PHIÊN GIẢI TRÌNH “VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT VỀ XÂY DỰNG, QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG THIẾT CHẾ VĂN HOÁ, THỂ THAO GIAI ĐOẠN 2013 – 2023”

PHIÊN GIẢI TRÌNH “VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT VỀ XÂY DỰNG, QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG THIẾT CHẾ VĂN HOÁ, THỂ THAO GIAI ĐOẠN 2013 – 2023”

PHÓ CHỦ TỊCH THƯỜNG TRỰC QUỐC HỘI TRẦN THANH MẪN: CHÚ TRỌNG CÔNG TÁC VẬN HÀNH THIẾT CHẾ VĂN HÓA, THỂ THAO ĐÁP ỨNG NHU CẦU HƯỞNG THỤ NGÀY CÀNG PHONG PHÚ, ĐA DẠNG CỦA NHÂN DÂN

1.  Về công tác tổ chức phiên giải trình

Ủy ban Văn hóa, Giáo dục thống nhất đánh giá, sau một buổi làm việc khẩn trương, nghiêm túc, dân chủ và trách nhiệm cao, Phiên giải trình đã hoàn thành các mục tiêu, yêu cầu đề ra, bảo đảm đúng trình tự, thủ tục theo quy định. Công tác chuẩn bị cho phiên giải trình được tổ chức khoa học, kỹ lưỡng, chất lượng. Các thành viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đã nghiên cứu kỹ tài liệu, đặt các câu hỏi chất vấn và tranh luận có chất lượng, sát với thực tiễn, tập trung vào những vấn đề mà cử tri, Nhân dân và dư luận xã hội quan tâm. Đồng chí Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, nắm chắc thực trạng, lĩnh vực phụ trách, giải trình làm rõ các vấn đề bất cập, vướng mắc, đề xuất các giải pháp khắc phục, giải quyết các tồn tại, hạn chế. Đại diện lãnh đạo các Bộ có liên quan đã tham gia trả lời, giải trình, làm rõ thêm nhiều vấn đề các đại biểu Quốc hội chất vấn.

2. Về các kết quả đạt được và tồn tại, hạn chế

Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đánh giá cao tinh thần trách nhiệm và các kết quả đạt được của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các bộ, ngành liên quan, các địa phương trong công tác tham mưu, xây dựng chính sách, pháp luật và thực hiện công tác quản lý nhà nước về xây dựng, quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao.

Trong giai đoạn 2013-2023, đã có trên 55 văn bản quy phạm pháp luật quy định trực tiếp và gián tiếp liên quan đến xây dựng, quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao được tham mưu, ban hành theo thẩm quyền. Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013-2020 và một số quy hoạch thiết chế chuyên ngành đã được ban hành. Nhiều quy hoạch có liên quan tiếp tục được rà soát, bổ sung, tích hợp trong hệ thống quy hoạch của ngành văn hóa, thể thao, các quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh. Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao được đầu tư, phát triển, hình thành mạng lưới từ trung ương tới cơ sở. Các thiết chế văn hóa, thể thao ở trung ương khá đa dạng về loại hình; một số có quy mô lớn, chất lượng cao, hiện đại. Tỷ lệ tỉnh, huyện, xã, thôn (bản) có đầy đủ loại hình thiết chế văn hóa được nâng lên. Tính đến hết tháng 3/2023, cả nước có 66 thiết chế văn hoá cấp tỉnh; 97,7% quận, huyện có Trung tâm Văn hóa - Thể thao hoặc Nhà Văn hóa; 77,4% xã, phường, thị trấn có Trung tâm Văn hóa - Thể thao; 76,3% làng, thôn, bản, ấp… có Nhà Văn hóa - Khu Thể thao. Các thiết chế văn hóa, thể thao ngoài công lập từng bước được đầu tư xây dựng. Hoạt động tại các thiết chế văn hóa, thể thao được tổ chức đa dạng; bám sát chức năng, nhiệm vụ và quy định của pháp luật; cơ bản đáp ứng nhu cầu của Nhân dân và các nhiệm vụ chính trị. Một số cơ sở, nhất là thiết chế ngoài công lập đã phát huy tính năng động, sáng tạo, đạt hiệu quả cao. Tổ chức bộ máy, biên chế của các đơn vị quản lý thiết chế văn hóa, thể thao công lập tiếp tục được sắp xếp, kiện toàn theo hướng tinh gọn. Ngân sách Nhà nước đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao chủ yếu thông qua các Chương trình bổ sung có mục tiêu, Chương trình mục tiêu quốc gia. Cơ chế quản lý, huy động tài chính của các thiết chế văn hóa, thể thao được thực hiện theo quy định và đạt được một số kết quả.

Toàn cảnh Phiên giải trình

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc ban hành, thực hiện chính sách, pháp luật về xây dựng, quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao còn những tồn tại, hạn chế, vướng mắc, bất cập: 

- Quy định về “thiết chế văn hóa, thể thao” chưa rõ ràng, cụ thể, thống nhất, gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước và tổ chức thực hiện. Quy định về các loại hình thiết chế văn hóa, thể thao chưa đầy đủ; phân tán ở nhiều loại văn bản với mức độ hiệu lực pháp lý khác nhau. Một số thiết chế chưa được điều chỉnh bởi văn bản quy phạm pháp luật (câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ ở cơ sở, nhà văn hóa của tổ dân phố…) hoặc chưa được xem là thiết chế văn hóa, thể thao (công viên, quảng trường, một số thiết chế gắn với đời sống sinh hoạt văn hóa, tinh thần truyền thống của đồng bào như đình làng, chùa, nhà thờ, nhà rông…).

- Quy hoạch về hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao và một số quy hoạch thiết chế chuyên ngành về bảo tàng, thư viện, điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn… còn hạn chế, chủ yếu dựa trên các công trình hiện có, nhiều nội dung đã không phù hợp với pháp luật hiện hành và yêu cầu thực tiễn. Quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa, thể thao thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2045 chưa được ban hành (đã chậm so với quy định tại Quyết định số 1014/QĐ-TTg). Việc tích hợp các quy hoạch về thiết chế văn hóa, thể thao và các quy hoạch chuyên ngành có liên quan vào quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh chưa được thực hiện thống nhất, hệ thống; thiếu sự gắn kết với Quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa, thể thao; chưa đảm bảo tính toàn diện, cân đối giữa các loại hình thiết chế, thiếu tính cụ thể, đồng bộ giữa các địa bàn.

- Việc xây dựng, phát triển các thiết chế văn hóa, thể thao theo quy hoạch gặp nhiều khó khăn, tiến độ thực hiện chậm. Một số chỉ tiêu đề ra trong các chiến lược và quy hoạch về xây dựng các công trình văn hóa quốc gia chưa đạt được; chưa xây dựng được công trình văn hóa có quy mô lớn, hiện đại, đủ điều kiện để tổ chức các sự kiện tầm cỡ quốc tế. Một số địa phương chưa thực hiện quy hoạch quỹ đất hoặc đã có quy hoạch nhưng vị trí chưa thuận lợi, bị chuyển đổi mục đích sử dụng. Nhiều địa phương gặp khó khăn trong bố trí quỹ đất, kinh phí đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao, nhất là các thiết chế phục vụ thanh thiếu nhi, công nhân.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Phiên giải trình

- Chất lượng, hiệu quả hoạt động của nhiều thiết chế văn hóa, thể thao hạn chế, chưa thực sự đáp ứng nhu cầu sử dụng; nhiều nơi cơ sở vật chất, trang thiết bị đã xuống cấp, thiếu đồng bộ. Hoạt động của nhiều bảo tàng, thư viện, nhà hát chậm đổi mới; liên kết mạng lưới cơ sở bảo tàng, thư viện chưa chặt chẽ. Việc quản lý, khai thác, phát huy tiềm năng và huy động các nguồn lực xã hội tại Khu Liên hợp thể thao quốc gia, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam còn khó khăn, gặp nhiều vướng mắc, bất cập. Tại địa phương, công tác chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức hoạt động tại các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở ở một số nơi chưa được chú trọng; nội dung, phương thức hoạt động chưa đa dạng, phong phú. Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp xã đã được thành lập nhưng không xác định được địa vị pháp lý theo quy định hiện hành, gây vướng mắc trong tổ chức hoạt động, bố trí nhân sự quản lý, vận hành.

- Việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức thiết chế văn hóa, thể thao các cấp trong thời gian qua còn nhiều bất cập. Tên gọi và cơ cấu tổ chức của các đơn vị sau khi sáp nhập thiếu thống nhất. Việc sáp nhập các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp, Cung, Nhà thiếu nhi còn mang tính cơ học, chưa tính đến yếu tố đặc thù. Công tác phối hợp giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Nội vụ và các địa phương chưa chặt chẽ; vai trò chủ trì, phối hợp, hướng dẫn giữa các cơ quan chưa được thể hiện rõ nét.

Đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động làm việc tại nhiều thiết chế chưa bảo đảm yêu cầu về cơ cấu, số lượng và chất lượng. Nhiều đơn vị nghệ thuật thiếu hụt nguồn nhân lực chuyên môn chất lượng. Chế độ đãi ngộ đối với cán bộ, người lao động công tác tại hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao chuyên ngành còn thấp. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho thiết chế văn hóa, thể thao chưa đáp ứng yêu cầu. Việc liên kết giữa đào tạo và sử dụng nhân lực, xây dựng chính sách, cơ chế đặc thù cho đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và phát triển tài năng, nhất là đối với các môn nghệ thuật truyền thống còn hạn chế.

- Ngân sách nhà nước đầu tư cho xây dựng, quản lý thiết chế văn hóa, thể thao còn thấp, phân tán, chưa đáp ứng yêu cầu. Ở trung ương, kinh phí cấp cho hoạt động bảo tàng, thư  viện, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam… còn thấp. Ở địa phương, kinh phí cấp cho các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở không đủ chi cho các hoạt động thường xuyên; một số thiết chế cấp xã, thôn được đầu tư xây dựng mới nhưng do thiếu kinh phí nên hoạt động cầm chừng, gây lãng phí. Việc thực hiện tự chủ tài chính đối với nhiều đơn vị sự nghiệp công lập quản lý các thiết chế gặp khó khăn. Chính sách huy động các nguồn lực xã hội hóa phát triển thiết chế văn hóa chưa hấp dẫn, khó thu hút các nhà đầu tư.

Chưa có cơ chế đầu tư theo phương thức đối tác công tư nói riêng và cơ chế hợp tác công - tư trong xây dựng, quản lý, khai thác, vận hành thiết chế văn hóa, thể thao. Quy định về quản lý, sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê, liên doanh, liên kết, cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập chưa phù hợp với thực tiễn.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh chủ trì Phiên giải trình

3. Giải pháp khắc phục các tồn tại, hạn chế

Ủy ban Văn hóa, Giáo dục kiến nghị các giải pháp sau:

(1) Về hoàn thiện các văn bản pháp luật

- Rà soát các văn bản pháp luật, bổ sung, sửa đổi các quy định pháp luật có liên quan để làm rõ khái niệm và nội hàm “thiết chế văn hóa, thể thao”, “cơ sở văn hóa, thể thao”.

- Rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, khả thi; nghiên cứu cơ chế, chính sách đặc thù cho thiết chế văn hóa, thể thao do Công đoàn, Đoàn Thanh niên quản lý, các Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp xã, Nhà văn hóa - Khu thể thao thôn và tương đương; chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ cán bộ, người lao động công tác tại hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao.  

(2) Về quy hoạch thiết chế văn hóa, thể thao

- Hoàn thiện quy hoạch về thiết chế văn hóa, thể thao theo hướng đồng bộ, hiện đại, bản sắc, hiệu quả, bảo đảm công bằng và đáp ứng nhu cầu của Nhân dân.

- Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chỉ tiêu trong chiến lược, quy hoạch, đề án liên quan đến thiết chế văn hóa, thể thao.

- Nâng cao chất lượng tích hợp quy hoạch thiết chế văn hóa, thể thao trong quy hoạch tỉnh theo hướng bảo đảm tính toàn diện, cụ thể, cân đối giữa các loại hình thiết chế; bố trí quỹ đất cho các thiết chế văn hóa, thể thao tại vị trí thuận lợi, phù hợp với điều kiện thực tế; quan tâm xây dựng, phát triển thiết chế văn hóa, thể thao cho thanh niên, trẻ em, người lao động, người khuyết tật, người cao tuổi. Bổ sung các chỉ tiêu cụ thể về phát triển thiết chế văn hóa, thể thao vào nội dung quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Các đại biểu đặt nhiều câu hỏi liên quan đến đầu tư kinh phí, huy động nguồn lực xã hội cho thiết chế văn hóa - thể thao; tổ chức bộ máy nhân sự và công tác đào tạo nguồn nhân lực cho thiết chế văn hóa, thể thao…

(3) Về quản lý, sử dụng, khai thác thiết chế văn hóa, thể thao

- Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn; đổi mới nội dung, phương thức tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa, thể thao.

- Xây dựng và nhân rộng mô hình tổ chức hoạt động văn hóa, thể thao tiêu biểu, phù hợp với điều kiện sinh hoạt, phong tục tập quán, đặc điểm dân tộc, vùng miền, các nhóm đối tượng, lứa tuổi.

(4) Về đầu tư kinh phí, huy động nguồn lực xã hội; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị thiết chế văn hóa, thể thao

- Ưu tiên bố trí kinh phí cho phát triển văn hóa, thể thao bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm, theo lộ trình, mục tiêu được xác định cụ thể thông qua các Chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, dự án, đề án… Tăng dần mức chi ngân sách nhà nước cho phát triển văn hóa nói chung, phát triển thiết chế văn hóa, thể thao nói riêng.  

- Quan tâm, bố trí ngân sách để đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp thiết chế văn hóa, thể thao ở trung ương và địa phương bảo đảm yêu cầu kỹ thuật và công năng sử dụng; đầu tư, mua sắm trang thiết bị, cơ sở vật chất, phương tiện chuyên dùng đồng bộ; bảo đảm kinh phí hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ.

- Tập trung triển khai các dự án đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao trọng điểm, xứng tầm với công cuộc đổi mới của đất nước, đáp ứng yêu cầu tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao tầm cỡ quốc tế.

- Tiếp tục triển khai các giải pháp huy động các nguồn lực cho đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành thiết chế văn hóa, thể thao; thúc đẩy hoạt động liên kết trong việc sử dụng cơ sở vật chất đã được Nhà nước đầu tư tại các thiết chế văn hóa, thể thao.

- Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư xây dựng, vận hành thiết chế văn hóa, thể thao; khuyến khích cộng đồng giám sát, tham gia quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng giải trình

(5) Về tổ chức bộ máy, nhân sự và công tác đào tạo nguồn nhân lực

- Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định về tiêu chí, điều kiện sắp xếp, tổ chức lại bộ máy, định mức biên chế, cơ cấu đội ngũ lao động; thực hiện tốt việc kiện toàn tổ chức thiết chế văn hóa, thể thao.

- Rà soát, đánh giá toàn diện việc sáp nhập, thực hiện cơ chế tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực văn hóa, thể thao.

- Nghiên cứu, sửa đổi chế độ đãi ngộ, phụ cấp, bồi dưỡng đối với đội ngũ văn nghệ sĩ, diễn viên tham gia hoạt động các loại hình nghệ thuật truyền thống.

- Đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, có cơ chế đặc thù cho đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển tài năng, nhất là nhân lực trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật; tăng cường tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ làm việc trong hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao.

- Thực hiện quy hoạch, tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức văn hóa, thể thao đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.  

4. Đề xuất, kiến nghị

Ủy ban Văn hóa, Giáo dục ghi nhận cam kết và các giải pháp của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và ý kiến của bộ, ngành có liên quan. Để tổ chức thực hiện hiệu quả nội dung này, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục kiến nghị:

4.1. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu, tham mưu thực hiện đồng đồng bộ các giải pháp đã được nêu tại mục 3 và các nội dung sau:

- Rà soát các quy định về thiết chế văn hóa, thể thao tại Luật Quy hoạch, Luật Thư viện, Luật Di sản văn hóa, Luật Điện ảnh, Luật Thể dục, thể thao và các văn bản khác có liên quan để làm rõ khái niệm và nội hàm “thiết chế văn hóa, thể thao” và “cơ sở văn hóa, thể thao”, bảo đảm thống nhất trong tổ chức thực hiện.

- Rà soát, hướng dẫn việc tích hợp các quy hoạch thiết chế văn hóa, thể thao trong quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa, thể thao đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất.

Tập trung hoàn thiện việc lập và phê duyệt các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia: Quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa và thể thao thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2045; Quy hoạch tỉnh, các thành phố trực thuộc Trung ương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn tới 2050.

- Tập trung hoàn thiện, bảo đảm tiến độ, chất lượng hồ sơ dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), trong đó bổ sung hoàn thiện các quy định điều chỉnh hệ thống bảo tàng;

- Nghiên cứu bổ sung lĩnh vực văn hóa, thể thao vào nhóm lĩnh vực được phép đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư); rà soát, bổ sung quy định về hợp tác công - tư trong xây dựng, quản lý, khai thác, vận hành thiết chế văn hóa, thể thao; bổ sung các khoản chi tài trợ cho thể thao được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế (Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp);

- Sớm ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 60/2021/NĐ-CP về tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập; Nghị định sửa đổi Nghị định số 151/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

- Triển khai, sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư, xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao trong các Chương trình mục tiêu Quốc gia đã được phê duyệt; sớm hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035; trong đó, bố trí hiệu quả các nguồn lực để phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao, tránh trồng chéo, lãng phí.

- Xây dựng phương án tự chủ tài chính, xử lý dứt điểm những vướng mắc phát sinh của Khu Liên hợp thể thao quốc gia; nghiên cứu đổi mới tổ chức bộ máy, cơ chế quản lý, vận hành để Khu Liên hợp thể thao quốc gia sớm được quản lý, sử dụng và khai thác hiệu quả, xứng tầm với vị trí, vai trò là cơ sở thể thao trọng điểm quốc gia theo Thông báo Kết luận số 211/TB-VPCP.

- Bố trí, quản lý sử dụng hiệu quả ngân sách Nhà nước đầu tư xây dựng Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam theo quy định tại Quyết định số 667/QĐ-TTg ngày 21/08/1997 của Thủ tướng Chính phủ.

- Phối hợp nghiên cứu tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, sớm ban hành Nghị định quy định về đào tạo các ngành, nghề chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương tham gia giải trình về một số vấn đề liên quan đến công tác quy hoạch, đầu tư thiết chế văn hóa.

4.2. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Chủ trì phối hợp rà soát, tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành các quy định có liên quan đến xây dựng, quản lý, khai thác, vận hành thiết chế văn hóa, thể thao (có danh mục các văn bản trong phụ lục kèm theo).

- Tăng cường hướng dẫn, kiểm tra; đề xuất tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện các mục tiêu của Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013-2020, định hướng tới 2030 tại cấp thôn, xã, huyện với các mục tiêu, tiêu chí, chỉ tiêu liên quan thiết chế văn hóa, thể thao trong thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 để bảo đảm tính thống nhất, khả thi.

- Phối hợp với Bộ Nội vụ, các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất giải pháp hỗ trợ đối với công chức văn hoá, xã hội kiêm nhiệm Trung tâm văn hóa, thể thao và học tập cộng đồng cấp xã, mức hỗ trợ đối với Ban Chủ nhiệm Nhà văn hóa - Khu thể thao thôn, tổ dân phố.

- Tiếp tục phối hợp với Bộ Nội vụ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đánh giá hiệu quả hoạt động, chất lượng cung ứng dịch vụ của các đơn vị sự nghiệp công lập quản lý thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở; kịp thời hướng dẫn, kiến nghị cấp có thẩm quyền tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình sắp xếp, sáp nhập các đơn vị theo tinh thần Nghị quyết 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII và Kết luận 62-KL/TW ngày 10/2/2023 của Bộ Chính trị Khóa XIII.

- Phối hợp với Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội rà soát, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch Khu Liên hợp thể thao quốc gia bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật, hiệu quả, khả thi theo Thông báo Kết luận số 211/TB-VPCP ngày 07/6/2023 của Văn phòng Chính phủ.

- Nghiên cứu, đánh giá về mô hình hoạt động, hiệu quả đầu tư của Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam; kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về  định hướng, giải pháp phát triển trong thời gian tới. Nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách về đầu tư xây dựng, đất đai, môi trường, ưu đãi đầu tư để huy động các nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước đầu tư, xây dựng, hoàn thiện mục tiêu phát triển Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

- Bảo đảm tiến độ, chất lượng triển khai và giải ngân các dự án sử dụng vốn đầu tư công trong lĩnh vực văn hóa, thể thao.

- Nghiên cứu để có cơ chế, chính sách quản lý và thúc đẩy sự phát triển của thiết chế văn hóa, thể thao tư nhân.

- Tăng cường công tác kiểm tra việc xây dựng, quản lý, vận hành thiết chế văn hóa, thể thao.

Các đại biểu tại Phiên giải trình

4.3. Bộ Kế hoạch và Đầu tư

- Tham mưu, hướng dẫn việc tích hợp các quy hoạch thiết chế văn hóa, thể thao; phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thẩm định các nội dung về thiết chế văn hóa, thể thao trong quy hoạch tỉnh, quy hoạch ngành.

- Ưu tiên phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước để phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao; đồng thời, tham mưu, thẩm tra chặt chẽ việc phân bổ, sử dụng nguồn vốn, bảo đảm thiết thực, hiệu quả, tránh chồng chéo.

4.4. Bộ Tài chính

- Tiếp tục nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung các quy định về ưu đãi đầu tư, tín dụng, thuế… để nâng cao hiệu quả chính sách thu hút các nguồn lực xã hội trong và ngoài nước để xây dựng, phát triển thiết chế văn hóa, thể thao.

- Sớm hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 151/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, trong đó có quy định riêng phù hợp với điều kiện đặc thù của đơn vị sự nghiệp trong lĩnh vực văn hóa, thể thao…

Hướng dẫn việc quản lý, sử dụng, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng của thiết chế văn hóa, thể thao; quy định định mức hỗ trợ hoạt động hằng năm đối với các thiết chế văn hoá, thể thao ở cơ sở; nghiên cứu, hướng dẫn, tháo gỡ các khó khăn trong xác định tiền thuê đất khi các đơn vị quản lý thiết chế văn hóa, thể thao sử dụng tài sản gắn liền với đất để kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết.

- Phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc sửa đổi chính sách đãi ngộ, chế độ phụ cấp, ưu đãi nghề nghiệp, bồi dưỡng luyện tập đối với cán bộ, viên chức, người lao động làm việc tại thiết chế văn hóa, thể thao và văn nghệ sĩ, diễn viên tham gia hoạt động các loại hình nghệ thuật truyền thống.

4.5. Bộ Nội vụ

- Hướng dẫn các địa phương thực hiện các quy định về vị trí việc làm, biên chế, tổ chức các cơ quan chuyên môn về văn hóa, thể thao thuộc Ủy ban nhân dân các cấp và tổ chức bộ máy, nhân sự làm việc trong hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao.

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất giải pháp hỗ trợ đối với công chức văn hóa, xã hội kiêm nhiệm Trung tâm Văn hóa, thể thao và học tập cộng đồng cấp xã, mức hỗ trợ đối với Ban Chủ nhiệm Nhà Văn hóa - Khu thể thao thôn, tổ dân phố.

4.6. Bộ Giáo dục và Đào tạo

Chủ trì phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, các bộ, ngành có liên quan đề xuất Chính phủ tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quản lý, khai thác các thiết chế thể thao trong trường học, nhất là các bể bơi.

Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh phát biểu kết luận

4.7. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội

Chủ trì phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các bộ, ngành có liên quan đề xuất Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tư nhân phối hợp với các trường học đầu tư cơ sở vật chất, bể bơi và tổ chức hoạt động dạy bơi phù hợp với yêu cầu thực tiễn theo Quyết định 1248/QĐ-TTg ngày 19/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

4.8. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

- Thực hiện tốt việc tích hợp quy hoạch thiết chế văn hóa, thể thao trong quy hoạch tỉnh; rà soát, bổ sung các chỉ tiêu về thiết chế văn hóa, thể thao vào nội dung quy hoạch tỉnh. Thực hiện nghiêm các quy hoạch về quỹ đất cho xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở.

- Chỉ đạo đổi mới phương thức tổ chức, quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của thiết chế văn hóa, thể thao các cấp phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương.

- Bố trí đủ ngân sách, quỹ đất để xây dựng, sửa chữa, nâng cấp thiết chế văn hóa, thể thao các cấp bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của Nhân dân. Ưu tiên các nguồn lực hỗ trợ kinh phí hoạt động của thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở.

- Có cơ chế, chính sách thực hiện xã hội hóa, khuyến khích phát triển các thiết chế văn hóa, thể thao ngoài công lập; huy động sự tham gia của cộng đồng vào phát triển, sử dụng hiệu quả các thiết chế văn hóa, thể thao, không gian văn hóa sáng tạo trên địa bàn, nhất là ở cấp xã, thôn. Đơn giản hóa các thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng thẩm định, trình phê duyệt đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên kết.

- Tập trung thực hiện hiệu quả các dự án, nội dung thành phần hỗ trợ phát triển thiết chế văn hóa, thể thao tại các Chương trình mục tiêu quốc gia.

4.9. Đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các Bộ có liên quan báo cáo việc thực hiện Kết luận phiên giải trình này tại phiên làm việc của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục với các Bộ về giám sát việc thực hiện nhiệm vụ công tác hằng năm.

(Xem chi tiết Kết luận và phụ lục tại file đính kèm)