Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội
Tham gia tranh luận tại phiên chất vấn đối với phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai cho biết, trong phần trả lời Bộ trưởng nhiều lần nhắc đến giải pháp giảm thuế bảo vệ môi trường. Theo quan điểm của đại biểu, việc xem xét điều chỉnh giảm thuế trong thời điểm hiện nay là cần thiết để bảo vệ lợi ích người tiêu dùng trước áp lực giá cả, tuy nhiên giảm sắc thuế nào cần tính toán lại. Đại biểu cho rằng giảm thuế môi trường có ba điểm bất hợp lý như sau:
Một là, sẽ không phù hợp với bản chất thuế bảo vệ môi trường, vì thuế bảo vệ môi trường đánh vào các mặt hàng gây ô nhiễm. Mức thuế được xây dựng trên mức độ gây ô nhiễm. Nếu giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu sẽ dẫn đến một nghịch lý, đó là có những đối tượng có thể gây ô nhiễm cao thì thuế suất thấp nhưng những đối tượng gây ô nhiễm thấp có thể lại chịu thuế cao.
Hai là, đối với xăng dầu đã mua dự trữ bắt buộc theo quy định đã chịu mức thuế bảo vệ môi trường hiện hành là 4.000 đồng nhưng khi bán ra sau thời điểm giảm thuế chắc chắn sẽ phải chịu lỗ. Điều này chưa phù hợp với nguyên tắc điều hành giá cả là đảm bảo lợi ích của các bên. Nếu như lựa chọn sắc thuế khác thì sẽ không phát sinh nghịch lý này.
Ba là, xét về kinh nghiệm quốc tế, hiện nay đối với các quốc gia sử dụng công cụ thuế để điều tiết, bình ổn giá cả đều lựa chọn các sắc thuế khác, như thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu. Như đối với Canada, Anh và Bồ Đào Nha hiện nay đang lựa chọn giảm thuế VAT và đối với Ấn Độ, Thái Lan thì giảm thuế tiêu thụ đặc biệt.
“Việc dùng công cụ thuế để điều tiết giá cả cho một số trường hợp là cần thiết. Tuy nhiên, lựa chọn sắc thuế nào thì đề nghị Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính để đưa ra một giải pháp hợp lý.”, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai nêu quan điểm.
Đồng tình với nhận định công cụ điều hành giá, nhất là giá xăng dầu thì phải dùng đến Quỹ bình ổn, sau đó đến thuế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, việc chọn sắc thuế nào, ngành Công thương cũng rất cân nhắc. Qua bàn bạc trong liên ngành và báo cáo với Chính phủ, Bộ Công thương thấy rằng tình hình rất căng thẳng khi biến động giá thế giới như hiện nay mà xử lý tình huống nhanh nhất chỉ có thể là thuế môi trường. Ở đây, thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Ngoài ra, Bộ trưởng cũng cho biết thêm, thuế môi trường 4.000đ/lít. Theo Bộ trưởng chưa có cơ sở thật sự khoa học để khẳng định rằng là phải là 4.000 đồng chứ không phải là 5.000 hay là 3.000 hoặc 2.000 đồng. Tuy nhiên, trong lúc khó khăn cần có cơ chế để giảm giá, để cứu được kinh tế, hỗ trợ được người dân, còn trong tương lai chúng ta sẽ nghiên cứu cho phù hợp. “Mô hình của chúng ta kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là những mặt hàng này phải có sự quản lý của nhà nước. Mọi động thái cấp bách phải vì lợi ích của người dân chứ không phải mang lại gì cho bộ này, bộ kia mà là giải quyết bài toán trước mắt, ...”, Bộ trưởng nhấn mạnh./.