ỦY BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI XEM XÉT VIỆC CHO PHÉP THỰC HIỆN MỘT SỐ CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH ĐẶC BIỆT, ĐẶC CÁCH, ĐẶC THÙ TRONG PHÒNG, CHỐNG DỊCH COVID-19

Thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù để đồng bộ, hiệu quả các quan điểm, giải pháp trong Chiến lược phòng chống dịch

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc cách, đặc thù trong phòng, chống dịch COVID-19, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, trên cơ sở đúc rút kinh nghiệm thực tiễn phòng, chống dịch 02 năm vừa qua; đồng thời rà soát hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật; Chính phủ nhận thấy mặc dù Nghị quyết số 30/2021/QH15 Kỳ họp thứ Nhất, khóa XV đã cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19, trong đó có việc áp dụng các biện pháp như trong tình trạng khẩn cấp mà chưa ban bố tình trạng khẩn cấp; tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn những vướng mắc, bất cập do quy định tại các Luật hiện hành chưa đáp ứng được yêu cầu đặc biệt, đặc thù, chưa có tiền lệ của công tác phòng, chống dịch.

Nhằm thực hiện đồng bộ, hiệu quả các quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Chiến lược, nhất là trong thời gian tới khi thống nhất chủ trương chuyển hướng phòng, chống dịch sang phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh; phòng ngừa chủ động từ sớm, từ xa; để tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai, thực hiện Chiến lược, Chính phủ đã có Tờ trình số 521/TTr-CP trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc cách, đặc thù trong phòng, chống dịch COVID-19 để thực hiện Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch COVID-19.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trình bày Tờ trình

Qua tiếp thu ý kiến góp ý trong quá trình chuẩn bị thẩm tra, Chính phủ đã tiếp tục hoàn thiện Nghị quyết, báo cáo và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách tập trung vào 04 nhóm vấn đề: Khám bệnh, chữa bệnh; Thanh toán chi phí và chế độ chống dịch; Dược; Trang thiết bị y tế. Cụ thể:

Chính phủ kiến nghị cho phép Bộ Y tế, các Bộ, ngành và các địa phương được điều động, sử dụng nhân lực cho công tác phòng, chống dịch COVID-19 mà không phụ thuộc vào phạm vi hành nghề được ghi trong chứng chỉ hành nghề hoặc việc có hay không có chứng chỉ hành nghề. Đồng thời, trường hợp người tham gia phòng, chống dịch COVID-19 phải điều trị do bị nhiễm COVID-19 trong quá trình tham gia phòng, chống dịch COVID-19 hoặc phải cách ly sau thời gian làm việc tại các cơ sở thu dung, điều trị COVID-19: Được hưởng nguyên lương, các khoản phụ cấp theo lương trong thời gian điều trị do bị nhiễm COVID-19 hoặc cách ly y tế theo mức hiện hưởng, trong đó Quỹ bảo hiểm xã hội chi trả theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội và ngân sách nhà nước chi trả phần còn lại; Được hưởng các chế độ phòng, chống dịch COVID-19 nếu tiếp tục tham gia thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống dịch trong thời gian điều trị do bị nhiễm COVID-19.

Bên cạnh đó, Chính phủ kiến nghị bổ sung trang thiết bị y tế vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá. Căn cứ tình hình thực tế, Chính phủ quy định cụ thể mặt hàng trang thiết bị y tế phải áp dụng biện pháp bình ổn giá. Việc áp dụng biện pháp bình ổn giá đối với trang thiết bị y tế quy định tại khoản 1 Điều này thực hiện theo quy định của pháp luật về giá; Cho phép thực hiện khám bệnh, chữa bệnh từ xa hoặc người không thể tiếp cận cơ sở khám bệnh, chữa bệnh do dịch bệnh COVID-19. Bên cạnh đó, giao Bộ trưởng Bộ Y tế hướng dẫn cụ thể việc thực hiện khám bệnh, chữa bệnh từ xa cho người nhiễm COVID-19 hoặc người không thể tiếp cận cơ sở khám bệnh, chữa bệnh do dịch COVID-19, trong đó cho phép quy định yêu cầu, điều kiện và thủ tục phê duyệt hoạt động khám bệnh, chữa bệnh từ xa.

Đối với Tờ trình về việc cho phép gia hạn thời gian lưu giữ hàng hóa tại cửa hàng miễn thuế, kho của doanh nghiệp bán hàng miễn thuế, hàng hóa gửi kho ngoại quan, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, căn cứ vào Nghị quyết số 30/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội; để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp kinh doanh hàng miễn thuế đối với hàng hóa tạm nhập để bán tại cửa hàng miễn thuế, doanh nghiệp có hàng gửi kho ngoại quan nhưng quá thời hạn lưu giữ tại Việt Nam theo quy định của Luật Hải quan nhưng không thể tái xuất trả nước ngoài do tác động của dịch COVID-19, đề nghị bổ sung vào dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19 một điều quy định về việc cho phép gia hạn thời gian lưu giữ hàng hóa tại cửa hàng miễn thuế, kho của doanh nghiệp bán hàng miễn thuế, hàng hóa gửi kho ngoại quan.

Theo đó, cho phép hàng hóa lưu giữ tại cửa hàng miễn thuế, kho của doanh nghiệp bán hàng miễn thuế, hàng hóa gửi kho ngoại quan nhưng hết thời hạn lưu giữ theo quy định tại Điều 47, Điều 61 Luật Hải quan (bao gồm cả thời gian gia hạn) phát sinh trong thời gian Thủ tướng Chính phủ công bố dịch COVID-19 theo Quyết định số 447/QĐ-TTg ngày 01/4/2020, được tiếp tục lưu giữ đến ngày cơ quan, người có thẩm quyền công bố hết dịch COVID-19 trên phạm vi toàn quốc và được gia hạn một lần không quá 12 tháng kể từ thời điểm công bố hết dịch. Thẩm quyền gia hạn thời gian lưu giữ hàng hóa tại cửa hàng miễn thuế, kho của doanh nghiệp bán hàng miễn thuế, hàng hóa gửi kho ngoại quan thực hiện theo quy định của Luật Hải quan.

Cần có đánh giá tác động đầy đủ, đảm bảo việc đề xuất các chính sách mang tính khoa học, phù hợp và khả thi

Thẩm tra Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách trong lĩnh vực y tế để phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ, Ủy ban nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách trong trong lĩnh vực y tế để phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19. Các cơ chế, chính sách trong lĩnh vực y tế được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện là những nội dung quan trọng, liên quan đến sự an toàn, tính mạng và sức khỏe người dân, có đối tượng tác động lớn, do đó, cần được xem xét một cách kỹ lưỡng, thận trọng.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh trình bày Báo cáo thẩm tra

Tuy nhiên, Tờ trình chưa làm rõ tính cấp bách để được thực hiện theo tinh thần Nghị quyết số 30, một số chính sách được trình để giải quyết những vướng mắc, tồn tại trong thời gian trước, một số chính sách được trình dự kiến sẽ được bổ sung, điều chỉnh khi sửa đổi các luật có liên quan như Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Dược. Bên cạnh đó, Ủy ban thấy rằng, có nội dung trong dự thảo Nghị quyết thuộc thẩm quyền của Chính phủ quyết định, do đó, đề nghị Chính phủ cần rà soát lại dự thảo Nghị quyết và chỉ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội những nội dung vượt thẩm quyền của Chính phủ, thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội. Đối với các nội dung cụ thể, Ủy ban đề nghị cần giải trình, làm rõ thêm các nội dung; tiếp tục rà soát về kỹ thuật lập pháp để dự thảo Nghị quyết ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, nhất là những vấn đề có liên quan đến chuyên môn về y tế.

Thẩm tra Tờ trình về việc cho phép gia hạn thời gian lưu giữ hàng hóa tại cửa hàng miễn thuế, kho của doanh nghiệp bán hàng miễn thuế, hàng hóa gửi kho ngoại quan, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19, trong đó có nội dung gia hạn thời gian lưu giữ hàng hóa tại cửa hàng miễn thuế, kho của doanh nghiệp bán hàng miễn thuế, hàng hóa gửi kho ngoại quan với những lý do đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Về hiệu lực của Nghị quyết, để bảo đảm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị nội dung này có hiệu lực kể từ ngày ký ban hành.

Đảm bảo tinh thần vừa nhanh nhưng phải đúng, phải chắc chắn và hiệu quả

Thảo luận tại Phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ rõ, theo tinh thần Nghị quyết 30/2021/QH15 của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội được xem xét quyết định một số vấn đề để ứng phó kịp thời, có hiệu quả với diễn biến phức tạp của tình hình dịch COVID-19. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành một số Nghị quyết, trong đó cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách cho phép Chính phủ ban hành Nghị quyết có nội dung khác với quy định của Luật để đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch COVID-19. Tuy nhiên, các cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc cách, đặc thù cần được xem xét một cách kỹ lưỡng, thận trọng để thực hiện; đảm bảo tinh thần vừa nhanh nhưng phải đúng, phải chắc chắn và hiệu quả.

Phát biểu thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cơ bản nhất trí với tờ trình và báo cáo thẩm tra, sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, những chính sách mới cần có rà soát, đánh giá tác động đầy đủ chặt chẽ, bảo đảm tính khả thi trong triển khai tổ chức thực hiện, nhất là việc cho phép các đối tượng tham gia phòng chống dịch khi dịch bệnh đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng và sức khỏe con người. 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho ý kiến tại Phiên họp

Cho ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao tinh thần nỗ lực cố gắng của các cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan của Quốc hội trong việc cho ý kiến để giải quyết vấn đề quan trọng và cấp bách này, nhằm vừa đảm bảo kịp thời, vừa đảm bảo đúng trình tự thủ tục. Theo Chủ tịch Quốc hội, nên tách thành hai nghị quyết riêng, Nghị quyết về việc cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách trong lĩnh vực y tế để phục vụ phòng, chống dịch COVID-19 và Nghị quyết về cho phép gia hạn thời gian lưu giữ hàng hóa tại cửa hàng miễn thuế, kho của doanh nghiệp bán hàng miễn thuế, hàng hóa gửi kho ngoại quan.

Đối với Nghị quyết về việc cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách trong lĩnh vực y tế để phục vụ phòng, chống dịch COVID-19, Chủ tịch Quốc hội cho rằng các vấn đề đưa ra tại Phiên họp đều có sự thống nhất cao giữa cơ quan thẩm tra và cơ quan trình; lưu ý Chính phủ, Bộ Y tế tiếp thu tối đa những ý kiến thảo luận tại Phiên họp này để nghị quyết có tính chính xác và khả thi cao; cần sớm có dự thảo văn bản hướng dẫn để khi nghị quyết có hiệu lực thì sẽ có văn bản hướng dẫn thực thi được ngay.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu kết luận

Kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận sự nỗ lực của Chính phủ, sự tích cực trong việc chuẩn bị hoàn thiện Hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Tại Phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã biểu quyết nhất trí thông qua Nghị quyết về việc cho phép gia hạn thời gian lưu giữ hàng hóa tại cửa hàng miễn thuế, kho của doanh nghiệp bán hàng miễn thuế, hàng hóa gửi kho ngoại quan. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị Nghị quyết này có hiệu lực từ ngày ký; giao Thường trực Ủy ban Pháp luật rà soát, hoàn thiện dự thảo nghị quyết và thực hiện các thủ tục theo quy định để sớm trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành./.