PHÓ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN KHẮC ĐỊNH: GIÁM SÁT THỰC CHẤT, HIỆU QUẢ, NHẬN DIỆN ĐẦY ĐỦ VẤN ĐỀ ĐỂ BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI VỪA CÓ LÝ, CÓ TÌNH

Bộ Tài chính kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho phép chuyển nguồn nguồn số kinh phí đã phân bổ cho công tác phòng, chống dịch của NSNN sang các năm tiếp theo như Chính phủ đã báo cáo tại Báo cáo số 353/BC-CP ngày 28/9/2022, để thực hiện đến khi công bố hết dịch, đối với các nhiệm vụ: Các hoạt động phòng, chống dịch COVID-19 và chế độ chính sách đối với người được điều động tham gia phòng, chống dịch COVID-19 đã thực hiện trước ngày 31/12/2022 theo các quy định của Nghị quyết số 30 và các văn bản hướng dẫn mà chưa thanh toán xong thì được tiếp tục thực hiện thanh toán theo các quy định tại Nghị quyết số 30 và các văn bản hướng dẫn cho đến khi hoàn thành. Việc thanh toán chi phí phòng, chống dịch COVID-19 cho cơ sở y tế và chi phí khám bệnh, chữa bệnh cho người bệnh COVID-19 đang thực hiện theo Nghị quyết số 30/2021/QH15 được hướng dẫn bởi Nghị quyết số 268/NQ-UBTVQH15 và Nghị quyết số 12/2021/UBTVQH15.

Đối với Chính phủ, Bộ Tài chính kiến nghị tiếp tục chỉ đạo rà soát, đánh giá các chính sách, văn bản, tổng kết 03 năm công tác phòng, chống dịch để tiếp tục duy trì các chính sách còn phù hợp, bãi bỏ các chính sách không còn phù hợp, ban hành theo thẩm quyền các chính sách cần thiết để đáp ứng yêu cầu của phòng, chống dịch tình hình mới...

Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Quan tâm chăm sóc sức khỏe người dân, giải quyết các vấn đề hậu COVID-19; chú ý trẻ mồ côi, người mất việc, mất thu nhập do đại dịch, đối tượng thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số. Có giải pháp bảo đảm nguồn lực lao động phục vụ phục hồi sản xuất, kinh doanh. Tập trung rà soát, quyết toán các khoản NSNN đã chi cho công tác phòng, chống COVID-19 theo quy định.

Thay mặt lãnh đạo Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội, Thứ trưởng Nguyễn Văn Hồi đề xuất các nhóm giải pháp như tiếp tục nghiên cứu, đánh giá toàn diện về các chính sách hỗ trợ đối tượng chịu ảnh hưởng của đại dịch COVID-19; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các chính sách hỗ trợ mới phù hợp tình hình thực tiễn, quan điểm, mục tiêu phục hồi, phát triển kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội; Thực hiện hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải; tiếp tục ưu tiên hỗ trợ các đối tượng người lao động gặp khó khăn, giảm sâu thu nhập, không đảm bảo mức sống tối thiểu;  Tăng cường “hậu kiểm” song song với việc quy định các điều kiện, quy trình, thủ tục thuận lợi để đối tượng dễ tiếp cận chính sách…

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cũng kiến nghị Quốc hội giao các Uỷ ban của Quốc hội tiếp tục thực hiện chức năng giám sát những vấn đề liên quan tới công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật để phát hiện những nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn, qua đó yêu cầu xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật, tháo gỡ những điểm nghẽn, góp phần phục hồi kinh tế - xã hội sau đại dịch…

Nhận diện đầy đủ vấn đề để ban hành nghị quyết của Quốc hội vừa có lý vừa có tình.

Phát biểu gợi ý nội dung thảo luận về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị đại biểu tập trung cho ý kiến đối với 3 nội dung: huy động, quản lý và sử dụng, có thể nghiên cứu thêm việc “hậu sử dụng” nguồn lực, điển hình như việc lập bệnh viện dã chiến, xây dựng hàng rào, trang bị camera giám sát... Bởi thực tế có quy định về thành lập, tổ chức, nhưng không có quy định về giải thể, bàn giao tài sản, nếu không tiến hành cẩn thận dễ biến người có công thành người có tội. Bên cạnh đó, báo cáo giám sát của Quốc hội cũng cần nhắc đến nguồn lực Nhân dân – đây là nguồn lực không thể cân đo đong đếm được. Đây chính là ý thức, là truyền thống tốt đẹp của dân tộc được trỗi dậy mỗi khi đất nước nguy nan. Có người tham gia chống dịch đem cả tài sản, công sức, thậm chí tính mạng để chống dịch… cần được nêu rõ trong báo cáo giám sát đọc trước quốc dân đồng bào, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu gợi ý một số nội dung thảo luận.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, cần làm rõ việc huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực, nhận định rõ chính sách nào phù hợp, chính sách nào chưa phù hợp; có hay không tình trạng chậm ban hành văn bản hướng dẫn, chậm triển khai thực hiện, nguyên nhân, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương; tình trạng thiếu chính sách, chính sách thiếu quy định cụ thể dẫn tới việc thực hiện thiếu thống nhất, tùy tiện, lợi dụng sơ hở của chính sách để trục lợi dẫn tới nhiều cán bộ vi phạm phải xử lý; các bộ ngành báo cáo thêm đối với phản ánh của địa phương về tình trạng thanh tra, kiểm tra quá nhiều… Các thành vên đoàn giám sát làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, chuyên môn sâu, đi vào kết quả cụ thể để giám sát thực chất, hiệu quả, nhận diện đầy đủ vấn đề để ban hành nghị quyết của Quốc hội vừa có lý có tình.

Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát đã đánh giá cao trách nhiệm, sự tích cực của các bộ, ngành trong việc huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; đồng thời đề nghị đại diện các bộ, ngành tiếp tục làm rõ một số nội dung.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh, thành viên Đoàn giám sát chia sẻ với khó khăn mà Bộ Y tế và Bộ Tài chính là 2 cơ quan được giao tổng hợp thông tin, số liệu báo cáo từ các bộ ngành, địa phương. Do chưa nhận được đầy đủ thông tin nên báo cáo vẫn chưa thể hiện rõ nguồn lực huy động tài chính ngoài ngân sách, như Quỹ phát triển khoa học công nghệ, Quỹ hỗ trợ phát triển du lịch…

Về huy động nguồn lực, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh cho biết, khó khăn của những địa phương chưa tự cân đối ngân sách nên thiếu chủ động trong công tác phòng, chống dịch bệnh. Đối với việc huy động nguồn lực xã hội hóa cũng bộc lộ nhiều bài học cần rút kinh nghiệm như chất lượng, nguồn gốc, giá trị, xác lập quyền sở hữu tài sản… Nhiều cơ quan, tổ chức, nhiều cấp, nhiều ngành huy động xã hội nhưng liệu việc huy động đã gắn với nhu cầu thực sự hay chưa, nguồn lực huy động đã đến tay các đối tượng cần hỗ trợ, chất lượng của các sản phẩm được hỗ trợ như thế nào?.  Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh đề nghị trong báo cáo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội làm nổi bật nội dung này để báo cáo Quốc hội tôn vinh, biểu dương việc huy động đóng góp của Nhân dân trong phòng chống dịch bệnh.

Ý kiến của thành viên Đoàn giám sát của Quốc hội cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam báo cáo rõ hơn về việc thực hiện một số chính sách nêu trong Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội (cho vay hỗ trợ trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất và hỗ trợ 2% lãi suất ngân hàng), trong đó làm rõ hơn khó khăn, vướng mắc cụ thể; các giải pháp nêu ra chưa gắn với chức năng của Ngân hàng Nhà nước…

Đối với trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông, thành viên Đoàn giám sát cho rằng, báo cáo vẫn chưa nêu cụ thể kết quả đạt được theo Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội; đề nghị làm rõ hiệu quả của Chương trình Sóng và máy tính cho em; kết quả việc phủ sóng các vùng lõm về viễn thông vì có thực tế cấp máy tính bảng nhưng không có mạng internet để sử dụng.

Một số ý kiến thành viên Đoàn giám sát băn khoăn về nguồn lực huy động trên 186 nghìn tỷ đồng từ tăng thu, tiết kiệm chi phục vụ phòng, chống dịch COVID-19 là rất lớn nhưng chưa báo cáo rõ việc chuyển nguồn đối với số tiền chưa sử dụng. Đại biểu cũng đề nghị thống nhất số liệu kinh phí đã bố trí cho các địa phương, hiện vẫn có sự chênh lệch từ tổng hợp các địa phương với kết quả của kiểm toán; làm rõ tiến độ chi hỗ trợ cho lực lượng cán bộ y tế, lực lượng tuyến đầu chống dịch.

Thành viên Đoàn giám sát cũng đề nghị Bộ Y tế báo cáo về việc sử dụng nguồn vật tư, y tế hóa chất, thuốc chuyển sang chữa bệnh thông thường đã có sự chỉ đạo thống nhất trong cả nước hay chưa. Mặc dù nội dung này đã được quy định trong Nghị quyết số 80/2023/QH15 của Quốc hội: Về việc tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19 và sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/12/2024 của qh, nếu chậm trễ có thể sẽ hết hạn.

Quan tâm đến Quỹ vaccine, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Hoàng Mai cho rằng, việc chi từ Quỹ này tại một số địa phương chưa rõ  bởi về nguyên tắc, quỹ vaccine chỉ chi mua vaccin. Cũng liên quan đến vaccine, đại biểu đề nghị Bộ Y tế làm rõ thời điểm tuyên bố hết dịch vì qua giám sát, các địa phương phản ánh những khó khăn trong việc kêu gọi người dân tiêm vaccine phòng COVID-19. Câu hỏi đặt ra hiện nay là đã đến lúc đạt miễn dịch cộng đồng hay chưa, thời điểm nào Bộ Y tế công bố hoàn thành việc tiêm vaccine. Việc chuyển quỹ vaccine này sang Chương trình tiêm chủng mở rộng là phù hợp và cần thiết trong điều kiện Chương trình này đang gặp khó khăn…

Cổng Thông tin điện tử Quốc hội trân trọng giới thiệu một số hình ảnh: