Tham dự phiên họp có: đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan hữu quan cùng các Phó Chủ nhiệm, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách, các thành viên của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội.
Công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật năm 2021 được Ủy ban Pháp luật thực hiện đầy đủ và đúng theo quy định của pháp luật, Kế hoạch số 39/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị quyết và Kế hoạch của Uỷ ban Pháp luật về giám sát văn bản quy phạm pháp luật năm 2021. Trong kỳ giám sát năm 2021, Ủy ban Pháp luật đã giám sát 96 văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm 43 Nghị định của Chính phủ, 06 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 47 Thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Thị Mai Phương
Trình bày dự thảo Báo cáo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Thị Mai Phương nêu rõ, số lượng văn bản quy định chi tiết còn nợ từ các kỳ giám sát trước đây đã giảm đáng kể; tỷ lệ văn bản quy định chi tiết được ban hành có hiệu lực cùng thời điểm với luật tăng lên. Phần lớn văn bản quy phạm pháp luật có chất lượng tốt, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch. Công tác phối hợp giữa các Bộ, cơ quan được chú trọng ngay từ đầu quá trình soạn thảo văn bản. Việc gửi thông báo những nội dung mà luật, pháp lệnh giao cho địa phương quy định chi tiết cũng được quan tâm, triển khai thực hiện.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Thị Mai Phương cũng cho biết, vẫn phát sinh việc chậm ban hành văn bản quy định chi tiết mới, tình trạng nợ văn bản quy định chi tiết chưa được khắc phục. Tiếp tục phát hiện một số văn bản có dấu hiệu chưa bảo đảm tính hợp pháp, tính thống nhất, cả về thẩm quyền ban hành và nội dung văn bản. Việc xử lý văn bản có nội dung trái pháp luật đã được chỉ ra và kết luận tại kỳ giám sát trước còn chậm.
Tại dự thảo báo cáo cũng nêu rõ, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế, trong đó nguyên nhân khách quan, do việc nghiên cứu, chuẩn bị trong quá trình xây dựng một số dự án luật chưa kỹ nên khi tiếp thu, chỉnh lý còn phát sính vấn đề mới; một số nội dung được giao quy định chi tiết trong luật là những vấn đề khó, phức tạp, chưa được nghiên cứu sâu, chưa đủ rõ, không lường trước được những khó khăn, vướng mắc; kinh phí cho công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật còn khó khăn; số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật, công tác pháp chế còn chưa đáp ứng được yêu cầu công việc.
Dự thảo cũng đã đưa ra các đề xuất, kiến nghị cụ thể nhằm khắc phục những tồn tại nêu trên. Theo đó, Ủy ban Pháp luật đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tiếp tục thực hiện các đề xuất, kiến nghị chưa được thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ trong kỳ giám sát năm 2020, có giải pháp khắc phục các tồn tại, hạn chế.
Đại biểu Phạm Văn Hòa tham dự phiên họp theo hình thức trực tuyến
Cho ý kiến tại phiên họp, đa số ý kiến thành viên Ủy ban Pháp luật đánh giá cao và tán thành với nhiều nội dung cơ bản tại dự thảo Báo cáo. Đối với một số vấn đề chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ, đại biểu Phạm Văn Hòa, thành viên Ủy ban cho rằng, tình hình nợ văn bản quy định chi tiết đã có sự chuyển biến tích cực nhưng vẫn chưa được khắc phục triệt để, vẫn có những vấn đề mới giao quy định chi tiết được bổ sung trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết nhưng chưa được đánh giá tác động đầy đủ.
Tán thành với những đề xuất, kiến nghị của Ủy ban tại dự thảo báo cáo, một số ý kiến đại biểu đề nghị, các cơ quan hữu quan được giao soạn thảo luật, pháp lệnh… cần thực hiện nghiêm các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tăng cường hơn nữa kỷ luật, kỷ cương trong công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đàu cơ quan, đơn vị để xảy ra vi phạm, chậm trễ trong việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết. Đồng thời, Chính phủ cũng cần có giải pháp cụ thể để nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn của đội ngũ công chức, bố trí kịp thời, đầy đủ kinh phí cho công tác này.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Nguyễn Thị Phương Hoa phát biểu tại Phiên họp
Tại phiên họp, đại diện Bộ Giao thông, vận tải; Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ Công an, Bộ Nội vụ đã có phần giải trình làm rõ các nội dung đại biểu quan tâm. Ghi nhận ý kiến đóng góp của các vị đại biểu, đại điện các bộ ngành khẳng định sẽ nghiên cứu, tiếp thu và khẩn trương khắc phục những vấn đề còn tồn tại hạn chế trong công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật; khẩn trương đề xuất, ban hành theo thẩm quyền văn bản quy định chi tiết các nội dung còn nợ đọng.
Kết luận nội dung làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm, phiên họp cho ý kiến dự thảo Báo cáo cáo kết quả giám sát văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực Ủy ban Pháp luật phụ trách trong năm 2021 đã hoàn thành nội dung đề ra.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng
“Qua thảo luận, các ý kiến phát biểu cơ bản nhất trí và đánh giá cao với dự thảo Báo cáo; nhiều nội dung về các vấn đề đã được thực hiện, các vấn đề chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ trong thực hiện các kết luận, kiến nghị giám sát nhận được sự đồng tình của các thành viên Ủy ban, các đại biểu dự họp. Đối với những vấn đề cụ thể, về cơ bản đều nhận được sự tán thành với đánh giá tại dự thảo báo cáo cũng như ý kiến giải trình từ phía các cơ quan hữu quan;..”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nhấn mạnh.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị, Chính phủ chỉ đạo sớm khắc phục những hạn chế trong công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật; khẩn trương ban hành theo thẩm quyền văn bản quy định chi tiết các nội dung còn nợ đọng; xử lý dứt điểm văn bản quy phạm pháp luật có nội dung trái luật đã được chỉ ra và kết luận. Đồng thời, Chính phủ cũng cần thường xuyên đôn đốc công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh; bổ sung quy định để kiểm soát chặt chẽ hơn việc quy định về thủ tục hành chính trong các văn bản ở cấp Bộ.
Cũng trong phiên họp, Ủy ban pháp luật còn cho ý kiến và thống nhất với nội dung do Thường trực Ủy ban đề xuất tại Tờ trình về Chương trình giám sát của Ủy ban Pháp luật năm 2022. Theo đó, dự kiến trong năm 2022, Ủy ban Pháp luật sẽ tiến hành: Giám sát văn bản quy phạm pháp luật; Tổ chức các phiên giải trình về một số nội dung thuộc lĩnh vực phụ trách của Ủy ban Pháp luật, được đại biểu Quốc hội, cử tri và Nhân dân quan tâm; Chủ trì tham mưu, giúp Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội những vấn đề liên quan đến nội dung giám sát chuyên đề "Việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 20219-2021"; Giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân thuộc lĩnh vực Ủy ban phụ trách;...
Chiều 30/9, tiếp tục chương trình phiên họp toàn thể, Ủy ban Pháp luật sẽ thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2021; Cho ý kiến về dự thảo Báo cáo kết quả công tác năm 2021 và dự kiến chương trình công tác năm 2022 của Ủy ban Pháp luật./.