ quan soạn thảo và các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.
Giải trình một số vấn đề cụ thể, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, về chính sách khai thác tài nguyên đối với mỏ, cụm mỏ, lô dầu khí khai thác tận thu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, đây là chính sách mới của dự thảo Luật với nhiều nội dung mang tính đột phá, là cơ sở pháp lý cần thiết để khai thác hiệu quả hơn tài nguyên dầu khí, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước trong bối cảnh dự báo những năm tới có nhiều mỏ dầu khí ở giai đoạn cuối đời mỏ sẽ chuyển sang thời kỳ khai thác tận thu.
Ủy bản Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến ĐBQH, chỉ đạo các cơ quan tiếp tục hoàn thiện nội dung này tại dự thảo Nghị định và rà soát, ban hành các văn bản dưới luật khác có liên quan, trong đó chú trọng các quy định nhằm bảo đảm hiệu quả hoạt động khai thác tận thu và kiểm soát chặt chẽ chi phí hoạt động dầu khí.
Liên quan đến chính sách của Nhà nước về dầu khí; nguyên tắc thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí, tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo đã bổ sung tại khoản 3 Điều 6 nguyên tắc tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam về “ứng phó sự cố tràn dầu”. Đối với vấn đề “an ninh quốc gia” đã được quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 6, nội dung cụ thể thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan về bảo đảm quốc phòng, an ninh; vấn đề “an ninh năng lượng” đã được quy định tại khoản 1 Điều 5, nội dung cụ thể thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan về quy hoạch năng lượng.
Về các hành vi bị nghiêm cấm, tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo đã bổ sung hành vi lợi dụng điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí gây ô nhiễm môi trường tại khoản 2 Điều 9 dự thảo Luật.
Về hợp đồng dầu khí, tiếp thu ý kiến ĐBQH, Điều 31 dự thảo Luật đã được chỉnh sửa theo hướng quy định 02 khoản riêng (khoản 6 và khoản 7) về trách nhiệm của các chủ thể có liên quan đối việc quyết định thời gian tạm dừng thực hiện một số quyền và nghĩa vụ trong hợp đồng dầu khí trong 02 trường hợp: (1) bất khả kháng và (2) vì lý do quốc phòng an ninh, bảo đảm phù hợp, chặt chẽ.
Về chính sách ưu đãi trong hoạt động dầu khí, Dự thảo đã chỉnh sửa về mặt kỹ thuật tại khoản 1 Điều 67 bảo đảm đúng kỹ thuật văn bản, không ảnh hưởng đến nội dung khác của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp khi thực hiện hợp nhất. Đối với chính sách ưu đãi đầu tư và ưu đãi đầu tư đặc biệt trong hoạt động dầu khí, xin được giữ quy định sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 10 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp như đã trình, không quy định trực tiếp chính sách ưu đãi đầu tư và ưu đãi đầu tư đặc biệt trong hoạt động dầu khí tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp vì gắn với đối tượng ưu đãi cụ thể quy định tại Điều 53 dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi).
Về nghĩa vụ của nhà thầu, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, tại Khoản 12 Điều 59 quy định nghĩa vụ của nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí tổ chức lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ, hàng hóa dầu khí phục vụ hoạt động dầu khí trước tiên phải bảo đảm nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả, đồng thời, phù hợp với hợp đồng dầu khí vì hợp đồng dầu khí chỉ quy định những nguyên tắc chung về nội dung này và mỗi nhà đầu tư có quy chế riêng lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ, hàng hóa dầu khí phục vụ hoạt động dầu khí.
Về quản lý nhà nước về dầu khí, Dự thảo Luật chỉ quy định về trách nhiệm của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Điều 66) gắn với quy định phân cấp cho Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam trong hoạt động dầu khí (Điều 63) có nội dung khác với quy định tại Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp hiện hành.
Dự thảo Luật không quy định điều kiện về vốn của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam khi chuyển nhượng hoặc nhận chuyển nhượng quyền lợi tham gia và trách nhiệm của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho ý kiến đối với nội dung này.
Ngoài những nội dung nêu trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra, Cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan rà soát quy định tại Điều 69 về điều khoản chuyển tiếp và tiếp thu, chỉnh lý về kỹ thuật văn bản; kính trình Quốc hội xem xét, quyết định.
8h20: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung biểu quyết thông qua Luật Dầu khí (sửa đổi)
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tiếp đến Quốc hội sẽ tiến hành biểu quyết thông qua Luật Dầu khí (sửa đổi) và tiến hành thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Sau đây, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi).
8h13: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành nội dung biểu quyết thông qua Luật Thanh tra (sửa đổi)
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, đây là Dự án Luật được Chính phủ trình Quốc hội thảo luận từ Kỳ họp thứ 3.
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, quá trình tiếp thu, chỉnh lý Dự án Luật được tiến hành nghiêm túc, cầu thị, xác đáng, kỹ lưỡng; tiếp thu tối đa các ý kiến của đại biểu Quốc hội và các cơ quan có liên quan. Theo đó, Dự thảo Luật gồm 8 Chương 118 Điều.
Kết quả biểu quyết điện tử tại phiên họp cho thấy có 459 đại biểu Quốc hội tán thành thông qua Luật, chiếm 92,17%. Như vậy Luật Thanh tra (sửa đổi) đã chính thức được thông qua với tỷ lệ tán thành cao.
8h02: Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi)
Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi).
Theo đó, về việc thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ (Điều 18); thành lập cơ quan thanh tra tại các đơn vị ngành dọc thuộc Tổng cục ở địa phương, đa số ý kiến tán thành quy định thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ; một số ý kiến đề nghị cân nhắc vì có thể làm phát sinh tổ chức bộ máy, biên chế, kinh phí, không phù hợp với Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương. Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin báo cáo như sau: Theo quy định của Luật Thanh tra hiện hành thì tại các Tổng cục, Cục thuộc Bộ không thành lập cơ quan thanh tra chuyên ngành độc lập, nhưng để đáp ứng yêu cầu quản lý thì Luật Thanh tra cho phép Chính phủ xem xét giao một số cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. Trên thực tế, tại các cơ quan này đã thành lập các đơn vị có nhiệm vụ tham mưu và làm công tác thanh tra, với đội ngũ công chức vừa thực hiện nhiệm vụ thanh tra, vừa đồng thời đảm nhiệm các nhiệm vụ chuyên môn khác. Qua tổng kết thi hành Luật cho thấy, ở một số nơi, tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành như trên đã bộc lộ bất cập, hạn chế. Bên cạnh đó, một số luật được ban hành sau Luật Thanh tra năm 2010 đã quy định thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ.
Do đó, trong dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), Chính phủ đã đề nghị thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ để có cơ sở sắp xếp, kiện toàn một bước tổ chức bộ máy làm công tác thanh tra chuyên ngành theo hướng tăng cường tính chuyên nghiệp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động.
Quá trình xem xét, cho ý kiến về dự án Luật, các vị đại biểu Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội và cơ quan, tổ chức hữu quan đều cơ bản nhất trí hướng đổi mới này. Việc thành lập cơ quan thanh tra tại Tổng cục, Cục được thực hiện trên cơ sở sắp xếp lại các đơn vị và đội ngũ công chức hiện có đang làm nhiệm vụ thanh tra nên không làm phát sinh tăng tổng số đơn vị trực thuộc và biên chế của các Tổng cục, Cục, bảo đảm phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết số 18-NQ/TW là “Việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy không được tăng thêm đầu mối và biên chế”.
Do đó, đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về các tiêu chí, điều kiện thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ như tại khoản 2 Điều 18; đồng thời, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, tại khoản này đã bổ sung quy định “Việc thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục không được làm tăng số lượng đầu mối đơn vị trực thuộc và biên chế của Tổng cục, Cục thuộc Bộ” để bảo đảm chặt chẽ. Căn cứ quy định của Luật và yêu cầu thực tiễn, Chính phủ sẽ xem xét, quyết định việc thành lập cơ quan thanh tra tại các Tổng cục, Cục cụ thể.
Về cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, một số ý kiến đề nghị quy định cụ thể về tổ chức Thanh tra Bảo hiểm xã hội, bao gồm Thanh tra Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Thanh tra Bảo hiểm xã hội tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đối với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế. Tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành của cơ quan bảo hiểm xã hội thuộc thẩm quyền quyết định của Chính phủ theo quy định của Luật Thanh tra và luật chuyên ngành. Do đó, đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ như trong dự thảo Luật, không quy định cụ thể về hệ thống tổ chức cơ quan thanh tra của Bảo hiểm xã hội trong Luật Thanh tra.
Về Thanh tra sở, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về Thanh tra sở như tại Điều 26 của dự thảo Luật. Theo đó, giao quyền chủ động cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập Thanh tra sở căn cứ vào yêu cầu quản lý nhà nước ở địa phương và biên chế được giao, trừ một số trường hợp đặc thù do luật định và theo quy định của Chính phủ. Quy định như vậy bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo, tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong thực hiện quản lý nhà nước trên địa bàn.
Về việc xây dựng, ban hành kết luận thanh tra và giao quyền quyết định kỷ luật cho cơ quan thanh tra, một số ý kiến đề nghị rà soát các quy định trong dự thảo Luật về ban hành kết luận thanh tra để quy định chặt chẽ, bảo đảm khắc phục tình trạng chậm ban hành kết luận thanh tra, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã được rà soát, quy định cụ thể, rành mạch về thẩm quyền, quy trình, thời hạn các bước báo cáo kết quả thanh tra, xây dựng, ban hành, công khai kết luận thanh tra; xác định rõ trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được dự thảo kết luận thanh tra, người ra quyết định thanh tra phải ký ban hành kết luận thanh tra. Đồng thời, bổ sung quy định Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra để bảo đảm việc ban hành kết luận thanh tra đúng thời hạn quy định.
Đối với kinh phí hoạt động của cơ quan thanh tra, một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định cơ quan thanh tra được trích một phần số tiền từ các khoản thu hồi phát hiện qua thanh tra, bảo đảm phù hợp với pháp luật về ngân sách nhà nước và yêu cầu cải cách tiền lương trong thời gian tới; có ý kiến đề nghị quy định cụ thể tỷ lệ trích trong dự thảo Luật hoặc giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định. Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin báo cáo như sau: Căn cứ thẩm quyền được giao theo quy định của Luật Thanh tra hiện hành và yêu cầu thực tiễn, Nghị định số 86/2011/NĐ-CP của Chính phủ đã quy định “các cơ quan thanh tra nhà nước được trích một phần số tiền từ các khoản thu hồi phát hiện qua thanh tra thực nộp vào ngân sách nhà nước để hỗ trợ nâng cao năng lực hoạt động thanh tra, tăng cường cơ sở vật chất và khen thưởng, động viên tổ chức, cá nhân có thành tích trong công tác thanh tra”.
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 327/2016/TT-BTC quy định cụ thể phạm vi các khoản được trích, mức trích, việc quản lý, sử dụng và thủ tục dự toán, quyết toán. Thực tiễn thực hiện thời gian qua cho thấy quy định này đã phát huy hiệu quả tích cực, góp phần nâng cao năng lực hoạt động của các cơ quan thanh tra.
Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ nội dung này trong dự thảo Luật. Đồng thời, tiếp thu ý kiến các vị đại biểu Quốc hội, khoản 3 Điều 112 của dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể để bảo đảm chặt chẽ theo yêu cầu của pháp luật về ngân sách nhà nước và phù hợp với chủ trương thực hiện cải cách tiền lương.
8h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu mở đầu phiên họp
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, tham dự phiên họp hôm nay có đại diện Hội đồng nhân dân của 55 tỉnh, thành phố trên cả nước. Theo chương trình Kỳ họp, sáng nay 14/11, Quốc hội sẽ tiến hành biểu quyết, thông qua dự án Luật Thanh tra (sửa đổi)
Tiếp đến, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi).