Toàn cảnh Hội thảo
Tham dự Hội thảo có: Đại diện một số Ủy ban của Quốc hội; đại diện các cơ quan, tổ chức có liên quan đến từ cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng; Bộ Tư pháp, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn thương mại và công nghiệp Việt Nam; các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực kinh tế, ngân hàng;…
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS.Nguyễn Văn Hiển Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp cho biết, Hội thảo “Góp ý Dự án Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi)” là một hoạt động nghiên cứu khoa học quan trọng, được tổ chức bởi cơ quan quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là Viện Nghiên cứu lập pháp và cơ quan thẩm tra Dự án Luật là Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhằm tham vấn ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý để phục vụ Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến tại Phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8/2022 và phục vụ đại biểu Quốc hội cho ý kiến thảo luận tại Kỳ họp thứ 4 của Quốc hội khóa XV.
Gợi mở một số vấn đề thảo luận, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đình Việt cho biết, Luật Phòng chống rửa tiền (PCRT) đã được Quốc hội khóa XIII thông qua vào năm 2012, qua đó tạo hành lang pháp lý quan trọng cho công tác PCRT cũng như phòng, chống tham nhũng. Việc ban hành Luật PCRT đã thể hiện rõ nỗ lực của Việt Nam trong hội nhập quốc tế, cũng như tuân thủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã gia nhập hoặc phê chuẩn.
Qua gần 10 năm thi hành Luật PCRT, công tác PCRT ở Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu như: hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách đã dần được hoàn thiện; Ban chỉ đạo quốc gia về PCRT được thành lập; các bộ, ngành có liên quan đều có bộ phận được chỉ định làm đầu mối thực hiện công tác PCRT; các quy trình, chính sách, quy định nội bộ về PCRTnhawmf phòng ngừa tội phạm rửa tiền,…Đặc biệt Luật PCRT đã tạo cơ sở pháp lý cho việc đàm phán, ký kết và thực hiện các thỏa thuận quốc tế góp phân ngăn chặn kịp thời tội phạm rửa tiền xuyên quốc gia.
Tuy nhiên, quá trình thi hành Luật PCRT cũng tồn tại một số bất cập, hạn chế nhất là một số quy định hiện nay không còn phù hợp với 40 khuyến nghị hiện hành của Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế về PCRT (FATF). Tháng 03/2022, Hội nghị tonaf thẻ của FATF đã thông qua báo cáo đánh giá đa phương vè công tác PCRT của Việt Nam, trong đó đã đánh giá Việt Nam còn thiếu hụt, không đáp ứng hoặc chỉ đáp ứng một phần về khuôn khổ pháp lý; hiệu quả thực thi các quy định về PCRT cũng bị đánh giá mới đạt được ở mức trung bình hoặc thấp. Với kết quả đánh giá đa phương này Việt Nam đã bị đưa vào quy trình rà soát tăng cường và chỉ có 12 tháng (kể từ tháng 03/2022) để khắc phục các thiếu hụt đã được nêu ra tại Báo cáo.
Cho biết, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội được giao trách nhiệm thẩm tra dự án Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đình Việt đề nghị các đại biểu tập trung cho ý kiến về: phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, vấn đề đánh giá rủi ro quốc gia, rủi ro ngành về rửa tiền, sự đáp ứng của dự thảo Luật đối với các khuyến nghị của FATF;…
Ông Phạm Huyền Anh, Phó Chánh Thanh tra, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Đại diện Ban soạn thảo
Báo cáo tại Hội thảo, Ông Phạm Huyền Anh, Phó Chánh Thanh tra, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Đại diện Ban soạn thảo Dự án Luật nêu rõ, việc sửa đổi Luật PCRT thể hiện nỗ lực của Việt Nam nhằm khắc phục một số thiếu hụt về cơ sở pháp lý so với các khuyến nghị của FATF.
Luật PCRT (sửa đổi) được bố cục gồm 4 Chương, 54 Điều (trong đó, bổ sung mới: 09 Điều; sửa đổi: 43 Điều và hủy bỏ: 07 Điều; giữ nguyên quy định của Luật PCRT 2012: 02 Điều).
Về cơ bản, dự thảo Luật kế thừa quy định tại Luật PCRT năm 2012, theo đó phạm vi điều chỉnh của Luật quy định về các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn tổ chức, cá nhân có hành vi rửa tiền, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong PCRT; hợp tác quốc tế trong PCRT. Bên cạnh đó, Dự thảo Luật PCRT (sửa đổi) cũng quy định việc PCRT nhằm tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt được thực hiện theo quy định của Luật này, quy định của pháp luật hình sự và pháp luật về phòng, chống khủng bố, phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Dự thảo Luật kế thừa quy định về đối tượng báo cáo PCRT tại Luật PCRT, bao gồm tổ chức tài chính và tổ chức, cá nhân kinh doanh ngành nghề phi tài chính có liên quan. Bên cạnh đó, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số nội dung về đối tượng báo cáo, cụ thể: Sửa đổi, bổ sung tên gọi của một số hoạt động của đối tượng báo cáo, phù hợp với nội hàm khái niệm của FATF và phù hợp với quy định pháp luật hiện hành, không thu hẹp đối tượng báo cáo so với quy định tại Luật PCRT năm 2012; bổ sung đối tượng báo cáo là các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán;…
Ông Nguyễn Minh Khuê, Phó Viện trưởng, Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp phát biểu góp ý tại Hội thảo
Tại Hội thảo, các đại biểu thảo luận về một số chính sách mới trong dự án Luật Phòng, chống rửa tiền: về thu thập, xử lý và chuyển giao thông tin về phòng, chống rửa tiền; về phạm vi điều chỉnh, chính sách của Nhà nước và các hành vi bị cấm trong dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi); về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong phòng, chống rửa tiền;…
Bên cạnh đó, các đại biểu còn đưa ra đề xuất quản lý rủi ro trong hoạt động phòng, chống rửa tiền tại Việt Nam; phân tích sự phù hợp của dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi) với các khuyến nghị của FATF và pháp luật liên quan;…
Góp ý tại Hội thảo các đại biểu cũng kiến nghị dự thảo: bổ sung các đối tượng báo cáo của Luật; xác định rõ các định nghĩa về mối quan hệ về ngân hàng đại lý giữa các ngân hàng và các tổ chức tài chính phi ngân hàng; quy định về việc phong tỏa tài khoản tạm thời đối với đối tượng bị tố giác gian lận để đảm bảo có thể ngăn chặn tội phạm tẩu tán tài sản; bổ sung hướng dẫn yêu cầu kiểm soát rủi ro đối với bên thứ ba khi thực hiện nhận biết, xác minh, cập nhật thông tin qua bên thứ ba;…
Một số ý kiến cũng kiến nghị, nên quy định rõ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của các giao dịch để đảm bảo xác định đúng đối tượng quản lý không chỉ đơn thuần là chủ sở hữu mà là người hưởng lợi cuối cùng; bổ sung quy định hướng dẫn (nguyên tắc) về tiêu chí và thang điểm đo lường, đánh giá phân loại rủi ro ngành về PCRT, rủi ro khách hàng, hướng dẫn thiết lập ngưỡng rủi ro cho hạng mục khách hàng có rủi ro cao;…
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đình Việt
Phát biểu kết luận, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đình Việt ghi nhận và đánh giá cao ý kiến phát biểu tại Hội thảo. Nhấn mạnh, đây là dự án Luật chuyên ngành khó, phức tạp, liên quan đến nhiều đối tượng, thuộc trách nhiều Bộ, ngành liên quan, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Đình Việt cho rằng, kết quả của Hội thảo là thông tin tham khảo quan trọng, có tính lý luận và thực tiễn cao trong quá trình cơ quan thẩm tra, cho ý kiến về dự án Luật.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng cho biết, theo đề nghị của Chính phủ, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 50/2022/QH15 về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022. Trong đó, dự án Luật PCRT sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua theo quy trình 1 kỳ họp tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV nếu đủ điều kiện./.
Một số hình ảnh tại Hội thảo:
Viện Nghiên cứu lập pháp thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức Hội thảo Góp ý Dự án Luật Phòng chống rửa tiền (sửa đổi)
TS. Nguyễn Văn Hiển, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đình Việt đồng chủ trì Hội thảo
Ông Phạm Huyền Anh, Phó Chánh Thanh tra, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Đại diện Ban soạn thảo Dự án Luật nêu rõ, việc sửa đổi Luật PCRT thể hiện nỗ lực của Việt Nam nhằm khắc phục một số thiếu hụt về cơ sở pháp lý so với các khuyến nghị của FATF
Ông Nguyễn Minh Khuê, Phó Viện trưởng, Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp nêu nhận định và góp ý về: phạm vi, đối tượng, nguyên tắc và các thuật ngữ của dự thảo Luật PCRT
Ông Đậu Anh Tuấn, thành viên Hội đồng khoa học của UBTVQH; Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam góp ý về trách nhiệm báo cáo, cung cấp, lưu giữ thông tin và xây dựng quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền của các chủ thể liên quan trong dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền
Ông Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh doanh (BDI) đưa ra một số góp ý về nhận biết khách hàng và cập nhật thông tin khách hàng trong dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi)
Luật PCRT (sửa đổi) được bố cục gồm 4 Chương, 54 Điều (trong đó, bổ sung mới: 09 Điều; sửa đổi: 43 Điều và hủy bỏ: 07 Điều; giữ nguyên quy định của Luật PCRT 2012: 02 Điều)
Ông Nguyễn Văn Tuân, Phó Trưởng Ban, Ban Nghiên cứu, xây dựng và phổ biến pháp luật, Hội Luật gia Việt Nam góp ý về phạm vi điều chỉnh, chính sách của Nhà nước và các hành vi bị cấm trong dự thảo Luật PCRT (sửa đổi)
Đại diện Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam góp ý nội dung về thu thập, xử lý và chuyển giao thông tin về phòng, chống rửa tiền trong dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi)
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đình Việt ghi nhận và đánh giá cao ý kiến phát biểu tại Hội thảo. Nhấn mạnh, đây là dự án Luật chuyên ngành khó, phức tạp, liên quan đến nhiều đối tượng, thuộc trách nhiều Bộ, ngành liên quan, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Đình Việt cho rằng, kết quả của Hội thảo là thông tin tham khảo quan trọng, có tính lý luận và thực tiễn cao trong quá trình cơ quan thẩm tra, cho ý kiến về dự án Luật.