KHAI MẠC PHIÊN HỌP LẦN THỨ 22 CỦA UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI
THÔNG CÁO BÁO CHÍ VỀ CHƯƠNG TRÌNH PHIÊN HỌP THỨ 23 CỦA UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI
Phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Theo đó, sau phát biểu khai mạc Phiên họp của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023.
8h00: Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu
Tổng Thư ký Quốc hội , Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức phiên họp lần thứ 23 trong thời gian 4 ngày (9-12/5/2023) để xem xét 17 nội dung.
Dự phiên họp về phía khách mời có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị Nguyễn Hòa Bình, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng; Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn; cùng đại diện lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Nội chính Trung ương, Ban Kinh tế Trung ương; các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Xây dựng, Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Lao động Thương binh và Xã hội, Giao thông vận tải, Ủy ban Dân tộc; đại diện lãnh đạo Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chính phủ…
Tiếp đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc, định hướng Phiên họp lần thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
8h02: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc phiên họp
Chủ tịch Quốc hội cho biết, Phiên họp thường kỳ lần thứ 23 phiên họp tháng 5 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là phiên họp cuối cùng để chuẩn bị cho Kỳ họp của Quốc hội, dự kiến sẽ khai mạc của ngày 22/5 tới. Dự kiến chương trình của phiên họp kéo dài trong 4 ngày làm việc từ 9/5 đến 12/5 để Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét và cho ý kiến đối với 13 nội dung lớn dự kiến trình Quốc hội xem xét quyết định tại Kỳ họp thứ 5.
Về công tác lập pháp, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về 3 dự án luật và 2 dự thảo nghị quyết của Quốc hội; xem xét đề nghị xây dựng dự án Luật Chuyển đổi giới tính. Đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội cho biết, sau khi Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có nghị quyết để Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan tổ chức lấy ý kiến của Nhân dân về dự án Luật rất quan trọng này.
Theo Báo cáo của Chính phủ và các cơ quan hữu quan đã có trên 12 triệu lượt ý kiến của Nhân dân đóng góp về dự án luật rất quan trọng này. Dự kiến tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ dành 1/2 ngày làm việc để tiếp tục cho ý kiến đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung quan tâm cho ý kiến những nội dung lớn như chủ trương thể chế hóa Nghị quyết 18-NQ/TW về các chính sách pháp luật về đất đai hiện nay, cũng như một số vấn đề lớn, khó như vấn đề về tài chính đất đai và phương pháp định giá đất; việc sửa đổi các luật khác có liên quan như thế nào nhất là các dự án luật đang được trình Quốc hội để bảo đảm đồng bộ của hệ thống pháp luật. Về dự án Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghiên cứu cho ý kiến về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung các nội dung căn cứ vào thực tiễn hoạt động của các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng hiện nay, việc tái cơ cấu, xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, xử lý nợ xấu, xử lý tình trạng sở hữu chéo; quản lý tài sản đảm bảo; vấn đề thanh tra, kiểm tra, giám sát; những nội dung cần luật hóa từ Nghị quyết 42 của Quốc hội…
Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh xuất cảnh quá cảnh cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội cho biết đây là dự án nhận được sự quan tâm của công dân Việt Nam ở trong nước và đồng bào ta ở nước ngoài, dự kiến trình Quốc hội xem xét thông qua theo thể thức rút gọn nên càng phải được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan đóng góp thêm ý kiến sâu về dự án luật này để hoàn thiện cơ sở pháp lý nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về xuất nhập cảnh, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam và người nước ngoài xuất nhập cảnh vào Việt Nam trong quan hệ với nước ngoài, vừa đảm bảo an ninh chủ quyền quốc gia vừa góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng sẽ cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 85/2014/QH13 ngày 28/11/2014 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (đồng thời xem xét việc bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023) nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn tại Kỳ họp thứ 6 và Hội đồng nhân dân các cấp tổ chức lấy phiếu tín nhiệm những chức danh do Hội đồng nhân dân bầu phê chuẩn vào các kỳ họp cuối năm. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh. Chủ tịch Quốc hội đề nghị tập trung cho ý kiến về các chính sách cụ thể, chính sách mới, các nhóm giải pháp.
Về đề nghị xây dựng dự án Luật Chuyển đổi giới tính, Chủ tịch Quốc hội cho biết, trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp lần thứ 22, đại biểu Quốc hội đã hoàn thiện hồ sơ và có Tờ trình mới đề nghị xây dựng dự án Luật Chuyển đổi giới tính trước đây là tên mà đại biểu đề xuất là Luật Bản dạng giới. Chủ tịch Quốc hội đề nghị xem xét, cho ý kiến về hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật nêu trên, nhất là về sự cần thiết các chính sách lớn và đánh giá tác động của chính sách được đề xuất để có quyết định phù hợp nhất.
Về công tác giám sát, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022, triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023; Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021; Báo cáo tài chính nhà nước năm 2021; Báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022; Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV; Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri đã gửi đến Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV.
Về quyết định vấn đề quan trọng, tại phiên họp này Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến để trình Quốc hội về việc xem xét tiếp tục phân bổ vốn đầu tư công trung hạn và vốn của chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.
Nhóm vấn đề thứ hai, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho ý kiến về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 5 của Quốc hội để xem xét nội dung của chương trình kỳ họp. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, dự kiến kỳ họp tới chương trình họp là rất nặng, tính riêng chương trình xây dựng luật và pháp lệnh có đến 20 dự án luật và dự thảo nghị quyết. Do đó, cần phải có sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng để thuyết phục được Quốc hội, các cơ quan phải tập trung cao độ đảm bảo cho kỳ họp hoàn thành với nội dung tốt nhất.
Nhóm vấn đề thứ ba, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định cho ý kiến đối với 3 nội dung thuộc thẩm quyền bao gồm: dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2023-2030 nhằm tiếp tục triển khai thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ theo từng giai đoạn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc sử dụng kinh phí để mua bù một số mặt hàng trong dự trữ quốc gia. Và theo thông lệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét báo cáo công tác dân nguyện Quốc hội tháng 4.
Nêu rõ, với khối lượng công việc lớn của phiên họp, thời gian khẩn trương, Chủ tịch Quốc hội đề nghị từng Ủy viên Thường vụ Quốc hội phát huy tinh thần từ đầu khóa đến nay nghiên cứu kỹ không chỉ lĩnh vực mình phụ trách mà còn góp ý cho cả những lĩnh vực liên quan để đóng góp chung vào công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; các cơ quan của Chính phủ, cơ quan hữu quan cần phải bám sát lịch trình, cung cấp tài liệu kịp thời, cử cán bộ có trách nhiệm tham dự các cuộc họp để đảm bảo cho chất lượng của phiên họp đạt kết quả tốt nhất.
8h34: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, thời gian còn lại của sáng ngày 9/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023.
Tiếp đó, Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày báo cáo tóm tắt về tình hình kinh tế - xã hội.
8h35: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày báo cáo về kinh tế - xã hội
Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, tình hình kinh tế - xã hội (KTXH) năm 2022 nước ta đạt được nhiều thành quả quan trọng, khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Nền kinh tế phục hồi nhanh, là một trong số ít các quốc gia đạt tăng trưởng cao, kiểm soát được lạm phát, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Mặc dù còn có chỉ tiêu không đạt mục tiêu đề ra, nhưng trong bối cảnh tình hình thế giới, trong nước còn có nhiều khó khăn, thách thức, nhất là những hậu quả để lại rất nặng nề của đại dịch COVID-19, nguy cơ suy thoái kinh tế thế giới và tác động từ cuộc xung đột Nga – Ucraina, với quyết tâm cao và sự nỗ lực phấn đấu, chúng ta đã vượt qua các khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi, khá toàn diện mục tiêu, nhiệm vụ, đạt và vượt 13/15 chỉ tiêu chủ yếu đề ra, vừa tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh, vừa thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả, bảo đảm quốc phòng, an ninh…
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, với vị thế là một nền kinh tế có độ mở lớn, tuy nhiên quy mô còn khiêm tốn và năng lực cạnh tranh quốc tế còn hạn chế, kinh tế nước ta tiếp tục chịu ảnh hưởng nặng nề bởi bối cảnh kinh tế thế giới, nhất là xuất nhập khẩu, công nghiệp chế biến chế tạo, thu hút đầu tư, kinh doanh bất động sản…
Mặc dù vậy, bước sang tháng 4, nhiều chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn ban hành từ đầu năm đến nay bắt đầu có hiệu ứng tác động, tháng 4 cũng là tháng bước vào giai đoạn đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ, nhất là du lịch. Nhờ đó, đã có nhiều chuyển biến tích cực trong một số lĩnh vực như thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, đầu tư công, khơi thông điểm nghẽn về dòng tiền trong nền kinh tế,… Tình hình KTXH tháng 4 và 4 tháng/2023 đã đạt nhiều kết quả tích cực. Báo cáo đầy đủ đã đánh giá chi tiết tình hình triển khai thực hiện, từ đó rút ra 09 nhóm kết quả đạt được, 04 nhóm hạn chế, khó khăn chủ yếu trong 04 tháng đầu năm, phân tích nguyên nhân, bối cảnh và phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm những tháng cuối năm…
Về tình hình triển khai thực hiện chương trình phục hồi và phát triển KTXH đã bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và phát triển. Đề cập đến phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chính phủ tiếp tục nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; tiếp tục triển khai quyết liệt, hiệu quả các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, hoạt động sản xuất kinh doanh đã ban hành; tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh.
Bên cạnh đó, thực hiện tốt công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương; tiếp tục cơ cấu lại lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công.
Đồng thời, tích cực đẩy nhanh tiến độ các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, quan trọng quốc gia, có tính liên vùng, các dự án đường cao tốc, đường vành đai, đường ven biển và hạ tầng đô thị lớn; chú trọng phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, bảo đảm gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội; làm tốt công tác an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội; triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả công tác đối ngoại, ngoại giao kinh tế, tranh thủ tối đa nguồn lực bên ngoài để phục vụ phát triển đất nước; nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế…
9h02: Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2023
Thẩm tra đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, năm 2022 nước ta đối diện với nhiều biến động nhanh, phức tạp, tiêu cực của tình hình thế giới. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã có những quyết sách đúng đắn, kịp thời, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp cùng với sự chuyển hướng chiến lược phòng, chống dịch sang “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh”, góp phần kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, mở cửa trở lại nền kinh tế.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được cũng còn nhiều hạn chế, tồn tại, yếu kém cần khắc phục. 02 chỉ tiêu quan trọng phản ánh chất lượng tăng trưởng không đạt mục tiêu đề ra, tăng thêm 01 chỉ tiêu đã báo cáo là tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP. Chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động chỉ đạt 4,8% so với mục tiêu khoảng 5,5%. Tăng trưởng GDP giảm tốc đáng kể trong quý IV do xuất khẩu sụt giảm và sản xuất công nghiệp tăng thấp khi các điều kiện kinh doanh xấu đi và nhu cầu thế giới suy giảm mạnh, đơn hàng sụt giảm trong khi chi phí đầu vào cho sản xuất vẫn ở mức cao và thiếu hụt nguồn cung nguyên vật liệu.
Về tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, tình hình kinh tế vĩ mô duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế tiếp tục được bảo đảm. Thương mại, dịch vụ tiếp tục xu hướng tăng. Thị trường tiền tệ, tín dụng cơ bản ổn định. Nhiều giải pháp được triển khai để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản. Công tác bảo đảm an sinh xã hội, lao động, việc làm, cải thiện đời sống người dân được thực hiện tốt.
Bên cạnh những kết quả đạt được, diễn biến tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm 2023 cũng bộc lộ những khó khăn, thách thức tiếp diễn từ quý IV/2022, gây áp lực lớn trong điều hành kinh tế vĩ mô và khả năng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm 2023. Cụ thể, tăng trưởng GDP Quý I/2023 thấp, các trung tâm sản xuất công nghiệp và xuất khẩu chính của cả nước đã có mức sụt giảm hoặc tăng không đáng kể cho thấy việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm là vô cùng khó khăn. Doanh nghiệp còn gặp nhiều vướng mắc liên quan đến công tác quản lý nhà nước, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhiều vấn đề tồn tại từ lâu nhưng chậm được xử lý đã tạo ra những điểm nghẽn đối với nền kinh tế.
Dự báo từ nay đến cuối năm 2023, kinh tế - xã hội còn gặp nhiều thách thức, việc đạt được mục tiêu tăng trưởng là rất khó khăn, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ kiên trì thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tăng cường năng lực thích ứng, chống chịu của hệ thống tài chính, ngân hàng. Thực hiện các giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn của thị trường tài chính, tiền tệ, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản. Điều hành chính sách tài khóa có trọng tâm, trọng điểm, chia sẻ vai trò hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế với chính sách tiền tệ. Cần điều chuyển, sử dụng vốn linh hoạt, hạn chế phát hành trái phiếu Chính phủ khi chưa giải ngân được nguồn vốn huy động cũ.
Ngoài ra, cần điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa, chính sách vĩ mô khác; đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư công; theo dõi chặt chẽ, chủ động phương án ứng phó, phòng, chống, kiểm soát hiệu quả với dịch Covid-19; tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa. đẩy mạnh phát triển, khai thác thị trường truyền thống, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
09h22: Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng trình bày Báo cáo tóm tắt về ngân sách nhà nước
Trình bày Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện NSNN năm 2022, tình hình triển khai thực hiện dự toán NSNN năm 2023, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết, trong bối cảnh tình hình còn nhiều khó khăn, thách thức, nền kinh tế phục hồi tích cực sau dịch, kết quả thực hiện nhiệm vụ NSNN năm 2022 khả quan hơn so với báo cáo đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4, hoàn thành toàn diện các mục tiêu đề ra, góp phần tích cực vào việc hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo đời sống nhân dân.
Trong đó, chính sách tài khóa được điều hành chủ động, linh hoạt, hỗ trợ tháo gỡ nhiều khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, ứng phó kịp thời với những diễn biến thực tế, góp phần tích cực ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.
Kết quả thu NSNN không những bù đắp số giảm thu do thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân (chưa được tính trong dự toán) mà còn vượt so với dự toán, qua đó đảm bảo nguồn lực cho Chương trình phục hồi, tăng chi đầu tư phát triển; thực hiện các nhiệm vụ cấp bách phát sinh. Đồng thời, tiếp tục tích lũy dành nguồn thực hiện cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Trung ương.
Chi NSNN được quản lý chặt chẽ, cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai; triệt để tiết kiệm, giảm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư phát triển. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, nâng cao kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu quả hoạt động thu, chi NSNN, quản lý, sử dụng tài sản công.
Đảm bảo cân đối ngân sách các cấp; giảm bội chi NSNN so với dự toán và báo cáo Quốc hội, trong khi vẫn đảm bảo được nguồn lực cho chương trình phục hồi và bố trí kế hoạch vốn đầu tư cho 05 dự án đường bộ cao tốc được chuyển từ vay về cho vay lại, bảo lãnh Chính phủ thành vốn cấp phát NSNN của VEC và VIDIFI theo Nghị quyết của Quốc hội.
Nợ công giảm và thấp hơn mức trần ngưỡng cảnh báo quy định tại Nghị quyết Quốc hội, tiếp tục cơ cấu bền vững nợ công.
Bên cạnh những mặt đạt được, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng đã chỉ ra một số khó khăn, hạn chế như công tác triển khai dự toán chi NSNN một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương còn chậm, phân bổ, kéo dài; triển khai kế hoạch đầu tư công năm 2022 còn nhiều vướng mắc, tỷ lệ giải ngân còn thấp; việc ban hành văn bản hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn trong việc thanh toán, quyết toán một số khoản kinh phí, xử lý tài sản, viện trợ, tài trợ cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 còn chậm…. Nguyên nhân của những hạn chế này là do trong quá trình điều hành tiếp tục phát sinh nhiều vấn đề ảnh hưởng không thuận lợi đến việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và NSNN (như áp lực tăng tỷ giá, lãi suất, lạm phát; nguyên nhiên liệu đầu vào,...) khiến nhiều dự án bị chậm, tăng vốn, đội vốn...
Về tình hình phân bổ, giao dự toán NSNN năm 2023, Thứ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ, dự toán NSNN năm 2023 được Quốc hội quyết định với: tổng số thu là 1.620,7 nghìn tỷ đồng, tổng số chi là 2.076,2 nghìn tỷ đồng; bội chi NSNN là 455,5 nghìn tỷ đồng (4,42%GDP).
Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và NSNN năm 2023 đã được Quốc hội quyết định, đòi hỏi nỗ lực rất lớn của các ngành, các cấp từ trung ương đến địa phương triển khai các nhiệm vụ, Bộ Tài chính đã đề xuất các giải pháp, nhiệm vụ chủ yếu, trong đó tập trung thực hiện nhất quán mục tiêu ưu tiên giữ vững nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng, phục hồi và phát triển bền vững các lĩnh vực kinh tế, xã hội. Đồng thời quyết liệt thực hiện công tác thu - chi NSNN chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả; kiểm soát chặt chẽ bội chi NSNN, nợ công trong phạm vi Quốc hội cho phép. Tập trung tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.
9h35: Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai trình bày báo cáo thẩm tra về báo cáo ngân sách nhà nước Thẩm tra về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2022
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai cho biết, theo Báo cáo của Chính phủ, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022 vượt khá cao so với dự toán (tăng 28,6%), tăng 201,4 nghìn tỷ đồng so với số đã báo cáo Quốc hội vào tháng 10 năm 2022, trong đó 03 khoản thu chủ yếu của NSNN là thu nội địa, thu từ dầu thô và thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đều vượt dự toán.
Tuy nhiên, qua báo cáo của Chính phủ và giám sát thực tế, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhận thấy, việc thực hiện nhiệm vụ thu NSNN năm 2022 nổi lên một số vấn đề như: Công tác dự báo kết quả thu NSNN năm 2022 phục vụ việc lập dự toán NSNN năm 2023 cũng như nhiều năm gần đây chưa sát thực tiễn, có sự chênh lệch rất lớn giữa số báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ tư và số đánh giá bổ sung. Nhiều khoản thu tăng rất cao, có khoản khi báo cáo Quốc hội cơ bản đạt dự toán, nhưng khi đánh giá lại, vượt dự toán khá cao. Tình trạng này đã kéo dài trong nhiều năm, làm ảnh hưởng lớn đến việc hoạch định chính sách tài chính và xây dựng dự toán năm 2023. Do vậy, đề nghị Chính phủ rút kinh nghiệm và có giải pháp khắc phục, nâng cao chất lượng xây dựng dự toán thu NSNN hằng năm.
Đánh giá thực hiện nhiệm vụ chi NSNN năm 2022, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho biết, ước thực hiện giải ngân về vốn đầu tư thấp hơn so với cùng kỳ năm 2021. Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, việc giải ngân đầu tư phát triển năm 2022 ước đạt 93,42% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, trong đó bao gồm cả giải ngân kế hoạch vốn địa phương giao; nếu loại trừ khoản chi này, tỷ lệ giải ngân sẽ thấp hơn số Chính phủ báo cáo. Do đó, đề nghị Chính phủ rà soát để phản ánh đúng thực tế, vì số kế hoạch được địa phương giao thêm không nằm trong kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Đối với tình hình phân bổ và giao dự toán NSNN năm 2023, đến hết tháng 4/2023, có 50/52 bộ, cơ quan trung ương có báo cáo gửi Bộ Tài chính với tổng vốn đầu tư phát triển đã phân bổ chi tiết đạt 94,29%. Số vốn kế hoạch chưa phân bổ chi tiết còn lại của 25 bộ, cơ quan trung ương là 11,09 nghìn tỷ đồng. Về kinh phí thường xuyên, các bộ, cơ quan trung ương chưa phân bổ là 1,1 nghìn tỷ đồng; đồng thời hiện còn 6,4 nghìn tỷ đồng dự toán chi thường xuyên của các bộ, cơ quan trung ương Bộ Tài chính chưa thống nhất phân bổ do chưa đủ hồ sơ, thuyết minh căn cứ phân bổ.
Theo quy định, chậm nhất đến ngày 31/12/2022 phải thực hiện phân bổ và giao dự toán đến các đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc. Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan đôn đốc việc phân bổ, khẩn trương giao số dự toán còn lại, tăng cường rà soát, kiểm tra việc phân bổ và giao dự toán theo đúng quy định của Luật NSNN.
Thưởng trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành liên quan bám sát mục tiêu phát triển KTXH và Nghị quyết số 69/2022/QH15 của Quốc hội về dự toán NSNN năm 2023 để thu đúng, thu đủ, thu kịp thời số thu vào NSNN. Thực hiện chính sách tài khóa linh hoạt, phối hợp đồng bộ với chính sách tiền tệ để hỗ trợ sản xuất - kinh doanh phát triển. Triển khai nhanh chóng, hiệu quả các chính sách đã được ban hành. Kịp thời phân bổ, giao vốn theo đúng kế hoạch.
9h51: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn gợi ý một số nội dung trọng tâm thảo luận.
Điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung cho ý kiến về những kết quả đạt được cũng như bất cập, hạn chế tồn tại, bài học kinh nghiệm trong phát triển kinh tế - xã hội năm 2022. Đặc biệt là việc thực hiện 12 chỉ tiêu kinh tế - xã hội, trong đó có một số chỉ tiêu chưa đạt mục tiêu đề ra: công tác dự toán ngân sách nhà nước, giải ngân vốn đầu tư công, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước, rủi ro trên thị trường tài chính tiền tệ, việc thiếu vốn của doanh nghiệp trong đó có doanh nghiệp bất động sản, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, các vấn đề văn hóa xã hội, du lịch, lao động, an sinh xã hội…
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng lưu ý thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội các tháng đầu năm 2023: Tốc độ tăng trưởng GDP quý I/2023 rất thấp trong điều kiện bình thường và trên nền thấp của cùng kỳ năm trước. Tình hình ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, các vấn đề liên quan đến lao động, việc làm, hệ thống tài chính, ngân hàng, bảo hiểm. Đặc biệt, trong báo cáo của Chính phủ chưa nêu nguyên nhân và trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương. Làm rõ vấn đề mặt bằng lãi suất cho vay tăng cao, tăng trưởng tín dụng, nợ xấu, thị trường trái phiếu, bất động sản…
Bên cạnh đó, nhiều vụ việc xảy ra thời gian qua đã gây ảnh hưởng lớn đến niềm tin của người dân đối với hệ thống tài chính ngân hàng như: nhân viên ngân hàng lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tiền gửi của khách hàng với số tiền lớn, tư vấn đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, môi giới, tư vấn phát hành hỗ trợ, cam kết mua lại trái phiếu của các công ty đại lý, phân phối nhưng đến hạn thanh toán thì chây ì hoặc mất khả năng thanh toán; gửi tiết kiệm bị chuyển thành tham gia mua bảo hiểm nhân thọ.
Nhấn mạnh, trong những năm qua, công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật được đặc biệt chú trọng, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, từ năm 2021 đến nay đã có 12 luật đã được thông qua và trong năm 2023 dự kiến sẽ có nhiều luật tiếp tục được xem xét thông qua. Bên cạnh đó, Quốc hội cũng ban hành nhiều nghị quyết với các chính sách, cơ chế đặc thù để đồng hành cùng Chính phủ, các bộ, ngành, các cơ quan có liên quan cùng tháo gỡ bất cập, vướng mắc. Câu hỏi đặt ra, vấn đề nội tại, vướng mắc có nằm ở quy định pháp luật hay không? Nếu có thì vướng tại quy định cụ thể nào hay chủ yếu do thực thi? Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cần làm rõ tình trạng thiếu năng động, sợ trách nhiệm và có giải pháp để giải quyết vấn đề này…
10h14: Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh phát biểu
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh bày tỏ đồng tình với các nội dung thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính, Ngân sách; Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cũng đã có Báo cáo tham gia thẩm tra gửi Ủy ban Kinh tế. Về lĩnh vực giáo dục thời gian qua, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, chương trình năm học được triển khai tích cực theo đúng kế hoạch. Tuy nhiên đầu tư xây dựng, mua sắm trang thiết bị còn gặp nhiều hạn chế, số lượng phòng học, giáo viên còn thiếu nhiều...
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, hiện nay Chính phủ chưa phê duyệt chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045. Năm nay là năm 2023, như vậy về thời gian là khá muộn. Về giáo dục đại học, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, năm vừa qua, chúng ta tập trung nhiều vào khâu xây dựng thể chế về tự chủ đại học. Nhìn chung các hoạt động trong lĩnh vực này tương đối ổn định. Giáo dục nghề nghiệp cũng đang thực hiện theo kế hoạch nhưng có điểm lưu ý về mặt quản lý nhà nước là vừa qua có một số trường Cao đẳng nghề có những sai phạm mà qua thanh tra, kiểm tra đã phát hiện ra nhưng xử lý chưa được triệt để và còn nhiều bất cập. Do vậy, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo hơn.
Đối với lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch đã được quan tâm đặc biệt và có nhiều chuyển biến tích cực trong các mặt lập pháp, thể chế quản lý nhà nước, hoạt động văn hóa có nhiều khởi sắc và tiến bộ; du lịch cũng được phục hồi tốt.
Về Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, qua làm việc với địa phương, chưa thấy có nội dung này. Do vậy, đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo thêm trong thời gian tới.
10h24: Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh phát biểu về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022
Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đồng tình với nhiều nội dung trong báo cáo của Chính phủ, theo đó, báo cáo đã được chuẩn bị kỹ lưỡng với những nội dung sắc sảo, toàn diện. Theo Trưởng Ban Công tác đại biểu, năm 2022, dù đối mặt với nhiều khó khăn, kinh tế nước ta đã đạt được những kết quả khả quan, tuy nhiên, có 2/15 chỉ tiêu không đạt yêu cầu, thể hiện rõ độ trễ do tác động ảnh hưởng từ môi trường kinh tế quốc tế.
Ba tháng đầu năm 2023, trong bối cảnh quốc tế khó lường và nhiều thách thức, chúng ta có tốc độ tăng trưởng không cao. Dự báo cho thấy tăng trưởng trong Quý II cũng gặp khó khăn, tính khả thi trong việc hoàn thành các mục tiêu đặt ra là không cao. Nhìn một cách khách quan, lạm phát đang được kiểm soát ở mức phù hợp, dự án đầu tư nước ngoài đăng ký mới tiếp tục tăng cao, cho thấy Việt Nam vẫn là điểm đầu tư hấp dẫn với doanh nghiệp quốc tế.
Trưởng Ban Công tác đại biểu cho biết, việc phục hồi phát triển kinh tế còn gặp nhiều khó khăn trong việc giải ngân, tiếp cận nguồn vốn, giải quyết vấn đề đất đai, thủ tục hành chính hiện nay còn rườm rà, công tác cải cách hành chính chưa hiệu quả, có tình trạng làm việc cầm chừng, sợ sai, sợ trách nhiệm, các doanh nghiệp phải cắt giảm quy mô sản xuất, lãi suất cao làm tăng chi phí sản xuất, giảm năng lực cạnh tranh.
Với nhiều khó khăn như vậy, dự báo trong Quý II tới, kinh tế nước ta sẽ còn gặp phải nhiều thách thức. Trưởng Ban Công tác đại biểu đề nghị báo cáo Chính phủ bổ sung làm rõ một số nội dung như: cần có kịch bản phản ứng chính sách kịp thời để đáp ứng yêu cầu phức tạp khó lường của thực tiễn; nâng cao vai trò của nhà nước trong dẫn dắt, hỗ trợ, làm bệ đỡ, giúp doanh nghiệp giải quyết các vấn đề khó khăn, nâng cao khả năng tiếp cận vốn, tín dụng, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển. Cùng với đó, cần tiếp tục quan tâm tháo gỡ những vướng mắc trong thị trường trái phiếu, thị trường bất động sản; quan tâm hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật; đẩy mạnh phân cấp phân quyền; khẩn trương ban hành văn bản quy phạm pháp luật để bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung; đẩy mạnh phân bổ giải ngân vốn đầu tư công, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia. Trưởng Ban Công tác đại biểu đề nghị báo cáo trình Quốc hội cần nêu rõ cơ quan, đơn vị làm tốt, cơ quan, đơn vị làm chưa tốt để đảm bảo minh bạch, công khai.
Trưởng Ban Công tác đại biểu đề nghị báo cáo của Chính phủ cần bổ sung thêm kết quả, giải pháp về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đây là nội dung quan trọng, được quan tâm, đầu tư bài bản, tuy nhiên chưa được thể hiện đậm nét trong báo cáo này. Trưởng Ban Công tác đại biểu đề nghị, đối với việc học tập, nghiên cứu thông qua hình thức trực tuyến, cần có thời gian để đại diện địa phương phát biểu, tiếp thu, tránh trường hợp học trực tuyến một cách hình thức, không đảm bảo việc tiếp thu kiến thức khi tiến hành học tập theo hình thức này.
Về việc triển khai dự toán ngân sách nhà nước, Trưởng Ban Công tác đại biểu cho biết tình trạng phổ biến ở nhiều địa phương là xây dựng dự toán không sát với thực tiễn, không đảm bảo kỷ cương ngân sách. Vì vậy, trong những năm tới, cần có giải pháp triệt để, toàn diện để khắc phục tình trạng này.
10h43: Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga phát biểu
Đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong điều hành kinh tế - xã hội trong thời gian qua, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, đa số đã đạt các chỉ tiêu kinh tế - xã hội mà Quốc hội đề ra. Về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế -xã hội năm 2022, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp đề nghị Báo cáo cần bổ sung thêm các đánh giá về xã hội, về tội phạm và vi phạm pháp luật.
Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, tổng thể chung tình hình vi phạm pháp luật và các loại tội phạm về trật tự xã hội giảm, tuy nhiên một số loại tội phạm gia tăng như tội phạm giết người, mua bán người, cho vay lãi nặng, tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông. Một số loại tội phạm giảm nhưng tính chất, diễn biến nghiêm trọng như tội phạm về ma tuý, cướp giật tài sản, chống người thi hành công vụ; tội phạm về trật tự xã hội tuy có giảm nhưng hậu quả do tội phạm này gây ra lại tăng, gây lo lắng và bất an trong nhân dân…
Trong thời gian qua, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực đã có bước tiến mới, quyết liệt, đồng bộ, toàn diện và hiệu quả hơn, đã xử lý nghiêm khắc nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm. Tuy nhiên tình trang sai phạm liên quan đến tham nhũng tiêu cực vẫn xảy ra, gây bức xúc trong dư luận như chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp, hoạt động ngân hàng, đăng kiểm…
Về tội phạm mua bán người, nhất là mua bán người qua biên giới phía Tây Nam ở nước ta đang diễn biến phức tạp, nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi như lừa bán người qua biên giới Campuchia để cưỡng bức lao động, cưỡng đoạt tài sản, đồng thời ép buộc thực hiện các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhằm vào người Việt Nam. Đáng lưu ý nạn nhân bị lừa bán hiện nay có cả nam giới, trẻ em dưới 16 tuổi ở nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.
Tội phạm xâm hại trẻ em tuy có giảm nhưng diễn biến hết sức phức tạp. Một số vụ, đối tượng thực hiện hành vi dã man như xâm hại tình dục, xâm hại thân thể, tính mạng…Vẫn còn xảy ra nhiều vụ việc người nghiện ma tuý, ảo giác, thực hiện hành vi tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính của cán bộ, công chức, viên chức ở một số đơn vị, địa phương chưa nghiêm, còn nhiều trường hợp vi phạm thực hiện quy tắc ứng xử; tình trạng lợi dung kẽ hở về cơ chế, chính sách, vị trí công tác gây nhũng nhiều, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp còn diễn ra ở nhiều lĩnh vực. Hiện tượng người dân phải lót tay để giải quyết công việc là thực trạng diễn ra nhiều năm, chưa được ngăn chặn kịp thời.
Vì vậy, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đề nghị kịp thời bổ sung, đánh giá cụ thể hơn các nội dung trên, chỉ rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các cấp, ngành, do đó tiếp tục đề ra các giải pháp, chỉ đạo, phòng ngừa và xử lý hậu quả. Cho rằng đây là báo cáo kinh tế - xã hội, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị Báo cáo cần đánh giá kỹ hơn về mảng xã hội.
Về tình hình triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, Chủ nhiệm Lê Thị Nga cũng cơ bản nhất trí với Báo cáo của Chính phủ và các bộ ngành trong đánh giá tình hình triển khai thực hiện kế hoạch năm 2023 và tình hình triển khai thực hiện Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.
10h49: Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường: Cần tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn
Đồng tình với báo cáo của Chính phủ và thống nhất với các ý kiến của báo cáo thẩm tra, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, sau thời gian chịu ảnh hưởng của đại dịch, kinh tế nước ta đã đạt kết quả ấn tượng với mức tăng trưởng cao, đạt được 13/15 chỉ tiêu đề ra. Tuy nhiên, việc không đạt chỉ tiêu trong tỷ trọng chế biến, chế tạo trong GDP là điều đáng quan tâm, vì đây là chỉ số quan trọng phản ánh chất lượng tăng trưởng, vì vậy, cần phân tích, làm rõ nguyên nhân và rút ra giải pháp để duy trì củng cố tăng trưởng kinh tế trong thời gian tới.
Đối với tình hình thực hiện kế hoạch những tháng đầu năm 2023, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng chúng ta đối mặt với nhiều thách thức hơn thuận lợi, các doanh nghiệp cũng đang gặp nhiều khó khăn số lượng đơn hàng suy giảm ngay cả với những mặt hàng xuất khẩu truyền thống, đầu tư công mới chỉ đạt tỷ lệ thấp, gây sức ép lớn lên việc hoàn thành mục tiêu vào những tháng cuối năm, nếu không có giải pháp quyết liệt thì sẽ không đạt được yêu cầu đặt ra.
Đưa ra giải pháp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng cần quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn để có thời gian phục hồi, trả nợ, khắc phục nợ xấu. Đồng thời, cần kịp thời nghiên cứu, sửa đổi điều kiện cho vay sao cho hợp lý hơn; đẩy mạnh khai thác, tận dụng những hiệp định thương mại tự do FTA; tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp, tối ưu hóa quy trình các thủ tục hành chính liên ngành, tránh đùn đẩy, né tránh thực thi công vụ.
Ngoài ra, Chính phủ, các bộ ngành cần thực hiện quyết liệt và hiệu quả việc giải ngân vốn đầu tư công, triển khai Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài, phát triển du lịch để thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng.
10h58: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương: Cần đánh giá đúng thực chất biểu đồ tăng trưởng của đất nước
Cho ý kiến về báo cáo bổ sung kinh tế - xã hội năm 2022, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, báo cáo của Chính phủ có nhiều “màu hồng” trong khi đó phân tích về tồn tại, hạn chế, đặc biệt phân tích về nguyên nhân không rõ. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị cần đánh giá đúng thực chất biểu đồ tăng trưởng của đất nước, không phải tăng trưởng giảm đột ngột từ 8,2 xuống 3,3%, mà từ cuối quý III, quý IV/2022 đã có xu hướng giảm, do vậy cần phân tích những tồn tại một cách khoa học, chặt chẽ và đầy đủ hơn.
Về tình hình kinh tế - xã hội đầu năm 2023, báo cáo của Chính phủ nêu: mặc dù có nhiều khó khăn nhưng những biện pháp tháo gỡ ban hành từ đầu năm đã tạo nhiều chuyển biến tích cực trong một số lĩnh vực như: thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, đầu tư công và khơi thông điểm nghẽn dòng tiền trong nền kinh tế. Nêu quan điểm về nhận định, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, qua làm việc với các chuyên gia, các nhà khoa học cho thấy dòng tiền vẫn còn điểm nghẽn, các chính sách mới ban hành chưa phát huy tác dụng. Nếu đánh giá lạc quan quá sẽ dẫn đến công tác điều hành gặp khó.
Báo cáo của Chính phủ cũng nêu: Tình hình kinh tế xã hội tháng 4 tháng đạt nhiều kết quả tích cực, Phó Chủ tịch Quốc hội băn khoăn “nhiều kết quả tích cực” có sát với thực tế, bởi tăng trưởng thấp so với cùng kỳ. Chính phủ cũng nêu một số khó khăn, hạn chế nhưng không làm rõ tồn tại nội tại nền kinh tế, đặc biệt chưa phân tích rõ nguyên nhân của tình trạng này.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu những tồn tại, yếu kém nội tại của nền kinh tế đã bộc lộ rõ như: thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, sự yếu kém của ngân hàng chưa được xử lý dứt điểm, khả năng chống chịu thích ứng của nền kinh tế bởi tác động bên ngoài còn rất hạn chế… Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, một trong nguyên nhân đó là giải quyết các tồn tại chậm trong xử lý ngân hàng yếu kém, các dự án yếu kém, hiệu quả giải ngân đầu tư công…
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, công tác dự báo, tham mưu cũng còn bị động, phản ứng chính sách không kịp thời; phối hợp chính sách tài khóa tiền tệ đã thực chất đi vào cuộc sống hay chưa?; phối hợp các bộ, ngành, các cơ quan trung ương trong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc ở cơ sở đã đủ để khơi thông động lực tăng trưởng hay chưa?... Vì vậy, Chính phủ cần tập trung phân tích cụ thể hơn vào những vấn đề bất cập, nhất là những yếu kém, tồn tại trong nội tại của nền kinh tế, năng lực điều hành quyết định những vấn đề trước các tình huống, các giai đoạn có tính chất đặc biệt quan trọng cần có linh hoạt, quyết đoán, mạnh mẽ hơn, không chỉ ở cấp Chính phủ mà còn ở các bộ, ngành và địa phương.
11h10: Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm phát biểu
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm bày tỏ nhất trí với các Báo cáo của Chính phủ; đồng thời đánh giá cao Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính, Ngân sách. Các nội dung thẩm tra đã phản ánh rất rõ các ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 cũng như ý kiến của cử tri trong các cuộc tiếp xúc. Phản ánh về tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công, số lượng doanh nghiệp rút khỏi thị trường thời gian qua khá lớn, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho rằng, điều này đã gây ra tác động không nhỏ và tạo ra những khó khăn trong quá trình tạo sinh kế tại chỗ đối với bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đặc biệt là sau đại dịch COVID-19, khi số lượng lớn người lao động di chuyển về các đô thị lớn và khu công nghiệp...
Đặc biệt, việc chậm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi như Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương vừa phát biểu đã làm ảnh hưởng, làm chậm và tắc nghẽn trong việc triển khai thực hiện ở cơ sở trong việc tổ chức thực hiện theo mục tiêu chương trình đặt ra, từ việc kiến thiết, hình thành hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu cho đến các mô hình sinh kế cho người dân.
Bên cạnh đó, độ trễ của chính sách trong triển khai thực hiện như vừa qua cũng ảnh hưởng rất lớn đến việc đảm bảo các yếu tố, điều kiện sinh kế, hỗ trợ an sinh xã hội và giảm nghèo cho người dân, nhất là người dân tộc thiểu số miền núi. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho biết, đến thời điểm này vẫn chưa có chính sách, giải pháp cụ thể. Do vậy, đề nghị Chính phủ cần có những giải pháp cụ thể, rõ ràng, đồng bộ và kịp thời để tránh để độ trễ chính sách quá dài, ảnh hưởng đến việc nguyện vọng của cử tri.
11h17: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Đánh giá tình hình kinh tế - xã hội cần nhận diện đúng thực trạng bảo đảm xác thực, khách quan
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao cố gắng, nỗ lực của Chính phủ và các cơ quan thẩm tra trong xây dựng báo cáo trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hết sức chất lượng, sâu sắc để trên cơ sở đó các cơ quan tiếp thu để hoàn thiện thêm, nâng cao chất lượng văn bản trình Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý đối với nội dung báo cáo gồm 2 phần về đánh giá bổ sung tình hình của năm 2022 và kết quả của đầu năm 2023, đề nghị các cơ quan bám sát các nghị quyết và kết luận của Trung ương, nghị quyết của Quốc hội về kinh tế - xã hội và tài chính ngân sách, các kết luận đánh giá của lãnh đạo chủ chốt hàng tháng, các kết luận của Bộ Chính trị. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu bám sát các tài liệu chính thống, cơ sở chính trị vững chắc để hoàn thiện báo cáo từ cấu trúc nội dung, giải pháp để tránh lan man.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục hoàn thiện các báo cáo theo hướng ngắn gọn, khái quát hơn, xác thực và khách quan hơn, xúc tích có trọng tâm, trọng điểm, có thêm các định lượng để các con số tự nói lên tất cả. Muốn được yêu cầu này thì cần bám sát các văn bản đã nêu trên. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh đánh giá tình hình thực trạng cân đối các nội dung về kinh tế và các lĩnh vực xã hội; đồng thời lưu ý thành tựu nhận diện không đầy đủ sẽ không được nhưng không nhận diện đúng, đủ hết nhưng hạn chế, khuyết điểm nhìn nhận không chính xác nguyên nhân sẽ lại càng nguy hiểm hơn.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị thể hiện ngắn gọn nội dung đánh giá bổ sung tình hình của năm 2022. Trong đó, bổ sung tập trung làm rõ có thêm 1 chỉ tiêu không đạt, phản ánh chất lượng tăng trưởng và việc ngân sách vượt dự toán. Năm 2022 xây dựng dự toán quá thấp, vô hình trung tự mình bó hẹp không gian tài khóa. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, việc xây dựng dự toán không sát là vấn đề nhiều năm không được khắc phục, có trách nhiệm một phần của Kiểm toán nhà nước, trách nhiệm của các cơ quan thẩm tra của Quốc hội; đồng thời bày tỏ lo ngại về quy trình quyết định ngân sách.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị nói thêm về điểm sáng của Quý 4/2023 là nỗ lực giữ ổn định kinh tế vĩ mô mô trước các cú sốc trong và ngoài nước, giữ được ổn định về tỷ giá và lạm phát. Có được kết quả này là nhờ lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, trong đó, Chính phủ là cơ quan tổ chức thực thi. Trong đó, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các cơ quan chịu trách nhiệm về vĩ mô, cả Ban Kinh tế Trung ương đóng góp nhiều nỗ lực, cố gắng. Chủ tịch Quốc hội đề nghị bám sát kết luận của Bộ Chính trị về kinh tế vĩ mô để đánh giá thêm năm 2022, cả những nỗ lực cố gắng đã đạt được và những vấn đề đang đặt ra mà thời gian tới phải tiếp tục xử lý.
Đối với 2023, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị phải quán triệt, bám sát những nghị quyết của Quốc hội, kết luận của Trung ương để hoàn thiện báo cáo. Theo đó, trong 4 tháng đầu năm, cơ bản giữ được ổn định vĩ mô, nông nghiệp vẫn tăng trưởng khá ổn định, tổng mức bán lẻ tăng đến 12,8% so với cùng kỳ năm trước.
Tuy nhiên, một số chỉ tiêu khác lại giảm nhanh là điều cần phải tập trung suy nghĩ, thảo luận như chỉ số sản xuất công nghiệp, động lực tăng trưởng, số lao động trong khu vực công nghiệp, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Về đầu tư dù nỗ lực cố gắng nhưng cũng chỉ bằng 19% so với dự toán giao. Thu hút FDI giảm 17,9% so với cùng kỳ năm trước 4 tháng, vốn đầu tư thực hiện cũng giảm 1,2% so với cùng kỳ năm trước. Thu ngân sách nhà nước giảm 5% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu giảm đến 11,8%, nhập khẩu giảm 15,4%. Cán cân thương mại thặng dư nhưng khu vực kinh tế trong nước nhập siêu hơn 8 tỷ USD, xuất siêu chủ yếu là đầu tư nước ngoài. Lạm phát cơ bản cao hơn chỉ số giá bình quân. Các thị trường vẫn đang vướng mắc, doanh nghiệp và người dân vẫn đang rất khó khăn.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ những con số trên đã nói lên được tất cả mà không cần nhiều lời. Do đó cần phân tích rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan, từ đó mới có giải pháp. Trong đó, tập trung bám sát vào những giải pháp đã có trong nghị quyết của Quốc hội, kết luận Trung ương, sát với những nguyên nhân hiện nay như phải tập trung vào vấn đề cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, siết chặt kỷ luật, kỷ cương công chức và công vụ, trách nhiệm của người đứng đầu, khắc phục tình trạng ý một bộ phận né tránh trách nhiệm, sợ sai. Cùng với đó, cũng cần đẩy nhanh các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các loại quy hoạch chuyên ngành như Quy hoạch điện VIII.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ nhận diện được hết tất cả những thành tựu, kết quả đạt được, những khó khăn, thách thức; tập trung nhiều vào việc họp bàn kỹ, quyết theo từng nhóm vấn đề để giải quyết.
11h50: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng tiếp thu, giải trình làm rõ một số nội dung thảo luận
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đồng tình, thống nhất cao với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, đồng thời cho biết sẽ tiếp thu ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội để phân tích rõ hơn, kỹ hơn tình hình, hoàn thiện báo cáo. Về khó khăn nội tại, Bộ trưởng nêu rõ, khó khăn lớn nhất là tình trạng cán bộ có biểu hiện e ngại, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm dẫn đến chậm trễ trong giải quyết công việc.
Về khó khăn của doanh nghiệp, Bộ trưởng cho biết vấn đề khúc mắc là ở dòng tiền, cần có sự hỗ trợ kịp thời cho các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp lớn. Môi trường đầu tư còn chưa thuận lợi. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, hiện nay đang có nhiều thủ tục mới phát sinh, nên cần có cuộc tổng rà soát toàn bộ các thủ tục để xem xét những thủ tục nào là thừa, lãng phí, gây cản trở, ách tắc hoạt động của doanh nghiệp, người dân.
Nhấn mạnh việc đạt được mục tiêu tăng trưởng là tương đối khó khăn dù Chính phủ đã có nhiều nỗ lực tháo gỡ, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết Bộ sẽ tiếp tục tham mưu để có giải pháp phù hợp hơn, hiệu quả hơn để tăng trưởng kinh tế, giải quyết các vấn đề trước mắt, đánh giá khách quan tình hình để linh hoạt ứng phó với biến động kinh tế trong nước và thế giới.
11h57: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn kết luận nội dung thảo luận
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, qua thảo luận về Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất với báo cáo của Chính phủ. Năm 2022 đối diện với nhiều khó khăn, thách thức trên cả bình diện quốc tế và trong nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ có những quyết sách đúng đắn, kịp thời nhờ đó hoàn thành ở mức cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ kinh tế đề ra.
Bên cạnh kết quả đạt được cũng còn nhiều hạn chế, khó khăn, thách thức cần khắc phục như 02 chỉ tiêu kinh tế xã hội quan trọng phản ánh chất lượng tăng trưởng kinh tế không đạt mục tiêu; tăng trưởng GDP giảm đáng kể trong quý IV/2022, xuất khẩu sụt giảm, sản xuất công nghiệp thấp, thu ngân sách vượt dự toán nhưng còn yếu tố chưa bền vững, giải ngân vốn đầu tư công không đạt kế hoạch…
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất đánh giá tình hình kinh tế -xã hội 4 tháng đầu năm 2023 cũng bộc lộ những khó khăn, thách thức; đề nghị Chính phủ phân tích, đánh giá cụ thể nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế, đâu là nguyên nhân chủ quan, đâu là nguyên nhân khách quan; đồng thời làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội thời gian qua.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội lưu ý, để đạt được chỉ tiêu tăng trưởng theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ cần bám sát kết luận của Bộ Chính trị về kinh tế vĩ mô, tiếp tục kiên trì thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tăng cường năng lực thích ứng chống chịu. Đẩy nhanh tốc độ giải ngân, nhất là đối với 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, xác định đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào các ngành, lĩnh vực then chốt, các dự án lớn, quan trọng của quốc gia, các dự án có tính chất liên kết vùng, ứng phó với biến đổi khí hậu, dự án cấp thiết của địa phương.
Có chính sách để đảm bảo cân đối cung cầu, bình ổn giá cả hàng hóa; Tiếp tục rà soát tổng thể các luật, pháp lệnh, nghị định, thông tư để phát hiện kịp thời vướng mắc; Tăng cường vai trò của Kiểm toán nhà nước trong kiểm tra, kiểm sát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công…
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Chính phủ nghiêm túc tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và ý kiến thẩm tra, hoàn thiện báo cáo có trọng tâm, trọng điểm, ngắn gọn gửi Quốc hội và cơ quan thẩm tra để thẩm tra chính thức trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.