Kỳ họp thứ 6 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024. Theo đó, Quốc hội quyết nghị thu chuyển nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2023 còn dư chuyển sang bố trí dự toán năm 2024 của một số địa phương là 19.040 tỷ đồng để thực hiện mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng/tháng. Từ ngày 1/7/2024, thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp; điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở.
Trưởng ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Dương Thanh Bình trình bày báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 10 và 11/2023
Trong Báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội trong tháng 10 và tháng 11 năm 2023 của Ban Dân nguyện gửi đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy, cử tri và nhân dân phấn khởi với việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024, trong đó có nội dung về chính sách cái cách tiền lương. Đây luôn là vấn đề được cử tri, nhân dân quan tâm trong mọi thời điểm bởi tiền lương liên quan trực tiếp đến thu nhập và tác động trực tiếp đến cuộc sống của biết bao gia đình. Bởi tiền lương không chỉ đánh giá giá trị của sức lao động, gắn chặt với chất lượng, hiệu quả công việc, mà tiền lương còn có vai trò quan trọng trong việc xây dựng một nền công vụ chuyên nghiệp, hiệu quả và trung thực.
Từ góc nhìn của chuyên gia về tiền lương, an sinh xã hội, ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban xã hội của Quốc hội, cho rằng QH quyết định nguồn lực và chính sách cải cách tiền lương vào ngày 1/7/2024 là thời điểm phù hợp, chín muồi. Theo ông Bùi Sỹ Lợi, việc cải cách tiền lương trong điều kiện hiện nay là tin vui cho cán bộ công chức, viên chức, tạo động lực để cán bộ công chức viên chức làm việc, thúc đẩy tăng năng suất lao động, gắn bó với cơ quan đơn vị. Tuy nhiên, Ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, trong khoảng thời gian đến ngày 01/7/2024 cần tập trung hoàn thiện vị trí việc làm, chức danh, chức vụ công tác làm cơ sở cho việc cải cách này, bởi nguồn lực đã chuẩn bị được khoảng 500.000 tỉ đồng.
Ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội của Quốc hội khoá XIV
Ông Bùi Sỹ Lợi đánh giá, để cải cách tiền lương mang tính khả thi và đạt hiệu quả thì cần phải xem xét đặc thù của các đơn vị sự nghiệp công lập, nhằm mục tiêu đảm bảo tiền lương được phân phối theo đúng năng lực công tác, quá trình đào tạo, khả năng cống hiến và đảm bảo đúng nguyên tắc phân phối theo lao động và xếp lương theo vị trí việc làm. Điều đó sẽ đảm bảo mục tiêu cải cách tiền lương là bảo đảm cho người lao động đủ sống bằng lương; đặc biệt, phải xem xét quy định các loại phụ cấp đặc thù cho các ngành lĩnh vực đặc thù; để giữ chân người lao động đang làm việc tại các lĩnh vực đó hoặc thu hút nhân tài có năng lực chuyên môn vào khu vực công nhằm khắc phục tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức dịch chuyển từ khu vực công sang khu vực tư (như 2 ngành y tế và giáo dục sau 2 năm đại dịch Covid-19); nguyên nhân là thu nhập thấp, đời sống khó khăn do chậm cải cách tiền lương. Điều này, cần quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, trong đó, các đơn vị cần xây dựng cho được vị trí việc làm, quản trị nhân lực hợp lý. Quá trình thực hiện cải cách chính sách tiền lương phải đồng bộ với quá trình cải cách thủ tục hành chính, áp dụng CNTT, công nghệ số, kinh tế số, để giảm tối đa lao động thủ công tăng năng suất lao động.
Toàn cảnh cuộc tiếp xúc của tri tại tỉnh Bắc Giang sau kỳ họp thứ 6
Tại các cuộc tiếp xúc cử tri sau kỳ họp thứ 6, cử tri cả nước đánh giá cao Quốc hội đã quyết định kịp thời chính sách về cải cách tiền lương theo nguyên tắc mức lương mới không thấp hơn mức lương hiện hưởng, đặc biệt quan trọng của hệ thống chính sách kinh tế - xã hội. Đây cũng là một trong những chính sách người lao động đặc biệt quan tâm, làm trong sạch và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, ổn định nguồn nhân lực trong khu vực công. Lần điều chỉnh lương lần này không chỉ đơn thuần là tăng lương, tăng thu nhập mà việc điều chỉnh này mang tính cải cách. Cải cách tiền lương gắn với nâng cao chất lượng và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức. Cải cách tiền lương gắn với vị trí việc làm, gắn với tăng cường trách nhiệm, kỷ luật, kỷ cương trong công tác cán bộ. Do đó, yêu cầu đặt ra phải rà soát, sắp xếp lại cán bộ công chức một cách cẩn trọng. Những người làm việc nửa vời, cầm chừng, đùn đẩy né tránh cần phải có biện pháp xử lý. Với những người trình độ, năng lực yếu kém cần phải kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy. Tinh giản biên chế phải đúng người, đúng đối tượng, tránh tình trạng “chảy máu chất xám” ở một số lĩnh vực từ khu vực công ra khu vực tư. Theo đó cử tri cũng đề nghị sớm ban hành 5 bảng lương mới theo nghị quyết số 27-NQ/TWvà có quy định, hướng dẫn cụ thể về việc chuyển xếp lương cũ sang lương mới để dễ thực hiện.
Việc Quốc hội thông qua chính sách cải cách tiền lương lần này vừa mang tính lịch sử, vừa mang tính thời sự, góp phần bảo đảm đời sống, tạo sự an tâm công tác cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Tuy nhiên, để bảo đảm tính ổn định bền vững của chính sách, rất cần các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện các giải pháp tạo nguồn cải cách chính sách tiền lương theo quy định. Cho phép tiếp tục loại trừ một số khoản thu khi tính số tăng thu ngân sách địa phương dành để cải cách tiền lương. Cùng với đó, Chính phủ cần hoàn thành sớm xây dựng vị trí việc làm để cải cách tiền lương, song song là giải pháp để kiềm chế lạm phát.