Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội họp phiên toàn thể lần thứ 27
Theo Tờ trình của Chính phủ, dự án Hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135 sử dụng nguồn vốn viện trợ ODA không hoàn lại của Chính phủ Ai Len giai đoạn 2017-2020 do Ủy ban Dân tộc là cơ quan chủ quản dự án. Theo thỏa thuận tài trợ, các xã tham gia dự án không cố định trong suốt 4 năm thực hiện mà được bổ sung, thay thế mới trên cơ sở kết quả thực hiện hàng năm. Đối với năm 2018 là các xã đặc biệt khó khăn tại 5 tỉnh Hà Giang, Hòa Bình, Quảng Trị, Kon Tum và Trà Vinh.
Tổng vốn ODA viện trợ không hoàn lại tối đa 12 triệu Euro cho giai đoạn 2017-2020 (mỗi năm 3 triệu Euro), số vốn cụ thể bố trí hàng năm phụ thuộc vào khả năng cân đối nguốn vốn của nhà tài trợ và kết quả thực hiện dự án. Tháng 11/2017 nhà tài trợ đã chuyển tiền thuộc năm tài khóa 2017 vào ngân sách nhà nước theo đúng cam kết để thực hiện trong năm 2018.
Theo thỏa thuận được kí kết, đối với số vốn thuộc tài khóa năm 2017 đã được Ai Len chuyển vào ngân sách nhà nước thì đến tháng 9/2018 Chính phủ Việt Nam phải bảo cáo tiến đố giải ngân nguồn vốn này. Trong trường hợp Chính phủ Việt Nam không đảm bảo cam kết có khả năng Chính phủ Ai Len sẽ cắt nguồn viện trợ các năm tiếp theo. Do đó, để đảm bảo cho dự án được thực hiện giải ngân đúng tiến độ, đúng cam kết với nhà tài trợ, sử dụng hết vốn viện trợ không hoàn lại, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung danh mục kế hoạch đầu tưu công trung hạn cho Dự án “Hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135” sử dụng vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ai Len; giao Chính phủ hàng năm xây dựng phương án sử dụng nguồn vốn viện trợ này để báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung kế hoạch đầu tư các năm tiếp theo trong giai đoạn 2018-2020. Bổ sung dự toán thu viện trợ năm 2018 từ nguồn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ai Len đồng thời bổ sung tương ứng kế hoạch chi đầu tư từ nguồn vốn này cho 5 tỉnh Hà Giang, Hòa Bình, Quảng Trị, Kon Tum và Trà Vinh.
Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Lê Sơn Hải phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm
Phát biểu tại phiên họp, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Lê Sơn Hải cho biết thêm, Ai Len là nhà tài trợ truyền thống cho công tác xóa đói, giảm nghèo của Việt Nam. Các chương trình 135 được Ai Len viện trợ thời gian qua được triển khai thực hiện tương đối hiệu quả. Như trong giai đoạn 2011-2016, Chính phủ Ai Len đã hỗ trợ cho các xã đặc biệt khó khăn thuộc diện đầu tư của Chương trình 135 với tổng nguồn vốn viện trợ 30,29 triệu Euro. Nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Ai Len cho các địa phương đã tác động tích cực, thay đổi hiệu quả vùng dân tộc thiểu số và miền núi tạo điều kiện cho đồng bào thoát nghèo, đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Lê Sơn Hải cũng chia sẻ, trong quá trình đàm phán nhận viện trợ giai đoạn vừa qua cũng có một số khó khăn, thời điểm hoàn thành đàm phán cam kết viện trợ, kí thỏa thuận viện trợ muộn nên dự án chưa được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020.
Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Lê Sơn Hải bày tỏ mong muốn, dự án sẽ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung vào danh mục dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020 và kế hoạch đầu tư năm 2018 để thực hiện dự án; đồng thời cam kết sau khi được bổ sung vào kế hoạch đầu tư công trung hạn, Ủy ban Dân tộc cùng với các địa phương sẽ tích cực triển khai bảo đảm tiến độ dự án.
Thảo luận tại phiên họp, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính- Ngân sách cho rằng, đây là khoản viện trợ ODA không hoàn lại có tính cấp bách hỗ trợ cho các xã đặc biệt khó khăn thuộc chương trình 135, nhà tài trợ đã chuyển tiền vào ngân sách nhà nước theo đúng cam kết, việc bổ sung nguồn vốn này không gây ảnh hưởng đến nợ công và bội chi ngân sách nhà nước đã được Quốc hội quyết định.
Do đó, để tạo điều kiện cho các xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135 được sử dụng nguồn vốn này, đúng cam kết với nhà tài trợ, Ủy ban Tài chính- Ngân sách cho rằng việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn và bổ sung dự toán năm 2018 đối với nguồn vốn này là đúng thẩm quyền.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn trình bày ý kiến thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban
Để đảm bảo thực hiện đúng cam kết với nhà tài trợ, tránh bị hủy dự toán do quá thời hạn quy định, Ủy ban Tài chính- Ngân sách bày tỏ nhất trí với đề nghị của Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung danh mục kế hoạch đầu tư công trung hạn và bổ sung dự toán thu viện trợ năm 2018 từ nguồn viện trợ của Chính phủ Ai Len cho 5 tỉnh Hà Giang, Hòa Bình, Quảng Trị, Kon Tum và Trà Vinh.
Đồng thời đề nghị Chính phủ trình Quốc hội nội dung này tai Kỳ họp thứ 6 để Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung dự toán ngân sách nhà nước theo đúng quy định của Luật ngân sách nhà nước; khẩn trương phân bổ chi tiết cho các địa phương triển khai thực hiện và giải ngân đúng tiến độ của dự án.
Bên cạnh đó, cũng có một số ý kiến đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc chậm trễ trình nội dung này ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án cũng như uy tín của phía Việt Nam đối với nhà tài trợ.